پایگاه آمریکایی «مارکت واچ» که اخبار تجاری و اطلاعات بازار سهام را به همراه رصد و تحلیل بازار‌های تجاری منتشر می‌کند، در گزارشی با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین و تأثیر آن بر بازار‌های جهانی نوشت: جنگ روسیه و اوکراین بزرگترین شوک قیمتی را به بازار گندم جهان در تاریخ معاصر وارد کرده است. این پایگاه علت افزایش شدید قیمت گندم را کاهش صادرات و تشدید ترس از تورم جهانی عنوان کرده است (۱).
اوکراین یک کشور مهم تولید محصولات کشاورزی در جهان است. صادرات این کشور بخش مهمی از نیاز های جامعه جهانی را تامین می کند. نان غلات، غذای اصلی در بسیاری از کشورها است. اوکراین «سبد نان اروپا» خواننده میشود وجنگ تولیدات کشاورزی این کشور را مختل کرده است. برنامه جهانی غذا از نهادهای زیر مجموعه سازمان ملل متحد (دبلیو اف پی) ۵۰ درصد گندم خریداری شده را از اوکراین دریافت می کند. جنگ در اوکراین سبد نان اروپا وجهان را کوچک خواهد کرد (۲). روسیه و اوکراین حدود ۳۰ درصد از تولید گندم جهان را تشکیل می دهند. در حال حاضر صادرات این کشور ها ضربه سختی خورده است (۲).
طبق اعلام برنامه جهانی غذا، مناقشه اوکراین در زمانی رخ می دهد که کمک های بشردوستانه بیشتر از هر زمان دیگری بعد از جنگ جهانی دوم وجود دارد . طبق گفته آن پولسن، مدیر دفتر برنامه جهانی غذا در شمال اروپا، جنگ در اوکراین نه تنها برای اوکراینی‌ها، بلکه برای صدها میلیون نفر در سایر نقاط جهان نیز بسیار نگران‌کننده است. عواقب این جنگ برای مردم تعدادی از کشورهای جنوب فاجعه آمیز است. در میان کشورهایی که در سال ۲۰۱۸ دچار بحران غذایی شده‌اند، بدترین وضعیت را یمن جنگ‌زده با ۱۶ میلیون گرسنه تجربه کرد. به گفته برنامه جهانی غذا به تازگی سه میلیون نفر در افغانستان شناسایی شده اند که با قحطی کامل غذا مواجه‌اند. در شرق آفریقا، ۲۱ میلیون نفر از گرسنگی می میرند و۲۸ میلیون نفر دیگر در خطر هستند. پژوهش‌های کارشناسان نشان می‌دهد در اثر جنگ، تغییرات اقلیمی ونابسامانی‌های اقتصادی ۸۱۱ میلیون انسان در سراسر دنیا دچار سوء تغذیه هستند (۲).
برنامه جهانی غذا هشدار داد که سرنوشت افغان ها در نتیجه جنگ اوکراین فراموش خواهد شد. در افغانستان، قیمت مواد غذایی تقریباً ۴۰ درصد افزایش یافته است، و۹۵ درصد مردم غذای بسیار کمی دارند. دیده بان حقوق بشر اخیراً گزارش داده است که از ماه ژانویه ۱۳۰۰۰ کودک تازه متولد شده افغان در نتیجه گرسنگی و بیماری های ناشی از گرسنگی جان خود را از دست داده اند و۳٬۵ میلیون کودک خردسال به کمک های غذایی فوری نیاز دارند. یان اگلاند، دبیرکل شورای پناهندگان نروژی در بیانیه ای مطبوعاتی هشدار داد که درگیری های طولانی در سوریه، یمن، شاخ آفریقا ومنطقه ساحل (بین صحرا در شمال و کمربند ساوانای سودان در جنوب) در حال بدتر شدن است، و این در شرایطی اتفاق می افتد که وضعیت اوکراین توجه ما را به خود جلب کرده است (۲ـ۴).
