در سالهای اخیر، چین و ایران به عنوان دو نمونه بسیار متضاد از بازگشت به دوران تاریک کنترل رحم زنان، سرفصل خبرها شدند. حق انتخاب بچه دار شدن و زمان آن، حق اساسی وطبیعی هر انسان است. بر طبق تحقیقات خانم اولیویا ناتر، مدیر ارتباطات مسایل جمعیت، جامعه بین المللی برای پایان دادن به این جنایات، مانند سایر موارد نقض حقوق بشر، به اندازه کافی اقدامی به عمل نمی آورد.
سیاست چند دهه ای چین برای تک فرزندی که از سال ۱۹۷۹ آغاز شد، ناشی از این نگرانی بود که رشد جمعیت ملی بسیار سریع است. به عنوان بخشی از این سیاست، هزاران زن که اولین فرزند خود را به دنیا آورده بودند به زور عقیم، و سایرین که برای بار دوم باردار شدند مجبور به سقط جنین گردیدند. سقط جنین بر پایه تعیین جنسیت و نوزادکشی برای اطمینان از فرزندان پسر نیز در مقیاس وسیع اتفاق افتاده است. طبق تحقیقاتی که در مجله سلامت جهانی بی ام جی٭ منتشر شده است، از دهه ۱۹۷۰ تاکنون سقط جنین بر پایه جنسیت در کشور‌هایی مثل چین، هند و ۱۰ کشور دیگر باعث از بین رفتن ۲۳ تا ۴۵ میلیون نوزاد دختر شده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، حدود ۷/۴میلیون نوزاد دختر دیگر نیز از بین بروند. چنین موضوعی باعث برهم خوردن تعادل نسبت تعداد زنان و مردان در جامعه می‌شود.
ترس از پیری جمعیت، دولت چین را بر آن داشت تا در سال ۲۰۱۶ سیاست تک فرزندی را با سیاست دو فرزندی جایگزین کند و اخیراً اشاره کرد که ممکن است تمام محدودیت های تعداد فرزندان مجاز به هر زوج را لغو کند.
با این حال، دور از دید عموم مردم ، دولت همچنان به نقض حقوق اویغورها، یک گروه اقلیت عمدتا مسلمان در استان سین کیانگ ادامه می دهد. گزارش‌های اخیر نشان داده است که مقامات چینی زنان اویغور را مجبور به عقیم شدن، سقط جنین یانصب دستگاه داخل رحم می نمایند. کسانی که در برابر این فشار مقاومت می‌کنند برای «آموزش مجدد» به اردوگاه‌ها فرستاده می‌شوند. کارشناسان حقوق بشر اعلام کرده اند که این امر با معیارهای حقوق بین المللی برای نسل کشی مطابقت دارد و نیازمند محکومیت فوری بین المللی است.
در تضاد با موارد فوق، ایران پس از ابلاع “قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده” برای اجرا، در تلاش برای افزایش نرخ موالید، ارائه داروهای هورمونی جلوگیری از بارداری در داروخانه‌ها را محدود و بیمارستان ها و کلینیک های دولتی را از ارائه هرگونه توزیع رایگان داروهای ضد بارداری، و انجام وازکتومی «پیشگیری بارداری برای مردان» و توبکتومی «بستن لوله های رحم » را ممنوع کرده و وزارت بهداشت نیز از به کار بردن عبارت‌هایی مانند “حاملگی پرخطر” منع شده است.
در رابطه با این قانون، تارا سپهری‌فر، پژوهشگر ارشد ایرانی در سازمان دیده‌بان حقوق بشر گفته است: «قانون رشد جمعیت آشکارا حقوق، کرامت، و سلامت نیمی از جمعیت کشور را زیر پا می‌گذارد و آنها را از دسترسی به مراقبت سلامتی تولید مثلی حیاتی و اطلاعات لازم منع می‌کند”. تارا سپهری‌فر در نهایت درباره این طرح گفته است: «این قانون جدید ریسکی جدی متوجه سلامتی و جان زنان می‌کند و سبب آسیب بلندمدت خواهد شد… انتظار افزایش جمعیت با محدود کردن حق سلامتی و حریم خصوصی، نشانگر فهمی توهم‌آمیز از سیاست‌گذاری است و تنها منجر به نقض حقوق خواهد شد.”
