زمینه های چرخش به “تغییر” روش حاکمیت در انتخابات ۲۴ خرداد ۱۳۹۲

“آیا این از بد بختی زمانه نیست که دیوانگان، نابینایان را هدایت میکنند”؟   “ویلیام شکسپییر”                                                              

در حالیکه دیکتاتورهای کوته فکر تلوتلو خوران پیش میروند، به نابینایان فریاد میزنند از اینطرف.

من بارها  در گفته ها و نوشتهای خود به این نکته اشاره کردم که “انتخابات” در جمهوری اسلامی نه تنها معضل و تشتت و تفرقه بی پایان برای  اپوزیسیون،بلکه در درون پوزیسیون و جناحهای حاکم را در هر حال همراه داشت. این امر میتواند از یکطرف “بیفایدگی” انتخابات را تداعی کند و از سوی دگر جامعه را با مقوله انتخابات بمثابه ابزار “تغییر” در تماس قرار دهد. این “تغییر” اما میتواند با توجه به توازون قوا و یا توازون ضعفها نتایج متفاوت را به دست دهد. همانطوریکه قابل پیش بینی بود، با فرا رسیدن یازدهمین دوره” انتخابات” در جمهوری اسلامی ایران و نتایج پس از آن،همه نیروهای سیاسی مداخلگر در این روند خود را پیروز و طرف مقابل را مغلوب اعلام بدارند. حال این میخواهد در درون و یا برون حاکمیت و یا در پوزیسیون و اپوزیسیون باشد.آنگاه مچگیری  و فاصله گیری از هم  برای یک مدت راه میافتد و با گذ شت زمانی کوتاه ، تهمتنان در خلاء فریاد یکدیگر را نظاره میکنند تا دگر بار به ارزیابی از تصمیم خود بنشینند. این سناریو با یازده دوره ریاست جمهوری تکرارشد و میشود و آنچه باقی میماند نظام استبدادی در یکطرف و جامعه پر معضل عرضه شده بر پایه آزمون و خطا توسط قدرت حاکم درطرف دیگر معادله به صف آرائی و کمین مینشینند تا در حماسه ای دیگر خود رابرای  زور آزمائی در شرایط حاصل از عملکرد یک دوره آماده نمایند. این درست است که انتخابات در ایران آزاد،دموکراتیک نیست و نیروهای خارج از التزام به قانون اساسی حق شرکت در انتخاب شدن را ندارند. اما “انتخابات” در چارچوب محاسبات و موازن نیروهای درون نظام هم بدون اما و اگر و تلافات جانی و حیثیتی هم همراه نبود.سیر حوادث در این دورانها موئید این واقعیات تاسف آور میباشند.

با تشدید شدن تحریمهای همه جانبه توسط آمریکا و به تبع آن اغلب کشورهای اروپائی و آسیائی موثر وادامه ماراتن گفتگوهای ۵+۱ در باره موضوع هسته ای، شرایطی را ببار آورد که دیگر راه مقاومت برای آن بخش از “عقلای” نظام ناممکن و آنها را بر آن داشت تا به گونه ای از این مرحله گذر کنند. در اواسط زمستان ۱۳۹۱ سران اصلاح طلب  از یکطرف و هاشمی رفسنجانی و علی اکبر ناطق نوری از طرف دیگر در نشستهای علنی و نیمه علنی، برآن شدند تا برای نجات نظام،به گفته خمینی از اوجب واجبات، راهها و محتملات را بررسی نمایند. سران امنیتی و نظامی و بیت خامنه ای هم شرایط وخیم را نه  بخاطر “حمله نظامی” یک کشور خارجی به ایران بلکه خطر شورش از درون را بخوبی دریافتند.

