دوازدهم ژوئن برابر با بیست و دوم خرداد به عنوان روز جهانى مبارزه با کار کودکان با تایید سازمان بین المللی کار در سال ۲۰۰۲میلادی نام گرفت
هدف این روز مبارزه با کار کودکان و تمرکز بر گستره جهانی کار کودکان و اقدامات و تلاش های لازم سازمان ملل و سازمان بین المللی کار برای حذف کار کودکان است. سازمان بین المللی کار در این روز دولت‌ها، مقامات محلی، جامعه مدنی و سازمان‌های بین‌المللی، کارگران و کارفرمایان را گرد هم می‌آورد تا مشکلات کار کودکان را بر رسی کنند.
بر اساس داده های سازمان بین المللی کار، صدها میلیون دختر و پسر کودک در سراسر جهان مشغول بکار هستند که آنها را از دریافت آموزش کافی، بهداشت، اوقات فراغت و آزادی های اولیه محروم می کند و از این طریق حقوق آنها نقض می شود. بیش از نیمی از این کودکان در معرض بدترین اشکال کار کودکان قرار دارند. این بدترین اشکال کار شامل کار در محیط های خطرناک، برده داری، یا سایر اشکال کار اجباری، فعالیت های غیرقانونی مانند قاچاق مواد مخدر و فحشا، و همچنین مشارکت در درگیری های مسلحانه است. اهمیت روز جهانی مبارزه با کار کودکان ،توجه به معضل کار کودکان و یافتن راه هایی برای ریشه کنی آن است. این روز برای گسترش آگاهی در مورد مشکلات روحی و جسمی و کارهای مضری که کودکان مجبور به انجام آن ها هستند در سراسر جهان حائز اهمیت می باشد. تا وضعیت اسفناک کودکان کار و آنچه را که می تواند برای کمک به آنها انجام داد را برجسته کنند.
طبق اعلام یونیسف تعداد کودکان کار در دو دههٔ اخیر افزایش یافته و با توجه به گزارش مشترک سازمان بین المللی کار و آژانس کودکان سازمان ملل تعداد کودکان کار در ابتدای سال ۲۰۲۰ صد و شصت میلیون بوده که نسبت به آمار سال قبل از آن ۸.۴ میلیون بر تعداد آن افزوده شده است و با شروع کرونا از هر ۱۰کودک در جهان یک کودک مشغول بکارند. در برخی مناطق این کودکان صرفاً برای زنده ماندن کار می کنند و در این مورد کشورهای جنوب صحرای افریقا بیشتر از دیگر جاها آسیب دیده اند و با بیماری کرونا وضعیت بسیار خطرناک تر شده و اگر اقدام لازم برای کمک به خانواده هایی که در فقر فرو می روند انجام نشود ممکن است در سال آینده ۵۰ میلیون کودک دیگر به کودکان کار افزوده شود. در کشور ما نیز با توجه به مشکلات و بحران‌های اقتصادی، فقر و مشکلات فرهنگی کودکان کار بسیارند و همچون دیگر کودکان کار جهان در معرض خطرات و آسیب های جسمی، روحی، روانی و محرومیت از تحصیل هستند. متاسفانه هیچگونه آمار دقیقی از کودکان کار در کشورمان وجود ندارد اما به توجه به گزارشهای برخی خبر گزاریها و سخنان رئیس اورژانس اجتماعی کشور تعداد نیم میلیون کودک کار در سطح کشور وجود دارند که به سه گروه کودکان کار ، کارگاهی، خیابانی و زباله گرد تقسیم بندی شده اند و بر اساس اطلاعات سازمان های مردم نهاد در تهران ۴۰۰۰ کودک زباله گرد وجود دارند.
نهادها و سازمان های متعددی در کشور مسئولیت و متولی نا بسامانی کودکان کار هستند اما تا کنون هیچ کدام هیچگونه اقدامی برای حل این معضل عظیم اجتماعی انجام نداده اند، طبق گزارشات میدانی در مرداد ماه سال ۱۴۰۰ آمده: برخی از این کودکان از حداقل زندگی نیز بی بهره هستند ،با اعتیاد، ازدواج اجباری، خشونت های جسمی، روحی، جنسی، سوُ تغذیه، بی شناسنامه گی و اکثر بیماری‌های بهداشتی و پوستی دست بگریبانند ودر این میان کودکان کار پناهنده بیشتر از دیگر کودکان در معرض خطراتی چون قاچاق نیز قرار دارند و یا خود قربانی قاچاق هستند.طبق آمار تحقیقی دانشگاه علوم پزشکی تعداد کودکان کار ایرانی ۴۶٪ و کودکان مهاجر ۵۳٪ در سال ۱۳۹۵ بوده و در سال ۱۳۹۹این آمار اینگونه تغییر می کند کودکان کار ایرانی۶۲.۵٪ کودکان کار مهاجر ۳۷.۵٪.
طبق گفته معاون اجتماعی بهزیستی استان فارس نیز بسیاری از خانواده ها به دلیل شرایط و وضع نا مناسب اقتصادی کودکان را برای کار به خیابان می فرستند.تعداد کودکان کار در ایران و جهان هر روز رو به فزونی است و این کودکان برای معیشت خانواده هایشان مجبور به کار می شوند.
ساده انگارنه است اگر گمان کنیم که پایان دادن به کار کودکان ، کار ساده ای است ، راهی است بس طولانی و دشوار که باید آن را به چالش کشید، سرمایه داری جهانی همچنان زانوی خود بر بسیاری از کشورهای جهان می فشارد، وامهای به اصطلاح توسعه از سوی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول باعث بدتر و وخیم تر شدن وضعیت زندگی مردم این کشورها است که وام دریافت می کنند، وامهایی که آنان را به سمت تعدیل ساختاری می برد و دولت‌ها را مجبور می کنند تا از مراقبت های بهداشتی، آموزشی و سایر برنامه های رفاهی و اجتماعی بکاهند و اینها همه عواملی هستند که به کودکان آسیب می رساند و آنها را به سمت کار سوق می دهد، هشدارهای بسیار داده می شود مبنی بر افزایش فقر ، و به تبع آن افزایش کار کودکان، ما نیاز به تغییر داریم و باید در راه تحقق آن تلاش کنیم، باید در مقابل سرمایه داری جهانی که همچنان در حال استثمار نیروی کار است مبارزه کرد و باید به فقر پایان داد.به امید روزی که هیچ کودک کاری در جهان نباشد.
