هشدار سازمان حقوق بشر ایران درباره وضعیت بازداشت شدگان/ اقدام فوری جامعه جهانی ضروری است
سازمان حقوق بشر ایران؛ ۲۷ مهر ۱۴۰۱: با گذشت یک ماه از آغاز اعتراضات سراسری در ایران، دست‌کم ۲۱۵ شهروند به دست نیروهای امنیتی کشته شدند و تعداد پرشماری بازداشت شده‌اند.
سازمان حقوق بشر ایران خواستار آزادی فوری تمام بازداشت‌شدگان اعتراضات و به رسمیت شناختن حق اعتراض مسالمت‌آمیز مردم ایران است و در مورد وضعیت وخیم بازداشت‌شدگان هشدار می‌دهد.
محمود امیری‌مقدم، مدیر این سازمان، گفت: «احتمال شکنجه و مرگ بازداشت‌شدگان که بعضا مورد مورد ناپدیدسازی قهری قرار گرفته‌اند، بسیار جدی و اقدام فوری جامعه جهانی در این شرایط بسیار ضرور‌ی‌ست.»
گزارش‌های رسیده به سازمان حقوق بشر ایران تایید می‌کند که این بازداشت‌شدگان مورد ضرب و جرح، توهین و شکنجه قرار گرفته‌اند. برخی از آنان وادار به اعتراف اجباری تلویزیونی شدند یا برای آن تحت آزار قرار گرفته‌اند. همچنین، بنا بر گزارش‌های دریافتی، برخی از بازداشت‌شدگان در مکان‌هایی غیر از بازداشتگاه‌های رسمی نگهداری میشوند که هیچ نظارتی بر آن وجود ندارد. در بازداشتگاه‌های رسمی نیز، دستگیرشدگان در اتاق‌هایی با تراکم بسیار بیشتر از ظرفیت و بدون امکانات بهداشتی نگهداری میشوند. همچنین، تعدادی از بازداشت‌شدگان کودک (زیر ۱۸ سال) هستند.
سازمان حقوق بشر ایران امکان ارائه آمار دقیق بازداشت‌شدگان را ندارد اما بر مبنای گزارش‌ها از شهرهای مختلف، به طور تخمینی چند هزار تن در ایران دستگیر شده‌اند. آمارهای دقیق‌تر نشان می‌دهند که در میان کل بازداشت‌شدگان، دست‌کم ۳۶ روزنامه‌نگار، ۱۷۰ دانشجو، ۱۶ وکیل دادگستری، و بیش از ۵۸۰ فعال مدنی، منجمله کنشگران صنفی معلمان و فعالان کارگری قرار دارند. مقام‌های رسمی به طور جسته و گریخته، آمار شهرها و استان‌ها را اعلام کرده‌اند. برای مثال، یک نماینده مجلس از بازداشت سه‌هزار تن در تهران خبر داده و یک مقام انتظامی گیلان، تعداد بازداشت‌شدگان تا روز ۲۴ مهر را ۸۸۰ تن اعلام کرد.
برخی فعالان مدنی و روزنامه‌نگاران نه در خیابان، بلکه در خانه‌های خود دستگیر شدند. مجید توکلی، فعال سیاسی سرشناس ایرانی، پنج‌شنبه ۳۱ شهریور ماه در در منزل خود بازداشت شد و تا امروز از وضعیت و یا اتهامات وی، اطلاع دقیقی در دست نیست. بر اساس آخرین اطلاعات وی در بند ۲۴۱ زندان اوین متعلق به وزارت اطلاعات است. کمیته جایزه صلح دانشجویی نروژ در بیانیه‌ای خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط مجید توکلی شد. این کمیته در سال ۲۰۱۳ جایزه صلح دانشجویی را به مجید توکلی اعطا کرده بود.
ماموران امنیتی روز ۳۱ شهریور به خانه حسین رونقی ملکی، فعال مدنی و سیاسی، حمله کردند اما موفق به بازداشت او نشدند. حسین روز شنبه ۲ مهر در حالی که برای معرفی خود به دادسرا می‌رفت، با خشونت بازداشت شد و تحت بازداشت نیز بشدت مورد ضرب و جرح قرار گرفت، به گونه‌ای که به گفته‌ی خانواده‌اش، پاهای او دچار شکستگی شدند.
امیرعماد میرمیرانی که در زمینه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کند و در توییتر با نام «جادی» شناخته میشد، روز چهارشنبه ۱۳ مهر ماه بازداشت شد. اطلاعاتی از محل بازداشت و یا اتهامات وی در دست نیست. بر اساس اطلاعاتی که در شبکه‌های اجتماعی به نقل از یکی اعضای خانواده میرمیرانی منتشر شده، آمده است که ظهر چهارشنبه، ۱۳ مهر، ماموران امنیتی در پوشش ماموران اداره گاز، به خانه او حمله‌ور شدند و وی را بازداشت کردند.