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) پیش از سال جدید و نامگذاری سال ۹۲ به عنوان «حماسه سیاسی؛ حماسه اقتصادی» از حماسی بودن مردم در انتخابات پیش رو خبر داد.(رجوع شود به خبرگراری ایسنا/ کد خبر ۹۱۱۲۲۷۱۷۶۶۰/ یکشنبه ۲۷ اسفند۱۳۹۱ . بر پایه ارزیابیها و گزارشات از شرایط کشور به سید علی خامنه ای، کلیپ ” خلق حماسه سیاسی و اقتصادی” به بازار آمد و آنگاه ذوب شدگان ولایت به تکرار آن پرداختند. قدر مسلم این حماسه دیگر نمیتوانست با گرایشات افراطی هشت ساله دولت احمدی نژاد که پروژه دیپلماسی دیکته شده رهبر مبنی بر ” بهترین دفاع، حمله است” را پیشبرد، جواب دهد. پس آنگاه تدبیر و امید از مخیله خامنه ای هم گذر کرد. او را بر آن داشت تا بگوید ما مخالف گفتگو با آمریکا نیستیم… و بتدریج اقرار بر آن کرد تا بگوید دیگر از هیچ کاندیدائی حمایت نمیکند و او فقط یک رای دارد. بیانات خامنه ای در ۵ تیر ۱۳۹۲ هم بعد از اتمام انتخابات بدون دردسر هم تائید آنست که در این اتخابات او هم مهندس کار آمدی است. : به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار رئیس، مسئولان و قضات دستگاه قضایی، با تشکر از اقدامات دستگاه قضا، حماسه عظیم و حقیقی ملت بصیر و هوشمند ایران را در انتخابات ۲۴ خرداد، کاری کارستان خواندند و با تأکید بر ضرورت کمک به رئیس‌جمهور منتخب افزودند: شکست همه‌جانبه برنامه‌ها و اهداف دشمنان، تجلی اعتماد عمومی ملت به نظام اسلامی و مجریان و ناظران انتخابات، وجود امنیت پایدار به عنوان زیرساخت پیشرفت و آبادانی، نجابت و قانون‌پذیری نامزدهای دیگر در قبال رئیس‌جمهور منتخب، و استحکام و اقتدار جمهوری اسلامی در دفاع از منافع ملت از نکات مهم انتخابات اخیر بود. رهبر انقلاب با اشاره به برنامه‌ریزی یکساله، پیچیده و چندوجهی جبهه مخالف ملت ایران خاطرنشان کردند: دشمنان و مخالفان جمهوری اسلامی تلاش کردند یا انتخابات برگزار نشود و یا با سردی و بی‌اعتنایی ملت روبرو شود. ایشان افزودند: آنها برای بعد از انتخابات هم برنامه داشتند تا به بهانه‌های مختلف مقاصد شوم خود را پیگیری کنند اما به فضل الهی ملت، مهارت و عظمت خود را در روز رأی‌گیری نشان داد و آنچه اتفاق افتاد، ۱۸۰ درجه خلاف خواسته‌های دشمنان بود.

رهبر انقلاب ورود نیروی عظیم مردم به عرصه انتخابات را ناشی از هدایت دل‌های ملت به دست توانای پروردگار برشمردند و افزودند: در پرتو این لطف الهی، انتخابات حقیقتاً حماسه شد و آرزوی خیرخواهان تحقق یافت. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای کمک به رئیس‌جمهور منتخب را مورد تأکید قرار دادند و افزودند: اداره کشور، واقعاً کار سختی است و همه افراد و همه دستگاه‌ها باید رئیس‌جمهور برگزیده مردم را یاری کنند.

