پرنده
پرنده تشنهٔ نور است و عاشق آواز
گلی است شاد و شکفته که می کند پرواز
پرنده نغمه سراست
ترانه های پرنده – نوای شادی ماست
پرنده را نکشیم
پرنده های غزل خوان زنده را نکشیم
که بی پرنده زمین است بی نوا و پریش
به یک دگر برسانیم یاری و امید
که هر کسی شنود نغمهٔ پرندهٔ خویش.
شعر پرنده سروده: ژاله اصفهانی از مجموعهٔ نقش جهان.
دکتر ژاله اصفهانی، ملقب به شاعر “امید” در سال ۱۳۰۰ در تیران بدنیا آمد. وی در هفت سالگی اولین شعر خود را سرود.
او بعد از ورود به دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، اولین مجموعه شعر خود را بنام “گلهای خودرو” منتشر کرد.
وی در سال ۱۳۲۵ در حالیکه فقط ۲۵ سال سن داشت، در اولین کنگره نویسندگان ایران در کنار بزرگانی چون علامه دهخدا و ملک الشعرای بهار شرکت کرد.
او پس از وقایع آذربایجان، همراه با همسر خود، به اتحاد جماهیر شوروی مهاجرت کرد.
ژاله در سال ۱۳۴۰ در مسکو از دانشگاه “لامانوسوف” مدرک دکترا گرفت و در مدت بیست سال در “آکادمی بین المللی ماکسیم گورکی” به تحقیق پرداخت.
در مسکو دومین مجموعه شعر خود را بنام ” زنده رود” در سال ۱۳۴۴ منتشر کرد. مجموعه ای که پس از چهارده سال بعد، در تهران امکان انتشار یافت.
ژاله پس از پیروزی انقلاب بهمن ۵۷ و پس از ۳۳ سال دوری از وطن، به ایران بازگشت.
پس از دو سال زندگی در ایران، دوباره مجبور به ترک وطن شد و تا پایان زندگی خود در لندن زندگی کرد.
“کنفرانس سالانه بنیاد پژوهشهای زنان” در سال ۲۰۰۲ که در کلرادو برگزار شد، او را بعنوان “زن برگزیده سال” انتخاب کرد.
مهاجرت و دوری از وطن، هرگز ژاله را از وطن و دغدغه های سیاسی مربوط به آن دور نکرد. سیاست در زندگی او تاثیر بسیار داشت. ارتباط با فضای سیاسی کشور و داشتن تفکر سیاسی، ژاله را به شاعری متعهد تبدیل کرد، که تا اخرین روزهای حیات خود به آن پایبند بود.
او با زبان ساده و در عین حال غنی، از ارتباط پدیده های اجتماعی، از درد و رنج مردم و زحمتکشان، از گفتگوی گل و غنچه، رود و دریا، ارتباط بین اشیاء و گیاهان و عناصر طبیعی سخن می گفت.
جهان بینی انترناسیونالیستی وی در اشعار او چشم گیر است، او همیشه در ستایش از امید و عشق و زندگی سرود.
بشکفد بار دگر لاله رنگین مراد،
غنچه سرخ فرو بسته دل باز شود
من نگویم که بهاری که گذشت آید باز
روزگاری که به سر آمده، آغاز شود
روزگار دگری هست و بهاران دگر
او را بدرستی شاعر “امید” می نامند٫ آنجا که از دردمندی انسانها در شعر خود می گوید، با آنها همدردی می کند و هم زمان دریچه امید را بروی آنها می گشاید.
بی غمی عیب بزرگی است،
که دور از ما باد!
از ژاله دوازده مجموعه شعر و اثرهای ادبی، به جا مانده است.
ژاله اصفهانی، شاعر “امید”، در تاریخ ۷ آذر ماه ۱۳۸۶ در سن ۸۶ سالگی در لندن چشم از دنیا فرو بست.
یادش همیشگی باد!