سندیکای کارگری شرکت واحد اتوبوسرانی درتاریخ یازده مرداد ماه ١٣٩۵ طی فراخوانی از اعضای خود خواست تا در تاریخ دوازدهم مرداد یعنی یک روز بعد از انتشار فراخوان برای رسیدگی به موضوع مسکن کارگری که پیشینه ای طولانی دارد درمقابل شهرداری و شورای شهر تهران به تحصن اعتراض آمیز دست زنند. با توجه به زمان کوتاه بین فراخوان و گردهمایی قریب ۴٠٠ نفر از رانندگان این شرکت به فراخوان سندیکا پاسخ مثبت دادند و با در دست داشتن پلاکاردهایی به نشانه اعتراض در نابرابری های موجود، خواهان رسیدگی به موضوع مسکن خود شدند تا بدانجا که خانم معصومه آباد از سوی شورای شهر تهران از نمایندگان سندیکایی برای مذاکرات در باره مطالبه معوقه آنان دعوت به عمل آورد و طی گفتگو های فی مابین و ارائه مستندات و گزارشاتِ نمایندگان سندیکایی از سوی شورای شهر تهران قول رسیدگی به موضوع در کوتاه ترین زمان ممکن داده شد.
در ارزیابی این رفتار صنفی کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه تحت رهبری سندیکای خود نکات بسیار پر اهمیتی وجود دارد که می تواند برای سایر کارگران و همچنین سایر سازمان های مدعی نمایندگی کارگران و نهادهای ذی ربط بسیار درس آموز باشد.
این نکات کدامند؟
اولین و مهمترین نکته مشروعیت آشکار سندیکای کارگری است که این نهاد به رغم همه فشارها و تضییقاتی که از بازگشایی تا کنون با آن روبرو بوده؛ توانسته است بین اعضای خود به دست آورد. این درحالیست که همواره تلاش شده است شورای اسلامی کار در این واحد کارگری به عنوان سازمان رسمی کارگری به کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه تحمیل گردد. نوع رابطه و مضمون آن بین نمایندگان سندیکا و اعضا نشانگر این واقعیت است که سندیکا توانسته است به رغم همه هزینه هایی که کمترین آن محرومیت شغلی و اجتماعی بوده است با اعضای خود پیوستگی متقابل داشته باشد و تنها به موجودیت اسمی خود اکتفا نکند. اینکه یک سازمان کارگری همواره جستجوگر مشکلات آوار شده بردوش اعضایش باشد و تلاش کند تا این مشکلات را به همت و همبستگی خود کارگران حدالمقدور برطرف کند و یا از شدت آن بکاهد؛ از اهم وظایفی است که این سندیکا آنرا به درستی فهمیده است و این فهم درست از وظایف پایه های مشروعیت این سندیکا را قوام خواهد بخشید.
نکته دوم آنکه کارگران برای درخواست برحق خود دریافته اند که باید با روش های مدنی مسالمت آمیز وبا توجه به همبستگی صنفی به دور از هیجانات تحریک آمیز در فضای امنیتی هنوز موجود (که در آن احتمال مخاطرات، بیکاری و اخراج کارگرانی که به این فراخوان پاسخ مثبت دادند؛ وجود دارد) با این گردهمایی، هم خواسته های برحق خود را طرح و پیگیری کنند و هم نشان دهند که سندیکای را به عنوان نماینده واقعی شان می شناسند. و بار دیگر به مشروعیت این سندیکا تاکید کنند.
نکته سوم بیانگر این واقعیت است که استقلال این سندیکا میزان وفاداری اعضا به آن را افزایش داده است و آنان با پرداخت هزینه های مالی برای تدارک چنین رفتار مدنی از راه پرداخت حق عضویت خود؛ راه را برای هرگونه تصاحب این رفتار مدنی از سوی فرصت طلبان بسته اند و در عین حال اعضای سندیکا این تجربه گرانبها را به دست آورده اند که سلامت، پویایی، پایداری و توان و قدرت سندیکایی رابطه مستقیم و عمیقی با استقلال مالی آن از راه پرداخت حق عضویت ها و کمک های داوطلبانه اعضا دارد.
