هر روز ساعت ها را با هم می گذرانیم، در محل کار یا عصر هنگام تماشای فیلم. با این وجود او به طرز وحشتناکی با من بیگانه است. من دو سال پیش لپ تاپ خریدم. من به سختی چیزی در مورد زندگی گذشته او می دانم. قبل از اینکه روی میز من بیاید, چه اتفاق هایی در این مسیر افتاده است؟ چه کسانی باید رنج بکشند تا او به دست من برسد و من روی آن کار کنم؟ البته من می دانم که شیوه زندگی ما هزینه هایی دارد که دیگران باید متحمل شوند. گاهی اوقات سعی می کنم مخالف آن باشم، بیشتر اینطور نیست. من قهوه با قیمت عادلانه می خریدم, شکلات معمولی. من چند تی شرت تولیدی پایدار در کمد خود دارم, اما بیشتر لباس های دیگر از مارک های استاندارد تهیه می شوند.
در حال آزمایش روی اینترنت تحت نام “رد پای برده داری slaveryfootprint *هستم. من به سوالات مربوط به رژیم غذایی، وضعیت زندگی، موجودی پوشاکم پاسخ می دهم. این سایت مسیرهای تولید صدها شیء روزمره برای ادامه کار برده ها را بررسی کرده و آنها را با نقاط مشخص و علامت گذاری کرده است. در پایان متوجه می شوم: شیوه زندگی شخصی من, یعنی تامین مجموعه نیازهای من,بر اساس کار ۲۳ نفر برده است. در بیشتر موارد این تعداد به دلیل محصولات الکترونیکی است.
شاید کمی تعجب آور باشد که دقیقا با چه برآوردی در این نوشتار از برده داری استفاده می شود، آیا اصطلاح برده داری در اینجا به طور آزاد استفاده می شود؟ اما این آزمون به من یادآوری می کند: پشت چیزهایی که می خریم همیشه روابط با افراد دیگر وجود دارد. نجابت ایجاب می کند که با افرادی که در زندگی روزمره ملاقات می کنیم، همکاران، دوستان، غریبه ها در خیابان با احترام رفتار کنیم. آیا این امر نباید در مورد کسانی که فقط از طریق چیزهایی که خریداری می کنیم با آنها در ارتباط هستیم صدق کند؟ معدنچیانی که برای صنعت فناوری اطلاعات معدن استخراج می کنند؟ افرادی که دستگاه ها را در کارخانه ها به هم وصل و راه اندازی می کنند؟
تولد لپ تاپ من باعث رنج می شود
برچسب لپ تاپ من نشان می دهد که ساخت چین است و تاریخ مونتاژ آن ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۶می باشد. من با خط تلفن مشتری تماس می گیرم. از کارمندی می پرسم: “لپ تاپ من کجا ساخته شده است؟” آن طرف خط بطور قابل توجهی عصبانی است. او می گوید: “خوب، در چین, چرا می خواهید بدانید؟” او نمی تواند اطلاعات بیشتری در سیستم پیدا کند. اما من با یک ایمیل به نتیجه ای رسیدم, به احتمال زیاد لپ تاپ من از شهر چونگ کینگ، شهر میلیونی در قلب چین آمده است. شما می توانید منطقه بسیار وسیعی را در نظر بگیرید.چونگ کینگ بزرگترین شهر جهان با ۳۲ میلیون نفر جمعیت است. سال گذشته بیش از۶۰ میلیون دستگاه از آنجا ارسال شد و تقریباً هر یک سوم نوت بوک فروخته شده تا اکنون از چونگ کینگ است.
در پایان سال ۲۰۱۶، هنگامی که دفترچه یادداشت من نیز آماده شد, سازمان مستقر در هنگ کنگ “دانشجویان و دانشمندان علیه رفتارهای”غیر حقوقی شرکت ها”، یک کارمند خود را به طور ناشناس, به یک کارخانه مونتاژ فرستادند. نتیجه: دانش آموزان هنرستان های منطقه ظاهراً به طور سیستماتیک مجبور به کار ارزان در آنجا، با شیفت های ۱۲ ساعته, گاهی برای ماه ها, بدون حتی یک روز استراحت بودند. گفته می شود که یک مدیر به کارمند سازمان غیردولتی مخفی گفته است که کارآموزان مدارس حرفه ای حدود ۶۰ درصد از نیروی کار را تشکیل می دهند. این غیرقانونی خواهد بود. قانون اجازه ده درصد می دهد. در گزارش سازمان به نقل از مدیر کارخانه، “کارآموزان دانشجو, بسیار خوب هستند، زیرا انعطاف پذیر اند.” تنها چند هفته طول می کشد تا کارآموزان جدیدی را از مدارس سفارش دهید.
