عبدالکریم لاهیجی، نایب رییس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر و رییس جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران، امروز گفت: «حکومت ایران را باید وادار کرد تمام زندانیان عقیدتی و در گام اول زندانیان سیاسی زن را بی قید و شرط و فورا آزاد نماید، تمام قانون های تبعیض آمیز را ملغا کند و به کنوانسیون رفع تمام اشکال تبعیض علیه زنان بپیوندد. جامعه بین المللی باید پشتیبانی قاطع خود را از جنبش زنان در ایران و مبارزه آن برای استقرار آزادی های اساسی، حقوق برابر و احترام به حقوق بشر ابراز کند.»
چندین فعال حقوق زن و چند زن حرفه ای ایرانی به خاطر فعالیت های برحق یا انجام حرفه اشان در سه ماه گذشته دستگیر شده یا به روش های دیگر مورد آزار قرار گرفته اند. بعضی از آنها در حال حاضر با وثیقه آزاد هستند ولی در معرض خطر پیگرد ناعادلانه و ناروای قضایی و حکم زندان به سر می برند. بعضی دیگر هنوز در بازداشت خودسرانه مانده اند. نمونه های زیر تنها بعضی از این موارد را در بر می گیرند:
• مریم بیدگلی (دستگیری ۷ مرداد ۱۳۹۰)؛ مرضیه وفامهر (بازداشت اواسط تیرماه ۱۳۹۰)؛ محبوبه کرمی (دستگیری ۱۰ خرداد ۹۰)؛ مریم بهرمن (بازداشت ۱۰ خرداد ۹۰)؛ لاله حسن پور (دستگیری ۴ اردیبهشت ۹۰)؛ [جزئیات بیشتر جدول پیوست].
• مهناز محمدی (سینماگر مستندساز) در تاریخ ۵ تیر ۱۳۹۰ بازداشت و در روز ۵ مرداد با وثیقه آزاد شد.
• مریم مجد (عکاس ورزشی) در تاریخ ۲۷ خرداد در هنگام سفر به آلمان برای عکاسی در جام جهانی فوتبال زنان بازداشت و در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۹۰ با وثیقه آزاد شد.
• پگاه آهنگرانی (بازیگر سینما) پیش از سفر به آلمان برای نگارش وبلاگی در باره مسابقه های جام جهانی فوتبال زنان برای شبکه دویچه وله در تاریخ ۱۷ تیر دستگیر و در ۵ مرداد ۱۳۹۰ با وثیقه آزاد شد.
• نرگس محمدی (فعال حقوق بشر) در روز ۷ تیر ۱۳۹۰ به اتهام های عضویت در کانون مدافعان حقوق بشر، تبلیغ علیه نظام و اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت ملی مورد محاکمه قرار گرفت. او در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۸۹ در برابر چشمان فرزندان خردسال خود بازداشت و سپس در ۱۰ تیر همان سال با وثیقه آزاد شده بود.
• زهرا یزدانی، روزنامه نگار، در تاریخ ۳۱ خرداد بازداشت و در تاریخ ۸ تیر ۱۳۹۰ آزاد شد.
• منصوره بهکیش (حامی مادران عزادار و فعال حقوق بشر) در تاریخ ۲۲ خرداد در خیابان دستگیر و در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۹۰ با وثیقه آزاد شد. او که شش عضو خانواده اش را در اعدام های دهه ی ۱۳۶۰ از دست داده، چندین بار در سال های گذشته بازداشت شده است.
• راحیل آشناگر، وبلاگ نگار و فعال حقوق زن، در تاریخ ۱۰ خرداد در بندر انزلی بازداشت و در ۱۶ خرداد ۹۰ با وثیقه آزاد شد.
• فاطمه تمیمی (وکیل دادگستری) در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۹۰ بازداشت و در ۱ خرداد ۹۰ با وثیقه آزاد شد.
