نوزدهم بهمن جاری ـ هفتم ماه فوریه ـ مصادف بود با پنجاهمین سالگرد رویداد سیاهکل در سال ۱۳۴۹. حرکتی که علیرغم هزینه سنگین و شکست موضعی اش، جرقەای شد برای سر برآوردن جنبشی ماندگار در آن فضای ناامیدی و خمودی که بر فضای سیاسی ایران دامن گسترده بود.
در سراسر هفته گذشته تا کنون یک مشاهده کلی در فضای مجازی و رسانه ای فارسی زبان در ایران و خارج از کشور، توجه وسیع و بی سابقه ی فعالین سیاسی و روشنفکران را به این مناسبت نشان می دهد.
چنین رویکرد وسیعی پس از پنجاه سال که از ظهور این پدیده می گذرد، بی شک دلایل معینی دارد که در جای مناسب تر و در عرصه های کارشناسانه ی لازم قابل بررسی است.
اما برخی دلایل یا نکاتی که بتوان صرف نظر از هر موضع گیری سیاسی بر آنها توافق کرد، شاید از جمله اینها باشند:
الف؛ دوام و بقای بالنسبه طولانی یک تشکل چپ که در رادیکال ترین شکل ممکن با نظریه ی مارکسیستی در یک کشور اسلامی ظاهر شده؛ علیرغم مواجهه با طوفانهای مهیب انقلاب، جنگ، سرکوب خونین حکومتی، همچنان نام و تاریخ و سمت گیری های نظری و سیاسی اش در هر برهه و بزنگاهی مورد طرح و بحث هستند. اینکه پس از حزب توده ایران این دومین مورد ماندگار است، به اهمیت این بررسی می افزاید و از آن نمی کاهد.
ب؛ شرایط بحرانی و مشکلات عدیده ی کشور که به علت عدم امکان حضور مستقل و آزاد احزاب توانمند سیاسی و فقدان ایده ها و سیاست های روشن و مشخص و رنجی که جامعه ی آگاه از این کمبود می برد.
در چنین موقعیت و مناسبتی طبیعی بود که سازمان ما « سازمان فداییان خلق ایران ـ اکثریت» به عنوان بزرگترین تشکلی که پس از انشعاب های دوران پس از انقلاب بر پای ایستاده است،
به بزرگداشت و بررسی این صفحات از تاریخ مبارزات مردم ایران برخیزد و عناصر و ارزش های ماندگار و پویای آن را به خود و همه مبارزان و پویندگان راه صلح و آزادی و عدالت اجتماعی و همه باورمندان به سوسیالیسم یادآوری کند.
به این ترتیب سازمان ما مجموعه برنامه هایی را تدارک دید که بخشاً در نشریه کارآنلاین و برخی مراسم و نشست ها انعکاس یافته است و نیز برنامه ای را که در زیر می آید برای روز نوزدهم بهمن با درنظرداشت شرایط پاندمی حاکم بر جهان، در فضای مجازی، با شرکت متناوب بیش از هزار نفر از ایرانیان در داخل و خارج کشور برگزار شد.
برآوردهای ما می گوید این بزرگترین نشست سیاسی ایرانی در فضای مجازی و در شرایط کنونی بوده است.
برخی از مهمترین نکاتی که تدارک کنندگان این برنامه سعی در بیان و ارائه آن داشتند، بدون تأکید بر میزان برتری و اهمیت آنها نسبت به یکدیگر، موارد زیر بودند:
یکی از اهداف برگزار کنندگان این بود که بحث و بررسی ها منحصر به جنبش سیاهکل و دوران هشت ساله مبارزه مسلحانه نماند. تلاش ها و مبارزات فداییان پس از انقلاب بهمن، ضربات سخت و سنگینی که در حوادث طاقت فرسای زندان و سرکوب خونین و سپس مهاجرت دیدند، به مثابه بخش فراموش ناشدنی از این مبارزات پنجاه ساله، از جانب ما به عنوان «سازمان فداییان خلق ایران ـ اکثریت» از این زوایا و با این روایت ها مطرح و ارائه شود.
مورد دیگر تأملی بر نقش بی نظیر و سرنوشت ساز حضور زنان در جنبش فدایی بود. چه در دوران خطیر مبارزات چریکی و خانه های تیمی که مرگ و زندگی در کنار هم قرار داشتند؛ چه رویکرد وسیع و بی سابقه ی زنان و دختران ایرانی به سازمان پس از انقلاب بهمن که موجب ارتباط و پیوندهای ماندگار سازمان با بخشهای پیشرویی از جامعه شد؛ و چه نقش آفرینی سخت و طاقت فرسای آنان پس از حمله و هجوم حکومت در دهه شصت به همه آزادی های باقی مانده از انقلاب که زنان را این بار اغلب با کودکانی خردسال به ادامه مبارزه و نجات زندگی از چنگال اسارت و مرگ، کشاند.
