محمد عثمان رعنا، دکتر و نویسندە نروژی ـ پاکستانی، و لیدر پیشین جامعە دانشجویان مسلمان در نروژ، اخیرا با انتشار کتابی در نروژ از ضرورت وجود اسلام نروژی سخن بە میان آوردە است. او در این کتاب معتقد است مسلمانان نروژی از معضل آمیختن دو هویت اسلامی و نروژی رنج می برند، و دیگر وقت آن فرا رسیدە است کە نوعی از اسلامیت بوجود بیاید کە با شرایط این کشور انطباق داشتە باشد. او این انطباق را در کلید واژە “اسلام نروژی” یافتە است.
این نویسندە مسلمان در مصاحبەای کە اخیرا با یکی از کانالهای تلویزیون نروژ داشتە، در توضیح نگاە خودش می گوید کە این شیوەای است برای مقابلە با افراط گرائی اسلامی، انطباق دادن مسلمانان با سکولاریزم نروژی و قوانین لیبرالی، و نیز اعتراف بە برابری و یکسانی زن و مرد.
در یک نگاە انطباقی با ایران می تواند گفت کە در نروژ، سیستم مسلط سکولاریزم و مدرنیت است، و بنابراین در کتاب محمد عثمان رعنا از مسلمانان خواستە می شود کە خود را با سیستم موجود وفق دهند. اما در ایران، سیستم مسلط مناسبات دینی و غیر سکولاریستی ست، و بنابراین در نگاە اول شاید ضرورتی برای خودانطباقی مسلمانان با این سیستم وجود نداشتە باشد، و شاید در عوض گفتە شود کە این سکولارها هستند باید بە نوعی خود را با سیستم مسلط در ایران تطبیق دهند.
اما مسئلە اینجاست کە یک سیستم سکولار در بطن خود پلورال و چند گونە است و بنابراین یک مسلمان هم می تواند خود را در آن بیابد، اما یک سیستم دینی، غیر پلورال و تک گونە است و بنابراین جائی در آن برای خود انطباقی یک سکولاریست در آن وجود ندارد. در ایران بە عنوان نمونە یک سکولاریست، مخفیانە سکولاریست می ماند اما در نروژ یک مسلمان می تواند علنا مسلمان باشد.
بنابراین بهترین راە همانا ایجاد یک مدل اسلام ایرانی ست برای خاتمە دادن بە معضل تک گرائی در سیستم کە مولد این همە مصائب در کشور شدە است. البتە این مدل، معطوف بە آیندە است، ولی می شود از همین حالا مسلمانان ایرانی بە شیوەای جدی در مورد آن بیاندیشند.