جمعه ۲۰ تیر ۱۴۰۴ - ۰۷:۰۲

جمعه ۲۰ تیر ۱۴۰۴ - ۰۷:۰۲

روایت زنان افغانستانی از رد مرز
آنچه می‌خوانید روایت چهار زن افغان‌تبار است که سال‌ها در ایران زندگی کرده‌، فرزند به دنیا آورده‌، کار کرده‌ و روابط انسانی و پیوندهای عاطفی داشته‌اند اما در چند ماه گذشته...
۲۰ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: سوما نگه‌داری‌نیا
نویسنده: سوما نگه‌داری‌نیا
در ستایش ایستادگی: به زندانیان و همۀ آنانی که آزادی را معنا کردند
ما با نام تو، نه فقط از تو، که از همه‌ی آدم‌های ایستاده یاد می‌کنیم. از آن‌ها که هنوز باور دارند: آزادی، امتیاز نیست — فضیلت است و حقیقت، اگرچه...
۱۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بهروز ورزنده
نویسنده: بهروز ورزنده
عظمت را دوباره به جنبش ضدجنگ برگردانیم
قصد این نوشته بررسی شرایطی که به جنگ اخیر ختم شد، سیاست‌های مرگبار رهبران جمهوری اسلامی و یا جنایات اسرائیل در منطقه نیست. بلکه یافتن راهی برای تقویت جنبش ضدجنگ...
۱۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: رضا جاسکی
نویسنده: رضا جاسکی
شوخیِ تلخِ تاریخ!
اگر به‌فرض در جهان وارونۀ کنونی شانسی هم برای ربودن جایزۀ صلح نوبل برای یک صلح‌طلب قلابی چون ترامپ و به قول خود وی استقرار صلح از موضع اقتدار وجود...
۱۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: تقی روزبه
نویسنده: تقی روزبه
ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن
هرچند تهدیدهایی چون تکرار کشتار ۶۷ ره به جایی نمی‌برند اما هشداری جدی و خطری جدی‌اند علیه تمامیت ایران و اتفاقاً خاستگاه اصلی‌اش همان نیروی متجاوزی است که سال‌هاست نقشۀ...
۱۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: هیئت سیاسی ـ اجرایی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
نویسنده: هیئت سیاسی ـ اجرایی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشور را منزوی‌تر می کند.
جبهه اصلاحات ایران با انتشار بیانیه‌ای مصوبه اخير مجلس به منظور تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برخلاف مصالح ملی، امنیت کشور و منافع مردم ایران خواند و...
۱۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: جبهه اصلاحات ایران
نویسنده: جبهه اصلاحات ایران
بیانیه مجامع اسلامی ایرانیان در باره دستگیریها، اعدامهای اخیر و برخورد با مهاجران افغانستانی
فرصتی فراهم آمد تا بنا بر حافظه تاریخی، ایرانیان در مقابل تهاجم بیگانه، همبستگی ملی کم نظیری را به نمایش بگذارند که افکار عمومی را درجهان تحت تاثیر قرار داد...
۱۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: مجامع اسلامی ایرانیان
نویسنده: مجامع اسلامی ایرانیان

گامی بزرگ در حل یک مسئلۀ دیرین

محققان چینی پس از کار محاسباتی طولانی با یک سوپرکامپیوتر، 1223 مدار تازه و باثبات را برای [مسئلۀ] "سه جرم سماوی" یافتند. کشفی که فیزیک-ستاره شناسان را به شوق آورده است.

فیزیک-ستاره شناسان امروزه از نتایج محاسباتی جدیدی که محققان چینی به کمک یک سوپرکامپیوتر در بارۀ مدار ممکنۀ یک مجموعۀ سه تائی از اجرام سماوی انجام داده اند، بسیار به وجد آمده اند. آنها این نتایج را “گامی بزرگ در حل یک مسئلۀ دیرین” ارزیابی کرده اند.

از زمان فرمولاسیون قوانین نیوتن در قرن هفدهم مسئلۀ “سه جرم سماوی” به عنوان یک مسئلۀ لاینحل تلقی می شده است. برای دو ستاره یا یک سیاره و یک ستاره (به طور کلی دو جرم سماوی) قوانین مشهور کپلر صادق اند که نحوۀ حرکت این دو را نسبت به هم توضیح می دهند. اما برای بیش از دو جرم، تاکنون راه حل ریاضی ای پیدا نشده است، در حالی که منظومه های فراوانی در کائنات وجود دارند.