نکته ای که میتوان آنرا به فال نیک گرفت مذاکره شورای شهر به عنوان یک نهاد مدنی با سازمان سندیکایی کارگران است که این موضوع میتواند به توانمندسازی سازمان های مدنی یاری رساند و البته در کنار آن این واقعیت هم وجود دارد که مسوولین شهری از جمله شهردار که طرف سندیکا در این اعتراض صنفی و مدنی است؛ متاسفانه هنوز برخواست کارگران و نمایندگی سندیکایی آنان گردن ننهاده است و به رغم تاکید کارگران معترض در شعارهایی که مخاطب آن شهردار بود مسوولین این نهاد خود مستقلا با نمایندگان کارگران وارد گفتگو نشدند و این موضوع بیانگر آنست که کارگران برای اثبات موقعیت و قدرت سندیکا در نزد ذی نفع ها در اعتراضات و مذاکرات و چانه زنی ها را ه درازی پیش روی خود دارند.
نکته چهارم در این حرکت مسالمت آمیز توجه دادن مسوولین فضایی به این واقعیت است که جوهر آنچه موجب چنین اعتراضات صنفی است سوء استفاده هایی است که طی سال ها در ارتباط با مسکن کارگران این شرکت از سوی کارفرما صورت گرفته است و از رهگذر این سوء استفاده؛ کارگران از دست یابی آنها به مسکن مناسب محروم شده اند. مسوولین قضایی تا کنون بارها و بارها کارگرانی که سندیکای کارگری شرکت واحد اتوبوسرانی را نمایندگی کرده اند را به دادگاه فراخوانده و به آنان اتهاماتی را نسبت داده اند که عناوین مجرمانه را شامل می شود و این در حالیست که این نمایندگان تنها و تنها به وظیفه خود که دفاع از حقوق صنفی خود و همکارانشان بوده است؛ دست زده اند. حضور حدود ۴٠٠ نفر از کارگران شرکت اتوبوسرانی واحد تهران و حومه که از قضا این بار بدون دخالت های نیروهای لباس شخصی و پلیس از ساعت ده صبح تا سه بعد از ظهر به مدت پنج ساعت جریان داشت بار دیگر نشان داد که اعتراضات کارگری مضمون صنفی و عدالتخواهانه دارد و به هیچ روی اقدامی علیه امنیت ملی نیست و این یارآوری چند باره برای اصحاب قضا است تا در مسند دادگری انصاف را رعایت کنند.
در پایان ذکر این نکته هم ضروری است که هر سازمان کارگری تحت هر نام بدون وجود و حضور فعالانه اعضایش تنها در حد یک اسم باقی خواهد ماند و در بهترین حالت به تریبونی برای اطلاع رسانی بدل خواهد شد. انان که به نام سندیکا و یا هر نهاد دیگری ادعای نمایندگی کارگران را دارند؛ باید نشان دهند که مشروعیت شان در چیست؟ آیا قادرند قوانمندی خود را از راه های ممکن مانند آنچه این سندیکای کارگری به نمایش گذارده است نمایان کنند؟ تنها رسمیت یافتن سازمان صنفی از راه توسل و چسبندگی های به قدرت دولتی و یا به عکس استقلال خواهی در حرف نمی تواند به سازمان های کارگری هویت بخشد. سازمان کارگری باید نشان دهد که به مطالبات صنفی کارگران عضو می اندیشد و در راه کسب آن کوشش می کند. در هنگامه ای که حقوق کار درایران با انواع روش ها (با توسل به دستور العمل های غیرقانونی، فراقانونی و لوایح متعددی که ماموریت مقررات زدایی در محیط های کار و تولید را به عهده دارند) مورد هجوم بی وقفه و همه جانبه واقع شده است. تنها و تنها آندسته از سازمان های کارکری در نزد کارگران مشروعیت دارند که می توانند با تکیه به حضور آگاهانه و مستمر اعضای شان از حقوق کار در همه ابعادش به دفاع برخیزند.
