جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۹:۱۰

جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۹:۱۰

وقتی_هدایت_گریست…

… دیروز بود که اتاقم را جدا کردند. آیا همان طوری که ناظم وعده داد من حالا به کلی معالجه شده‌ام و هفته دیگر آزاد خواهم...

… دیروز بود که اتاقم را جدا کردند. آیا همان طوری که ناظم وعده داد من حالا به کلی معالجه شده‌ام و هفته دیگر آزاد خواهم شد؟ آیا ناخوش بوده‌ام؟ یکسال است در تمام این مدت هرچه التماس می‌کردم کاغذ و قلم می‌خواستم به من نمی‌دادند. همیشه پیش خودم گمان می‌کردم هر ساعتی که قلم و کاغذ به دستم بیفتد چه قدر چیزها که خواهم نوشت… ولی دیروز بدون این که خواسته باشم کاغذ و قلم را برایم آوردند چیزی که آن قدر آرزو می‌کردم. چیزی که آن قدر انتظارش را داشتم… اما چه فایده!.. از دیروز تا حالا هرچه فکر می‌کنم چیزی ندارم که بنویسم مثل اینست که کسی دست مرا می‌گیرد یا بازویم بی حس می‌شود. حالا که دقت می‌کنم مابین خط‌های درهم و برهمی که روی کاغذ کشیده‌ام تنها چیزی که خوانده می‌شود اینست: سه قطره خون…*
پیرمرد آخرین باری که با صادق هدایت حشرونشر داشت از او درباره «دراکولا**» پرسید. اشراف‌زاده‌ای مرموز و تنها، خون آشامی با وقار و جذاب… دراکولا به‌رغم عنوان «کنت»، فاقد رفتار و منش اشرافی بود…غذایش را خودش طبخ می‌‎کرد. نظافت و کارهای معمول را هم خودش انجام می‌داد. حتی دُرشکه‌اش را خودش می‌راند. شهرت دراکولا اما صرفا به‌واسطه بدعتش درآداب و اشرافیت نبود؛ بلکه ازروی علاقه‌اش به خون بود! خون‌خواری‌اش نه از باب تفنن بلکه به خاطر احتیاج او به خون، آن‌هم بنا بر اقتضای زمانه…
فرانکو مورتی*** در تحلیل خود از دراکولا، او را پدیده‌ای می‌دانست که علاوه بر اینکه زندگی دیگران را بنا بر هوی و هوس ویران و تباه می‌ساخت؛ در پیِ استفاده‌کردن از زندگی آن‌ها هم بود… بدین‌سان بقای او با ارتزاق از خون دیگران تضمین می‌شد؛ رابطه‌ای نابرابر که در نهایت به خشونتی اجتناب‌ناپذیر از طرف دراکولا بدل گردید. خون‌آشامیِ دراکولا استعاره‌ای می‌شود که «فرانکو مورتی» برای مقوله اجتماعی پول وسرمایه به کار می‌برد. سرشت خون‌آشامیِ دراکولا با مافیا و پول، تشابهی عجیب و انکارناپذیر پیدا می‌کند. این تنها صاحبان سرمایه نیستتند که در زندگی اجتماعی انسان‌ها انحصارگرند؛ بلکه دراکولا در جهان افسانه، افسانه‌ای که از واقعیت چیزی کم ندارد؛ نیز به همان اندازه انحصارگر، تنها، تک‌رو و خسیس است که رقابت را نمی‌پذیرد. بالزاک**** درکتاب «گوبسک‌رباخوار» می‌گوید، او شبیه به پول بود: سرد، مطمئن و نفوذناپذیر. تعریفی دقیق از قدرتی فراگیر در آستانه خارج‌شدن از بطری کوچک… سودا و سوداگری با دو مفهوم متمایز، یکی برانگیزنده خیالات در فرد و دومی نوعی مبادله و زدوبند…

