ایران در یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های زیست‌محیطی تاریخ خود را دارد به‌سر می‌برد.
کاهش شدید بارش‌ها، خشکیدن رودخانه‌ها و دریاچه ارومیه و تالاب‌ها، نابودی جنگل‌ها، آلودگی گسترده هوا و بارش خاک غبارو ریزگردها و فرونشست زمین در مناطق وسیعی ازکشور، نشان‌دهنده روندی است که موجودیت سرزمین ایران را با تهدیدی واقعی روبه‌رو کرده است.
در سال آبی گذشته، حجم منابع آب تجدیدپذیر ایران به‌زحمت به ۷۰ میلیارد مترمکعب رسید؛ یعنی کمترین میزان در یک قرن اخیر. ظرفیت مخازن سدها در سراسر کشور به گونه ای است که بیش از پنجاه شهر کشور در آستانه تنش آبی جدی قرار دارند. همزمان، افزایش میانگین دما و تبخیر، وضعیت را به‌سوی فاجعه‌ای فراگیر سوق داده است.
ریشه بحران، تنها در طبیعت وتغیرات اقلیمی نیست بلکه در اثر سوءمدیریت و بعضا سیاست‌های مخرب و سوءمدیریت ساختاری است .
استبداد حاکم با حذف عدم شفافیت، انکار واقعیت و اولویت دادن به منافع گروهی و کوتاه مدت، مدیریت علمی و مردمی منابع طبیعی را از میان به حاشیه برده است و صدا و هشدارهای آنان را نادیده می گیرد. منابع و ثروتها ملی به جای آنکه با خرد جمعی و مسئولیت پذیری اداره شوند، در دست نهادهایی قرار گرفته اند که نه تخصص دارند و نه پاسخگو هستند .
بحران محیط زیست ایران، فقط بحرانی طبیعی نیست؛ بحرانی انسانی، اخلاقی و سیاسی است.
حق دسترسی به آب سالم، هوای پاک، زمین حاصل‌خیز و محیطی ایمن، حقی بنیادین و غیرقابل انکار زیندگان زمین است که مردم ایران نیز از آن برخوردار و شایسته آنند. نابودی این حقوق، نقض آشکار عدالت اجتماعی و خیانت به نسل‌های آینده است.
مجامع اسلامی ایرانیان هشدار می دهند که تداوم این روند، به تخریب غیرقابل جبران منابع حیاتی کشور خواهد انجامید.
نجات ایران از این مسیر خطرناک، مستلزم تغییر رویکردی بنیادی است:
- اداره منابع طبیعی باید بر پایه دانش، در شفافیت کامل و مشارکت مردمی باشد؛
لازم است:
- سیاست‌های آب، انرژی و کشاورزی باید از اسارت منافع گروهی مافیایی و رانتی آزاد شوند؛
- توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست باید در صدر برنامه‌ریزی ملی قرار گیرد؛
- و رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و نهادهای مدنی باید آزادانه بتوانند در آگاهی بخشی و نظارت بر سیاست‌های زیست محیطی نقش‌آفرینی کنند .
راه حل‌های موثر برای حل بحران‌ها، خواه سیاسی، اجتماعی، خواه فرهنگی و زیست محیطی نیازمند مشارکت آزاد و مستقل همگانی است و لازمه این مهم، استقرار حق حاکمیت مردم بر سرنوشت و کشور خویش است.
- استبداد و گروه‌های مافیایی حاکم، مانع اصلی خروج ایران از وضعیت بحرانی از جمله محیط زیست است و برداشتن این مانع تنها با همت و کوشش همگانی مردم ایران ممکن و میسر است.
امر مهم آنکه؛ لازم است شهروندان ایران بایستی رابطه خود با طبیعت را تغییر دهند و به حقوق طبیعت در ابعاد مختلف احترام بگذارند و این حقوق را رعایت کنند و در خدمت عمران طبیعت باشند .
- از امروز همه ما مردم شایسته است که ذهنیت خود را نسبت به محیط زیست تغییر دهیم و در خدمت محیط زیست و عمران آن کوشا بگردیم .
مجامع اسلامی ایرانیان از همه شهروندان، اندیشمندان، فعالان مدنی، کشاورزان، کارگران، معلمان و جوانان آگاه میخواهد در دفاع از حق حیات و طبیعت ایران، صدای خود را بلندتر از همیشه کنند. نجات محیط زیست، دفاع از وطن است؛ و دفاع از وطن، دفاع از آینده مشترک ماست
دبیرخانه: dabirkhaneh@majame.com
وبسایت: https://www.majame.com
