آفتاب: این نتایج حاصل دومین نظرسنجی از ۹۲۳ نفر شهروند تهرانی درباره‌ی میزان و الگوی مصرف مطبوعات است که در اسفندماه سال ۱۳۹۲ از ۵۵.۸ درصد از زنان و ۴۴.۲ درصد از مردان ساکن در شهر تهران انجام شده و نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که میزان استفاده و اعتماد پاسخگویان از مطبوعات بعد از صداوسیما در مقام دوم قرار دارد و مهم‌ترین شیوه‌ی دسترسی آن‌ها به مطبوعات هم از طریق کیوسک‌های روزنامه‌فروشی است.
میزان مطالعه‌ی روزنامه در میان خوانندگان آن‌ها ۴۹.۳ دقیقه در شبانه‌روز است و در رابطه با مجلات هم این رقم به ۴۸.۴ دقیقه می‌رسد. بیشترین روزنامه‌ی مورد مطالعه و قابل اعتمادترین آن‌ها از نظر پاسخگویان با رقم بالایی، روزنامه‌ی همشهری و در میان مجلات هم خانواده‌ی سبز است.
مهم‌ترین معیار پاسخگویان که از تمام مناطق ۲۲گانه‌ی تهران انتخاب شده و میانگین تحصیلات آن‌ها ۱۲.۱ سال است، در مطالعه‌ی روزنامه، داشتن صداقت و بیان واقعیات و در رابطه با مجلات نیز تنوع مطالب و موضوعات آن است.
عدد قابل تأمل اعتقاد به نبودن آزادی بیان
براساس این پژوهش میدانی، ۲۳.۶ درصد افراد همیشه برای کسب اخبار و اطلاعات گوناگون از صداوسیما استفاده می‌کنند، ۳۵.۸ درصد اغلب، ۲۴.۱ درصد گاهی، ۹.۶ درصد به‌ندرت و ۷ درصد هم هرگز از رسانه‌ها برای کسب اخبار استفاده نمی‌کنند.
در رابطه با نحوه‌ی بهره‌مندی از مطبوعات داخلی یا سایت‌های مرتبط با آن‌ها هم ۶.۸ درصد همیشه، ۱۵ درصد اغلب، ۲۶ درصد گاهی، ۱۸.۷ درصد به‌ندرت و ۳۳.۵ درصد هم هرگز از این رسانه بهره‌ای نمی‌برند.
از ماهواره‌ها هم ۷.۲ درصد همیشه، ۱۲.۶ درصد اغلب اوقات، ۱۹.۷ درصد گاهی و ۹ درصد هم به‌ندرت برای کسب خبر از آن‌ها بهره می‌برند و در مقابل، ۵۱.۵ درصد هرگز استفاده‌ای نمی‌برند.
از پاسخگویان پرسیده شد «به نظر شما روزنامه‌ها و مجلات منتشره در کشور تا چه حد در اطلاع‌رسانی از آزادی برخوردارند؟» از میان ۸۶۱ پاسخگویی که به این پرسش جواب داده‌اند، ۱۴.۵ درصد آزادی مطبوعات را در این زمینه بسیار زیاد و زیاد دانسته، ۳۰.۵ درصد تاحدی، ۴۳.۵ درصد کم و بسیارکم و از نظر ۱۱.۵ درصد هم این آزادی در بین مطبوعات اصلا وجود ندارد! به عبارتی، حدود ۶۰ درصد از پاسخگویان معتقدند مطبوعات آزادی بیان ندارند یا آزادی بیان بسیار کمی دارند.
محبوب‌ترین‌ها کدام‌اند؟
در این تحقیق که در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها و به سفارش معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اسفند ۹۲ انجام شده، از پاسخگویان خواسته شد تا حداکثر به نام چهار روزنامه‌ای که بیش از سایر روزنامه‌ها مطالعه می‌کنند، اشاره کنند؛ نتایج نشان داد که ۴۴.۱ درصد پاسخ‌ها مربوط به کسانی است که روزنامه‌ی همشهری را مطالعه می‌کنند، سپس با فاصله بسیار زیادی، ۱۲.۲ درصد در این زمینه به روزنامه‌ی ایران، ۷.۵ درصد به جام‌جم، ۵.۹ درصد به انواع روزنامه‌های ورزشی اشاره کردند.
