اکنون دار و دسته نتانیاهو نقشه بعدی را می کشند. هدف حداکثری، حمله آمریکا به ایران است به بهانه اقدام تلافی جویانه ای که خامنه ای وعده آن را داده است. هدف حداقلی نتانیاهو، تبدیل لبنان به غزه دوم است
طبق یک نقشه جنایتکارانه دولت اسرائیل، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس همراه با یک محافظش در تهران به قتل رسید. این اقدام آن قدر رسواست که حتی دولت فاشیستی نتانیاهو هم می ترسد رسما مسئولیت آن را به عهده بگیرد، ضمن آنکه برای مصرف داخلی در خود اسرائیل، خشنود است از این که کسی در این که قاتل هنیه کیست، تردیدی ندارد.
ترور هنیه مرا به یاد ترور زنده یاد قاسملو توسط جمهوری اسلامی انداخت: با یک نیروی مخالف وارد مذاکره می شوی و در عین حال نقشه قتل فرد اصلی مذاکره کننده در طرف مقابل را اجرا می کنی. پشتت هم گرم است به حمایت قلم به مزدانی که مقتول را تروریست می خوانند. قصد من اصلا مقایسه ماهیت و جایگاه قاسملو و هنیه نیست. موضوع اصلی نفس عمل است که در دو مورد بسیار مشابه است.
صرف نظر از رذالت و فرومایگی کسانی که عرف هزاران ساله مذاکره را این چنین زیر پا له می کنند، قتل روی داده در تهران از جهات دیگری نیز جنایتی بزرگ است.
این قتل با یک نیت بسیار جنایتکارانه صورت گرفته است، با این نیت که به جنایتی بسیار هولناکتر و بزرگتر از قتل دو نفر بیانجامد. دولت نتانیاهو سالهاست می کوشد بین ایران و آمریکا جنگی تمام عیار آغاز شود. تنها ظرف کمتر از شش ماه، این تلاش دو نمود بسیار چشمگیر داشت. نخست، حمله به محوطه سفارت ایران در دمشق و اینک، قتل در مرکز جمهوری اسلامی ایران و هدف گرفتن یک مهمان رسمی بلندپایه. در هر دو مورد، مهمترین هدف این بوده است که بین ایران و آمریکا درگیری مستقیم نظامی روی دهد. چنین جنگی اگر درگیرد، تلفاتی خواهد داشت که مرگ دو نفر در انفجار شمال تهران را تحت الشعاع قرار خواهد داد. در جهان وارونه ما، کسی که با چاقو یکی دو نفر را می کشد تروریست است، اما دولتمردی که در پناهگاه امن نقشه قتل هزاران و صدها هزار نفر را می ریزد، تروریست نیست.
تاثیر قتل تهران بر مردم فلسطین نیز در طراحی نتانیاهو جا داشته است. مردم غزه که اسرائیل در ده ماه گذشته چهل هزار نفر از آنان را سلاخی کرده است، کورسوی امیدی داشتند به این که معامله آزادی گروگانهای اسرائیلی در ازای خاموشی ولو موقت سلاحهای آمریکایی ارتش اسرائیل، سر گیرد. دولت اسرائیل این امید را به یأس تبدیل کرد، شاید با این حساب که مردم غزه عاقبت به کلی از ماندن در خانه منصرف شوند و پاکسازی قومی غزه پیش برود.
اکنون دار و دسته نتانیاهو نقشه بعدی را می کشند. هدف حداکثری، حمله آمریکا به ایران است به بهانه اقدام تلافی جویانه ای که خامنه ای وعده آن را داده است. هدف حداقلی نتانیاهو، تبدیل لبنان به غزه دوم است.
