طیفی از جمهوریخواهان دمکرات و لائیک در پاریس گرد آمدند تا تلاشهائی را به ثمر برسانند که طی چندین سال برای سازمان دادن و هماهنگ کردن فعالیت جمهوریخواهان دمکرات صورت گرفته بود. اجلاس سه روز طول کشید.
سه روز آکنده از امید و دغدغه. امید به اینکه فعالیتهای شبانه روزی به ثمر نشیند و اتحادی نوپا، پا به حیات گذارد و دغدغه از اینکه افتراقات در بین حاضرین بر اشتراکات سایه بیاندازد و سند سیاسی به تصویب نرسد و یا اینکه زمان اجازه بسرانجام رساندن اسناد و انتخاب شورای هماهنگی را ندهد.
تدبیر دو تن از فعالین باسابقه برای برون رفت از مشکل پیش آمده، موثر افتاد و قرار شد اشتراکات و افتراقات در کمیسیون مشخص گردد. اشتراکات با رای بالا در اجلاس به تصویب رسید و وزن گرایشها پیرامون افتراقات معین شد
و در نهایت اینکه با اضافه شدن وقت، امکان انتخاب شورای هماهنگی فراهم آمد.
بدینوسیله اجلاس پاریس علیرغم مشکلات عدیده، توانست به هدف اصلی خود که شکل دادن اتحاد بخشی از نیروهای جمهوریخواه دمکرات و لائیک بود، برسد. این امر گامی مثبت در جهت تشکیل آلترناتیو جمهوری بود.
موفقیت اجلاس پاریس در آن بود که توانست طیفی از نیروهای جمهوری خواه را که به سه جریان تاریخی جمهوریخواه تعلق دارند، گرد بیآورد. سه خانواده : چب، نیروهای ملی و دین باوران سکولار. اجلاس پاریس تلاقی این سه جریان بود، گرچه وزنه چب در آن سنگینی داشت. سنگینی وزنه چب مانع جدی در شرکت دو جریان دیگر بوجود نیآورد. اختلاف بر سر مسائل ملی و رای اجلاس به بند مربوط به این موضوع در سند سیاسی با اعتراض فعالین ملی مواجه شد، ولی با منفک کردن آن از سند و قراردادنش به عنوان موضوع مورد بحث در ماههای آتی، تداوم همکاری سه جریان تامین شد.
تداوم همکاری سه جریان تاریخی جمهوریخواه ، پیش شرط تشکیل آلترناتیو جمهوری است. هریک از این جریانها به تنهائی قادر نخواهند بود در جایگاه آلترناتیو قرار گیرند. خواست و کوشش جمهوری اسلامی این است که سه جریان فاصله خود را از هم حفظ و افتراکات و پیشداوریها را مبنای برخورد شان قرار دهند نه اشتراکات را. وزیر اطلاعات در مصاحبه اخیرش علنا میگوید که سیاست ما اختلاف انداختن بین نیروهای اپوزیسیون است. آری گردانندگان جمهوری اسلامی از اتحاد نیروهای جمهوریخواه و تشکیل آلترناتیو جمهوری بشدت هراسان هستند.
باید قدر اتحادی را که قبلا در برلین و اکنون در پاریس بین سه جریان تاریخی شکل گرفته است، شناخت و در تداوم و تحکیم آنها کوشید.
آنچه بعد از اجلاس پاریس با حدت بیشتر مطرح است، مسئله اتحاد وسیع نیروهای جمهوریخواه است. هم اکنون نیروهای جمهوریخواه در خارج از کشور در سازمانهای سیاسی، در اتحاد جمهوریخواهان و جمهوریخواهان دمکرات و لائیک متشکل هستند و تعداد قابل توجهی از فعالین سیاسی نیز بطور منفرد فعالیت میکنند. اگر فعالیت این نیروها بطور جداگانه تداوم یابد و اتحاد وسیع شکل نگیرد، تلاشهائی که تا کنون در امر اتحادها صورت گرفته است، چندان نتیجه بخش نخواهد شد. و مهمتر از آن، اتحاد نیروهای جمهوریخواه دمکرات و لائیک داخل کشور با خارج کشور است.
این دو مسئله ای است که امروز در مقابل ما قرار دارد. امید است برگزاری اجلاس پاریس و موفقیت آن در اتحاد بخشی از نیروهای جمهوریخواه، راه را برای اتحاد وسیع باز کند.
