این روزها بحث مبارزه با بدحجابی دوباره داغ شده است. حجت الاسلام کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران و رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور گفت (۱): “اول دولت را مکلف کردیم تا وضعیت پوشش کارکنانش را سر و سامان بدهد و بعد از ادارات، به سراغ بازار و اصناف میرویم.” او افزود: ” اگر این موضوع در جامعه برپا میشد، این همه مشکلات عدیده اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در جامعه نداشتیم.”
برخورد خشونت آمیز ماموران گشت ارشاد با زنان و دختران در خیابان ها ی ایران موضوع تازه ای نیست. ماجرای زدن اسپری فلفل به یک خانم و همسر و کودکش به خاطر حجاب و سپس تیراندازی به مرد و اصابت گلوله به او، بازتاب گسترده‌ای داشت (۲). اما رویکرد جدید نیروی انتظامی نشان می‌دهد که خشونت آشکار علیه زنان در خیابان با مجوز قانونی در حال فراگیر شدن است تا آنجا که زنان هنگام حضور در خیابانها امنیت نداشته باشند. این در حالی است که طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران هم تشخیص مجرم بودن فرد و برخورد با او با دادگاه است.
امنیت در ایران صرفا ابزاری شده است برای کنترل مردم . میگویند امنیت خارجی برای مردم ایجاد کردند. آیا امنیت داخلی ملاک نیست؟ امنیت در مفهوم سنتی آن دارای دو بْعد داخلی و خارجی است که بر حسب آن، دولت، کشور را هم از گزند تجاوزات و تهدیدات خارجی و هم از ناامنیهای داخلی مصون نگاه می‌دارد. تامین امنیت نباید آزادی شهروندان را سلب کند. با زور اسلحه نمی توان مردم را به رعایت حجاب وا داشت. قدر مسلم ایران تنها کشور مسلمان دنیا نیست. در کشور های سوریه، لبنان، پاکستان، ترکیه، اندونزی، مالزی، امارات و چندین کشور دیگر که اکثریت ساکنان آن مسلمان هستند، زنان از بی‌حجاب تا محجبه در عادی‌ترین شکل ممکن کنار هم با صلح، بدون تنش و در امنیت زندگی میکنند.
پوشش زنان در بیش از چهار دهه گذشته به محلی از مناقشه تبدیل شده است. زنان از همان ابتدا در مقابل اعمال زن ستیزانه حکومت از جمله اجبار به داشتن روسری اعتراض کردند. قانون حجاب اجباری را مردها برای زنان تصویب و اجرا کردند. جمهوری اسلامی از همان فردای انقلاب خواست زنان را حذف و به آشپزخانه ها بفرستد و این اولین قدم برای گرفتن آزادی از زنان به عنوان نیمی از جمعیت کشور بود. حجاب موضوعی است عرفی و اساسا نه نظم اجتماعی را نقض می‌کند و نه عفت عمومی را. بسیاری از زنان، تجربه زیسته خود را در فضای امنیتی حجاب اجباری در کشور که شامل رفتن به پاسگاه نیروی انتظامی یا برخورد با گشت ارشاد یا افراد عادی و ماموران امر به معروف است را نوشته اند و روایات آنها همدلی دیگران را نیز کسب میکنند. نظر سنجی ها و رفتار عمومی مردم نشانگر آن است که اکثریت قاطع معتقد به برخورد قانونی با موضوع حجاب نبوده و تلقی مجرمانه از بی حجابی ندارند(۳). حجاب امری شخصی و انتخابی است، نقض این انتخاب نادیده گرفتن حق انسانی و شهروندی زنان است.
حکومت با خشونت سیستماتیک، حقوق زنان را پایمال میکنند. فعالان مدنی و اجتماعی به ویژه کنشگران حوزه زنان تحت فشار و در خطر زندان‌های طولانی و احکام قضایی خشونت‌آمیزی هستند. در نهادهای قضایی ایران مجازا‌ت‌ها علیه زنان هیچ تناسبی با جرم ندارد. افرادی برای اعتراض به حجاب اجباری به بیش از ۲۰سال زندان محکوم شده اند. حجاب ویترین جمهوری اسلامی است. همان قدر که مسئله کنترل زنان از راه تحمیل حجاب برای نظام حیاتی بوده، همانقدر هم حجاب برای زنان حیاتی است. زنان سالهاست در خیابان های ایران کنشگری کرده و به طرق مختلف با سیاست های زن ستیزانه مخالفت و کانون های سرکوب را به عقب نشینی واداشته اند. آنها در مقابل خشونت سر خم نکرده و حاضر نیستند در مقابل سرکوب گران و آتش به اختیاران سکوت کنند.
امروز بسیاری از فعالان مدنی و اجتماعی را زنان تشکیل میدهند. خانم سپیده قلیان صدای کارگران مرد هفت تپه است که به اعتصاب نشسته اند. خانم نرگس محمدی ، نسرین ستوده، نجمه محمدی، شاپرک شجری‌زاده و دیگران، کسانی هستند (۴) که برای باز پس گیری حقوق زنان و بطور کلی حقوق شهروندی، حرکتی را آغاز کرده اند.، اینها همان زنانی هستند که به آنها حکم یا روسری یا توسری داده شد و خواستند آنها را به آشپزخانه ها بفرستند. امروز اینان نماد خیزش زنان و آزادیخواهی هستند. ما در عصری زندگی میکنیم که از یک طرف در ۱۷ دی ۱۳۱۴ رضاشاه پهلوی با این فکر که با کشف حجاب اجباری می‌تواند جامعه ایران را متمدن و مدرن کند، چادر را بزور از سر زنان برداشت، و از طرف دیگر در نظام برآمده از انقلاب اسلامی، مردان با این تصور که با پوشش اجباری می‌توان جامعه ایران را اسلامی کرد! فریاد زدند یا روسری یا توسری و چادر را بزور به سرزنان کردند. اما جامعه ایران نه مدرن شد و نه اسلامی. هردو نظام سعی در انقیاد زنان کردند, واقعیتی که در هیچ‌یک از این دو دوره به آن توجه نشد خواست خود زنان ایران بود. اما زنان نشان دادند که قابل کنترل نیستند. آزادی جامعه و مردان در گرو آزادی زنان است، و بدون چنین آزادی پایه ای آینده ایران تیره و تاریک است. زنان هیچگاه به برابری نمی رسند مگر اینکه فقه و شرع از قانون برداشته شود.
منابع:
کاظم صدیقی: پس از اجرای طرح “عفاف و حجاب” در ادارات نوبت بازار و اصناف است | پایگاه خبری جماران (jamaran.news)-1
ماجرای شلیک مامور گشت ارشاد به رضا مرادخانی بوکسور سابق تیم ملی ایران چه بود؟ | دیدبان ایران (didbaniran.ir)-2
براساس نظرسنجی‌ها، بخش بزرگی از جامعه، بدحجابی را جرم نمی‌داند – اصلاحات نیوز (eslahatnews.com)-3
https://www.radiofarda.com/a/iran_narges_mohammadi_hijab/29019555.html