سعید شیرزاد، زندانی سیاسی سابق و فعال مدنی سرشناس، روز یک‌شنبه، ۱۰ مهر ماه به همراه برادر خود، علی شیرزاد توسط نیروهای امنتی در تهران بازداشت شد. ماموران، پس از تفتیش منزل، تمام وسایل شخصی شامل دو کیس، تبلت و تلفن همراه تمام اعضای خانواده را ضبط و با خود برده‌اند. بازداشت سعید شیرزاد به همراه برادرش علی شیرزاد در منزل شخصی خود واقع در تهران صورت گرفته است.
گلرخ ابراهیمی ایرایی، فعال مدنی سرشناس ایرانی، روز دوشنبه ۴ مهر ماه، در منزل خود در تهران بازداشت شد. از علت بازداشت و یا اتهاماتی که به وی منصوب شده اطلاعی در دست نیست. ماموران در جریان بازداشت اقدام به تفتیش منزل و ضبط برخی از لوازم شخصی وی کرده‌اند. تاکنون از دلایل بازداشت و محل نگهداری وی اطلاعی در دست نیست.
آرش صادقی، فعال مدنی سرشناس و زندانی سیاسی سابق نیز، طی روزهای گذشته بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده است. مری لاولور، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد وضعیت مدافعان حقوق بشر، روز ۲۰ مهر ماه، در تویتی از بابت دستگیری آرش صادقی ابراز نگرانی کرده بود.
از میان دست‌کم ۳۸ روزنامه‌نگار که بازداشت شدند یا خبری از آنها در دست نیست، می‌توان به ماندانا صادقی، مریم مزروعی، نیلوفر حامدی، یلدا معیری، الهه محمدی، علیرضا خوشبخت، مرضیه طلایی، ایمان به پسند، فاطمه رجبی، مجتبی رحیمی، مسعود کردپور، روح الله نخعی، ویدا ربانی، علی خطیب زاده، علیرضا جباری دارستانی، مهرنوش طافیان، سمیرا علی نژاد، علی سالم، آریا جعفری، فرشید قربان پور و سیاوش سلیمانی اشاره کرد. این روزنامه‌نگاران در روزهای پس از بازداشت، از بسیاری حقوق خود نظیر حق دسترسی به وکیل و حق برخورداری از تماس تلفنی و همچنین دسترسی به خدمات پزشکی محروم بوده‌اند.
از زمان آغاز اعتراضات سراسری در کشور، بیش از ۱۷۰ دانشجو در شهرهای مختلف ایران به دست مأموران امنیتی بازداشت شده‌اند. به دلیل اختلال گسترده در اینترنت و همچنین به علت برقراری جو شدید امنیتی در ایران، هنوز تعداد دقیق دانشجویان دربند و شمار دانشجویان آزاد شده در طی روزهای اخیر مشخص نیست.
از سوی دیگر، پس از شروع اعتصاب سراسری در میان اصناف مختلف در کشور در طی اعتراضات جاری، دست‌کم شش نفر از فعالان صنفی معلمان به نام‌های اسکندر لطفی، کیومرث واعظی، علی حسین شمایلی، حمید رحمتی، نیلوفر فتحی، مسعود قبادی و حامد سعیدی به دست نهادهای امنیتی بازداشت شده‌اند.
طبق گزارش‌های رسیده به سازمان حقوق بشر ایران، در طول چهار هفته گذشته، یعنی از زمان آغاز اعتراضات سراسری در ایران، دست‌کم ۱۵ وکیل دادگستری در تهران و سایر شهرستان ها بازداشت شده‌اند. سینا یوسفی، امیر مهدی پور، قاسم بعدی بناب، محمدرضا فقیهی، بابک پاک‌نیا، میلاد پناهی‌پور ( به قید وثیقه آزاد شد)، رزا اعتماد انصاری، گلاله وطن دوست، مهسا غلامعلی زاده (به قید وثیقه آزاد شد)، امیر دهقانی، فیروزه خورده‌چی، پریسا قاسمی، سعید شیخ، سعید جلالیان (به قید وثیقه آزاد شد)، حسین رضایی و روح‌الله محمدرضایی وکلایی هستند که با وجود پیگیری‌های مکرر همکاران و خانواده آنان، تاکنون از حق دسترسی به وکیل، رسیدگی پزشکی و حق تماس تلفنی و ارتباط با دنیای بیرون از زندان محروم مانده‌اند.
همچنین تاکنون مجموعا هویت ۵۷۶ فعال مدنی، فعال صنفی معلمان، فعال کارگری، فعال اتنیکی که تحت بازداشت هستند، احراز شده است.