یان اگلاند، در آستانه یازدهمین سالگرد بحران سوریه، روز۱۴ مارس ۲۰۲۲ گفت: «امروز در سوریه، والدین بیش از هر زمان دیگری قادر به تهیه غذا برای فرزندان خود نیستند و فرزندان آنها هرشب با شکم خالی به رختخواب می روند. نان، سوخت، برق و آب سالم برای میلیون ها نفر دور از دسترس است. تقریباً هفت میلیون نفر هنوز برای خرید غذا، زندگی در یک سرپناه امن و رفتن به مدرسه به کمک نیاز دارند» (۵). گرسنگی به ویژه در زمان کودکی بسیار خطرناک است. دو سال اول زندگی کودک دوره ای حیاتی وکلیدی است. کمبود غذا وسوء تغذیه عواقب غیر قابل جبرانی برای رشد و تکامل و تأمین سلامت کودک در سال های بعد برجای بگذارد.
آن پولسن، مدیر دفتر نوردیک برنامه جهانی غذا، خاطرنشان می کند که نیاز به کمک های بشردوستانه در نتیجه جنگ های طولانی مدت، تغییرات آب وهوایی، همه گیری کرونا و تورم به شدت افزایش یافته است. جنگ در اوکراین منجر به افزایش بیشتر قیمت ها و دسترسی کمتر به غلات شده است. همزمان، قیمت نفت و گاز و کودهای کشاورزی در حال افزایش است. پولسن می گوید: برای دبلیو اف پی، افزایش قیمت مواد غذایی وسوخت به این معنی است که ما باید ۷۱ میلیون دلار اضافی در ماه جمع آوری کنیم تا بتوانیم همان تعداد مردم را تغذیه کنیم (۲). به گفته کنوت اندرسن، رئیس امنیت غذایی و پروژه های معیشتی در شورای پناهندگان نروژ می گوید: «حتی قبل از شروع جنگ، قیمت مواد غذایی، به ویژه غلات، ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافته بود. علاوه بر افزایش قیمت ها، جنگ اوکراین باعث شده است تا جامعه بین المللی میلیون ها پناهنده دیگر را که نیاز به کمک اضطراری دارند پذیرفته است، به طوری که رقابت برای دریافت کمک از صندوق های کمکی سخت تر شده است (۲).
فیلیپو گراندی، کمیسر عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، در جریان سفر خود به افغانستان اعلام کرد که توجه جهان در حال حاضر کاملاً بر اوکراین متمرکز شده است (۵). برنامه جهانی غذا هشدار داد که ۱۳ میلیون یمنی ممکن است به دلیل طولانی شدن جنگ و کمبود بودجه این نهاد با قحطی مواجه شوند. دیوید بیزلی مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا تصریح کرد که مسئولین مجبور شده اند به دلیل کمبود بودجه، سهمیه غذایی هشت میلیون یمنی را به نصف کاهش دهند (۶).
برنامه جهانی غذا خاطرنشان کرده است که برای جلوگیری از قحطی در جهان، به هفت میلیارد دلار نیاز است (۳). سازمان ملل متحد نه تنها نگران همه کسانی است که در افغانستان، سوریه و یمن از گرسنگی می میرند، بلکه نگران فراموش شدن میلیون ها پناهنده از این کشورهای جنگ زده و فقیر در نتیجه توجه جهان بر اوکراین، می باشد (۵). جامعه بین المللی باید به تعهدات ثابت خود پایبند بماند. اروپا در جنگ در اوکراین در چند هفته گذشته، نشان داد که می‌توان منابع عظیمی را برای اقشار آسیب‌پذیر در زمان نیازشان بسیج کند. مهم است که کشورها، درها و منابع خود را به روی این کشورهای جنگ زده و فقیر که به کمک، حفاظت و امنیت نیاز دارند، باز کنند
۱. MarketWatch. [Internett] 5 March 2022. https://www.marketwatch.com/story/russia-ukraine-war-puts-wheat-on-track….
۲. Henriksen, Sissel. Klassekampen. [Internett] 23 mars 2022. https://klassekampen.no/utgave/2022-03-23/fn-slar-full-sultalarm .
۳. روزنامه ۸ صبح. [Internett] عقرب ۱۴۰۰. https://8am.af/world-food-program-in-new-survey-three-million-people-in-… .
۴. Reuters. [Online] mars 15, 2022. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/unhcr-chief-asks-world-not-fo….
۵. Jan Egeland, Secretary General of the Norwegian Refugee Council. [Internett] 27 Jan 2022. https://www.nrc.no/news/2022/january/statement-to-the-security-council-b… .
۶. میدل ایست نیوز . [Online] 02 24, 2022. https://mdeast.news/2022/02/24/برنامه-جهانی-غذا-نسبت-به-قحطی-در-یمن-هشد/.