ظاهراً دستگاههای سازنده لپ تاپ من نیز تحت چنین سیستمی تولید می شوند. با اطمینان در پاسخ به درخواست روزنامه انگلیسی “گاردین”می شود گفت سازنده لپ تاپ من در مورد اتهامات اظهار نظر نکرد.این تولید کننده در وب سایت خود ادعا می کند که هیچ کار اجباری توسط دانشجویان را تحمل نمی کند و شرکای تجاری خود را با دقت کنترل می کند. اما آیا می توان آن را تأیید کرد؟ پیتر پاولیکی به من امید کمی می دهد. “شما اطلاعات کمی در مورد رایانه خود خواهید داشت.” پاولیکی در”سازمان نظارت بر تولیدات الکترونیکی Electronics Watch” کار می کند که از موسسات عمومی در خرید فناوری اطلاعات با بیشترین تولید اجتماعی پشتیبانی می کند. چیزی که تقریباً غیرممکن است: “هیچ محصول پایدار اجتماعی در صنعت الکترونیک وجود ندارد.” تنها کاری که می توانید انجام دهید این است که به سازندگان وعده دهید که اگر در جایی شکایات علیه آن ها مشخص شود، در زنجیره تأمین آنها واکنش نشان داده خواهد شد. برای این کار، پاولیکی و تیمش اطلاعاتی را از سازمان های کاری محلی جمع آوری می کنند.”اما ما فقط زمانی می توانیم علیه این تولید کنندگان اقدام نماییم که آن ها محصولی را عرضه کنند و اعضای ما هم از دولت خریداری کرده باشند.” اما سازنده لپ تاپ من در لیست “سازمان نظارت بر تولیدات الکترونیکی” نیست.
تولید منصفانه یک موش“Maus رایانه
در حال حاضر سازمان ملل متحد در حال مذاکره بر سر توافق برای تشویق شرکت ها به رعایت و تامین حقوق بشر در زنجیره تولیدات رایانه ای است. هنوز به نتیجه ای نرسیده اند.اگر ایالات متحده بر سر یک قرارداد دقیق به توافق برسند, احتمالاً پیامدها برای صنعت رایانه بزرگ و قابل توجه خواهد بود. داستان “سوزانه یوردان” از بیچل در بایرن علیا در آلمان نشان می دهد که مسیرهای تحویل چقدر اشتباه است. او در ابتدا برای یک آژانس کوچک رتبه بندی کار می کرد که پایداری شرکت ها را ارزیابی می کند و شگفت زده شد: قهوه منصفانه وجود دارد، لباس مناسب وجود دارد، اما چرا یک کامپیوتر عادلانه وجود ندارد؟ بنابراین او انجمنی را تأسیس کرد تا خودش فناوری اطلاعات اجتماعی پایدار تولید کند. فعلا فقط یک موش”Maus”, ساده ترین دستگاه IT** ,این باید آسان باشد, درست است؟
در حقیقت، او تقریباً سه سال قبل از ارائه نمونه اولیه، سرگرم کار بود، سوزانه یوردان، موش”Maus” را در کارگاه ادغام در شهرستان”Regensburg”، طبق قانون کار آلمان, مونتاژ کرد. اما آیا حدود ۲۰جزء موس نیز منصفانه تولید شده است؟ سوزانه یوردان سعی کرد مسیر هر قسمت را از تأمین کننده آن تا تولید کننده مواد اولیه را دنبال کند. او به چین سفر کرد، با شرکت ها مذاکره نمود، اما درک چندانی از سوالات خود دریافت نکرد. صدای پرسش ها به سرعت محو می شوند. تولید کننده سوئیچ، ورق ها را از کجا تهیه می کند؟ نقره، روی و مس که ورق فلز از آنها ساخته شده است کجا استخراج می شوند؟ هیچ پاسخی در کار نیست، همه چیز تاریک است. مسیرهای تحویل به یک نمودار پیچیده به علامت های سؤال زیادی منتهی می گردند. باید توجه نمایید که همه این سد معبر ها برای یک ماوس است، یعنی برای دستگاهی که در واقع بسیارساده است. پس از یک هفته، سرانجام سازنده ماوس، پاسخی را برای من ارسال می کند:” متأسفانه نمی توانیم بگوییم کجا ساخته شده است. به طور مختصر می گوید: “چنین داده هایی در دسترس ما نیست.”
زیر نویس:
*- رد پای برده داری “slaveryfootprint”, ردپای برده داری یک خودآزمایی اینترنتی است که توجه را به شرایط تولید برده داری, کودکان و کار اجباری در صنعت کالاهای مصرفی بین المللی جلب می کند.
**- فناوری اطلاعات (به اختصار IT) یک اصطلاح عمومی برای پردازش داده های الکترونیکی و زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری است که برای این کار استفاده می شود. اصول تعیین کننده فناوری اطلاعات عبارتند از میکروالکترونیک دیجیتال و فناوری نرم افزاری.
پنجشنبه ۱۸ شهریور ۱۴۰۰- ۹ سپتامبر ۲۰۲۱
