١٠ دئسامبر ١٩۴٨تاریخینده بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتینین عومومى مجمعینده تصویب اولونان اینسان حاقلارى ائوره نسل بیلدیرگه سى٫ بیر گیریش و اوتوز مادده دن اولوشور. او گوندن برى بیلدیرگه نین تصویب اولوندوغو ١٠ دئسامبر٫ بوتون دونیادا “اینسان حاقلارى گونو” آدىیلا قوتلانیر. مجمع تشکیلاتا عوضو اولان بوتون دؤولتلردن بو تاریخى آندلاشمانین٫ اؤلکه لر و یوردلارین سیاسى دوروموندان آسیلى اولمادان٫ ” گؤزلر اؤنونه سریلمه سى٫ هر یئرده آچیقلانماسى٫ یاییلماسى٫ یوروملانماسى٫ باشلیجا اوخوللار و باشقا اؤیره نیم قوروملاریندا اوخودولماسىنى” ایسته میشدیر.
اینسان حاقلارى عومومى بیاننامه سى
اؤن سؤز
اینسانلیق عاییله سینین بوتون عوضولرینده بولونان (وار اولان) حئیثییتین و اینسانلارین دنک (برابر) و آیریلماز حاقلارینین تانینماسینین٫ ارکینلییین (آزادلیغین)٫ عدالتین و دونیا باریشینین (دینجلییینین) بینؤوره سى اولماسینى گؤز اؤنونده توتاراق;
اینسان حاقلارینین تانینماماسى٫ کیچیمسه نمه سى (خور گؤرولمه سی) و نیفرتین٫ اینسانلیق اویاتینى (ویجدانینى) باش قالدیرىیا (عوصیانا) ایته له ین (سئوق ائدن)٫ دهشت وئریجى ییرتیجیلیقلارا ندن (سبب) اولماسینى گؤز اؤنونده توتاراق;
اینسانلارین قورخو و یوخسوللوقدان قورتولموش٫ ایچینده سؤز و اینانما آزادلیقلارینا (ارکینلیک لرینه) یییه (صاحیب) اولاجاقلارى بیر دونیانین قورولماسینى اؤزلرینین ان یوکسک آماجلارى اولاراق بیان ائتمیش بولونمالارینى گؤز اؤنونده توتاراق;
اینسانین ظولم و باسقىیا قارشى سون چیخار یولو (چاره) اولاراق قییاما قالخماغا مجبور قالماماسى اوچون٫ اینسان حاقلارینین بیر حوقوق دوزه نى (رئژیمى) و یاسا حاکیمییتى ایله قورونماسینین کؤکلو (اساسلى) بیر گره کسینیم (ضرورت) اولدوغونو گؤز اؤنونده توتاراق;
اولوسلارآراسیندا دوستجا ایلیشگىلرین (علاقه لرین) گلیشدیریلمه سینى تشویق ائتمه نین کؤکلو (اساسلى) بیر گره کسینیم (ضرورت) اولدوغونو گؤز اؤنونده توتاراق;
بیرلشمیش میللتلر خالقلارینین٫ آندلاشمادا٫ اینسان آناحاقلارینا٫ اینسان شخصییتینین حئیثییت و ده یرینه٫ کیشى و قادینلارین حوقوق دنک لییینه (برابرلییینه) اولان ایناملارینى بیر یول داها بیلدیرمیش اولمالارینى گؤز اؤنونده توتاراق;
و ایجتیماعى ایره لىله مه نى قولایلاشدیرماغا٫ داها گئنیشراق بیر آزادلیق (ارکینلیک) ایچریسینده داها یاخچىراق یاشام (حیات) قوشوللارى (شرطلرى) قورماغا قرار قیلدیقلارینى بیلدیرمیش بولونمالارینى گؤز اؤنونده توتاراق;