رد “صلاحیت” رفسنجانی، عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس مجمع تشخیص نظامی هم مرهمی بود تا مشائی رد صلاحیت شود و به احمدی نژاد تفهیم شد که بازی تمام شد.  آقای علی اکبر ناطق نوری،بازرس ویژه خامنه ای  هم در دیدار با رهبرحامل  این پیام بود که دیگر این راه رهبر به ناکجا آباد است. آنگاه در اواسط اسفند ۱۳۹۱ ، آقای حسن روحانی ، رئیس تدوین استراتژی نظام در مجمع تشخیص مصلحت سفرهای استانی را از مناطق جنگ زده شروع کرد و اعلام نمود که برای کاندیداتوری به رایزنی با سران نظام مشغول است و اگر آقایان خاتمی و رفسنجانی نیایند، او کاندیدا خواهد شد. “برگ اقبال” به او خنده زد. نمایش صف آرائی ۲+۱ و ۳+۲ راه افتاد. در مناظرات تلویزیونی، هم به خوبی ایفای نقش نمودند تا آن حد که ولایتی مشاور سیاستهای خارجی خامنه ای در حملات خود به جلیلی آنقدر پیش رفت تا همه بدبختیهای حاصل از تحریم بواسطه سیاست رهبر و بیت او در مسئله هسته ای را به گردن او باندازد. اگر چه این بسیجی قربانی ملاحظات رهبر معظم خود شد،اما همه ظرفیتهای بسیجیان برای نگاه داشتن او در صف رقابت بکار گرفته شد تا بگویند دستهای مقاومت همچنان در جامعه زنده است، او و طیف اصولگرایان از هر رنگ آن میتوانند در مواقع ضرور به صحنه برگردند.

با اعلام نتایج انتخابات و “پیروزی” حجت السلام و المسلمین حسن(فریدون) روحانی، خاطر همگان جمع شد و بازار بورس و طلا در معجزه ای”نامرئی” به دلها امید بخشید. به گزارش ایلنا : رئیس جمهور منخب مردم گفت: این پیروزی و خلق حماسه را به لطف عنایات خاص امام زمان(عج) و همچنین تدابیر مقام معظم رهبری و به خصوص کلمات و جملات و رهنمودهای ایشان مخصوصا آنجایی که در لحظات آخر فرمودند که رای مردم امانت و حق‌الناس است، مدیون هستیم گفت: اگر تدابیر ایشان نبود، معلوم نبود شاهد چنین روزی برای ملت ایران توام با این همه شادی بودیم یا خیر”. ایلنا همچنین گزارش میدهد که آقای سید محمد خاتمی ضمن تبریک به انتخاب آقای دکتر حسن روحانی،با اشاره به حضور پرشور ملت ایران در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و خلق حماسه سیاسی که به انتخاب دکتر روحانی با اکثریت مطلق آراء منجر شد، گفت:” حقاً و انصافاً باید از آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب که زمینه تحقق این حماسه را فراهم نمودند، قدردانی کرد”. در پیروزی آقای روحانی، نباید  تلاش آقای حسن خمینی ر ا هم از زیاد برد. روحانی همچنین با اطمینان از این طیف فکری نظام، توانست به نظامیان اطمینان خاطر دهد. خبرگزاری فارس به نقل از حسن فیروز آبادی،رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اعلام میدارد که:بسیج باید اولین منظرش،منظر روحانیت باشد که در رأس روحانیت،ولایت فقیه است. الزام عملی به ولایت فقیه یعنی هر چه ایشان فرمودند را بپذیریم حتی اگر قدرت درک آن را نداشته باشیم و یا به ضرر ما باشد.»

برگشت روحانیت به قدرت اجرائی یکی از دغدغه ها اصلی نظام بود تا اعتبار از دست رفته خود را در وجود روحانی بعنوان فردی معتدل، امنیتی، مورد اعتماد رهبر، مسئول مطالعات  سیاسی و استراتژی نظام و سرانجام مرد با تجربه در گفتگوهای نظام  با کشورهای غربی برای دستیابی به تفاهم و کاهش و تعدیل تحریمها متبلور کند. بی جهت نیست که پیروزی آقای روحانی با استقبال و ارسال تبریک همه طیفهای داخلی و نیز با واکنش کم و بیش مثبت کشورهای غربی همراه شد. در حالیکه پیروزی احمدی نژاد مورد شک و تردید قرار داشت با استقبال روبرو نشد و اگر هم شد، فقط از طرف تعدادقلیلی از کشورهای همسو در سیاست خارجی بود. “کریمی اصفهانی در خصوص تاثیر لباس روحانیت در انتخاب مردم یادآور شد: نظام جمهوری اسلامی با روحانیت و حرکت امام راحل به وجود آمده و طبیعی است که در نهایت این روحانیت است که در مقابل استکبار قد علم می‌کند اما روحانیتی مورد نظر ماست که در کنار نظام باشد”.

