اکثر مردم از تماشای جنگ داخلی ظاهراً در شرف وقوع، یا بدتر از آن دخالت نیروهای نظامی امریکا وحشتزدهاند. تعداد کشتهها در تظاهرات خشن خیابانی تحت هدایت اپوزیسیون دست راستی، به دنبال رأیگیری برای مجلس مؤسسان بازنویسی قانون اساسی در ۳۰ جولای به صعود خود ادامه میدهد. دونالد ترامپ رئیسجمهور امریکا درصورتیکه نیکولاس مادور با انتخابات پیش افتد به “اقدامهای اقتصادی بیشتر” تهدید، و اضافه کرده بود که امریکا ” نسبت به فروپاشی ونزوئلا” ساکت نخواهد ماند.
در ۲۹ جولای کنگره صلح کانادا اعلام کرد که: “اگر تلاش ضدانقلاب داخلی شکست بخورد، طرحهای دخالت مستقیم نظامی از سوی امریکا، احتمالاً تحت پوشش سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) به اجرا درمیآید.”
مادورو امیدوار بود که رأی انتخابات ۳۰ جولای بتواند گفتگو و صلح را به کشور، که از خشونت بیش از ۴ ماهه رنج میبرد، برگرداند.
بر اساس گفته ماریا پائز ویکتور جامعهشناس ( کانترپانچ، 21 جولای)، اپوزیسیون خواستار آن بود که دولت مادورو با آنها مذاکره نماید، ازاینرو اوایل سال ۲۰۱۷، با کمک ۲ رئیسجمهور سابق امریکای لاتین و اسپانیا ” میز گفتگویی ” ایجاد شد. آنها بعداً، با درخواست حضور واتیکان از گفتگو خودداری کردند. وقتیکه نانسیو رسید، آنها بازهم از گفتگو خودداری کردند. خود پاپ فرانسیس شکست گفتگو را به دلیل آنکه اپوزیسیون مایل به شرکت در گفتگو نیست اعلام کرد. رئیسجمهور مادورو نتیجه گرفت که اگر اپوزیسیون مایل به گفتگو با دولت نیست، آنها میتوانند مستقیماً با مردم گفتگو کنند – و مجلس مؤسسان را برای اصلاح قانون اساسی فراخواند.
فراخوان مادورو ماهها خشونت خیابانی را، با بیش از ۱۰۰ کشته تا آستانه رأیگیری 30 جولای به راه انداخت.
رائول بوربانو، رئیس برنامه «ان جی او» کامون فرانتیرز کانادا قبل از رأیگیری طی ایمیلی به من گفت،” مردم ونزوئلا ۵۴۰ نماینده انتخاب خواهند کرد که تغییراتی را که باید در قانون اساسی انجام گیرد معین خواهند نمود. این نمایندهها از سوی بخشها، یعنی کارگران، دانشجوها، دهقانان، گروههای صنفی و غیره، و نیز منطقهای انتخاب خواهند شد “، ازاینرو اعضا (مجلس) را به فراتر از سیاستمدارهای ممتاز گسترش خواهد داد. بوربانو اضافه کرد که دولت مادورو احتمالاً تغییرات قانون اساسی مانند “کاهش بوروکراسی” در کشور و “تضمین برنامههای اجتماعی” ایجادشده در طی سالهای گذشته را در “قانون اساسی” خواهد دید.
مقامات انتخابات ونزوئلا رأیدهندههای ۳۰ جولای را ۴۱.۵۳ درصد، یا بیش از ۸ میلیون نفر اعلام کردند. اپوزیسیون ادعا کرد که کمتر از نصف آن آمار رأی دادهاند، و میگوید که دولت مادور به “دیکتاتوری” تبدیلشده است و از طریق مجلس مؤسسان “به تحکیم قدرت” میپردازد.