عوضو دؤولتلرین بیرلشمیش میللتلر تشکیلاتى ایله ایشبیرلییى (امکداشلیق) ائده رک٫ اینسان حاقلارینا و آنا ارکینلیکلرینه (آزادلیقلارینا) بوتون دونیادا گئرچکدن سایقى گؤرسه دیلمه سی و اونلارا عمل اولونماسینا یاردیم ائتمه یى اؤز اوزه رلرینه گؤتورموش اولمالارینى (اوستله ندیکلرینى) گؤز اؤنونده توتاراق;
بو حاقلار و ارکینلیکلرین (آزادلیقلارین) نئجه لییینین (کاراکتئرینین) هامىجا بنزر و دولوق (تام) بیر بیچیمده (شکیلده) باشا دوشولمه سینین یوخاریداکى عؤهده لیکلرین هر یؤنلو (طرفلى) یئرینه گتیریلمه سى اوچون سون درجه اؤنم (اهمییت) قازاندیغینى گؤز اؤنونده توتاراق:
بیرلشمیش میللتلر باش آسئمبلییاسى
اینسانلیق توپلولوغون بوتون بیرئىلرى (فردلرى) ایله قوروملارینین بو بیلدیرگه نى (بیاننامه نى) داییمن بیر قیلاووز کیمى گؤز اؤنونده توتاراق اؤیره تیم و بیلیم یولویلا آنیلان (ذیکر ائدیلن) بو حاقلار و ارکینلیکلره سایقى گلیشدیرمه یه
گئتدیکجه آرتان میللى و اولوسلارآراسى اؤنلملرله (تدبیرلرله) گره ک دوغرودان تشکیلاتا عوضو اولان دؤولتلرین اهالیسى٫ گره کسه بو دؤولتلرین ایداره سى آلتینداکى اؤلکه لرین جیغیرلارى (حودودلارى) ایچینده یاشایان اهالیسى آراسیندا٫ بو حاقلارین دونیاجا فئعلن و ائتگیلى بیر بیچیمده تانینماسینى و اویقولانماسینى ساغلامایا چالیشمالارى آماجىیلا
بوتون خالقلار و بوتون دؤولتلر اوچون اولاشیلاجاق٫ یئرینه یئتیرمه یه جان آتمالى اولدوقلارى اورتاق ایدئال اولاراق٫ ایشبو اینسان حاقلارى ائوره نسل بیلدیرگه سینى ائعلان ائده ر:
مادده بیر:
بوتون اینسانلار حئیثییت و حاقلار باخیمیندان دنک (برابر) و ارکین (آزاد) دوغولارلار٫ اوس (عقل) و اویات (ویجدان) ییه سىدیرلر و بیر بیرلرینه قارشى قارداشلیق روحو ایله داورانمالیدیرلار.
مادده ایکى:
هامى عیرق٫ دری بویاغى٫ جینسییت٫ دیل٫ دین٫ سییاسى و یا هر هانسى باشقا بیر اینانج٫ میللى باغلیلیق و یا ایجتیماعى کؤک چیخیشیندان (منشاءیندن)٫ بایلیق (ثروت)٫ سوسییال قونوم (موقئعییت)٫ دوغوش و یا اوخشار هر هانسى بیر باشقالیق- اؤزگه لیکدن (غئیرییتدن) آسیلى اولمایاراق٫ ایشبو بیاننامه ده بیلدیریلن بوتون حاقلار و بوتون ارکینلیکلرین (آزادلیقلارین) هامیسیندان یارارلانابیلر.
بوندان باشقا- شخصین باغلى بولوندوغو و اویروغو اولدوغو اؤلکه و یا یورد – باغیمسیز یورد (مملکت) اولسون٫ وصایت آلتیندا بولونسون٫ اؤزباشینا دولاندیریلمایان (غئیر-ى موختار) و یا باشقا هر هانسى شکیلده حؤکمرانلیق قیسیتلاماسینا (محدودلاشدیریلماسینا) تابئع اؤلکه اولسون- بیر شخص حاققیندا٫ اویروغو بولوندوغو یورد (مملکت) و یا اؤلکه نین سیاسى٫ حوقوقى و یا اولوسلارآراسى دورومو (ایستاتوسو) باخیمیندان هئچ بیر آیریمچىلیق (تبعیض) گؤزه تیلمه یه جک.