پیرمرد خیره به «هدایت»؛ زیر لب نجوا می‌کند: افسانه‌ها سراییده می‌شوند، شنونده‌ها آن را می‌شنوند و برای دیگران بازگو می‌کنند، بازگویی افسانه‌ حکم تکرار همان افسانه را دارد، منتهی در هر بازگویی چیزی به افسانه‌ها اضافه و یا چیزی کسر می‌شود. ازجمله افسانه‌های کهن، افسانه دراکولا است. غولی که از شیشه بیرون آمده، دیگر به درون آن باز نمی‌گردد… این را هم بالزاک وهم هدایت قبل از قصه‌ی دراکولا دریافته بودند زوال جامعه مبتنی بر سود و سوداگری را…
و حالا صادق هدایت ما اینگونه پاسخ می‌دهد:
…همه این ها زیر سر ناظم خودمان است. او دست تمام دیوانه‌ها را از پشت بسته… ته باغ زیر درخت کاج قدم می‌زند. گاهی خم می‌شود پایین درخت را نگاه می‌کند هر که او را ببیند می‌گوید چه آدم بی‌آزار و بیچاره‌ای که گیر یک دسته دیوانه افتاده اما من اورا می‌شناسم. من می‌دانم آنجا زیر درخت، سه قطره خون روی زمین چکیده…*

***

*  از کتاب «سه‌قطره‌خون» صادق هدایت(۲۸ بهمن ۱۲۸۱ – ۱۹ فروردین ۱۳۳۰)… در این قصه‌ی کوتاه، واقعیات اجتماعیِ زمان بازتاب می‌یابد و ناتوانی شخصیت‌ها در زیر سیطره ایدئولوژیِ قدرت آشکار می‌شود…

** دراکولاDracula فیلمی در ژانر ترسناک. ساخته ترنس فیشر با بازی کریستوفر لی… کریستوفر فرنک‌کاراندینی لی Christopher Frank CarandiniLee زاده۲۷ مهٔ۱۹۲۲ درگذشته ۷ ژوئن ۲۰۱۵ بازیگر، نویسنده. او مشهورترین خون‌آشام تاریخ ادبیات و سینماست. او در سال ۱۹۵۸ به شهرت رسید و نامش در سینما ماندگار شد… ترنس فیشر Terence Fisher زاده ۲۳ فوریهٔ ۱۹۰۴درگذشته ۱۸ ژوئن ۱۹۸۰ کارگردان و تدوین‌گر اهل بریتانیا…

*** فرانکو مورتیfranco-moretti زاده ۱۹۵۰ در سوندریو مورخ و نظریه پرداز ادبی ایتالیایی.
**** انوره دو بالزاک Honoré de Balzac زاده ۲۰ مه ۱۷۹۹ درگذشتهٔ ۱۸ اوت ۱۸۵۰ نویسندهٔ نامدار فرانسوی.

@apahlavan نخستین روزهای خرداد۱۴۰۲
#پری_زنگنه – پریرخ شاه‌یلانی مشهور به پری زنگنه. زاده ۱۳۱۸ در کاشان
@khosroye_shirindahanan
@jane_shifteham‌

 

تاریخ انتشار : ۷ خرداد, ۱۴۰۲ ۷:۴۲ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

سخن روز

حملۀ تروریستی در مسکو را محکوم می‌کنیم!

روشن است که چنین حمله‌ای نیاز به تیمی حرفه‌ای و سازماندهی و تدارکی نسبتاً طولانی و گسترده دارد. در عین حال، زود است که بتوان تحلیل جامع و روشنی از ابعاد پشت پردۀ این جنایت و اهداف سازمان‌دهندگان آن ارائه داد. هدف از این یادداشت کوتاه نیز  در وهلۀ نخست مکثی است بر قربانیان این حمله و حملاتی از این دست. قربانیانی که تنها سهم‌شان از سازمان‌دهی و تدارک چنین جنایاتی و علل پشت پردۀ آن، هزینه‌ای است که با جان و سلامتی‌شان می‌پردازند.