ستیزه اقتصادی
یک دلیل که مادورو از سوی اپوزیسیون تحقیر میشود آن است که او از دنبال کردن نسخه ریاضت اقتصاد نئو لیبرالی، خصوصیسازی، مقررات زدایی، و غیره خودداری میکند. خودداری از این نوع در حال حاضر ونروئلا را در امریکای لاتین تقریباً منحصربهفرد میسازد. همانگونه که پرفسور برزیلی داویسون بلم لوپز در ۱۵ جولای ۲۰۱۷ نوشته است: “…برزیل، آرژانتین، مکزیک، کلمبیا، پاراگوئه و پرو به نئولیبرالهایی که این روزها بهعنوان رئیسجمهور خدمت میکنند افتخار میکنند، حتی اگر “تجربه نئو لیبرالی دهه ۱۹۹۰ در واقع برای امریکای لاتین مصیبتبار بود.”
ونزوئلا بهعنوان یکی از آخرین سنگرهای مقاومت در برابر بازگشت نئو لیبرالیسم، بهویژه در برابر انزوا و مورد هدف واقعشدن و نهتنها از سوی امریکا آسیبپذیر بوده است. رائول بوربانو میگوید که کانادا خواهان ” منزوی کردن” ونزوئلا است چون برنامه “تجارت آزاد” نئو لیبرالی را که ترودو بر اجرای آن فشار میآورد دنبال نمیکند. دولت ترودو بر ابقای سازوکار «ای اس دی اس» (ISDS) که بر اساس آن شرکتها میتوانند کشورها را به خاطر رفتارهای تبعیضآمیز تحت تعقیب قرار دهند، در معاملات تجاری اصرار دارد، که به شرکتها اجازه میدهد تا دولتها را به خاطر “سودهای ازدسترفته آینده” در اثر وضع مقررات تحت تعقیب قرار دهند. در ۲۰۱۱، هوگو چاوز رئیسجمهور پیشین برنامه واگذار کردن معادن طلا را لغو کرد، که چهار شرکت معدن کانادایی را برای میلیاردها دلار تحت شرایط یک معاهده تجاری دوجانبه امضاشده از سوی کانادا به طرح دعوای ای اس دی اس علیه ونزوئلا برانگیخت. ونزوئلا متعاقب آن کلیه پیمانهای سرمایهگذاری دوجانبه را– که نهتنها الهامبخش مقاومت جهانی در برابر شرط آی اس دی اس – بلکه سبب خشم بیشتر بخش خصوصی شد- لغو نمود.
همانطور که رسانههای کانادایی گزارش کردند، ” مخالفان دولت ونزوئلا را به خاطر تبدیل یکی از کامیابترین کشورهای منطقه با چلاندن اقتصاد، بالا بردن تورم و کمبودهای گسترده به زنبیل اقتصادی مقصر میدانند. دولت بحران را تقصیر جنگ اقتصادی به راه انداختهشده از سوی مخالفان و حامیان خارجی آن میداند” نسترو رورول وزیر داخلی و دادگستری ادعا کرده است که امریکا برای “کودتای مالی” در جهت “خفه کردن کشور ما” از طریق تورم شدید و غوغای سیاسی در راستای پایان دادن به انقلاب بولیواری ۱۸ ساله تلاش میکند.
اما آن دیدگاه در رسانههای اصلی بهندرت معتبر تلقی میشود. آنها بیشتر اوقات از “عدم صلاحیت اقتصادی ” مادورو، “سوء مدیریت مالی دولت”، و “فساد شایع” با ما سخن میگویند. همانطور که جفری تیلور در سیاست خارجی ( ۲۱ مارس ۲۰۱۶) نوشت، “پاسخ مادورو” به کمبود مواد غذایی و بحران پولی “مقصر دانستن همه امور در تمهید یانکیها (خارجیها) بوده است…”
تأکید بران که ونزوئلا کاملاً سوسیالیست نیست، بلکه اقتصادی “ترکیبی “، با بخش خصوصی دستاندرکار در بخشهای حیاتی مانند توزیع مواد غذایی، دارویی، واردات و فروش محصولات مصرفی، و رسانهها دارد مهم است. جان پیلگر ونزوئلا را بهمثابه “دموکراسی اصلاحطلب اجتماعی با بنیان سرمایهداری” توصیف کرده است – توصیفی که به ما در درک آنچه دران جا میگذرد یاری میکند.
