دولت ترامپ و جمهوری اسلامی وارد مجادله سنگینی شده اند. دولت ترامپ به جمهوری اسلامی اخطار داده، تحریم تازه وضع نموده، ایران را به تحریم گسترده تهدید کرده و از روی میز بودن همه گزینه ها سخن رانده است. جمهوری اسلامی هم با آزمایش موشک بالستیک و نمایش موشک هایش و با برگزاری مانور نظامی به این تهدیدها واکنش نشان داده و وزیر دفاع آن گفته است که ایران در صورت وقوع جنگ، اسرائیل و کشورهای عرب حوزۀ خلیج فارس را نابود خواهد کرد.
دولت ترامپ که پست های کلیدی آن را چهره های جنگ طلب، راست افراطی و ضدجمهوری اسلامی پر کرده اند، مترصد بهانه است که به مجادله با رژیم ایران برخیزد. در چنین شرایطی علی خامنه ای و فرماندهان سپاه بهانه به دست دولت ترامپ دادند تا زودتر از آنچه انتظار می رفت، اقداماتی را در مورد ایران قبلأ وعده داده بود، شروع کند. مایکل فلین، مشاور امنیت ملی کاخ سفید رسمأ به جمهوری اسلامی در رابطه با آزمایش اخیر موشکی هشدار داد. دولت امریکا در پاسخ به آزمایش موشکی ایران، نام ۱۳ نفر و ۱۲ شرکت ایرانی را به فهرست تحریم‌‌شدگان اضافه کرد. این تحریم‌ها علیه شرکت‌ها و اشخاص مرتبط با سپاه پاسداران است. این موضع گیری ها و اقدامات از جانب دولت ترامپ به این معنی است که امریکا به منازعه با رژیم ایران برخاسته است.
متقابلأ سپاه پاسداران ایران هم با برگزاری مانور نظامی به تهدیدها و تحریم‌های تازه دولت ترامپ واکنش نشان داد و مانور نظامی را “تحقیر تحریم و تهدید” نامگذاری کرد. اما برخلاف فرماندهان سپاه، برخی سران حکومت ایران سیاست محتاط آمیزی را در پیش گرفته اند.
این تهدیدهای دو طرفه، فضای متشنج و نگران آوری به وجود آورده است. تهدیدهای دولت ترامپ با توجه به مواضع او و کابینه راست افراطی و جنگ طلبش، توخالی نیست و ریشه در نگاه و سیاست نیروئی دارد که در امریکا در راس قدرت قرار گرفته است. گرچه به نظر نمی رسد با توجه به شرایط آمریکا، ایران و منطقه، ما شاهد جنگ برنامه ریزی شده ای بین ایران وآمریکا در آینده قابل پیش بینی باشیم، اما فضای تشنج بین دو کشور، خطرآفرین و مایه نگرانی است و اگر این فضا کنترل نشود، یک اتفاق غیرمنتظره می تواند رویاروئی نظامی در پی آورد. می توان گفت خطر بزرگی که وجود دارد پیش آمدهای اتفاقی است. نباید از نظر دور داشت که اولأ گرایش مسلط در دولت ترامپ متمایل به تشدید تشنج است، و ثانیأ شخص ترامپ اکتور نامطمئنی در مواجهه با پیش آمدهای اتفاقی است. به ویژه اینکه اختیارات رئیس جمهور آمریکا برای مقابله با چنین پیش آمدهائی نامحدود است.
با آنکه سیاست های دولت ترامپ نسبت به جمهوری اسلامی را هنوز هم نمی توان به دقت ترسیم کرد. ولی می توان برخی مولفه های آن را برشمرد. برای ترامپ مسئله حقوق بشر مطرح نیست و او برخلاف روسای جمهوری قبلی امریکا حتی ضرورتی برای طرح مسئله حقوق بشر در حد گفتار هم نمی بیند. او آشکارا از ضرورت و مفید بودن اعمال شکنجه دفاع می کند. ترامپ در دوران تبلیغات انتخاباتی از پاره کردن برجام سخن گفت، هرچند وی بعدأ مواضع خود را تعدیل کرد، اما دستکم با آن همراهی چندانی ندارد. اما از آنجا که برجام مصوب شورای امنیت است و پنج کشور دیگر از آن دفاع می کنند. بعید به نظر می رسد که برجام در این دوره در کانون چالش قرار گیرد. اگرچه روشن است که امریکا به رژیم نظارتی سخت گیرانه تری روی خواهد آورد. آنچه مشخص است دولت ترامپ از سیاست اوباما نسبت به جمهوری اسلامی فاصله گرفته و فشار برآن را که نتیجه اش عملأ به ضرر مردم ایران تمام خواهد شد، افزایش خواهد داد. تبدیل شدن جمهوری اسلامی به قدرت منطقه ای با سیاست شکل دهی هلال کشورهای شیعه تحت رهبری جمهوری اسلامی، آزمایش و پرتاب موشک های بالستیک به احتمال زیاد در کانون چالش بین دو دولت قرار خواهد گرفت. قابل تصور است که برنامه کانونی ترامپ “اعمال بیشترین فشار بر جمهوری اسلامی در خارج از مرزهای ایران یا به عبارتی دیگر مقابله با آن در عمق استراتژیک تعریف شده توسط جمهوری اسلامی” باشد.
