گرایش جایگزینی توئیتر با ماستودون*. در کنار خبرهای روزانه حزن آور و نگران کننده جنگ اوکرائین، خبر خرید کل سهام توئیتر توسط آقای ایلان ماسک ، مالک اصلی “تسلا” بزرگترین شرکت امریکایی تولید کننده ماشین های برقی، تکان دهنده ترین خبر ماه گذشته در محافل مترقی و دمکراتیک جهان بود. این خبر نگرانی های جدی را برای حفظ آزادی و دمکراسی در سطح جهان با خود به همراه داشته است. این اقدام بخصوص زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که توئیتر در مرکزیت بحث های جاری مردم کشورهای زیادی در جهان قرار گرفته است.
در ادامه این نگرانی ها و در واکنش، شاهد موج جدایی و بایکوت کردن توئیتر توسط لایه ای از کاربران این شبکه اجتماعی هستیم. مخالفین در کوشش جایگزینی شبکه اجتماعی دیگری با توئیتر هستند. این شبکه اجتماعی آلترناتیو و غیر انتفاعی، مردمی و دمکراتیک “ماستودون” Mastodon نام دارد که با مرکزیت غیر متمرکز بطور فدرالی مدیریت می شود. می دانیم که توئیتر ، فیس بوک ، تلگرام ، ایستاگرام ، واتساپ و.. شبکه ای اجتماعی – تجاری با مرکزیت و مدیریت متمرکز هستند. یعنی هر وقت مالک یا مالک های آنها تصمیم بگیرند قادر خواهند بود که با چرخاندن یک کلید ، چراغ آن شبکه ها را خاموش کنند.
آقای ماسک در ۴ ماه آوریل، ۹،۲ درصد سهام توئیتر را خرید. اما او چندی بعد ، یعنی در ۱۴ آوریل خواهان خرید کل توئیتر شد. مبلغ پیشنهادی آقای ماسک ۴۴ میلیارد دلار بود که پنجاه درصد آن را توسط وام بانک ها و نیمه دیگر را با فروش سهام تسلا تامین کرده است. البته سهام داران زیاد خوشحال نشدند و مقداری کارشکنی کردند. آنها وجود ایلان ماسک به عنوان سهام دار جدید را عامل رشد قیمت سهام و در نتیجه رشد ثروت خود تحلیل می کردند. هیات مدیره توئیتر خواهان حضور او در هیات مدیره شدند تا نتواند کل سهام را بخرد. اما او اولتیماتوم داد که اگر طرح خرید کل توئیتر پذیرفته نشود او سهام خود را فروخته و خواهد رفت. در روزهای بعد، از طرف حزب جمهوری خواه به هیات مدیره فشار وارد شد. ۱۸ نفر از کمیسیون قضائی مجلس، طی نامه ای اعلام کردند که بر علیه هیات مدیره شرکت توئیتر دعوی حقوقی باز خواهند کرد. اینگونه موفق شدند به مقاومت هیات مدیره توئیتر پایان بدهند.
آنچه که مورد تعجب و ایجاد نا امنی مضاعف شده این است که آقای ماسک تصمیم دارد که توئیتر را از بورس خارج کرده و او را به یک موسسه ای شخصی و تنها با مالکیت خود تبدیل کند. بدین ترتیب این شبکه اجتماعی دارای هیچ نظارتی نبوده و قدرت در دستان تنها مالک متمرکز خواهد شد. در ادامه این تصمیم افراطی نئولیبرالیستی، حتی سازمان های کنترل دولتی بر شبکه های اجتماعی نیز توان کمتری برای نظارت بر توئیتر خواهند داشت.
*- ماستودون”Mastodon “
۷ ماه مه ۲۰۲۲