ماده اوچ:
یاشاماق٫ ارکینلیک (آزادلیق) و شخصى توخونولمازلیق هر بیرئىین (فردین) حاققىدیر.
مادده دؤرد:
هئچ کیم کؤله لیک و یا قوللوق آلتیندا ساخلانیلابیلمز٫ کؤله چىلیک و قول آلیش وئریشى (تیجارتى) هر دورلو گؤرونوشو (شکلى) ایله یاساقدیر و بوتون بیچیملرده (فورملاردا) قاداغان ائدیلیر.
مادده بئش:
هئچ کیم ایشکنجه یه٫ آجیماسیز (رحمسیز)٫ اینسانلیق دیشى (غئیر-ى اینسانى)٫ شخصییتینى آلچالدان جزالار و یا داورانیشلارا معروض قالمامالیدیر.
ماده آلتى:
هر بیر اینسان هاردا٫ هانسى یئرده اولماسیندان آسیلى اولمایاراق٫ اؤز شخصى حوقوقونون تانینماسی حاققینا یییه دیر (صاحیبدیر).
مادده یئتدى:
بوتون اینسانلار یاسالار قاباغیندا دنکدیرلر و آیریم (فرق) اولمادان٫ قانونون ائشیت (مساوى) قورونماسیندان یارارلانما (فایدالانما) حاققینا یییه دیرلر. بوتون اینسانلارین ایشبو بیلدیرگه یه (بیاننامه یه) ترس اولان هر چئشید (نوع) آیرى سئچگىلییه و بئله بیر آییرد ائدیجى داورانیشلار اوچون یاپیلاجاق هر جور قیشقیرتما و چابایا (جهده) قارشى ائشیت قورونما حاققى واردیر.
مادده سککیز:
هر بیر شخصین بیله سینه آنایاسا و یا باشقا یاسالار طرفیندن تانینان آناحاقلارا ترس دوشن (حاقلارینی پوزان) داورانیشلارا قارشى٫ عملى سونوج (نتیجه) وئره جک بیچیمده٫ یئتگیلى (صلاحییتلى) میللى محکمه لرده٫ اؤز حاقلارینى دیککه لدیرمک (برپا ائتمک) اوچون باش وورما (موراجیعت ائتمه) حاققى واردیر.
مادده دوققوز:
هئچ کیمسه کئیفى اولاراق و اؤزباشینالیقلا توتوقلانانماز٫ توتساق ائدیلیب ساخلانیلانماز و یا قووولوب سورگونه گؤنده ریله بیلمز.
مادده اون:
هر بیر اینسان اؤزونون حاقلارینین و بورجلارینین و یا بیله سینه قارشى ایره لى سورولموش جزایى نئجه لیکده (ماهییتده) اولان هر هانسى بیر سوچلامانین (ایتتیهامین) دوغرولوغونون ایثبات ائدیلمه سینده٫ داعواسینین باغیمسیز (موستقیل) و یانسیز (طرفسیز) بیر محکمه طرفیندن٫ عدالتین بوتون گره کلرى گؤزله نیلمیش بیر بیچیمده (شکیلده)٫ دولوق (تام) بیر دنکلیک و آچیق اولاراق گؤرولمه سى حاققینا یییه دیر.
مادده اون بیر:
۱- سوچ ایشله مکدن سانیق (مظنون) بولونان هر بیر شخص٫ ساوونماسى (مودافیعه سى) اوچون اؤزونه گره کلى (لازیم اولان) بوتون ایمکانلارین ساغلانمیش بولوندوغو (یارادیلیب وئریلمیش)٫ آچیق بیر یارقیلامادا (موحاکیمه ده)٫ یاسالارا دایاناراق سوچلو اولدوغو ایثبات اولانا ده ک٫ سوچسوز (معصوم) ساییلیر.