پژوهشگران چینی در مقاله ای که آنلاین هم در دسترس است، نشان داده اند که برای مسئلۀ کلاسیک “سه جرم سماوی” قطعاً ۱۳۴۹ و به احتمال قوی بیشنر از این هم راه حل وجود دارند. در فیلمهای انیمیشن مربوطه بر روی اینترنت سه سیارۀ فرضی گاه بر روی مدارهای حلقوی اعجاب آوری به دور یکدیگر به رقص در می آیند. این مدارها بر روی کاغذ گاه بسیار پیچیده به نظر می رسند و به آن می مانند که گویا میمونی با یک چرخ نگار (اسپیروگراف) قدیمی دست به نقاشی زده باشد.

محققان چینی محاسبات خود را با سوپرکامپیوتری در شانگهای انجام داده اند. نتیجۀ این محاسبات ثبت ۱۳۴۹ مدار باثبات ممکن برای سه جرم سماوی است، که پیشتر از این ۱۲۲۳ تا آنها پیدا نشده بودند.

 تفاوت جرم

این تعداد مدار باثبات کاملاً تصادفی به نظر می رسد که مطلقاً بر پایه ای تئوریک یا بر مفهومی عمیق استوار نیست. موضوع، سازماندهی محاسبه با سرعت بیشتر و بیشتر است. البته اهمیت محاسبات محققان چینی در این نیز است که برای اجرام با جرمهای متفاوت انجام شده اند. در مطالعات مشابه غالباً فرض بر این بوده است که اجرام دارای جرم مساوی اند، یا دو تا از انها بزرگتر از سومی، و دارای جرم برابر اند. به این ترتیب می توان شاخ و برگهای فراوان محاسبه را زد. جالب این است که محققان مذکور اعلام کرده اند که نامساوی بودن جرم ها عاملی مؤثر برای ثبات در این مدارهای خیره کننده است.

در سالهای گذشته، استفاده از سوپرکامپیوتر در مطالعۀ اجرام سماوی به انقلابی در این زمینه منجر شده است. حالا که بیش از هزار مدار ثابت برای سه جرم سماوی پیدا شده اند، قطعاً مقدمه برای یافتن الگوی این مدارها هم آماده شده است؛ الگوهائی که به سهم خود می توانند به تئوریهای جدیدی راه برند. به نظر می رسد هم اکنون هم بتوان در راه حلهای محققان چینی “کلاسهائی” از راه حلها را تشخیص داد، که پیشتر از این هیچ ایده ای در باره شان وجود نداشته است.

متخصصان همچنین منتفی نمی دانند که بیشمار راه حل باثبات برای مسئلۀ سه جرم نامساوی وجود داشته باشد. البته این که در واقعیت هم چنین منظومه های سه جرمی وجود داشته باشند، امر دیگری است.

 تئوری آشوب

ثبات یافته شده در تحقیقات پژوهشگران چینی مقدمتاً از آن رو حیرت آور است که مسئلۀ سه جرم سماوی به عنوان یک مسئلۀ پایه ای و نمونه وار در “تئوری آشوب” طرح بوده است. به موجب این تئوری کوچکترین تفاوت در وضعیت ابتدائی اجرام مورد مطالعه می تواند به حرکات و مدارهای تماماً متفاوت آن اجرام در فضا بیانجامند. این حساسیت مفرط نسبت به تفاوتهای کوچک، ولو در حد صدها صفر پس از ممیز، در بسیاری از عرصه های جهان واقعی دارای نقش و تأثیر است. مثلاً وضع هوا، به معنائی که گفته شد، ذاتاً آشوبناک است. پیش بینی وضع هوا در فواصلی بیش از دو روز هرگز ممکن نیست.

منشأ تئوری آشوب در مدار سیارات به زمان ریاضیدان برجستۀ فرانسوی، هنری پوانکاره، بر می گردد. پوانکاره در سال ۱۸۸۹ در مسابقه علمی سالانۀ شاه اسکار دوم، پادشاه سوئد – نروژ، شرکت کرد. او راه حلی برای مسئلۀ سه جرم ارائه کرد. او برای آن که مرزهای محاسبه را محدود کند، فرض را بر این گذاشت که دوتا از این اجرام بزرگ اند و سومی شان خیلی کوچک، به نحوی که قوۀ جاذبۀ این جرم سوم روی دو جرم دیگر را بتوان نادیده گرفت.

پوانکاره برندۀ این مسابقه را، که جایزه ای برابر ۲۵۰۰ کرون وقت بود، برد. اما پس از آن، وقتی خواست راه حل اش را در یک نشریۀ ریاضی انتشار دهد، متوجه شد که نتایج راه حل اش با تغییر ناچیز همان جرم “بی تأثیر” سوم هم دستخوش تغییرات رادیکالی خواهند شد. پوانکاره اقدام به پس گرفتن نسخه ای که برای شاه اسکار دوم چاپ شده بود، کرد و هزینۀ چاپ آن نسخه را هم، به هزار کرون بیشتر از جایزه اش، خود تقبل کرد. او در سال ۱۸۹۰ تحلیلی بر این ناکامی نوشت. این رویداد به عنوان آغازی بر تئوری آشوب تلقی می شود.

