انتقام جویی که اتفاق نیفتاد!١
سیمور هرش٢
برگردان گودرز اقتداری
به نقل از سایت نویسنده در سابستک substack.com/@seymourhersh
۱۳ اوت ۲۰۲۴
چرا هنوز جنگ گسترده تری در خاورمیانه آغاز نشده است؟
بیش از دو هفته است که یک پهپاد اسرائیلی رگبار موشکی را به سمت حومه بیروت شلیک کرده و فواد شکر، افسر ارشد حزب الله (شبه نظامیان لبنانی به ریاست حسن نصرالله) را ترور کرده است. چهار نفر دیگر در حمله ۳۰ جولای کشته شدند و هشتاد نفر مجروح شدند که حال بسیاری از آنها وخیم است. اسرائیل یک روز بعد این کار را دوباره در تهران انجام داد و یک موشک – آنطور که بسیاری گزارش کرده‌اند بمب نبود – به یک اقامتگاه مهمانان دولتی شلیک کرد که باعث کشته شدن اسماعیل هنیه، یکی از مقامات بلندپایه حماس شد که در مذاکرات آتش‌بس با اسرائیل شرکت داشت. او برای جشن تحلیف مسعود پزشکیان، جراح و اولین اصلاح طلب در دو دهه اخیر که به عنوان رئیس جمهور ایران انتخاب شده است، در تهران بود.
این قتل-ترور ها باعث ترس جهانیان از یک جنگ گسترده تر در خاورمیانه شد و دولت بایدن به سرعت نیروی دریایی ایالات متحده را در حمایت از دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، مردی که دستور کشیدن ماشه را صادر کرده است، اعزام کرد. به ده ها کشتی جنگی آمریکایی از جمله یک ناو هواپیمابر و یک زیردریایی تهاجمی دستور داده شد تا به سمت دریای مدیترانه حرکت کنند. یک مقام ارشد آمریکایی که نامش فاش نشد، در واشنگتن پست در پیامی دیپلماتیک به ایران هشدار داد که دولت بایدن «در دفاع از منافع ما، شرکای ما و مردم ما تزلزل ناپذیر است.» گفته می‌شود که بایدن در یک تماس تلفنی به نتانیاهو گفته است که در پاسخ به حمایت بی قید و شرط از او می‌خواهد که اسراییل نیز «شریک خوبی» باشد! سپس یک درخواست شناخته شده را تکرار کرده است: «آیا ممکن است که نخست‌وزیر لطفاً با آتش‌بس در غزه که متضمن آزادی گروگان‌های اسرائیلی در ازای آزادی اسرای فلسطینی در زندان های اسرائیل باشد، موافقت کند؟»
با این وجود جنگ تمام عیار بین اسرائیل و حزب الله یا ایران شعله ور نشد و توجه رسانه های آمریکایی به المپیک، مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری و بدبختی تابستان گرم با آتش سوزی‌های وحشی تر از همیشه در جنگل‌های غرب بازگشت. اما هنوز آتش بسی در غزه وجود ندارد، نیروی هوایی اسرائیل به بمباران خود در غزه می‌پردازد، و ارتش اسرائیل به جنگ زمینی خود علیه حماس ادامه می دهد، در حالی که جهان در حال تماشای ناکامی جهان در توقف این جنگ مرگبار، در خشم فروزان است. (وال استریت ژورنال این هفته گزارش داد که اسرائیل پس از اطلاع از آمادگی ایران و حزب الله برای انجام حملات، ارتش خود را در حالت آماده باش قرار داده است. در گزارش اما به جزئیات این آمادگی ها اشاره ای نشده است.)
پس چه خبر است؟ چرا نصرالله، که اکنون درگیر یک جنگ موشکی وحشیانه با اسرائیل است، بلافاصله پس از کشته شدن یکی از فرماندهان ارشد و همکار قدیمی اش در حین کار در دفترش، واکنش نشان نداد؟ و چرا پزشکیان به دنبال انتقام مرگ یکی از متحدان ترور شده در خاک ایران نبود؟
رئیس‌جمهور جدید ایران به‌عنوان مشتاق تجارت بیشتر با جهان خارج شناخته می‌شود و عزم او برای ادامه مراسم تحلیف خود، در مواجهه با قتل‌های وحشتناک، توجه بین‌المللی و مهم‌تر از آن، شرکای تجاری بالقوه‌اش را به خود جلب کرده است.