باز بدون این که قصد یکسان نگاری شرایط بسیار متفاوت تاریخی را داشته باشم، ناچارم بگویم عملکرد دولت اسرائیل در ده ماه گذشته، مرا به یاد نقشه مرحله به مرحله آلمان نازی در سالهای ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۱ انداخت. آلمان در دو سال اول جنگ جهانی دوم، یک رشته جنگهای برق آسا – به آلمانی بلیتس کریگ – به راه انداخت. نخست، همه نیروی نظامی آلمان روی لهستان متمرکز شد که ظرف چند هفته از پای در آمد. تنها پس از یکسره کردن کار لهستان بود که هیتلر توانست نیروی اصلی ارتش خود را به غرب بفرستد و نخست کشورهای سه گانه بنلوگز و بعد در جنگی طولانی تر، فرانسه را تسخیر کند. و تنها پس از تسلیم فرانسه بود که تدارک حمله به اتحاد شوروی وارد مرحله جدی شد و یک سال پس از حمله به فرانسه به اجرا در آمد.
حالا در ابعاد بسیار کوچکتر، فاشیستهای اسرائیلی نقشه ای را با الگوبرداری از هیتلر به اجرا گذاشته اند. آنها مانند هیتلر دیوانه نیستند که گمان کنند می توانند کل غرب آسیا را اشغال نظامی کنند. نقشه آنها این است که غزه و کرانه غربی رود اردن را مانند بلندی های جولان ضمیمه خاک اسرائیل کنند. بدین منظور، یا باید رسما اسرائیل را یک دولت آپارتاید اعلام و اعراب را از مابقی حقوق شهروندی محروم کنند، یا باید نیمی از جمعیت را از کشور بیرون کنند، یعنی پاکسازی قومی در ابعاد هفت – هشت میلیونی.
مکمل این نقشه، ایجاد به اصطلاح حاشیه امن و عمق استراتزیک برای اسرائیل است که عملا حکم ایالت پنجاه و یکم آمریکا را دارد. پس از ویرانی غزه، هدف بعدی لبنان است. اسرائیل کاری را که در حمله به لبنان در سال ۲۰۰۶ موفق به انجام آن نشد، اکنون می خواهد پی بگیرد. حماس دیگر مدتهاست قادر به مقاومت نظامی در مقابل اسرائیل نیست. اکثر رهبران اصلی آن در غزه و نیز بالاترین نمایندگان آن در خارج از غزه کشته شده اند و از سرنوشت مابقی رهبران حماس در غزه نیز اطلاعی در دست نیست. در چنین شرایطی، حتی دولت نتانیاهو نیز نمی تواند به کشتار وسیع در غزه ادامه دهد. حزب الله لبنان اعلام کرده است که با قطع کشتار در غزه، حملات موشکی و پهبادی به اسرائیل را متوقف خواهد کرد.
همین مایه نگرانی فاشیستهای اسرائیل است. اگر جنگ بسیار نابرابر موشکی و پهبادی با حزب الله لبنان پایان یابد، دیگر چه بهانه ای برای حمله به لبنان می ماند؟
در تلاش برای تدارک مرحله بعدی جنگ بود که اسرائیل فواد شکر از رهبران حزب الله و سپس اسماعیل هنیه را به قتل رساند. نقشه اشغال بخشی از لبنان مدتهاست توسط وزارت جنگ اسرائیل تهیه شده است.
لبنان، آخرین حلقه کمربند امنیتی و نظامی دور اسرائیل است. این حلقه که تکمیل شود، می ماند اقدامات تکمیلی در عرصه های غیرنظامی، که در یک پهنه بسیار گسترده، از شمال آفریقا تا مرز شرقی ایران را شامل می شود. هدف اسرائیل این است که در سراسر این منطقه وسیع که از اروپا نیز بزرگتر است، هیچ دولت مخالف اسرائیل روی کار نباشد.