تاریخ انتشار : ۱۰ مهر, ۱۳۹۶ ۰:۱۲ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن

هرچند تهدیدهایی چون تکرار کشتار ۶۷ ره به جایی نمی‌برند اما هشداری جدی و خطری جدی‌اند علیه تمامیت ایران و اتفاقاً خاستگاه اصلی‌اش همان نیروی متجاوزی است که سال‌هاست نقشۀ حمله به ایران را از طرق مختلف و از جمله کاشتن جاسوسان و فریب‌خوردگانی در درون نیروهای امنیتی و نظامی ایران طراحی می‌کند. دشمنان واقعی ایران به دنبال رخ دادن فجایعی این‌چنینی‌اند تا دست‌آویزی پیدا کنند برای دفاع دروغین از «حقوق بشر» و ریختن بمب‌های‌شان بر سر مردم ایران.

ادامه »
سرمقاله

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

سیمور هرش: آنچه به من گفته شده است در ایران اتفاق خواهد افتاد.

یک مقام آگاه امروز به من گفت: «این فرصتی است برای از بین بردن این رژیم برای همیشه، و بنابراین بهتر است که ما به سراغ بمباران گسترده برویم.» … بمباران برنامه‌ریزی‌شده آخر هفته اهداف جدیدی نیز خواهد داشت: پایگاه‌های سپاه انقلاب اسلامی، که از زمان سرنگونی خشونت‌آمیز شاه ایران در اوایل سال ۱۹۷۹ با کسانی که علیه رهبری انقلاب مبارزه می‌کنند، مقابله کرده‌اند.

مطالعه »
یادداشت

در نقد بیانیه فعالین مدنی بشمول برندگان نوبل صلح درباره جنگ…

آخرین پاراگراف بیانیه که بخودی خود خطرناک‌ترین گزاره این بیانیه است آنجایی است که میگویند: ” ما از سازمان ملل و جامعه‌ی بین‌المللی می‌خواهیم که با برداشتن گام‌های فوری و قاطع، جمهوری اسلامی را به توقف غنی‌سازی، و هر دو‌طرف جنگ را به توقف حملات نظامی به زیرساخت‌های حیاتی یکدیگر، و توقف کشتار غیرنظامیان در هر دو سرزمین وادار نمایند.” مفهوم حقوقی این جملات اجرای مواد ۴۱ و ۴۲ ذیل فصل هفتم اساسنامه ملل متحد است.

مطالعه »
بیانیه ها

ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن

هرچند تهدیدهایی چون تکرار کشتار ۶۷ ره به جایی نمی‌برند اما هشداری جدی و خطری جدی‌اند علیه تمامیت ایران و اتفاقاً خاستگاه اصلی‌اش همان نیروی متجاوزی است که سال‌هاست نقشۀ حمله به ایران را از طرق مختلف و از جمله کاشتن جاسوسان و فریب‌خوردگانی در درون نیروهای امنیتی و نظامی ایران طراحی می‌کند. دشمنان واقعی ایران به دنبال رخ دادن فجایعی این‌چنینی‌اند تا دست‌آویزی پیدا کنند برای دفاع دروغین از «حقوق بشر» و ریختن بمب‌های‌شان بر سر مردم ایران.

مطالعه »
پيام ها

پیام به کنگرهٔ بیست‌وششم حزب کمونیست آلمان

ما بر این باوریم که چپ اگر نتواند در برابر ماشین جنگی سرمایه‌داری بایستد، اگر چپ صدای رنج مردمان بی‌پناه نباشد، اگر چپ در خیابان‌ها، کارخانه‌ها، اردوگاه‌ها و مناطق جنگ‌زده حضور نداشته باشد، از رسالت تاریخی خود فاصله گرفته است. ما برای بنای جهانی دیگر مبارزه می‌کنیم – جهانی فارغ از استثمار، از سلطه، از مرزهای ساختگی، از جنگ و نژادپرستی.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

روایت زنان افغانستانی از رد مرز

در ستایش ایستادگی: به زندانیان و همۀ آنانی که آزادی را معنا کردند

عظمت را دوباره به جنبش ضدجنگ برگردانیم

شوخیِ تلخِ تاریخ!

ضرورت مقابلۀ هوشیارانه با تهاجم راست افراطی؛ همبستگی مردمی سدّی استوار در دفاع از میهن

تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشور را منزوی‌تر می کند.