ترور هنیه، توجه به ترور دومین مقام کلیدی حماس را پس از بمباران اسرائیل در غزه در ماه گذشته که محمد دیف، رهبر شاخه نظامی حماس را کشت، از بین برد. رهبر ارشد باقی مانده، یحیی سنوار، شاید در حال فرار، جایی در سیستم تونل های زیرزمینی وسیع حماس زندگی می کند. بر اساس گزارش ها، گروگان های باقی مانده حماس که اکنون همه در حال چانه زنی بر سر آنها هستند، تحت کنترل مستقیم او قرار دارند. چه تعداد جان سالم به در برده اند و از وضعیت فعلی آنها اطلاعی در دست نیست.
یک مقام آمریکایی به من گفت که نتانیاهو با اطمینان از حمایت ناوگان آمریکایی و عدم تمایل تا کنونی ایران به واکنش به ترور هنیه، گفته می شود که در نهایت آماده است تا با آتش بسی موافقت کند که به اشکال مختلف از ماه ها پیش روی میز بوده است. عنصر کلیدی آزادی همه گروگان‌های اسرائیلی توسط حماس در ازای آتش‌بس با مدت نامشخص و نه چیز دیگر است. همانطور که از زمان آغاز مذاکرات در دستور کار بوده است، هیچ توافقی در مورد آزادی اسرای فلسطینی از زندان های اسرائیل وجود ندارد. من نتوانستم در مورد وضعیت سینوار چیزی کشف کنم که آیا ممکن است او زنده اسیر شود. مشخص نیست که آیا پیشرفت آتش‌بس، در صورتی که طبق آنچه برنامه‌ریزی شده ظاهر شود، به نحوی به تعهد برای تجدید مذاکرات در سایر نقاط خاورمیانه مرتبط است یا خیر.
به من گفته شده است که رهبران دیگری از جمله برخی در روسیه و ترکیه نیز نقش مهمی در حفظ صلح داشتند. از نظر آنها، حضور ناوگان آمریکایی به عنوان یک ابزار ضروری برای نتانیاهو تلقی می شد که اکنون کاملاً در تیررس راست افراطی اسرائیل است. هدف آن ممانعت از این بود که او را از کشاندن دولت مطیع و معیوب بایدن به جنگی در خاورمیانه باز دارد که به اندازه جنگی که در اوکراین از آن حمایت می‌کند، فاجعه‌بار باشد.
همچنین تعدادی از رهبران تجاری بین المللی در داخل دنیای دیپلماتیک و نظامی مشغول به کار هستند که نسبت به دیدگاه ها و توانایی های تیم سیاست خارجی بایدن تردید دارند. این رهبران که توسط اطلاعات آمریکا شناخته شده و مورد حمایت قرار می گیرند، تلاش دارند در پشت پرده برای زنده نگه داشتن فرصت یک تجدید نظر سیاسی بزرگ در خاورمیانه، به بحران فعلی پاسخ دادند. مشخص نیست که آیا رئیس جمهور و مشاوران ارشد سیاست خارجی او اهمیت و سودمندی سیاسی برخورد با روسیه و ترکیه در برخی موضوعات را درک می کنند یا خیر؟ گرچه ممکن است ایدئولوگ‌های کاخ سفید أصلا به این موضوع اهمیتی ندهند.
شکر، هدف ترور اسرائیل در لبنان، یک فرمانده ۶۲ ساله حزب الله و از معتمدان دیرینه حسن نصرالله بود. سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا او را بازیگر اصلی جنگ موشکی کنونی بین اسرائیل و حزب‌الله می‌داند که منجر به تخلیه حدود ۶۰۰۰۰ شهروند اسرائیلی ساکن شمال شده است. اطلاعات آمریکا بر این باور است که شکر یک نفر در زنجیره فرماندهی حزب الله بود که مسئولیت بمباران اشتباهی ماه گذشته یک جامعه دروزی در بلندی های جولان اسرائیل را بر عهده داشت که در آن دوازده جوان در جریان یک بازی فوتبال کشته شدند. دروزی ها، فرقه ای مذهبی که حدود ۵ درصد از جمعیت لبنان را تشکیل می دهند، در اسرائیل و سوریه نیز یافت می شوند. رهبر دیرینه آنها در لبنان ولید جنبلاط است که روابط نزدیکی با نصرالله و همچنین با رهبری سیاسی سکولار لبنان دارد.
شکر ۶۲ ساله هدف دیرینه اطلاعات آمریکا بود. گمان می رود که او یکی از کسانی باشد که مسئول طراحی و سازماندهی حمله سال ۱۹۸۳ به یک پادگان تفنگداران دریایی آمریکا در لبنان بود که منجر به کشته شدن ۲۴۱ آمریکایی و ۵۸ پرسنل نظامی فرانسوی شد. در آن زمان وزارت خزانه داری آمریکا برای اطلاعاتی در مورد او ۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرد.