• هما دورُتی پروز، روزنامه نگار ایرانی تبار شبکه الجزیره، در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۹۰ در هنگام ورود به دمشق ناپدید شد و مقامات سوری او را در ۱۱ اردیبهشت به ایران تحویل دادند. وزیر خارجه ایران در ۲۴ اردیبهشت از وضعیت وی ابراز بیاطلاعی کرد؛ او دو روز بعد در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۰ آزاد شد و ایران را ترک کرد.
• عسل اسماعیل زاده (فعال سیاسی) در ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰ بازداشت و ۱۱ خرداد ۹۰ با وثیقه آزاد شد.
اطلاعات پیشینه ای
ده ها زن زندانی عقیدتی و سیاسی در زندان به سر می برند. در پیوست این بیانیه نام و وضعیت ۴۷ زن زندانی عقیدتی و سیاسی را ثبت کرده ایم ( جدول پیوست). این فهرست که در آن نام فعالان حقوق زن، فعالان دانشجویی، فعالان سیاسی، زندانیان سیاسی پیشین، پیروان آیین بهایی، معترضان به حکومت، وبلاگ نگاران، وکیل حقوق بشری، بازیگر سینما و روزنامه نگار چشم می خورد، به هیچ وجه جامع و کامل نیست.
گروه های مستقل زنان در چند سال گذشته با آزار و سرکوب رو به افزایشی روبرو بوده اند. بعضی از این گروه ها و جریان ها که هدف خشونت دولتمردان جمهوری اسلامی قرار گرفته اند عبارتند از:
“کمپین تغییر برای برابری” (یک میلیون امضا) که علیه تبعیض های قانونی ضد زنان مبارزه می کند.
“کمپین قانون بی سنگسار” که برای الغای مجازات سنگسار مبارزه می کرد و اکثر فعالان آن ناگزیر از ترک ایران شده اند.
“مادران عزادار” زنانی هستند که فرزندانشان را در اعدام ها و کشتارهای سیاسی بیش از سه دهه اخیر از دست داده اند. از زمانی که آنها اعتراض در سکوت را در سال ۱۳۸۸ در پارک لاله تهران شروع کردند، بارها مورد حمله و سرکوب نیروهای امنیتی قرار گرفته اند.
“مادران صلح” زنانی هستند که علیه جنگ و دخالت نظامی در ایران فعالیت می کنند.
در سال های گذشته چندین زن در بازداشت یا به دست ماموران امنیتی کشته شده اند، مثل زهرا کاظمی (عکاس خبری که در اثر ضربه به سرش در حین بازداشت در زندان اوین تهران در سال ۱۳۸۲ درگذشت)، زهرا بنی یعقوب (پزشکی که به ادعای دولتمردان در حین بازداشت موقت در سال ۱۳۸۶ در همدان “خودکشی” کرد)، و هاله سحابی (عضو مادران صلح که در پی ضربه های ماموران امنیتی در حمله به تشییع جنازه پدرش در روز ۱۱ خرداد ۱۳۹۰ در تهران درگذشت). به علاوه، بنا به گزارش ها تعدادی از زنان ـ و مردان ـ در پی بازداشت در اعتراض های پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ در زندان مورد تجاوز نیروهای امنیتی قرار گرفتند. مجرمان تمام این جنایت ها از مجازات معاف هستند و دستگاه قضایی تاکنون هیچ یک از آنها را به دست عدالت نسپرده است.
زنان ایران گرفتار قوانین به شدت تبعیض آمیزی هستند که آنها را از اساسی ترین حقوق محروم ساخته است. مفاد بعضی از این قانون ها از این قرار است:
زنان مکلف هستند به خواسته های جنسی مردان تمکین کنند؛
آنها از حق طلاق محروم هستند ولی شوهر دارای اختیار طلاق است؛
اجازه شوهر برای سفر به خارج و کار در قانون الزامی است؛
سهم فرزندان دختر از ارث نیمی از سهم فرزندان پسر است؛ زن تنها یک هشتم دارایی شوهر را به ارث می برد؛
زنان مسلمان حق ندارند با مردان غیرمسلمان ازدواج کنند؛
شهادت یک مرد برابر با شهادت دو زن است؛
مردان از حق چند همسری برخوردار هستند؛
زنان و مردان متهم به زنای محصنه با مجازات وحشیانه سنگسار مجازات می شوند، اما اکثر قربانیان این مجازات زنان هستند چون حق چند همسری بعضا برای مردان مفری را فراهم می کند؛
سن مسئولیت کیفری برای زنان ۹ سال قمری (برابر با ۷/۸ سال شمسی) است.