نکته‌ی جالب اینجاست که در تحقیقی که سال ۸۵ انجام شد، رتبه‌ی دوم برای روزنامه‌ی جام جم بود و رتبه‌ی سوم به ایران رسیده بود و حالا بعد از ۷ سال، این جابه‌جایی معنادار صورت گرفته است.
درباره‌ی روزنامه‌ی همشهری، ۲۱.۲ درصد گفته‌اند که به‌طور مرتب و هر روز، ۳۱.۸ درصد بیشتر روزهای هفته، ۳۰ درصد یکی دو روز در هفته و ۱۷ درصد هم کمتر از یکی، دو روز در هفته این روزنامه را مطالعه می‌کنند.
در رابطه با روزنامه‌ی ایران نحوه‌ی مطالعه ۲۳.۱ درصد به‌طور مرتب و هر روز، ۲۷.۹ درصد بیشتر روزهای هفته، ۲۷.۹ درصد یکی، دو روز در هفته و نحوه‌ی مطالعه ۲۱.۲ درصد هم کمتر از یکی، دو روز در هفته است.
از میان خوانندگان روزنامه‌ی جام‌جم هم ۱۸.۲درصد به‌طور مرتب و هر روز، ۳۰.۳ درصد بیشتر روزهای هفته، ۳۷.۹ درصد یکی، دو روز در هفته و ۱۳.۶ درصد هم گفته‌اند که کمتر از یکی، دو روز در هفته این روزنامه را می‌خوانند.
روزنامه‌های ورزشی هم توسط ۱۳.۷ درصد پاسخگویان به‌طور مرتب و هر روز، ۳۱.۴ درصد بیشتر روزهای هفته، ۳۵.۳ درصد یکی دو روز در هفته و توسط ۱۹.۶ درصد هم کمتر از یکی دو روز در هفته مورد مطالعه قرار می‌گیرند.
علت مطالعه ۸.۹ درصد مردم بهروز بودن مطالب روزنامه، ۸.۹ درصد آگهی و نیازمندی‌ها، ۷.۶ درصد تنوع مطالب آن، ۶.۷ درصد بیان جامع و کامل اخبار و ۶.۳ درصد هم کسب موضوعات مورد علاقه‌شان بوده است. به گزارش ایسنا، علاوه بر این، دلایل ۶ درصد دیگر صداقت و بیان واقعیات توسط روزنامه‌ها، ۵.۲ درصد کیفیت و محتوای مناسب و دلیل مطالعه ۴.۹ درصد هم علاقه‌مندی به مطالعه روزنامه بوده است. در این رابطه ۴.۶ درصد دیگر از پاسخ‌ها به دسترسی آسان به روزنامه‌ها و دلیل ۳.۵ درصد هم اعتماد به روزنامه بوده است.
کدام بخش‌ها بیشتر خواننده دارند؟
در این میان، مهم‌ترین بخش‌های مورد علاقه نیز از جامعه‌ی آماری پرسش شد؛ نتایج نشان داد ۱۸.۶ درصد به بخش‌های حوادث، ۱۵.۱ درصد موضوعات سیاسی، ۱۳.۷ درصد موضوعات اقتصادی، ۱۰.۴ درصد موضوعات اجتماعی، ۷.۳ رصد موضوعات ورزشی و ۶.۶ درصد هم خواننده موضوعات فرهنگی روزنامه‌ها هستند. علاوه بر این ۵.۶ درصد به تبلیغات و آگهی‌ها اشاره داشتند، ۶.۳ درصد دیگر خواننده اخبار روز، ۵.۳ درصد تیترها، ۲ درصد جدول، ۱.۴ درصد موضوعات علمی و ۱.۳ درصد هم بیش از همه خواننده موضوعات پزشکی و بهداشتی هستند.
به کدام روزنامه‌ها اعتماد می‌شود؟
از میان آن دسته از پاسخگویانی که به روزنامه‌های قابل اعتماد خود در سطح کشور اشاره داشته‌اند، نتایج نشان می‌دهد در میان روزنامه‌های منتشره ۴۱.۴ درصد از پاسخ‌ها به روزنامه‌ی همشهری، ۸.۵ درصد ایران، ۷.۹ درصد جام‌جم و ۷.۶ درصد هم به روزنامه‌ی اطلاعات اختصاص دارد.
