نشریه «نیویورکر» در گزارشی، آخرین اثر «سپیده قلیان» از داخل زندان اوین را که در آمریکا نیز به‌تازگی منتشر شده، معرفی می‌کند: «زندگی در اوین با طعم شیرینی.»
«احضار دوال‌پای رسوایی با پای سیب» که آخرین کتاب سپیده قلیان از داخل زندان اوین است و حالا در آمریکا نیز منتشر شده، تلفیقی از خاطره‌نگاری، گزارش‌هایی از زندان و دستور پخت شیرینی است. قلیان، فعال کارگری و سیاسی ۳۰ ساله، در آن روایت می‌کند که چگونه زنان زندانی در سخت‌ترین شرایط زندان اوین با پختن شیرینی‌هایی ساده، لحظاتی کوتاه از آرامش، همبستگی و حتی مقاومت را برای خود خلق کردند.
نیویورکر کتاب را اثری «غریب، تاثیرگذار و جسورانه» توصیف می‌کند که هم خاطرات تکان‌دهنده شخصی و جمعی را روایت می‌کند، و هم با دستورهایی مانند پای سیب، کیک سه‌شیری، اسکون و پودینگ کاچی، شیوه‌ای برای زنده ماندن و زنده نگه داشتن روحیه ارائه می‌دهد.
در بخشی از گزارش، نیویورکر، به سرگذشت تلخ برخی از شخصیت‌های کتاب از جمله «مریم اکبری منفرد»، «نرگس محمدی»، «نیلوفر بیانی» و «مرضیه امیری» اشاره می‌کند. برای هریک از این زنان، سپیده قلیان یک شیرینی یا خوراکی خاص در نظر گرفته و آن را به داستان آن فرد پیوند زده است. به‌طور مثال، دستور پای سیب به یاد مریم اکبری منفرد نوشته شده که چندین عضو خانواده او در اعدام‌های ۱۳۶۷ از دست رفتند. یا دستور کاچی، به روایت دردناک سقط جنینی خودخواسته در سلول زندان اختصاص دارد.
یکی از بخش‌های برجسته گزارش، به چگونگی خروج پنهانی دست‌نوشته‌های کتاب از زندان اوین می‌پردازد. «مازیار بهاری»، روزنامه‌نگار، مستندساز و موسس و مدیرمسوول «ایران‌وایر» که خود سابقه حبس در اوین را دارد، در مقدمه کتاب شرح می‌دهد که چگونه این یادداشت‌ها در قالب عکس و کاغذهای پاره‌شده، توسط چندین واسطه از زندان خارج شدند و در نهایت توسط تیمی از نویسندگان و ویراستاران، تدوین و ترجمه شدند.
نیویورکر همچنین به سبک نگارشی خاص قلیان اشاره می‌کند که مرز بین روایت شخصی و جمعی را محو می‌کند؛ به گونه‌ای که گاه مشخص نیست آیا داستانی مربوط به خود نویسنده است، یا یکی از هم‌بندی‌هایش. اما همان‌طور که مازیار بهاری در گفت‌وگو با نیویورکر می‌گوید، این‌همانی عمدی، تصویری کلی‌تر از تجربه زن بودن در ساختار سرکوبگر زندان‌های جمهوری اسلامی ارائه می‌دهد.
در بخشی از کتاب که نیویورکر آن را نقل می‌کند، قلیان می‌نویسد: «ممکن است بپرسید مگر زندان… زندان نیست؟ چطور می‌شود آنجا شیرینی پخت؟ اما اگر شیرینی‌پختن بخشی جدانشدنی از هویت شما باشد، آن را هرجا، هرطور، حتی در زندان هم می‌توانید ادامه دهید.»
کتاب احضار دوال‌پای رسوایی با پای سیب نه‌تنها سندی از خشونت سیستماتیک علیه زنان در زندان‌های ایران است، بلکه سرشار از امید و خلاقیتی‌ست که در دل تاریکی شکوفا شده. سپیده قلیان با صدایی زنانه، مقاوم و شاعرانه، روایت کرده که چگونه می‌توان در برابر وحشی‌ترین شکل‌های سرکوب، با یک فنجان چای و تکه‌ای کیک ایستاد.
باز نشر از سایت اینترنتی ایران‌وایر