همان گونه که لبنان آخرین حلقه مانع ایجاد کمربند نظامی حول اسرائیل است، ایران از نظر طراحان استراتژی اسرائیل، واپسین مانع اصلی بر سر راه تکمیل عمق استراتژیک سیاسی این کشور است. بیهوده نبود که نتانیاهو سخنرانی اخیر خود در کنگره آمریکا را با حمله به ایران آغاز کرد و دشمنی با ایران را محور کل نطق خود قرار داد. اکثر نمایندگان و سناتورهای حاضر، بیش از پنجاه بار ایستاده برای نتانیاهو کف زدند. این صحنه هولناک نشان داد که نقشه تغییر در غرب آسیا با وسایل نظامی، سیاسی و اقتصادی، تنها تخیلات دیوانه وار یک باند جنایتکار حاکم بر اسرائیل نیست، بلکه از حمایت جریان غالب گرداننده دستگاه امپریالیستی آمریکا برخوردار است. غرب آسیا، یکی از کانونهای اصلی جنگی جهانی است که در حال حاضر وضعیتی میان جنگ سرد و گرم را به خود گرفته است.
به همان نشانه که کف زدن برای نتانیاهو مرز حزبی نداشت و جمهوریخواه و دمکرات را کنار یکدیگر قرار داد، انتخابات آتی آمریکا در اجرای نقشه برای غرب آسیا تاثیری ندارد. آنچه در رسانه های غربی در مورد مشاجره بین بایدن و نتانیاهو منتشر می شود و ژست کامالا هریس که هنگام سخنرانی نتانیاهو در کنگره به آنجا نرفت، آمیزه ای است از یک مانور انتخاباتی و اختلاف سلیقه در حد استفاده از زور در پیشبرد نقشه ای که بر سر اصل آن توافق وجود دارد. حزب دمکرات آمریکا می خواهد به مسلمانان این کشور که رأی آنها حداقل در یک ایالت سرنوشت ساز یعنی میشیگان می تواند تعیین کننده شود، چنین القا کند که با روی کار آمدن هریس، اندکی از ابعاد عرب کشی و مسلمان کشی کاسته خواهد شد. در عین حال، قابل تصور است که بین دمکراتها و جمهوریخواهان بر سر این که نیروی اصلی آمریکا باید روی کدام کانون جنگ جهانی متمرکز شود، اختلاف نظر وجود داشته باشد، بسته به این که کدام میلیاردر با چه منافعی تامین کننده مالی نمایندگان دو حزب باشد.
این تصور که جمهوریخواهان از دمکراتها جنگ طلب ترند، احتمالا در ماه های آینده غلط از آب در خواهد آمد. جفری ساکس که استاد دانشگاه کلمبیا و از منتقدان سیاست خارجی آمریکاست، معتقد است در حال حاضر این حزب دمکرات است که از حزب جمهوریخواه جنگ طلب تر است. در مورد جنگ با روسیه این ادعا نیاز چندانی به استدلال مفصل ندارد و رویدادهای دو سال اخیر هرگونه تردید در صحت آن را باطل کرده است. در مورد رویارویی با چین، دو حزب اصلی آمریکا توافق دارند. به یاد داشته باشیم که دور جدید تنش با چین زمانی آغاز شد که نانسی پلوسی رئیس وقت مجلس نمایندگان ایالات متحده و از چهره های اصلی حزب دمکرات، به تایوان رفت تا عملا سیاست پنجاه ساله چین واحد را عوض کند.
در مورد کانون اصلی سوم یعنی غرب آسیا، یک تصور رایج این است که روی کار بودن یک رئیس جمهور از حزب دمکرات آمریکا برای فلسطینی ها و در مقیاس گسترده تر برای صدها میلیون جمعیت کشورهای مسلمان نشین، قابل ترجیح است. این تصور اگر هم در دهه های گذشته درست بوده، اکنون دیگر در مورد صحت آن تردید جدی رواست.
یک نمونه کوچک از مجموعه شواهدی که به این تردیدها دامن می زند، مواضع اخیر جان بولتون دشمن سرسخت و دیرینه ایران است. بولتون به یکی از منتقدان اصلی دونالد ترامپ و جی دی ونس که ترامپ او را به عنوان نامزد معاونت خود برگزیده، تبدیل شده است. بولتون معتقد است قصد ترامپ، توافق با جمهوری اسلامی است. بولتون همچنین ونس را متهم به انزواطلبی در سیاست بین المللی می کند. خود بولتون، مدافع پر و پا قرص جنگهای بی پایان است. او از رژیم چنج در ایران دفاع می کند. لحن یک مصاحبه اخیر او با سی ان ان به نحو مشهودی به سود هریس و علیه ترامپ بود.
