چنین فرض می شود که هر زنی، صریحاً، آرزو و حتی نیاز به شنیدن جمله “تو زیبا هستی” را دارد. من هم مثل بیشتر دخترها آرزوی زیبایی داشتم. در کودکی، ساعت ها با وسایل آرایشی مشغول بازی می شدم. هر روز خدا، مادرم با حوصله ی زیاد موهایم را فر می کرد. از همان بچگی، زیبایی را به خاص بودن ربط می دادم. درست مثل همه ی دختران دیگر، رابطه و درک من از زیبایی در طول دوران نوجوانی ام بیشتر شد. نگران وزنم بودم و درباره ی ظاهرم احساس دلواپسی می کردم. روزهایی که احساس زیبایی نمی کردم با تمام وجودم نسبت به خودم احساس نفرت می کردم. با وجود این که می دانستم همه چیز در ظاهر افراد نیست؛ اما دریافتم که “زیبایی”، به طور اجتناب ناپذیری، از جمله عوامل اساسیِ هویتِ من به عنوان یک “زن” است.
با وجود این که گروه های زیادی در حال تلاش برای افشای تأثیر مخرب رسانه بر زنان و تلاش منحرفانه آن درباره گسترش دیدگاه مثبت نسبت به بدن هستند، اما شدت انتظارات غیرواقعی بر دختران در حال افزایش است و آن ها همچنان زیر ذره بین قرار دارند. اخیرا کمپین هایی[۳] تشکیل شده است که در حال تلاش برای نشان دادن این موضوع هستند که زنان می توانند در سایزها و قومیت های مختلف زیبا باشند. با این حال اما نوعی تشویش و دلواپسی آشنایی در تمامی این جنبش های در حال اجرا، وجود دارد- تصوری که همه ی زنان باید احساس زیبایی کنند. چنین تصوری که؛ اگر شما احساس زیبایی نکنید، اعتماد به نفس نداشته و احساس بدبختی خواهید کرد. در این صورت، احساس عدم زیبایی تقریبا تهدید کننده خواهد بود. تعریف نظریه ی کوئیر این سوال را بر می انگیزد: چرا؟ چرا زنان باید مجبور باشند که احساس زیبایی کنند؟ و چه اتفاقی می افتد اگر ما این حقیقت را قبول کنیم که زیبایی اهمیتی ندارد؟
زیبایی به عنوان تبعیض جنسیتی
تبعیض جنسیتی معنای بسیار رایجی از زیبایی است. اگر هر روز اولین چیزی که به ذهن شما خطور می کند که به یک زن بگویید در مورد ظاهر اوست، موضوع کاملاً آشکار می شود. احتمالاً از استانداردهای زیبایی که غیر قابل دسترس هستند به خوبی اطلاع دارید. با این وجود، حتماً، برای این که احساس خوبی در زنان نسبت به خودشان ایجاد کنید، حس می کنید که باید به طور مداوم زیبایی شان را به آن ها یادآور شوید. مشکل این جاست که اغلب، زیبایی به طور ذاتی تقلیل گراست. تصور کنید اگر همه ی موفقیت های شما توسط ظاهری جایگزین شود که بر مبنای روزمرگی قرار دارد؛ چه احساسی به شما دست می دهد؟
ما این موضوع را در رابطه با شخصیت-های اجتماعی زن بارها شاهد بوده ایم. “چه کسی اهمیت می دهد که او مدیر قدرتمندی است، بیایید در مورد ظاهر او صحبت کنیم”. هیچ فرقی نمی کند که سیاستمدار قدرتمندی باشید یا یک بالرین؛ چنین سخنانی می توانند ناامید کننده باشند. در نهایت، گاهی چنین به نظر می رسد که ما تقریباَ، با مطلوبیت و زنانگی خود تعریف می شویم.
مطمئناً، تمجید از ظاهر در موقعیت مناسب می تواند بسیار خوب باشد، ولی ما باید به خودمان بیاموزیم که “حس زنانگی”، به طور متداوم، نیاز به تأیید ندارد. شاید، حس زنانگی من بدون رضایت شما به دست آید. علاوه بر این، زنانگی من دربردارنده ی چیزی بیشتر از برداشت من از مد و زیبایی است. هویت هر زنی فراتر از ظاهر اوست و هر زنی استحقاق این را دارد که دیگران نیز این موضوع را درک کنند.
همیشه هنگام تشکر از افرادی که مرا زیبا می نامیدند، احساس ناراحتی می کردم؛ چرا که به طور غیر مستقیم حس می کردم امنیت ندارم. بدون فکر کردن درباره ی موضوع، بعداً، در مقابل کسانی که مرا زیبا می نامیدند با شوخ طبعی و اندکی کنایه جواب می دادم: “ممنون، خودم می دونم”. در اوایل، این تناقض گویی، کمی موجب خنده می شد؛ ولی چنین پاسخی، مکالمات را به جهت دیگری هدایت کرد؛ چرا که قادر بودم حق خودم را برای تأیید خودم بازپس بگیرم.