جمهوری اسلامی یکی از ۷ کشور عضو سازمان ملل است که «کنوانسیون رفع تمام اشکال تبعیض علیه زنان» را تصویب نکرده و به آن نپیوسته است.
حمله به فعالان زن و پایمال کردن حقوق زنان بخشی از سرکوب عمومی جنبش مردم برای دمکراسی و آزادی است که تعداد زیادی از فعالان و روزنامه نگاران زن را برای دوری از آزار و تعقیب به خارج از کشور رانده است.
ما تمام اعضای جامعه بین المللی را فرا می خوانیم تا به تاکید از حکومت ایران بخواهند:
• تمام زندانیان عقیدتی و سیاسی را فورا و بی قید و شرط آزاد نماید و به آزارِ فعالان حقوق زن و زنان حرفه ای پایان دهد؛ به عنوان گام نخست حکومت باید تمام زندانیان عقیدتی زن را آزاد کند و تمام اتهام های علیه ده ها فعال زن را که در انتظار دادگاه به سر می برند لغو نماید.
• به گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران و کارشناسان مستقل دیگر مثل کارشناسان سازمان نظارت بر زندان ها که مرکز آن در لیون فرانسه است اجازه بازدید از زندان های ایران و به ویژه زندان های زنان بدهد.
• به کنوانسیون رفع تمام اشکال تبعیض علیه زنان بپیوندد.
• به عنوان گام اول برای پیوستن به کنوانسیون، حکومت باید تمام قوانین تبعیض آمیز علیه زنان از جمله، و بدون قید محدودیت، قوانین مذکور در بالا را اصلاح یا ملغا کند.
• به تمام گروه های فعال در راه حقوق برابر زنان و الغای مجازات اعدام و مجازات های غیرانسانی مثل سنگسار، عدالت، صلح … از جمله کمپین تغییر برای برابری، کمپین قانون بی سنگسار، مادران عزادار، مادران صلح، وکلای مدافع زندانیان عقیدتی و سیاسی، گروه های دانشجویی و دیگران اجازه دهد آزادانه به فعالیت بپردازند.
جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران
پست الکترونیکی: lddhi(at)fidh.net
صفحه اینترنتی در وبگاه فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر (FIDH):
http://www.fidh.org/-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%89-
پیوست: فهرست ناکامل عده ای از زندانیان سیاسی و عقیدتی زن
نام حکم تاریخ شروع، زندان وضع/وابستگی
۱ روناک صفازاده (نیز مشهور به صفارزاده) ۶ سال و ۹ ماه ۱ مهر ۱۳۸۴؛ سنندج کمپین تغییر برای برابری؛ فعال کُرد
۲ زینب جلالیان زیر حکم اعدام بازداشت از سال ۱۳۸۶؛ سنندج فعال سیاسی کُرد
۳ مهوش ثابت ۲۰ سال ۱۴ اسفند ۱۳۸۶؛ اوین/تهران پیرو آیین بهایی
۴ فریبا کمال آبادی ۲۰ سال ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۷؛ اوین/تهران پیرو آیین بهایی