در چنین شرایطی، برای تاثیرگذاری بر تحولات منطقه از جمهوری اسلامی کار چندانی بر نمی آید. به نیت و راهکار پیشنهادی آن دسته از نیروهای جمهوریخواه ایرانی که ضمن محکوم کردن ترور هنیه، از حکومت ایران خواسته اند خویشتن داری کند و به پیگیری حقوقی ترور هنیه بپردازد، ایرادی وارد نیست جز القای این تصور که عملکرد جمهوری اسلامی در تحولات کوتاه مدت آینده غرب آسیا تعیین کننده است.
چنین نیست. وقتی اسرائیل با نقض آشکار و فاحش حقوق بین الملل، کنسولگری ایران در دمشق را ویران کرد و شماری از مقامات ایرانی را به قتل رساند، واکنش جمهوری اسلامی بسیار حساب شده و در راستای احتراز از یک جنگ تمام عیار بود. جمهوری اسلامی به محض حرکت پهبادهایش به سمت اسرائیل، آغاز این حرکت را اعلام کرد و به آمریکا فرصت داد تا چتر حفاظتی بر فراز اسرائیل را تکمیل کند. جمهوری اسلامی به دنبال درگیر شدن در جنگ مستقیم نیست، نه با اسرائیل و به طریق اولی نه با آمریکا، چرا که به خوبی واقف است که زیان چنین جنگی برایش از نفع آن به مراتب بیشتر است.
اما درست به همین دلیل، دولت نتانیاهو هر از چندی می کوشد ایران و آمریکا را درگیر جنگ کند. شرایطی قابل تصور است که جمهوری اسلامی برای جلوگیری از بی اعتبار شدن باز هم بیشتر در انظار هواداران ایرانی و منطقه ای خود، ناگزیر شود دست به عملی بزند که بهانه لازم را به دشمنانش برای حمله مستقیم و شدیدتر و آشکارتر به ایران بدهد.
اوضاع پس از قتل هنیه در تهران، می تواند به چنین شرایطی تبدیل شود. حماس که در صفوف آن اتحاد با جمهوری اسلامی همواره مخالفانی داشته، اکنون می بیند که روی یک پشتیبان خارجی حساب باز کرده بود که حتی در قلمرو خود نیز بسیار آسیب پذیر است. مهمتر از ضربه امنیتی به جمهوری اسلامی، ضربه سیاسی به اتحاد جمهوری اسلامی با اسلام گرایان اهل تسنن است. این اتحاد برای جمهوری اسلامی یک دستاورد مهم سیاسی است. ممکن است سران جمهوری اسلامی برای حفظ تتمه اعتبارشان نزد متحدان نه چندان استوار، دست به ریسکی بزرگ بزنند. اگر این بار هم چنین نشود و منطقه غرب آسیا از این پیچ خطرناک کمابیش به عافیت بگذرد، تلاش دشمنان جمهوری اسلامی در اسرائیل و آمریکا برای کشاندن تهران به ورطه جنگ ادامه خواهد یافت. نمونه روسیه پیش روی ماست. این کشور سی سال در برابر پیشروی ناتو عقب نشینی کرد و بالاخره زمانی رسید که تصمیم به جنگ گرفت. با این تفاوت که امکانات جمهوری اسلامی برای مقاومت نظامی با امکانات جنگی روسیه به هیچ وجه قابل قیاس نیست.
در بالا نوشتم که از جمهوری اسلامی کار زیادی بر نمی آید. اما همین که این سطور انتشار می یابد، شاید ناشی از یک امید کوچک است که سران جمهوری اسلامی نیز واقعیت را آن گونه ببینند که نه این نگارنده کوچک، که اکثر کسانی می بینند که در سراسر جهان دلواپسی صلح دارند.