نقش انکارناپذیر خامنه ای در حماسه‌سیاسی.

 مقاله آقای جلالی زاده در سایت “الف” در باره نقش رهبری، اصلاح‌طلبان و پیروزی حسن روحانی قابل توجه است.

گروه مقالات: انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر که باعث بازگشت دوباره امید و امیدورزی در سطح مناسبات اجتماعی و سیاسی به طور عام و مناسبات فردی به طور خاص گشته را از زوایای گوناگون و ابعاد متفاوت می‌توان مورد بررسی قرار داد و نقش افراد و جریانات و گروههای گوناگون را در آن واکاوید اما هدف این نوشتار مختصر، نگاه گذرایی به نقش موثر مقام رهبری در خلق این حماسه است.

آقای جلالی زاده میگوید:”چه بخواهیم و چه نخواهیم نقش بسیار تاثیرگذار و مثبت رهبری در انتخابات اخیر غیر قابل انکار است، رهبری با قدرت و جایگاه خاص خویش آرام آرام و فارغ از حاشیه‌ها، بازگشت آرامش به کشور را از چندین ماه پیش به طور جدی و دقیق برنامه ریزی کرده و فارغ از جدال‌ها و دعواهای گاه عجیب و غریب جناح ‌های مختلف کشور برنامه‌های مورد نظر خویش برای گذر از بحران‌های پیش رو را عملیاتی کرد، هنگامی که بازی‌های خسته کننده جریانات سیاسی و اجتماعی درون کشور، مردم را از مدیریت اجرایی خسته کرده و بسیاری را دلزده و نا امید ساخته بود خیلی‌ها فکر نمی‌کردند که رهبری مشغول تدبیری اساسی برای برون رفت از وضعیت کنونی است. این یک واقعیت است که رهبری بسیاری از مخالفان اصولگرا و جدی احمدی‌نژاد که حتی تا طرح عدم کفایت سیاسی او پیش رفتند را متقاعد نمود که تحمل او و دوره احمدی‌نژادیسمی تا پایان دوره دولتش به مصلحت است و تزریق بحران عدم کفایت رییس دولت به نظام ضربه می‌زند. رهبری بود که عمق ضربات وارد شده به کشور را به سبب ضعف مدیریتی و نیز تحریم‌های سنگین و نیز نارضایتی‌های مردمان را به طور جدی دریافت و حل مسایل و معضلات را در اولویت کاری خویش تعریف نمود. رهبری با قدرت بی‌بدیل تعریف شده‌اش در قانون اساسی، برگزاری انتخاباتی بی شک و شبهه و کاملا سالم را به شورای نگهبان، صدا و سیما، نیروهای مسلح، ائمه جمعه، حوزه‌های علمیه، دولتیان و… فرمان داد و راه برون رفت را جلب اعتماد دوباره‌ی مردمان ایران زمین دانست و هوشمندانه همه را حتی کسانی که دل در گرو جمهوری اسلامی ندارند را به پای صندوق‌ها فراخواند و آن شد که مردمان نیز آمدند و حماسه خلق شد. موضع‌گیری‌های به موقع، از جمله حق الناس خواندن رای مردم و دستور حفاظت کامل از آرای مردم، عدم توجه به نامزدها، جریانات و افراد افراطی و برنامه‌های آنان، تاکید بر انتخاباتی سالم، فراخواندن ملت به اعتماد به ساختار حقوقی و انتخاباتی نظام و… در روی کار آمدن روحانی نامزد اصلاح‌طلبان و اصولگرایان اعتدال گرا نقش اساسی داشتند و همین مسایل و مسایلی از این دست بود که باعث گشت خاتمی پرچمدار جریان اصلاحی و هاشمی نماد جریان اعتدالی در کشور زبان به تخسین رهبری و تشکر از نقش ویژه اش در انتخابات و بازگشت آرامش به ایران بگشایند” .