۲- هئچ کیم تؤره دیلدیکلرى سیرادا (دؤورده) میللى یاسالار و یا اولوسلارآراسى حوقوقا گؤره سوچ ساییلمایان ائیله ملردن (فئعللردن) و یا یانیلقىلاردان (ائهماللاردان) اؤتورو محکوم ائدیله بیلمز. بونون کیمى٫ هئچ کیمه سوچون ایشله ندییى سیرادا اویقولانابیله جک اولان جزادان داها آغیرراق بیر جزا وئریله نمز.
ماده اون ایکى:
هئچ کیمسه اؤزه ل و عاییله یاشامى (حیاتى)٫ قونوتونون (مسکنىنین) توخونولمازلیغى و یا یازیشماسىنین گیزلینلییى خوصوصلاریندا اؤزباشینالیقلا قاریشمالارا (موداخیله لره)٫ اولولوق (شرف) و اونونه (شؤهرتینه) قارشى تجاووزلارا معروض بیراخیلانماز٫ بونلارا قصد ائدیله نمز. هر بیر اینسانین بئله نچى کئیفى قاریشمالار و تجاووزلارا قارشى٫ یاسالار یولو ایله قورونما حاققى واردیر.
مادده اون اوچ:
۱- هر بیر اینسان هر هانسى بیر دؤولتین جیغیرلارى (حودودلارى) ایچه ریسینده ارکینجه (آزادجا)٫ بیر یئردن باشقا بیر یئره گئتمه٫ دولانما و یاشاماق آماجىیلا یئرله شمه یئرى سئچمه حاققینا یییه دیر.
۲- هر بیر اینسان٫ اؤز اؤلکه سى ده داخیل اولماق اوزره٫ ایسته دییى هر هانسى بیر اؤلکه دن چیخیب گئتمه (ترک ائتمه) و اؤز اؤلکه سینه قاییدیب گلمه حاققینا یییه دیر.
مادده اون دؤرد:
۱- هر بیر شخص ظولم قارشیسیندا قاچیب باشقا اؤلکه لردن سیغیناجاق آختارماق٫ سیغینماچى (مولتجى) اولاراق قبول ائدیلمه ایسته یینده (طللبینده) بولونماق و بو اؤلکه لر طرفیندن سیغینماچى موعامیله سى گؤرمک حاققینا یییه دیر.
۲- بو حاق٫ گئرچکدن سییاستله ایلگیلى (علاقه لى) اولمایان عادى (جینایى) بیر سوچا و یا بیرلشمیش میللتلر پیرینسیپ و آماجلارینا ترس گلن فعالییتلر سونوجونداکى (نتیجه سینده کى) یاپیلان قوووشدورمالار (تعقیبات) دوروموندا٫ ایره لى سوروله نمز.
مادده اون بئش:
۱- هر بیر اینسانین اویروقلوق (تابیعییت) حاققى واردیر.
۲- هئچ کیمسه اؤزباشیناجا اویروقلوغوندان و اویروقلوغونو ده ییشدیرمک حاققیندان یوخسون بیراخیلانماز (محروم ائدیله بیلمز).
مادده اون آلتى:
۱- ائولیلیک چاغینا (یئتکینلیک یاشینا) چاتان هر کیشى و قادینین٫ سوىکؤک (عیرق)٫ اویروق (تابیعییت) و یا دین باخیمیندان هئچ بیر قیسیتلامایا (محدودییته) تابئع اولماق سیزین٫ ائوله نمک و عاییله قورماق حاققی واردیر. هر کیشى و قادین ائوله نمک قونوسوندا (مووضوعسوندا) ائولیلییه باشلارکن٫ ائولیلیک بویونجا و ائولیلییین سونا چاتماسی (پوزولماسی) زامانى٫ دنک (برابر) حاقلارا یییه دیر.
۲- ائوله نمه عقدى (نیکاح) یالنیز گله جک ائشلرین (ائوله نن هر ایکى طرفین) ارکین (آزاد) و دولوق (تام) اولورو (ریضاسى) ایله قیییلابیلر.