مولفه دیگر سیاست دولت ترامپ، اعمال تحریم های فراگیر و فلج کردن جمهوری اسلامی خواهد بود که پیش درآمد آن را شاهد هستیم. مولفه سوم شکل دادن ائتلاف از کشورهای امریکا، اسرائیل و عربستان سعودی علیه جمهوری اسلامی است. دولت نتانیاهو با روی کار آمدن دولت ترامپ، براقدامات خود علیه رژیم ایران افزوده و خواستار تشکیل جبهه جهانی علیه آن شده است. در صورت ائتلاف سه کشور، فشار سنگینی روی جمهوری اسلامی اعمال خواهد شد.
ترامپ فردی است از جرگه راست افراطی، نژادپرست و ستیزه جو. او عناصری را دور خود جمع کرده است که همانند خودش جمهوری اسلامی را دشمن امریکا و اسرائیل می دانند که شبانه روز از تریبون های آن شعار مرگ بر امریکا و اسرائیل شنیده می شود. آن ها براین نظرند که رژیم ایران “بزرگ‌ترین حامی تروریسم در جهان” و بی ثبات کننده منطقه است. در چنین مختصاتی، توان کشورهائی چون اسرائیل و عربستان سعودی و شیوخ دیگر برای خوراندن تمایلات خود به دولت ترامپ بسیار تقویت خواهد شد. و این خطر بزرگی است. از سوی دیگر بلوک قدرت در ایران هم چنان بر خصومت خود با امریکا و اسرائیل، سیاست توسعه طلبانه در منطقه، آزمایش موشک های بالستیک و سپردن سیاست های منطقه ای به دست سپاه و دخالت نظامی در سوریه و حمایت از رژیم جنایتکار اسد ادامه می دهد.
این صف آرائی، بحران آفرین است و می تواند از درون آن تحریم فراگیر ایران، گرفتار کردن جمهوری اسلامی به منازعه دراز مدت نظامی در “عمق استراتژیک” آن، تخریب زیرساخت های نظامی و اقتصادی کشور، ایجاد درگیری در مرزهای کشور و حملات نظامی موضعی به مراکز استراتژیک کشور بیرون بیآید. پرسیدنی است که در چنین وضعیت حساسی، علی خامنه ای و فرماندهان سپاه به چه دلیلی و با چه محاسبه ای باید دست به آزمایش موشکی زده و دم از نابودی اسرائیل و کشورهای عرب خلیج فارس بزنند؟ این برخوردهای نابخردانه و ناسنجیده، می تواند تحریم وسیع و جنگ را برکشور ما تحمیل کند.
روی کار آمدن ترامپ، تشدید فشار و گسترش تحریم ها علیه جمهوری اسلامی، بر روندهای درون کشور تاثیرات معین خواهد گذاشت و می تواند موقعیت راست افراطی را تقویت و اعتدال گرایان را تضعیف کند. راست افراطی از برجام ناراضی است و چالش با امریکا را به نفع خود می بیند.
به نظر ما خونسردی، برخورد بردبارانه و اجتناب از اقدامات تحریک کننده و تهدیدآمیز، ضرورت لحطه کنونی است. سپردن سیاست های منطقه به دست سپاه، نهایت بی مسئولیتی علی خامنه ای است. در کادر همین حکومت لازم است که سیاست منطقه ای به وزارت خارجه واگذار گردد، دست سپاه از دخالت در حوزه سیاست بین المللی و منطقه ای قطع و سیاست خارجی جمهوری اسلامی از توسعه طلبی ولو تحت اجرای وزارت خارجه برپایه شیعه گری فاصله گیرد و دشمنی با امریکا و شعار نابودی اسرائیل کنار گذاشته شود.
ما سیاست های دولت ترامپ را تنش زا، جنگ طلبانه و علیه صلح و امنیت منطقه و منافع ملی کشور می دانیم. پیشبرد این سیاست ها می تواند در منطقه به آتش افروزی بیشتری بیانجامد. کاری که دولت بوش دوم انجام داد و از درون آن بر زمینه های موجود در منطقه داعش بیرون آمد. کشور ما بعد از روی کار آمدن ترامپ در شرایط بسیار دشوار و مخاطره آمیز قرار گرفته است. ما به عنوان یکی از سازمان های اپوزیسیون که مخالف جنگ و حمله نظامی به ایران و تحریم اقتصادی است، ضمن محکوم کردن سیاست های جنگ افروزانه ترامپ، به سران جمهوری اسلامی هشدار می دهیم که با اقدامات ماجراجویانه و نابخردانه، کشور ما را به ورطه تحریم های گسترده و برخورد نظامی نکشانند.
هیئت سیاسی ـ اجرائی سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
٢١ بهمن ١٣٩۵ (٩ فوریه ٢٠١٧)