رضایت از پیروزی آقای روحانی فقط به جریانات حامی و خواهان پیروزی او محدود نمیشود. چنانکه آقای حبیب الله عسگر اولادی از حامیان پیشین احمدی نژاد و دبیر کل جبهه پیروان خط اما و رهبری در برنامه تلویزیونی شبکه خبر بیان داشت: پس از انتخابات در فضای کشور آرامشی حاکم شده که در ۲۰ سال گذشته بی نظیر بوده است. او تصریح کرد : «نتیجه انتخابات به مردم آرامش داد، شاید اغراق نباشد اگر بگویم ۲۰ سال است چنین آرامشی را در کشور نداشتیم.» این سیاستمدار معتدل اصولگرا که قبل از انتخابات نیز درخواست رفع حصر از میرحسین موسوی و مهدی کروبی را مطرح نموده بود، در این برنامه تلویزیونی تاکید کرد: زمانی که متوجه نتیجه انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری شده، گفته است «آقای روحانی، در میان شش نامزد حاضر در انتخابات، خیرالموجودین است، که آثار این انتخاب را در آرامش مردم و کشور دیدیم”.

عسگراولادی، در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره با سابقه فعالیت سیاسی خود، تاکید کرد:” تاکنون چنین آثاری از اعلام نتایج یک انتخابات در جامعه به یاد نمی‌آورد. وی، اضافه کرد: در روز رای‌گیری و در حوزه‌های اخذ آرا، خانم‌ها و کسانی دیده که از ظاهر آنها چنین برمی‌آمده که به نظام جمهوری اسلامی معتقد نبودند، اما به خاطر «کشور و اعتلای نام ایران، پای صندوق‌های رای آمده‌بودند.» او در همین رابطه به اظهارات رهبری اشاره کرد که پیش از انتخابات از کسانی که حتی معتقد به نظام نیستند، خواسته بود تا به خاطر کشور در انتخابات شرکت کنند. هاشمی و خاتمی و روحانی به خوبی می‌دانند که رهبری، شخصیت به شدت هوشمندی است و با توجه به دسترسی نامحدود به اطلاعات گوناگون و نیز تجربه رهبری و مدیریت در این سالها ایشان را به فردی متفاوت با دیگر کسان بدل کرده، می‌دانند که در برهه‌های گوناگون و با توجه به شرایط زمانی و مکانی تصمیماتی اتخاذ کرده و عملکردهایی داشته است که در بیست و اند سال گذشته نظام را از بحران‌های پیش رو عبور داده و به اینجا رسانده است”.

بر آمد و نقش دوباره و علنی هاشمی رفسنجانی در صحنه سیاسی و توازن قوا.

آیت الله هاشمی رفسنجانی در دیدار یا جمعی از روحانیون و علمای استان خراسان رضوی حضور روحانیت در بخش های مختلف را ناشی از مردمی بودن آنان دانست و گفت:” مردم در این انتخابات نشان دادند که با آگاهی کامل از همه سطوح جامعه، نقش سازنده ای در خلق حماسه سیاسی داشته و با کمک و همیاری این مردم می توانیم به حماسه اقتصادی نیز دست یابیم”.

به گزارش ایلنا، عضو خبرگان رهبری افراط و تندروی ها را نه تنها برای جامعه بلکه برای دین نیز مضر دانست و تاکید کرد:”همه باید با زنده نگه داشتن امید به آینده در بین آحاد جامعه، با اقدامات صحیح خوشحالی مردم را تداوم بخشیم”. رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به فشار های وارده از سوی آمریکا و غربی ها در گسترش تحریم ها گفت: برخی سیاست های غلط کشور را با مشکلاتی روبرو ساخت که باید با تعاملی سازنده با دنیا، آنها را تبدیل به فرصت نماییم”. 

