بعد از دو سال که از نگارش پرستو گذشته است، خوشحالام که بالاخره پرستو را پیش از این که در فضای تنگ قفس پیر شود و از نفس بیافتد، رها میکنم و آن را در دنیای مجازی پرواز میدهم.
پرستو حکایت بلندی است که زندگی و سرگذشت نسلی از جوانان کشورمان را در بُرش معینی از تاریخ آن، یعنی سالهای پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ تا سالهای اخیر در دو فضا و محیط اجتماعی روایت میکند. راوی حکایت، زنی از این نسل است که در پی چرخش پرشتاب عقربه زمان به خارج از کشور پرتاب شده است و حال فارغ از آن تعصبات خودخواسته و محدودیتهای بغایت تحمیلی، به پشت سر می نگرد و گذشته را در بُهت و حیرت بازخوانی میکند. نام پرستو از سر سودا انتخاب نشده است، بلکه علت آن پیوند معنادار آن با سرگذشت بیشتر شخصیتهای حکایت، که هر کدام تا حدی و بگونهای در آن نقشآفرین اند، مرتبط است. شخصیتهایی که برخی از آنها با اندوختهای از آگاهی و باور و شور و شوق در این راه پُرمخاطره قدم نهاده و تاوان آن را با جان و دل پذیرا شده اند. سرگذشت کسانی است که در چم و خم سیاست و چنبرۀ تعصب ایدئولوژی گرفتار شدهاند و چشماشان از دیدن واقعیتها عاجز شده است.
پرستو نگاهی هم به انسانهایی دارد که موج آنها را با خود برده و یا از بد حادثه ناگزیر به همراه شدن با آن شدهاند. کسانی که نیروی محرکهی آنها نه صرف آگاهی سیاسی بلکه فرار و خلاصی از شرایط زندگی که گرفتارش بودند، شده است. کسانی که کسی صدای فریاد آنها را نشنید و آنگاه که خود به خواست درونیاشان پی بردند، و آنگاه که تلاش کردند که خود راه زندگی کردن بر پایهی نیاز درونیاشان را برگزینند و از آن لذت ببرند، یا قید و بندهای گذشته مانعاشان شد و یا زندگی به آنها فرصت نداد.
پرستو سرگذشت انسانهایی است که با تغییر زمان و محیط اجتماعی، خود نیز تغییر میکنند و پتانسیل و ظرفیتهای نهفتهی درونی آنها چه مثبت و چه کمتر مثبت رخ مینمایند.
پرستوی سفر کرده، اگر نتواند در دیاری که به سوی آن پر کشیده، مأوا و لانهاش را بسازد، وقتی هم که بار دیگر بهخانهاش برمیگردد، آنجا هم دیگر برایش بیگانه است. آدمها و مکانها و شهرها دیگر برای او رنگ و بوی گذشته را ندارند. منطق خشک زندگی به او میفهماند که سالهاست که هرکدام به راهی رفتهاند و بگونهای، دگر شدهاند.
تلاش بسیاری کردم که شاید بتوانم پرستو را به چاپ برسانم؛ ولی براساس گفتهی دوستان و کنشگرانی که درگیر این حرفهی ارزشمند اند، بازار کتاب کساد است و هزینهی چاپ سنگین، بنابراین شانس کتاب شدن پرستو که حاصل سه سال کار نویسندهی آماتور و گمنامی مثل من است، کم است. این نظر را بهجان میپذیرم و از صداقت گفتارشان، گرچه در لفافه، منتدارم. موجودی کیف پول من آن قدر نیست که بتوانم هزینهی چاپ را خود تقبل کنم. لذا سر در مقابل اجبار روزگار خم میکنم و دلام را به این خوش میکنم که حداقل تعدادی هرچند محدود، از علاقهمندان به زندگی نسل ما، چه از همسالان من و چه نسل امروز، نیم نگاهی از سر علاقهمندی یا کنجکاوی به آن بیاندازند یا حداقل حوصله کنند و آن را ورق بزنند. قبل از گشودن در قفس لازم میدانم که به چند نکته اشاره کنم:
- متن کتاب از زبان زنی هم نسل من است که طبعاً وقتی توسط مرد و نگاه مردانه به تحریر در میآید کم و کاستی و ناخواناییهای احساسی و روانی زیادی میتواند داشته باشد.
- من در کتاب به چند تابو برخورد کردهام یا بهتر است بگویم از چند خط قرمز متعارف در ادبیات زبان فارسی گذشتهام که امیدوارم خارج از نزاکت بودن آنها را بر من ببخشید، اگرچه خودم آن را گناه و یا خطا نمیدانم.
- اسکلت اصلی داستان واقعی است و حواشی و سایر شخصیتها ساخته و پرداخته ذهن و خاطرات من اند.
- چاپ و پخش آن به هر طریق آزاد است، با این شرط که متن دستکاری و ممیزی سلیقهای نشود. برای آشنایی اولیه و معرفی سرآغاز را در زیر ضمیمه کردهام.
در خاتمه لازم میدانم از دوست عزیز و صبوری که با گشاده رویی و حوصله مرا در ادیت نوشتاری و موضوعی این کتاب یاری کرد، صمیمانه تشکر کنم.
برای دریافت نسخه کامل کتاب در دو فورمات ورد و پی. دی. اف لطف کنید و به آدرس زیر میل بفرستید.
شاد زید
محمود شوشتری
پائیز ۲۰۱۶ ـ سوئد