۳- عاییله٫ جمعییتین دوغال (طبیعى) و باشلیجا عونصورو اولوب٫ جمعییت و دؤولت طرفیندن قورونماق حاققینا ییه دیر.
مادده اون یئددى:
۱- هر بیر شخص تک باشینا و یا باشقالارى ایله بیرگه٫ مال و مولک صاحیبى اولماق حاققینا یییه دیر.
۲- هئچ کیمسه کئیفى اولاراق (اؤزباشینالیقلا) مال و مولکوندن یوخسون (محروم) قیلینابیلمز.
مادده اون سککیز:
هر بیر شخصین٫ دوشونجه٫ اویات (ویجدان) و دین ارکینلییى (آزادلیغى) حاققى واردیر. بو حاق٫ اؤز دینى و یا اینانجینى ده ییشدیرمک آزادلیغى (ارکینلییینى)٫ دینینى و یا اینانجینى تکلیکده یا دا باشقلارى ایله بیرلیکده توپلوجا٫ آچیق و یا اؤزه ل (خوصوصى) صورتده٫ اؤیره نمک٫ یاشاما گئچیرتمک (تطبیقات)٫ عیبادت ائتمک (قوللوق ائتمک) و یا دینى دبلر و باشقا اوخشار تؤره نلرله (مراسیملرله) ادا ائتمک٫ یئرینه یئتیرمک آزادلیغینى (ارکینلییینى) ایچه ریر.
مادده اون دوققوز:
هر بیر اینسانین دوشونجه و بو دوشونجه لرینى آچیقلاماق ارکینلییی (آزادلیغى) واردیر. بو حاق٫ دوشونجه لریندن اؤتورو راحاتسیز ائدیلمه مک٫ دؤولت جیغیرلاریندان (آراچکلریندن) باغلى اولمادان٫ بیلگى (معلومات) و دوشونجه لرى ایسته نیلن هر هانسى آراج (واسیطه) ایله آختارماق٫ اونلارى الده ائتمک و یا یایماق حاققینى ایچه ریر.
ماده ییرمى
۱- هر شخص دینج توپلانما (ییغیشما)٫ ییغیناجاقلار دوزه لتمه٫ درنک قورما و درنه یه قوشولما ارکینلییینه (آزادلیغینا) یییه دیر.
۲- هئچ کیمسه هر هانسى بیر درنه یه گیرمه یه مجبور ائدیله نمز.
مادده ییرمى بیر:
۱- هر شخص٫ دوغرودان دوغرویا و یا ارکینلیک (آزادلیق) ایله سئچیلمیش وکیللر آراجیلیغى (واسیطه سى) ایله٫ اؤز اؤلکه سینین دؤولت ایشلرینى دولاندیرماغا قاتیلماق حاققینا یییه دیر.
۲- هر شخص اؤز اؤلکه سینین دؤولت خیدمتینه گیرمک و قوللوق ائتمک اوچون دنک (ائشیت) حاقلارا یییه دیر.
۳- خالقین ایسته نجى (ایراده سى) حؤکومت ارکینین (ایقتیدارینین) قایناغینى اولوشدورمالیدیر. بو ایسته نج (ایراده)٫ گیزلین شکیلده و یا ارکینلییی (آزادلیغى) ساغلایاجاق اونا دنک (موعادیل) اولان باشقا بیر اوصول ایله گئچیریله جک٫ ائشیت (دنک) سس وئرمه یولویلا یاپیلاجاق دوغرو و دوزگون٫ عومومى و داواملى سئچیملرله اوزه چیخمالیدیر.
مادده ییرمى ایکى:
هر بیر شخصین٫ جمعییتین بیر عوضوو کیمى٫ سوسییال گووه نلییه (تامینات) حاققى واردیر. هر بیر اینسانین حئیثییتى و شخصییتینین ارکینجه (آزادجا) گلیشمه سى اوچون گره کلى (ضرورى) ایقتیصادى٫ ایجتیماعى و مدنى حاقلارین میللى چابا (سعى) و اولوسلارآراسى ایشبیرلییى (امکداشلیغی) یولو ایله و هر بیر دؤولتین قورولوش یاپىسى و قایناقلارىیلا موتناسیب اولاراق گئرچکله شدیریلمه سینه حاققى واردیر.