برای شکر یک تشییع جنازه عمومی بزرگ برگزار شد، اما نصرالله به قتل او با زور پاسخ نداده است، شاید به این دلیل که حمله موشکی تصادفی به ورزشگاه در جامعه دروزی شرم آور بود و می توانست روابط بین دو گروه را متزلزل کند. این تصور در گفتگوی بعدی من با یکی از مقامات سابق لبنانی که به نصرالله نزدیک بود، به شدت رد شد، او گفت جنبلاط به منظور رفع هر نوع شبهه برای ابراز تاسف از مرگ شکر به دیدار فوری با نصرالله رفته است. این مقام لبنانی نیز به من گفت که نصرالله “برای عکس‌العمل از وقت خود استفاده می کند” و در حال حاضر هیچ پاسخی به این ترور در راه نیست.
این دو ترور باعث ترس از وقوع جنگ در خاورمیانه شد. کاخ سفید نمایش قدرت توسط نیروی دریایی را انتخاب کرد. یک مقام آمریکایی به من گفت که «جنگ به هیچ وجه یک گزینه نیست. فرد جدیدی در تهران بسر کار است که آینده را از دیدگاه اقتصادی و تجارتِ بیشتر می بیند و مایل است با چین و روسیه معامله کند. او می‌تواند در مورد اهمیت اقتصادی و سیاسی از ترکیه و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور بیشتر آموزش ببیند. او به من گفت: «ترک ها می دانند در خاورمیانه و جهان چه می گذرد.» عامل دیگر آگاهی پزشکیان از این اصل بود که «ایران در واشنگتن هیچ دوستی ندارد» و درک او مبنی بر اینکه «حماس در حال تهدید تعادل در دنیای بی‌اطمینانی است.» بر مواضعش تاثیر دارد.
این مقام مسئول افزود: «ما می دانیم که حزب الله و ایران قرار است در آینده به نوعی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و سعی کنند با اسرائیل مقابله کنند. چگونه این کار را انجام خواهند داد؟ به دنبال احیای مجدد حماس در غزه هستند؟ اگر این اتفاق بیفتد، آیا به اسرائیل خواهیم گفت که نمی توانیم از آنها حمایت کنیم؟ هیچ یک از این سه – اسرائیل، ایران یا حزب الله – عقب نشینی نخواهند کرد. آنها خود را در گوشه ای استراتژیک گیر انداخته اند.»
این مقام مسئول گفت: «فکر می‌کنم نتانیاهو این کار را می‌کرد. . .او به خاطر طبیعتش به جنگ رفته است. خارجی ها نمی توانند شرم و وحشت ۷ اکتبر را باور کنند. حماس نظم این گَلّه را به هم ریخت و بازگشتی به وضعیت قبلی وجود نخواهد داشت.»
نکته آشکار او این بود که «هیچ یک از این افکار و نگرانی ها در کاخ سفید بایدن روی میز نیست.» او گفت: «آنچه برای من بسیار شگفت‌انگیز است، ناامیدی جهانی مطبوعات از این است که جنگ جدید و هیجان‌انگیزی بین اسرائیل و «محور شرارت» ایران وجود ندارد.»
در عوض، او افزود، دولت بایدن و مجموعه سیاست خارجی آن « در اندیشه خُرد خود خوشحال از بسیج نظامی گسترده ایالات متحده در آنجا هستند.»
او افزود: این فضا را تماشا کنید. “در حال حاضر طوفان آرام به نظر می رسد اما این وضع روز به روز در تغییر است.”
١ https://open.substack.com/pub/seymourhersh/p/the-retaliation-that-didnt-happen
٢ سیمور مایرون «سای» هرش (زاده ۸ آوریل ۱۹۳۷) روزنامه‌نگار تحقیقی و نویسنده سیاسی آمریکایی است. او در سال ۱۹۶۹ به دلیل افشای قتل عام مای لای و سرپوش گذاشتن بر آن در طول جنگ ویتنام، به شهرت رسید و برای آن جایزه پولیتزر در سال ۱۹۷۰ را برای بهترین گزارش بین المللی دریافت کرد. در طول دهه ۱۹۷۰، هرش رسوایی واترگیت را برای نیویورک تایمز پوشش می‌داد و همچنین از بمباران مخفی ایالات متحده در کامبوج و برنامه جاسوسی داخلی آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) گزارش داد. او در سال ۲۰۰۴، شکنجه و آزار زندانیان توسط ارتش آمریکا در ابوغریب عراق را برای نیویورکر شرح داد. هرش برنده پنج جایزه جورج پولک و دو جایزه مجله ملی شده است. او نویسنده ۱۱ کتاب است، از جمله قیمت قدرت: کیسینجر در کاخ سفید نیکسون (۱۹۸۳)، شرحی حرفه ای از هنری کیسینجر که برنده جایزه ملی منتقدان کتاب شد.