آیت الله هاشمی رفسنجانی با اشاره به ناکامی تلاش رسانه های غربی در القای فرمایشی بودن انتخابات و تاثیر گذار نبودن آرای مردم گفت: “حضور بیش از ۷۲ درصد از مردم در انتخابات نمونه ای از دموکراسی است که توانست ظرف دو هفته تبلیغات چنین انتخابات سالم و آبرومندی را برگزار کند بطوری که حتی مغرضان نیز به این حضور گسترده اعتراف نمودند”.

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت:” مردم با اکثریت آرا فردی را انتخاب کردند که علاوه بر تحصیلات فقهی دارای دکترای حقوق، سابقه طولانی و ارزشمندی در مراکز حساسی از جمله شورای امنیت ملی، پدافند هوایی، مجلس خبرگان و مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع داشته است و واقعیت این انتخابات بازگشت اعتماد و اطمینان مردم به روحانیت است”.

سخنی در باره آمار انتشار انتخابات گویای مهندسی انتخابات و گشایش سیاستی دیگر است.

سخنان آقای علی اکبر ناطق نوری در پیش از انتخابات و حمایتش از روحانی و همچنین یک روز قبل از شروع انتخابات در پایان یابی انتخابات در همان دور نخست قابل توجه میباشد.

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)،” بر اساس اعلام ستاد انتخابات کشور جدیدترین نتایج اعلام شده، از ۵۰ میلیون و ۴۸۳ هزار و ۱۹۲ نفر واجد شرایط رای دادن، ۳۶ میلیون و ۷۰۴ هزار و ۱۵۶ نفر رای دادند که ۳۵ میلیون و ۴۵۸ هزار و ۷۴۷ رای صحیح اخذ شد. بدین ترتیب میزان مشارکت مردم در این انتخابات، ۷۲.۷ درصد بوده است. بر اساس شمارش کل آرا، حسن روحانی حائز اکثریت آرا و در نتیجه به عنوان رییس‌جمهور منتخب مردم معرفی شد”. اما جدول زیر باداده های اعلام شده،خالی از ابهام نمیباشد. نخست اینکه مرکز آمار ایران تعداد جمعیت براساس نفوس و مسکن را ۷۵۱۴۹۶۶۹ نفر اعلام نمود که از این تعداد،۷۳۴۶۱۴۷۴ نفر تابعیت ایران و بقیه از اتباع جارجی، افغان،عراق،پاکستان،ترکیه و سایر کشورها میباشند. ۷۶.۶ درصد از جمعیت بالای ۱۴ سال دارند. با این حساب حدود ۵۶۲۷۱۴۸۹ نفر واجد شرایط رای هستند. و در نهایت ۵۷۸۸۲۹۹ نفر از سبد واجدین شرایط رای ستاد انتخابات حذف شدند. بعلاوه با محاسبات من در پائین جدول، حاکی از آنست که بر اساس فرمول”غلط” ۱۶۰۴۴۱۱ نفر اضافی اعلام شد. و درصد شرکت کنندگان هم با توجه به شرکت واقعی به ۳۳۸۵۴۳۳۶ نفریعنی به ۵۳.۹ درصد میرسد. با این محاسبات میتوان این ارزیابی ر ا داشت که اگر چنین نمیشد،انتخابات به دور دو م میرفت و با توجه به کمبود وقت و فشار سیاسی و جلوگیری از حوادث پیش بینی نشده و صرفه جوئی در هزینه ها،سران نظام را بر آن تدبیر و امید واداشت تا قضیه را پایان یافته اعلام نمایند و همه را به شادمانی و خرسندی فراخوانند. در دیگر سوی آمارها، ما شاهد روند افزایش عدم شرکت در انتخابات میباشیم. لازم است فارغ از ذوق زدگی  بعضی ازمخالفان انتخابات به بررسی جامعه شناسی و رفتارشناختی پرداخت و دید چند درصد بار سیاسی و چند درصد “بی علاقگی” به انتخابات  ر ا در برمیگیرند. تا بر آن اساس نیروهای تحول طلب بتوانند با برنامه ریزی صحیح طرح آلترناتیو سیاسی را به بحث بگذارند.