اجبار زنان به زایمان محدود به کشورهای در حال توسعه نیست. لابی حامی زندگی در ایالات متحده که توسط دولت محافظه کار دونالد ترامپ تقویت می شد، دسترسی زنان به مراقبت های بهداشتی باروری با کیفیت و خدمات سقط جنین ایمن را چه در خاک ایالات متحده و چه در خارج از کشور از طریق قانون جهانی گگ ٭٭ به طور فزاینده ای دشوار کرد.
اصلاح نژاد و کنترل جمعیت
مستثنی کردن افراد از آزادی در باروری، بر اساس قومیت، مذهب یا سایر صفات، نوعی اصلاح نژادی است. آلمان نازی ۴۵۰۰۰۰ نفر را به عنوان بخشی از دستور کار اصلاح نژاد خود به زور عقیم کرد. در ایالات متحده، برنامه های عقیم سازی اجباری در طول قرن بیستم، به طور خاص افراد ناتوان و زنان رنگین پوست را هدف قرار داده است. کمپین هولناک عقیم سازی دسته جمعی هند در دهه ۱۹۷۰ میلیون ها مرد را مجبور به انجام وازکتومی کرد- این حرکت به طور گسترده ای تصور می شد که با انگیزه اصلاح نژادی برای کاهش تعداد افراد فقیر انجام شده است. در ابتدا عقیم سازی بر مردان تمرکز داشت، ولی بعداً دولت به بستن لوله‌های رحم روی آورد و بسیاری از زنان هندی همچنان در معرض خطر انتقال به «اردوگاه‌های عقیم‌سازی» ناامن قرار دارند.
به طور معمول، دولت‌ها و احزاب سیاسی پوپولیست، ملی‌گرا، راست افراطی و فاشیست نیز سیاست‌های طرفدار ناتالیست داخلی را دنبال می‌کنند و زنان را تشویق یا تحت فشار قرار می‌دهند تا خانواده‌های بزرگ‌تری داشته باشند تا جمعیت «بومی» را تقویت کنند. این تمایل در سیاست ها و لفاظی های روسای جمهور مجارستان و تانزانیا امروز نیز ادامه دارد.
رعایت حقوق باروری
اجبار در باروری در روابط زناشویی در سراسر جهان رایج است. به عنوان مثال می توان به اخلال در پیشگیری از بارداری، امتناع از استفاده از کاندوم و اجبار زنان به سقط جنین اشاره کرد.
دستیابی به برابری جنسیتی و رهایی از ظلم بدون خنثی کردن همه موارد نقض حقوق باروری، از جمله برای اهداف ملی، اقتصادی یا نژادپرستانه ممکن نیست. یک موسسه خیریه مستقر در بریتانیا که برای دستیابی به جمعیت انسانی پایدار، محافظت از دنیای طبیعی و بهبود زندگی مردم مبارزه می کند. ٭٭٭ از رهبران جهان خواست که در دفاع از آزادی باروری، امکانات سیاسی و اقتصادی لازم را برای دفاع از حق تصمیم‌گیری زنان در مورد بدن‌شان و تعداد فرزندانشان بکار گیرند .
٭ BMJ Global Health.
٭٭ President Trumps Global Gag Rule. The global gag rule, also called the Mexico City policy, is a dangerous anti-abortion policy that risks the health and lives of women around the world
٭٭٭ Population Matters, population Matters is a UK-based charity which campaigns to achieve a sustainable human population, to protect the natural world and improve people’s lives.
منابع
۱. Violated rights: the governments controlling women’s bodies. Population Matters, News item – 2021-07-19 14:38:12
Violated rights: the governments controlling women’s bodies | Population Matters
۳. فرزند کمتر، زندگی بهتر – ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد (wikipedia.org)
۴. Deutsche Welle, 11.11.2021 طرح جوانی جمعیت؛ کنترل بدن زنان و ورود به حریم خصوصی افراد
https://www.dw.com/fa-ir/طرح-جوانی-جمعیت-کنترل-بدن-زنان-و-ورود-به-حریم-خصوصی-افراد/a-59788435
