فتواهم فتوای مراجع قدیم! که وقتی صادرمی شد غلغله ای به پا می کرد. نمونه بارزش فتوای میرزای شیرازی در مورد حرمت مصرف تنباکو بود که موجب شد حتی درقصرناصرالدین شاه، اندرونی ها هم علیه ناصرالدین شاه طغیان کنند و قلیانها را بشکنند. باری! دربار قاجار ناچار شد که قرارداد امتیازکشت تنباکو با “کفارخارجی” را بهم بزند.
از دیرباز یکی از مهمترین اهرم های قدرت و تهدید روحانیت همین فتوا بوده است. برد این فتواها اما تازمانی بوده است که روحانیت کنار گود ایستاده و از آنجا به قدرت (شاهان) بوسه می زده است. اما زمانی که آنها هوس کردند که خود مستقیما این میوه ممنوعه را بخورند انگارهم چون آدم وهوا یک باره ازآن بالا و از بهشت برین و پر از نعمت به زمین سقوط کردند و همه جاه وحشمت آسمانی خویش را یک جا از دست دادند. نتیجه اش هم بی خاصیت شدن کامل فتوا شد. نمونه اش فتواهای مکرر خامنه ای پیرامون حرمت تولید سلاح هسته ای است که هرچه صادر می کند، ظاهرا جزخودش کسی آن را باور نمی کند و هم چون تفی سربالا چرخ زنان بسوی خودش برمی گردد. مخاطبین فتوامی گویند دم خروس (تأسیسات فردو) را قبول کنیم یا قسم حضرت عباس را. آخرین نمونه کاربرد فتوا در دیپلماسی بهنگام دیدارخامنه ای با رجب طیب اردوغان در مشهد صورت گرفت. اردوغان که پس از دیدار با اوباما و شرکت در نشست امنیتی کره جنوبی و پیش از برگزاری نشست مذاکرات ۵+۱ به دیدار وی درمشهد رفته بود بهمراه یک پیام ضمنی از سوی اوباما و سایر قدرتهای بزرگ غربی، با جیبی پر از فتوای” آقا” برگشت.
البته ناگفته نماند که کرم آفت ازخود درخت بود. خمینی وقتی که خود به قدرت رسید پیشاپیش صاحب فتوا بود وهنگامی هم که بوی الرحمن شنید تصمیم گرفت بنابه مصلحت حکومت داری، قد و قامت ولی فقیه پس ازخود را که خود به قامت مرجعیت دوخته بود اره کرده در حد و اندازه کوتوله ای به نام خامنه ای درآورد. خامنه ای هم وقتی طعم لذیذ قدرت را چشید، به غوره بودن بسنده نکرد و شروع کرد به ادا و اطوار مویز را درآوردن. القصه، فتوای تقلبی هم وارد بازارشد و کمرحرمت فتوا (وروحانیت؟) را شکست وحتی حکم داد که صاحبان فتاوی مزاحم-هم چون منتظری- در منزل خود زندانی شوند. بهرحال، وقتی اردوغان پیام خامنه ای یعنی حرمت ساختن سلاح هسته ای را به نزدآمریکا برد، خانم کلینتون، که خود از حق فتوا- منتها از نوع مدرنش- برخاسته ازانحصار زرادخانه عظیم هسته ای بی بهره نیست بلافاصله واکنش نشان دادکه به عمل کاربرآید به سخندانی نیست و فورا شروط سه گانه ای را مطرح ساخت که معنایش چیزی جزدستها بالانیست. البته اگرمن (خدای ناکرده) جای خانم کلینتون بودم، بنابه مصداق جواب های هوی است، از موضع یک صاحب فتوا در پاسخ به خامنه ای می گفتم بسیارخوب، حرمت فتوای شما بجای خود!.اما برای آنکه اعتبارلازم را داشته باشد و بخواهیم آن را خرج کنیم لطف بفرمایید فتوای دیگر خود و امام مرحومتان را که طبق آن برای مصلحت وحفظ حکومت اسلامی حتی می توان واجبات دین را هم تعطیل کرد (ومثل ریک دروغ گفت)، و بر اساس آن هر حلالی را حرام و هرحرام و جنایتی را که برای حفط قدرت و مصلحت نظام لازم باشد حلال کرد، ابطال بفرمائید تاخیالمان اندکی آرام باشد! مگرنه اینکه از قدیم و ندیم گفته اند، دوپادشاه (وصاحبان دوفتوا) در یک اقلیم (که همان دهکده کوچک جهانی باشد) نگنجند!
بهرحال مضحکه ترکیب حربه دیپلماسی و حربه فتوا را باید اوج مضحکه ترکیب دین ودولت (و سیاست) دانست، حربه ای هم چون شمشیر وسپروکلاه زنگ زده دن کیشوت در قلع و قمع آسیاب های بادی! بجنگ تابجنگیم!