مطالعه »
یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

عصر جهانی شدن اقتصاد، نقش دولت ها را کاهش نداده است، بلکه برعکس دولت ها عهده دار نقش محوری و مهمی در پاسداری، رشد و نهادینه کردن منافع کشوری، منطقه ای و جهانی شده اند.
در سراسر دوران موجودیت نظام سرمایه داری، میان اندیشمندان و پیروان اقتصاد سرمایه بنیان، بیشتر دو گروه روبروی هم قرار گرفته اند: پیروان اقتصاد مبتنی بر دولت رفاه و هواداران اقتصاد نئولیبرالیستی.

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

اکنون با خرسندی از اعضای تشکیلات، از یاران سازمان، از صاحب‌نظران، از کلیۀ احزاب و سازمان‌ها و کنش‌گران سیاسی مردمی دعوت می‌کنیم با شرکت در نخستین نشست بحث عمومی در بارۀ “اصول و محورهای حداقلی برای حکومت”، ما را یاری کنند سندی سودمند برای ارتقای کشور به وضعیتی درخور ایران تدوین کنیم. روند کار … نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)
در سامانه زوم …

چشمان بیدار

… شهامتِ آن زن پشتِ میله ها,
درونم را می کاود,
و گاه و بی‌گاه,
صدای پرندۀ همیشگی،
آغاز صبح را در من می‌خواند.

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

برخلاف نظر سیاستمداران و قانون‌گذاران، ممانعت والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیل دارد. سهم عمده را باید در «عدم دسترسی به امکانات آموزش و فقر» جست و برای آن چاره‌اندیشی کرد.
امتناع آگاهانه‌ی والدین سهم ناچیزی در بازماندگی از تحصیلِ کودکان دارد، و این در حالی است که به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، «دسترسی به امکانات آموزشی و محرومیت اقتصادی سهم عمده‌ای در بازماندگیِ کودکان ایفا می‌کند.»

یادداشت
تظاهرات آتش بس در آمریکا

شعبده بازی بایدن بر روی جنگ غزه

ممکن است به اشتباه کسی را با تیر زد یا جایی را تصادفی بمباران کرد ولی امکان ندارد که دو میلیون نفر را تصادفی با قحطی و گرسنگی بکشید.
قحطی در غزه قریب الوقوع است و پیامدهای آنی و بلندمدت سلامتی نسلی را به همراه خواهد داشت.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
پيام ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
بیانیه ها

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

ما فداییان خلق ایران از نخستین روز آغاز جنگ ضمن محکوم کردن و غیرقابل توجیه خواندن عملیات مسلحانه و نظامی علیه مردم بی‌دفاع غیرنظامی، همراه و هم‌صدا با آزادی‌خواهان جهان خواهان آتش‌بس فوری و تأمین حقوق حقّهٔ مردم فلسطین شدیم. با این رویکرد ما مهار مقاومت آمریکا و تصویب قطعنامهٔ شورای امنیت را یک پیروزی بزرگ برای مردم بی‌گناه غزّه و فلسطین و تمامی آزادی‌خواهان جهان می‌دانیم.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

از قطعنامۀ شورای امنیت سازمان ملل و برقراری آتش‌بس فوری و پایدار در غزّه حمایت می‌کنیم!

رابطه دولت و بازار سرمایه داری در عصر «لیبرالیسم کلاسیک» و «نئولیبرالیسم»

دعوت همگانی برای مشارکت در فرایند تدوین اصول و محورهای حداقلی برای حکومت نشست نخست: شنبه ١١ فروردین ١۴٠۳ (۳۰ مارس ۲۰۲۴ میلادی)

چشمان بیدار

۹ میلیون بی‌سواد و ۹۳۰ هزار بازمانده از تحصیل در ایران

زمین برای همه!