مادده ییرمى اوچ:
۱- هر بیر شخصین ایشله مه یه٫ ایش و ایش یئرینى اؤز ایسته یى ایله٫ آزادجا (ارکینجه) سئچمه یه٫ عدالتلى و الوئریشلى (موناسیب) ایش قوشوللارینا (شرطلرینه) و ایشسیزلیکدن قورونمایا حاققى واردیر.
۲- ایشله ین هر بیر شخصین٫ هئچ بیر آیریمچىلیق گؤزه تیلمک سیزین٫ ائشیت (دنک) ایش قارشیلیغیندا٫ ائشیت (دنک) اؤده نه ک (اوجرت) آلماغا حاققى واردیر.
۳- ایشله ین هر کیمسه امه یینین٫ اؤزونه و عاییله سینه اینسانلیق حئیثییتینه اویقون بیر یاشاییش و دولانیشیق ساغلایابیلن و گره ک اولسا باشقا هر دورلو سوسییال قوروما آراجلارى ایله (واسیطه لرىیله) ده بوتونله نن (تکمیل اولان) عدالتلى و الوئریشلى اؤده نیلمه سى حاققى واردیر.
۴- هر بیر اینسانین سوسییال ماراق و چیخارلارینین (منفعتلرینین) قورونماسى دوغرولتوسوندا٫ ایشچى بیرلیکلرى (سندیکالار) قورمایا و بونلارا گیرمه یه حاققى واردیر.
ماده ییرمى دؤرد:
هر بیر شخصین دینله نمه یه -دینجه لمه یه٫ ائیله نمه یه٫ بو آرادا ایشله مه موددتینین (ایش گونونون) معقول صورتده قیسیلماسینا (محدود توتولماسینا) و بللى آرالیقلارلا (فاصیله لرله) اؤده نه کلى (اوجرتلى) تعطیللره حاققى واردیر.
مادده ییرمى بئش:
۱- هر بیر اینسانین گره ک اؤزو گره کسه عاییله سى اوچون یییه جک٫ گیییم٫ قونوت (یاشاییش یئرى)٫ ساغلیق باخیمى٫ گره کلى اولان سوسییال خیدمتلر داخیل اولماق اوزره٫ ساغلیغى و ریفاهینى تامین ائتمک و ساخلاماق اوچون اویقون بیر یاشام سوییه سینه و ایشسیزلیک٫ سایرىلیق (خسته لیک)٫ چولاقلیق (سقطلیک)٫ دوللوق٫ قوجالیق (یاشلیلیق) و یا اؤزونه باغلى اولمایان ندنلر اوزوندن بیله سینى گئچیم ایمکانلاریندان یوخسون (محروم) بیراخان باشقا دوروملاردا گووه نلیییه (تامین ائدیلمه یه) حاققى واردیر.
۲- آنا و بالا اؤزه ل ایلگى (قایغى) و یاردیم آلماق حاققینا یییه دیرلر. اوشاقلارین هامیسى ائولیلیک ایچینده (نیکاحلى) و یا دیشیندا (نیکاحسیز) دوغولانلار٫ بنزر سوسییال قورونمادان یارارلانیرلار (فایدالانیرلار).
مادده ییرمى آلتى:
۱- هر شخصین اؤیره نیم (بیلیم آلماغا) حاققى واردیر. ان آزى ایلک (باشلانقیج) و عومومى اؤیره نیم پولسوز و موفت اولمالیدیر. ایلک اؤیره تیم حؤکمن و مجبورىدیر.
۲- تئکنیک و مسلکى اؤیره تیمدن هامى یارارلانا (ایستیفاده ائده) بیلمه لیدیر. یوکسک اؤیره تیم٫ هره نین باجاریغینا گؤره هامىیا دولوق (تام) ائشیتلیکده آچیق اولمالیدیر.
