نویسنده: راینهارد لاوترباخ
توضیح مترجم: راینهارد لاوتر باخ با استناد به واکنشهای همراستا و نسبتاً هماهنگ «جامعۀ جهانی» نسبت به حملۀ تجاوزکارانۀ اسراییل به ایران، به این جمعبندی میرسد که این حمله با اطلاع قبلی و حتی همراهی و همدستی قدرتهای غربی صورت گرفته است. در عین حال، میگوید تفسیرهای خبرگزاریهایی مانند بیبیسی و رویترز به این نکته توجه میدهند که عمل اسراییل نوعی ضربۀ هشدار به امریکا به عنوان یک رهبر فراآتلانتیکی نیز بوده است.
پس از حملۀ گسترده اسراییل به اهدافی در ایران، آنچه بهعنوان «جامعۀ جهانی» شناخته میشود، عمدتاً ایران را فراخوانده که از اقدامات تلافیجویانه خودداری کند. در بیانیههایی که روز جمعه منتشر شد، واژۀ «کاهش تنش» همچون یک سرنخ قرمز همه جا دیده میشد: اکنون این (کاهش تنش) «بیش از هر زمان دیگری ضروری است». دبیرکل سازمان ملل آنتونیو گوترش و همچنین دبیرکل ناتو مارک روته نیز در همین راستا اظهار نظر کردند. نمایندگان دولت آلمان و همچنین اورزولا فوندرلاین، رییس کمیسیون اتحادیه اروپا نیز ضمن همراهی با این نگاه، بر «حق موجودیت» و «حق دفاع از خود» اسراییل تأکید کردند و به این ترتیب از هرگونه انتقاد آشکار به اسراییل پرهیز کردند. امانوئل مکرون، رییسجمهور فرانسه، که به گفتۀ خودش پس از حمله، با نخستوزیر اسراییل بنیامین نتانیاهو تلفنی صحبت کرده بود، در پیامی در شبکهۀایکس حملۀ اسراییل را به همین شیوه توجیه کرد و تأکید کرد که کشورش «بارها برنامۀ هستهای ایران را محکوم کرده است».
به نظر میرسد که صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس، یک ساعت پیش از آغاز حملهها توسط نتانیاهو از خواب بیدار شده و در جریان قرار گرفته است. وزیر خارجۀ آلمان، یوهان وادهفول، در قاهره با دولت مصر در مورد وضعیت به رایزنی پرداخت و در واکنش به موج حملههای ایران به خاک اسراییل گفت: «ما حملۀ بیهدف ایران به قلمرو اسراییل را به شدیدترین شکل ممکن محکوم میکنیم». بیشتر احزاب آلمان ابتدا سکوت کردند؛ تنها یان فانآکن از حزب چپ موضعگیری نسبتاً صریحی داشت. او نوشت که این حمله تمامی شانسهای یک راهکار دیپلماتیک را نابود کرده است. به گفتۀ او، تصور اینکه ایران همچنان اجازه دهد بازرسی از تأسیسات هستهایاش انجام شود، دشوار است. «خطر دستیابی ایران به بمب اتمی» با این حملۀ اسراییل «بهطور چشمگیری افزایش یافته است». به باور فانآکن، این حمله فقط با این فرض قابل درک است که دولت نتانیاهو به دنبال راهبرد «جنگ دائمی» است.
در همین حال، به نظر میرسد نقش آمریکا در این حمله و همدستی واشنگتن با اسراییل عمیقتر از آن چیزی است که ابتدا ادعا شد. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، احساس کرد لازم است تأکید کند که آمریکا در اجرای این حملهها دخالت مستقیم نداشته است. او ایران را فراخواند که از حمله به «منافع و پرسنل آمریکایی» خودداری کند. در نگاه نخست، این سخنان طوری به نظر میرسید که گویی روبیو میخواهد با حملات اسراییل مرزبندی کند، اما تنها چند ساعت بعد، دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا، این موضوع را اصلاح کرد. او در مصاحبهای با روزنامۀ والاستریت ژورنال گفت که این «یک حملۀ بسیار موفق بود؛ اگر بخواهیم ملایم بگوییم». وقتی از او پرسیده شد که آیا پیش از حمله از سوی تلآویو مطلع شده بود یا نه، پاسخ داد: «این اطلاعرسانی نبود. ما میدانستیم که چه خبر است.» ترامپ افزود که یک «متحد مهم» دیگر را هم پیشاپیش مطلع کرده بود – احتمالاً منظورش عربستان سعودی بوده است.
به هر حال، به نظر نمیرسد که در واشنگتن ناراحتی خاصی از این حمله وجود داشته باشد؛ اگرچه بهویژه مفسران بریتانیایی این حمله را «ضربهای به دیپلماسی ترامپ» دانستند. آنها یادآوری کردند که این حمله تنها دو روز پیش از دور بعدی مذاکرات اتمی بین ایران و آمریکا انجام شده است. در گزارشهای بیبیسی، خبرگزاری رویترز و پورتال اینترنتی UnHerd تأکید شد که این اقدام نتانیاهو را همچنین میتوان بهعنوان ضربۀ هشداردهندۀ اسراییل، بهعنوان مهمترین متحد آمریکا در خاورمیانه، به رهبری فراآتلانتیکی تعبیر کرد.
فراخوانهایی برای کاهش تنش همچنین از پکن و مسکو به گوش رسید. سخنگوی وزارت خارجۀ چین، لین جیان، گفت که کشورش آماده است «نقشی سازنده در آرامسازی اوضاع ایفا کند». در روسیه، پس از چند ساعت سکوت، ابتدا سخنگوی کرملین، دیمیتری پسکوف، و سپس وزارت خارجۀ این کشور حملات اسراییل را «بدون محرک و غیرقابل توجیه» خواندند. بیانیۀ وزارت خارجۀ روسیه از «نقض آشکار حقوق بینالملل» سخن گفت و اعلام کرد که این موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل خواهد برد. انتقادات مشابهی از سوی ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس مطرح شد. کشورهای عربی خلیج فارس ابراز نگرانی کردند که اگر جنگ جدیدی در خاورمیانه آغاز شود، کشورها و مردم آنها نیز آسیب خواهند دید.
اصل مطلب امروز ۱۴ ژوئن در سایت روزنامه یونگهولت به قلم راینهارد لاوترباخ منتشر شده است.
2 Comments
همه چیز درست است مگر بخش آخر یادداشت که: «ترکیه و کشورهای حوزه خلیج فارس مطرح شد. کشورهای عربی خلیج فارس ابراز نگرانی کردند که اگر جنگ جدیدی در خاورمیانه آغاز شود، کشورها و مردم آنها نیز آسیب خواهند دید.»
اینها هم راست است که گفته شده؛ ولی فقط از تعصب روزگار و بدون هیچ عمق و مضمونی..
سپاس از توجه شما. بله، این یک گزارش است و نه یک یادداشت تحلیلی. هرچند همانطور که در توضیح آمده، مجموعهای است از واکنشها که در پی یک نتیجهگیری مشخص از برخورد آنگونه که خود نویسنده مینامد «جامعۀ جهانی» از این حمله و پیامدهایش.
پروین همتی