۵ معصومه کعبی ۵/۴ سال ۶ مهر ۱۳۸۷؛ زندان سپیدار اهواز فعال عربِ ایرانی؛ همسر او از فعالان حقوق اقلیت عرب زبان در خارج از ایران است، دولت سوریه او و فرزندش را در ۱۹ شهریور ۱۳۸۷ به ایران تحویل داد
۶ زینب بایزیدی ۴ سال تبعید در زندان ۲۵ آبان ۱۳۸۷؛ زنجان کمپین تغییر برای برابری
۷ صهبا رضوانی ۳ سال و ۸ ماه ۲۵ آذر ۱۳۸۷؛ اوین/تهران پیرو آیین بهایی
۸ کبری بنازاده امیرخیزی ۵ سال زندان در تبعید ۲۷ دی ۱۳۸۷؛ فعلا اوین/تهران گویا به خاطر خویشاوندان فعال مخالف در خارج از ایران محکوم شده
۹ عالیه اقدام دوست ۳ سال ۱۰ بهمن ۱۳۸۷؛ اوین/تهران کمپین تغییر برای برابری
۱۰ شبنم مددزاده ۵ سال زندان در تبعید ۲ اسفند ۱۳۸۷؛ فعلا اوین/تهران فعال دانشجویی
۱۱ نازیلا دشتی ۳ سال ۶ خرداد ۱۳۸۸؛ اوین/تهران گویا به خاطر خویشاوندان فعال مخالف در خارج از ایران محکوم شده
۱۲ عاطفه نبوی ۴ سال ۲۵ خرداد ۱۳۸۸؛ اوین/تهران فعال دانشجویی
۱۳ فاطمه رهنما ۱۰ سال تبعید در زندان ۷ مرداد ۱۳۸۸؛ سپیدار اهواز زندانی سیاسی دهه ۱۳۶۰؛ گویا به علت نسبت خانوادگی با آقای موسوی (نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸) زندانی شده است
۱۴ معصومه یاوری ۷ سال زندان در تبعید ۲۷ شهریور ۱۳۸۸؛ فعلا اوین/تهران معترض خیابانی
۱۵ زهرا جباری ۴ سال زندان در تبعید ۲۷ شهریور ۱۳۸۸؛ فعلا اوین/تهران معترض خیابانی؛ گویا به خاطر خویشاوندان فعال مخالف در خارج از ایران محکوم شده
۱۶ هنگامه شهیدی ۶ سال ۱۱ آذر ۱۳۸۸؛ اوین/تهران روزنامه نگار
۱۷ مهدیه گلرو ۲ سال ۱۱ آذر ۱۳۸۸؛ اوین/تهران فعال دانشجویی
۱۸ ریحانه حاج ابراهیم دباغ ۱۵ سال زندان در تبعید ۶ دی ۱۳۸۸؛ فعلا اوین/تهران متهم به ارسال فیلم های اعتراض های خیابانی به گروه های مخالف
۱۹ مطهره بهرامی حقیقی ۱۰ سال زندان در تبعید ۶ دی ۱۳۸۸؛ فعلا اوین/تهران گویا به خاطر خویشاوندان فعال مخالف در خارج از ایران محکوم شده؛ شوهر و یک پسرش به اعدام محکوم شده اند
۲۰ کفایت ملک محمدی ۵ سال ۶ دی ۱۳۸۸؛ اوین/تهران معترض خیابانی
۲۱ فرح واضحان ۱۷ سال زندان در تبعید ۸ دی ۱۳۸۸؛ فعلا اوین/تهران معترض خیابانی
۲۲ مریم اکبری منفرد ۱۵ سال زندان در تبعید ۱۰ دی ۱۳۸۸؛ فعلا اوین/تهران متهم به محاربه
۲۳ بهاره هدایت ۵/۹ سال ۱۰ دی ۱۳۸۸؛ اوین/تهران کمپین تغییر برای برابری و فعال دانشجویی
۲۴ فاطمه خرم جو نامعلوم ۱۷ دی ۱۳۸۸؛ اوین/تهران متهم به اقدام علیه امنیت ملی
۲۵ منیژه منزویان (نصراللهی) ۳ سال و ۴ ماه ۸ اسفند ۱۳۸۸؛ اوین/تهران پیرو آیین بهایی
۲۶ رزیتا واثقی ۵ سال ۲۴ اسفند ۱۳۸۸؛ وکیل آباد مشهد پیرو آیین بهایی