“ایدئولوژیی زیبایی” خود را از صورت به سیرت می رساند
علاوه بر این، در تلاش برای جبران انتظارات بدنی غیر قابل امکان، تأکید زیادی روی زیبایی درونی نیز می شود. شما گاهی می شنوید یک دوست خوب و یا والدین برای آرام کردن یک زن جوان مأیوس به اهمیت شخصیت خوب و یا حس خوبی از خود داشتن اشاره می کنند. این شایستگی درونی، صریحاً، منجر به نوع متفاوتی از زیبایی می شود که به طور غایی مهمتر و پایدارتر از جنبه ی زیبایی شناختی است. از یک طرف، مهم است به یاد داشته باشیم که زیبایی ماورای مطلوبیت بدنی به وجود می آید. شاید فردی هر چند به اشتباه، سعی می کند به شما بفهماند که شایستگی های دیگری نیز موجب برجستگی شما می شوند. با این وجود، دوباره اصرار آزار دهنده ای وجود دارد که ما همیشه باید در همه چیز به دنبال “زیبایی” باشیم و باید در هر موقعیتی برای کامل کردن یک فرد، به ویژه زنان، چیز قابل قیاسی در برابر زیبایی وجود داشته باشد. ممکن است زیبایی چیزی عمیق تر از ظاهر باشد، ولی متأسفانه، این طور به نظر می رسد که زیبایی در همه جا حضور دارد. این باور، در طول زمان، ممکن است موجب کج فهمی دختران از خودشان شده و فوراً این ذهنیت را پیدا کنند که: “من مثل دیگر دخترها نیستم”. آیا دخترانی که سیرت زیبایی دارند به دلیل این که سطحی و پوچ به نظر نمی رسند بهتر از دخترانی هستند که صورت زیبایی دارند؟ به نظر می رسد که این طرز تفکر قطبی شده، فقط، موجب تنفر از زن (هم در بین زنان و هم در بین مردان) شده است. زنان و مردان همانند یکدیگر یاد می گیرند که فقط “بعضی دخترها” برای آن ها با ارزش هستند.
ممکن است گسستن بندها فرایند سختی باشد ولی نیاز داریم یاد بگیریم که گاهی اوقات زیبایی ربطی به موضوع ندارد. “زیبایی” همیشه معنی ندارد. این معنی، به طور اجتماعی، برساخته شده و حتی به نظر می رسد که این توان را دارد که در برخی موقعیت ها به شخص قدرت دهد؛ درحالی که، زیبایی بیشتر از این که چیز خوبی باشد می تواند موجب احساس نگرانی و وحشت شود. تا زمانی که اجازه ندهید تعاریف اجتماعی شما را در هم شکسته و یا احساس شک و دودلی در شما ایجاد کند، هیچ مشکلی با زیبایی وجود ندارد. شاید، حتی با وجود این که شما نمی خواهید در تعاملات، ظاهر بدنی شما امر کند و حواست تان پرت شود؛ اما ممکن است هنوز هم دیگرانی باشند که به شما یادآوری کنند عالی به نظر می رسید.
خوشبختانه، تا الان شما شروع به درک این موضوع کرده اید که قبل از این که دیگران شما را زیبا بنامند، دوباره در باره ی این واژه تأمل کنید. خب، در عوض چه چیزی باید گفت؟ اغلب، تمجید و تملق از ظاهر، بیشتر در مورد زنان به کار می رود؛ در این باره باید بگویم چقدر “جنسیت” حتی بر قضاوت و ادراکات اولیه تأثیر می گذارد. بهتر است، به جای اظهار نظر در مورد وضعیت جسمانی و ظاهری بر روی صفاتی تأکید کنیم که نسبت کمی با جنسیت دارند.
در ادامه لیستی از جملات نمونه آورده شده که شما نیز می توانید این جملات را امتحان کنید:
“شور و علاقه ات را دوست دارم”: این عبارت، به طرف مقابل نشان می دهد که شما از حال او با خبر بوده و پذیرای انرژی مثبت هستید.
“امروز سرحال به نظر می رسی”: دوباره بدون تکیه بر زنانگی، بر مثبت بودن تأکید کنید. همه دوست دارند بشنوند که با نشاط هستند.
“مطمئن به نظر می رسی”: تقویت شادمانی با پاداش اضافیِ گسترش عزت نفس.
“انرژی ای که به دیگران می بخشی را تحسین می کنم”: چرا که بیشتر اوقات بهتر است از بعضی چیزها قدردانی شود، تا بتوان آن ها را وارد زندگی روزمره کرد.
“بودنت در کنار ما لذت بخشه”: به آنها یادآوری کنید که حضور آن ها اهمیت داشته و قدردانی می شود.
به نظر می رسد که همه ی این ها بیشتر از ارزیابی ظاهری، طرف مقابل را مجذوب شما کند. بیایید این حقیقت تلخ را قبول کنیم که حتی در چاپلوسانه ترین موقیعیت، زیبایی قابل پیش بینی است. انتخاب این عبارت های جایگزین، دلبستگی واقعی به چیزهایی انتقال می دهد که افراد باید ارائه کنند.
ممکن است بعضی افراد دوست داشته باشند که دیگران آن ها را زیبا بنامند، و این واقعاً خوب است. “زیبا”یی یک واژه ی چهار حرفی نیست. البته این متن به شما نمی گوید که زیبا نامیدن فردی حتماً به معنی توهین است (بستگی به موقعیت دارد). ولی شما باید به طور منتقدانه ای انعکاس اجتماعی تحلیل و تفسیر ظاهر زنان را بررسی کنید. هیچ کسی دوست ندارد که ظاهر او بر نحوه ی فهم او از طرف دیگران، غلبه کند. زنان افرادی باهوش، با استعداد، تندخو و پرحرارت هستند. زیبایی واژه ی ساده ای است. ما چیزی بیشتر از زیبایی هستیم.
پانوشت ها:
[۱] – این نوشته در سایت زیر به انگلیسی منتشر شده:
[۲] Erin Tatum
[۳] Dove Real Beauty Campaign
r