همانطور که سال گذشته (۱۲ جولای ۲۰۱۶) کالب تی موپین برای اخبار مینت پرس نوشت، “عجیب است که روزنامههای جریان اصلی به خاطر مشکلات مواد غذایی در ونزوئلا “سوسیالیسم” را مقصر میدانند، درحالیکه توزیع مواد غذایی در دستان شرکتهای خصوصی، ” که ” کمبود کلی “سامانه را بهپیش میبرند باقی است.
آن خرابکاری از سوی بخش خصوصی که شکل احتکار اقلام برگزیده، سوداگری قیمت، خالی نگهداشتن قفسه سوپرمارکتها، ارسال مواد غذایی به کشورهای همسایه، و حتی به آتش کشیدن انبارهای مواد غذایی را به خود گرفته است. این کمبود آگاهانه ایجادشده سبب هرجومرج و نارضایتی، و تضعیف بیشتر دولت میشود.
ماریا پائز ویکتور خاطرنشان میشود که “اپوزیسیون خرابکاری اقتصادی، قاچاق شرکتی، دستکاری پول در بازار سیاه، احتکار کامل مواد غذایی و فراوردههای اساسی را هماهنگ میکند. آنها بزرگراهها را بستند، ساختمانهای دولتی ازجمله یک بیمارستان زنان و زایمان را به آتش کشیدند، از یک هلیکوپتر بر اداره دادگاه عالی نارنجک پرتاب کردند، حمله کردند، ( حداقل ۲۱) جوان تیره پوست را که “چاویستا” به نظر میرسیدند زجرکش (لینچ) و حتی زنده در آتش سوختند. اینیک اپوزیسیون خشن متأثر از نژادپرستی و طبقه گرایی علیه مردم خود و در خدمت قدرتهای خارجی و نفت بزرگ است.”
نفت بزرگ و منابع دیگر
کالب موپین در اخبار مینت امریکا را به خاطر سقوط قیمت نفت در سال ۲۰۱۴، با ذکر آنکه عربستان سعودی متحد امریکا بازار را در راستای ” تضعیف مخالفان وال استریت، لندن و تلآویو” که “اقتصادهای آنها بر محور صدور نفت و گاز (دولتی) متمرکزاست” ازجمله: ونزوئلا، اکوادور، روسیه، برزیل و ایران با نفت ارزان پر کرد، مقصر میداند.
جان پیلگر در مصاحبهای در سال ۲۰۱۵ به همان شکل به “توطئه جاری بین امریکا و عربستان سعودی برای پایین آوردن قیمت نفت” در راستای ایجاد “کودتایی” در ونزوئلا، بهنحویکه بتوانند برخی از مهمترین اصلاحهای جهان را به عقب برگردانند” اشاره میکند.
مارک ویزبورت اقتصاددان استدلال میکند”واشنگتن به “تغییر رژیم” در ونزوئلا بیش از هر جای دیگری در امریکای جنوبی دستزده است – این امر با معلوم بودن آنکه ونزوئلا روی بزرگترین ذخایر نفت جهان نشسته است تعجبآور نیست. امریکا و اپوزیسیون امریکا خواهان خصوصی شدن شرکت نفت ونزوئلا هستند، اما شرکت نفت در عوض مشارکتهایی را با روسیه، چین، ایران و دیگران تشکیل داده است – ازاینرو بهفوریت ضدانقلاب میافزاید.
اما نفت تنها منبعی نیست که امریکا خواستار به دست گرفتن آن است. لوئیس بریتو گارسیا نویسنده نامی و عضو شورای دولتی ونزوئلا اخیراً نوشت: ” وضعیت اقتصادی کنونی ونزوئلاییها به تمامی پی آمد اقدامهای سیاسی اتخاذشده از سوی کسانی است که میخواهند قدرت کشور را که بزرگترین ذخیره نفت، دومین ذخیره بزرگ گاز، و بزرگترین منبع آب آشامیدنی، طلا و کولتون جهان را دارد قبضه کنند.