۲۷ سوسن تبیانیان ۵/۱ سال ۱۷ خرداد ۱۳۸۹؛ اوین/تهران پیرو آیین بهایی
۲۸ هانیه فرشی شتربان ۷ سال ۲۷ تیر ۱۳۸۹؛ اوین/تهران وبلاگ نگار؛ توهین به رهبری و مقدسات
۲۹ لادن مستوفی مآب ۵ سال ۲۷ تیر ۱۳۸۹؛ اوین/تهران وبلاگ نگار؛ توهین به رهبری و مقدسات
۳۰ نسرین ستوده ۱۱ سال زندان؛۲۰ سال محرومیت از اشتغال به وکالت و سفر به خارج ۱۳ شهریور ۱۳۸۹؛ اوین/تهران وکیل حقوق بشری
۳۱ لیلا توسلی ۲ سال ۱۴ آذر ۱۳۸۹؛ اوین/تهران معترض خیابانی؛ دختر یکی از فعالان سیاسی
۳۲ نازنین حسن نیا ۱ سال بهمن ۱۳۸۹؛ اوین/تهران معترض خیابانی
۳۳ زهرا رهنورد ناپدید شده ۹ اسفند ۱۳۹۰؛ نامعلوم همسر آقای موسوی (نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸)
۳۴ فاطمه کروبی ناپدید شده ۹ اسفند ۱۳۹۰؛ نامعلوم همسر آقای کروبی (نامزد انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸)
۳۵ لاله حسنپور ۱ سال تعزیری، ۴ سال تعلیقی ۳ اردیبهشت ۱۳۹۰؛ اوین/تهران فعال حقوق بشر و حقوق زنان
۳۶ طاهره پور رستم (سوداگری) بازداشت ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰؛ نامعلوم زندانی سیاسی پیشین؛ دارای خویشاوند فعال مخالف در خارج از ایران
۳۷ صدیقه مرادی بازداشت ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰؛ نامعلوم زندانی سیاسی پیشین؛ دارای خویشاوند فعال مخالف در خارج از ایران
۳۸ آریا حائری بازداشت ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰؛ نامعلوم زندانی سیاسی پیشین؛ دارای خویشاوند فعال مخالف در خارج از ایران
۳۹ فاطمه (حوری) ضیایی بازداشت ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰؛ نامعلوم زندانی سیاسی پیشین؛ دارای خویشاوند فعال مخالف در خارج از ایران
۴۰ اشرف علیخانی ۳ سال ۳ خرداد ۱۳۹۰؛ اوین/تهران وبلاگ نگار
۴۱ محبوبه کرمی ۳ سال ۱۰ خرداد ۱۳۹۰؛ اوین/تهران کمپین تغییر برای برابری و فعال حقوق بشر
۴۲ مریم بهرمن بازداشت خودسرانه ۱۰ خرداد ۱۳۹۰؛ شیراز کمپین تغییر برای برابری
۴۳ مرضیه وفامهر بازداشت خودسرانه اواسط تیر ۱۳۹۰؛ زندان قرچک ورامین بازیگر سینما و تئاتر و مستندساز؛ به خاطر ایفای نقش در یک فیلم مستند مجاز (تهرانِ من، حراج) در سال ۱۳۸۷
۴۴ مریم بیدگلی ۶ ماه ۳۰ تیر ۱۳۹۰؛ قم کمپین تغییر برای برابری
۴۵ فاطمه درویش نامعلوم نامعلوم؛ اوین/تهران نامعلوم
۴۶ شعله طائب نامعلوم نامعلوم؛ اوین/تهران نامعلوم
۴۷ مریم حاجیلویی نامعلوم نامعلوم؛ اوین/تهران نامعلوم
جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران
پست الکترونیکی: lddhi(at)fidh.net