۳- اؤیره تیم٫ اینسان شخصییتینین اسکیک سیز گلیشمه سینه یؤنه لدیلمه لى و اینسان حاقلارىیلا آناارکینلیکلره (تمل آزادلیقلارا) اولان سایقىنین گوجله نمه سینى آماجلامالیدیر (هدف آلمالیدیر). اؤیره تیم بوتون اولوسلار٫ سوىکؤک (عیرق) و دین توپارلارى (قوروبلارى) آراسیندا قارشیلیقلى آنلاییش (دوشونوش)٫ اویوم٫ دؤزوملولوک (تلرانس)٫ کؤمکله شمه و دوستلوغون برکیدیلمه سینى تشویق ائتمه لى و بیرله شمیش میللتلرین باریشى ساخلاماق (دینجلییین قورونماسى) یولونداکى قوللاما چالیشمالارینا یاردیم ائتمه لیدیر.
آنا آتا٫ آزیاشلى اوشاقلارینا وئریله جک اؤیره تیمین (تحصیلین) چئشیدینى سئچمکده اؤنجه لیک و اوستونلویه صاحیبدیرلر.
مادده ییرمى یئتدى:
۱- هر بیر اینسان٫ توپلولوغون مدنى چالیشمالارینا ارکینجه (آزادلیقلا) قوشولماق٫ گؤزه ل صنعتلرى دادماق (ذؤوق آلماق)٫ بیلیم آلانینداکى ایره لیله ییشه قاتیلماق و بونلارین نئعمتلریندن یارارلانماق حاققینا یییه دیر.
۲- هر بیر اینسانین یاراتدیغى هر دورلو (نوع) بیلیم٫ ادبی و یا اینجه صنعت یاپیتلاریندان (اثرلریندن) تؤره دیلن معنوى و ماددى قازانجلارین (منفعتلرین) قورونماسینا حاققى واردیر.
مادده ییرمى سککیز:
هر بیر اینسانین٫ ایشبو بیلدیرگه ده یانسیدیلمیش (عکس ائتدیریلمیش) حاقلار و ارکینلیکلرین اسکیک سیز یاشاما گئچیرتمه سینى ساغلایاجاق بیر سوسییال و اولوسلارآراسى دوزومه (نیظاما) حاققى واردیر.
مادده ییرمى دوققوز:
۱- هر بیر اینسانین٫ شخصییتینین ارکین (آزاد) و اسکیک سیز (دولوق) گلیشمه سى تکجه بیر توپلولوق ایچینده مومکوندور و شخصین بو توپلولوغا قارشى وظیفه لرى (بورجلارى) واردیر.
۲- هر بیر اینسان٫ اؤز حاقلارینین و ارکینلییینین (آزادلیغینین) قوللانیلماسیندا٫ تکجه باشقالارینین حاقلارینین و آزادلیقلارینین گره یینجه تانینماسى و بونلارا سایقى گؤسته ریلمه سى آماجىیلا و یالنیز دئموکراتیک بیر جمعییتده اخلاقین٫ عومومى دوزه نین (نظمین) و ریفاهین حاقلى گره کلرینى (ایجابلارینى) یئرینه گتیرمک مقصدىیله٫ یاسالار طرفیندن بلیرله نمیش (گؤسته ریلن) قیسیتلامالارا (محدودییتلره) تابئع توتولابیلر.
۳- بو حاقلار و ارکینلیکلر هئچ بیر وجهله بیرله شمیش میللتلرین آماج و پیرینسیپلرینه ترس اولاراق ایشله دیله بیلمز.
مادده اوتوز:
ایشبو بیاننامه نین هئچ بیر حؤکمو٫ هر هانسى بیر دؤولته٫ اینسان توپارینا (زومره سینه) یا دا آیرى آیرى شخصلره٫ بو بیاننامه ده دیله گتیریلن حاق و ارکینلیکلرى یوخ ائتمه یه یؤنه لیک بیر فعالییته گیریشمه یا دا ائیله مى (فئعلى) تؤره تمه حاققینى وئریر بیچیمده یوروملانانماز.