همانطور که مارک ویزبروت در کانتر پانچ(۲۴ جولای) نوشت ” پرسش از نقشی که واشنگتن در بحران ونزوئلا بازی خواهد کرد پرسشی ساده است، از تاریخ اخیر آن معلوم است. پاسخ همانند نقشی میتواند باشد که ما مایلیم دولت روسیه در سیاستها و انتخابات امریکا ایفا کند : اصلاً هیچ نقشی. اما متأسفانه دخالت امریکا در امور داخلی ونزوئلا در قرن بیست و یکم بهمراتب بیشتر از هر چیزی است که هرکسی حتی ولادیمیر پوتین را به انجام آن در اینجا متهم کرده است. علاوه بر دخالت کامل در کودتای نظامی سال ۲۰۰۲، امریکا از سال ۲۰۱۳ در عین حمایت از اعتراضهای خشن “دهها میلیون دلار برای اپوزیسیون ونزوئلا” فراهم کرده است.”
همانطور که ویزبروت یادآور میشود، “امروز، ماکرو روبیو سناتور فلوریدا آشکارا دولتها ازجمله دولت جمهوری دومینیکن، السالوادور، و هائیتی را در صورت عدم پذیرش همکاری با سوءاستفاده واشنگتن از سازمان کشورهای آمریکایی برای بیثباتسازی دولت ونزوئلا تهدید به تنبیه میکند. و دولت ترامپ به تحریمهای شدیدتر اقتصادی علیه ونزوئلا، که وضعیت کمبود مواد غذایی و دارو را در ان جا خرابتر خواهد کرد تهدید میکند.
خرابکاری اقتصادی
کنگره صلح کانادا اعلام میکند: “در طی چند ماه گذشته، امپریالیسم امریکا و متحدان داخلی و خارجی ان با حمله به رتبه اعتبار جهانی (گران کردن وامهای خارجی)، با تضعیف ارزش مبادله پول ملی با دستکاری عمدی، و احتکار کالاهای اساسی موردنیاز مردم (بلکه توزیع کالاهایی که هنوز از سوی انحصارت خصوصی کنترل میشوند)، مانند شیر، قهوه، روغن و نیازهای ضروری مانند کاغذ توالت، خمیردندان و دارو در حال تشدید دشواریهای اقتصادی ونزوئلا بودهاند.”
کتاب جدیدی از پاسکوالینا کورسیو کورسیو، اقتصاددان ونزوئلایی – با عنوان دستهای مرئی بازار: ستیزه اقتصادی در ونزوئلا – بهصورت صریحتری تنها مقداری از این خرابکاری اقتصادی انجامشده از سوی شرکتهای فراملی، از سوی برندهای معروفی که ما همگی میشناسیم را افشا میکند.
بهعنوان نمونه، کورسیو نشان میدهد که بیگ فارما “مسئول واردات و توزیع ۵۰ درصد از مواد دارویی در ونزوئلا است”؛ درحالیکه شرکتهایی مانند”پروکتر اند گیمبل، کلگیت، کیمبرلی کلارک، و جانسوناند جانسون” بازار محصولات بهداشتی فردی و خانوادگی ونزوئلا را در اختیاردارند. در اتحاد با توزیعکنندگان خصوصی داخلی، این چندملیتیها به نظر میرسد در حال تغییر مسیر و احتکار محصولات و / یا کنار گذاشتن کامل ونزوئلا هستند.
همانطور که کورسیو متذکر میشود، “وابستگی مردم ونزوئلا به شرکتهای بزرگ چندملیتی برای تحصیل دارو و محصولات بهداشت فردی یکی از ضعفهای اقتصاد آن است.”
سلاح ستیز اقتصادی دیگری که کورسیو موردبررسی قرار میدهد “شاخص ریسک کشور” است، محاسبهای که احتمال عدم پرداخت بدهی خارجی از سوی هر کشوری را نشان میدهد. ریسک کشوری بالاتر، با ریسک حقالعمل بالاتر یا نرخ سود بالاتر پرداختی روی بدهی همراه است.
کورسیو نشان میدهد که ” بانکهای بزرگ و شرکتهای رتبهبندی مسئول مراقبت مداوم ریسک اعتباری کشورها هستند.” مودیز، استاندارد اند پورز و فیچ ریتینگ در محاسبه ریسک کشوری مانند ” اعتبار سوئیس، بانک امریکا، جی پی مورگان، مورگان استنلی و بانک آلمان” دخالت دارند.
کورسیو مینویسد: “از سال ۲۰۱۳، زمانی که گسترش ریسک کشوری ( برای ونزوئلا) آغاز شد، تا به امروز، ونزوئلا ۶۳.۵۶۶ میلیارد دلار امریکا برای خدمات بدهی خارجی دولتی ( هزینه بهره) پرداخته است. کشور به تمام تعهدات خود بهموقع عمل کرده است ” و بازهم شاخص ریسک کشوری آن بالای ۲۰۲ درصد بود.”
نویسنده همچنین گزارش میکند که ۹۰ درصد ونزوئلاییهای دارای برگه سهام ، “سهام خود را نفروختهاند”، که نشانهای از اطمینان به ظرفیت پرداخت (خدمات بدهی) دولت ونزوئلا است. اما اندکی پسازآن که کتاب کورسیو در سال ۲۰۱۷ به انگلیسی برگردانده شد، گلدمن ساچز طبق گزارش ۳۰۰ میلیون دلار سهام صندوق تأمین ونزوئلایی را – در کمک به حکایت فروپاشی قریبالوقوع اقتصادی ونزوئلا- فروخت. یادآوری آنکه گلدمن ساچز مرکز مرگ اقتصاد یونان بود، زیر علامت سؤال بردن زمان و انگیزه این فروش منطقی است.
کتاب کورسیو تاکتیکهای خرابکاری متعدد اقتصادی مورداستفاده علیه ونزوئلا را موردبررسی قرار میدهد و خواندن کتاب او ارزشمند است. برای آنهایی که اعتبار آن را مورد پرسش قرار میدهند، ما تنها به توجه اندکی نزدیکتر به کشور نیاز داریم تا مزه چگونگی عملکرد ستیزه اقتصادی را بچشیم.
نزدیکتر به خانه
دونالد ترامپ اندکی پس از انتخاب شدن «ویلبور رز» میلیاردر را بهعنوان گزینه خود برای وزیر بازرگانی تعیین کرد. رز، معروف به ” سلطان ورشکستگی” ۲۴ سال را با ان ام روتچیلد و پسران صرف کرد، که در آنجا در ” لخت کردن دارایی” یا اهرم خرید سهام شرکتهای درماندهای که بعداً میتوانند با سود عظیمی فروخته شوند متخصص شد.
رز، در ژانویه در جلسه بررسی صلاحیت سنا درباره اشتیاق دولت ترامپ به بررسی دوباره نفتا (موافقتنامه تجاری امریکای شمالی) صحبت کرد. بر اساس گزارش تار نگار جهان سوسیالیست (۲۱ ژانویه ۲۰۱۷)، رز از بیان سیاست تجاری تلویحاً متجاوز ترامپ شرم نکرد. او درباره سقوط اخیر در ارزش پزو مکزیک و تضعیف بیشتر دلار کانادا رجزخوانی کرد. رز گفت رئیسجمهور منتخب کار شگفتانگیز شرطی کردن کشورهای دیگر، کسانی که با آنها مذاکره خواهیم کرد که تغییر در حال آمدن است انجام داده است. پزو تصادفی ۳۵ درصد ارزش خود را از دست نداد. حتی اینکه دلار کانادا تا حدی ضعیفتر شده است – نیز تصادفی نیست. او ( ترامپ) کارهایی را انجام داده است که ما در راستای به دست آوردن قراردادهای تجاری بهتر به آنها نیاز داریم .”
اگر رفتار امریکا با دوستان خود اینگونه است، تصور آنکه با ونزوئلا چه میکند دشوار نیست.