گفتار و سخنرانی های اغلب سخنرانان ما به روشن شدن این نکات یاری رساند:
رقیه دانشگری (فران) در سخنان خود به یکی از اجتماعی ترین فعالیت های سازمان ما در دوران سخت مهاجرت و اقامت در افغانستان در سایه جنگ و بمباران و موشک باران پرداخت. تأسیس و فعالیت تقریبا هشت ساله ی «رادیو زحمتکشان ایران» که رفیق فران هم از دست اندرکاران آن بود، توانسته بود پیوند زنده ای با بخش های وسیعی از اعضا و هواداران سازمان که در ایران مانده بودند و بخش هایی از مردم ایجاد کند.
سخنرانی دکتر رضا جوشنی املشی در مقوله ی حضور اجتماعی ـ سیاسی سازمان ما در روندها و رویدادهای پس از انقلاب متمرکز بود. نکته محوری سخنان او نوع این حضور و عملکرد سازمان در امر «انتخابات» بود و چگونگی حضور و عملکرد سازمان در اولین انتخابات ها. دکتر جوشنی خود کاندیدای سازمان در انتخابات مجلس اول خبرگان (مؤسسان) از استان گیلان و نیز کاندیدای اولین مجلس شورای اسلامی از شهرستان رشت و حومه بود.
بانو صابری سخنران دیگر مراسم، بر نقش طاقت فرسا و تعیین کننده، زنان فدایی در نقش همسر و مادر، و اغلب عضو تشکیلات تأکید داشت. درنگ او بویژه بر دوره ای بود که از اواخر سال ۱۳۶۱ ـ حمله به حزب توده ایران ـ آغاز شد تا سال ۱۳۶۵ که دستگیری های خشن و بی رویه حکومت به سازمان ما آغاز شد. بانو خود عضو سازمان و همسر رفیق عباس منشی رودسری بود که در پی کشتار ستمگرانه ی سال ۱۳۶۷ بجرم باور خود اعدام شد.
سخنران دیگر این برنامه مریم سطوت بود. مریم در بازگشایی نقش زنانی که به مبارزه چریکی و خانه های تیمی پیوسته بودند. او در بررسی دشواری های ویژه آنان، بر بافت فرهنگی جامعه ی پنجاه سال پیش ایران اشاره و بر این نکته تأکید کرد که جامعه علیرغم امکان استفاده از بعضی از مظاهر آزادی های اجتماعی غربی، نظیر نوع پوشش، در مسائل دیگری که هنجار های اجتماعی را تعیین می کرد، بویژه در مورد زنان و دختران در خانواده، جامعه ای سنتی بود که دشواری پیوستن این دختران به مبارزه مخفی را باز هم بیشتر می کرد.
سخنران دیگر برنامه راحله طارانی بود.
تأکید راحله در سخنانش بیشتر بر اهمیت و برجستگی بخشیدن به نقش نیروی چپ در شرایط کنونی سیاسی اجتماعی ایران و جهان بود. او تصریح کرد که چپ در حال حاضر باید حول سه محور یعنی حمایت از نیروی کار علیه حاکمیت سرمایه، مبارزه علیه تبعیض ـ که این دو مستلزم ایجاد تغییر ساختاری و گذار از جمهوری اسلامی ست ـ و نیز همینطور مبارزه با با سلطه امپریالیسم و دخالت نیروهای خارجی متمرکز شود.
همینطور که در لینک زیر خواهید یافت: برنامه با خوش آمد گویی به حاضران از جانب دو تن از اعضای سازمان، مجریان مراسم، پروین همتی و سیامک کلهر آغاز شد.
سپس بخش هایی از پیام شورای مرکزی سازمان فداییان خلق ایران ـ اکثریت توسط حجت نارنجی عضو شورا خوانده شد. در آغاز این پیام آمده بود: نیم قرن از ۱۹ بهمن ۱۳۴۹ می‌گذرد، از روزی که رفقای ما، چریک‌های فدایی خلق، در جنگل‌های سیاهکل تولد جنبشی پویا و مبارز را در سپهر جامعهٔ ما فریاد زدند. از آن روز تا کنون، سیاهکل نماد برآمد مصمم آزادی‌خواهان عدالت‌پژوه ایران علیه استبداد، سرکوب، ستم و بی‌عدالتی شد و ماند.
پیام هایی از ایران و از جانب آزادی خواهان سرشناس چپ، محمدعلی عمویی پرسابقه ترین زندانی سیاسی جهان، دکتر ناصر زرافشان، نویسنده، مترجم و حقوقدان آزاده، و زهره تنکابنی زندانی سیاسی قدیمی و از مادران صلح به تناوب و در متن برنامه بر ارزش های معنوی آن می افزود.
شعر و موسیقی در متن برنامه و در فاصله ی سخنرانی ها جای ویژه داشت.
کلیپ هایی از خوانش های شاعر ارجمند مردم، هوشنگ ابتهاج «سایه» که در ارتباط با حماسه سیاهکل و جنبش فدایی سروده و برای بزرگداشت پنجاهمین سال بازخوانی کرده بود، فضای برنامه را به اندیشه های بلند مبارزان راه آزادی به زیبایی پیوند می زد.
در فواصلی از زمان برنامه بیژن میثمی موزیسین و آهنگساز و رهبر گروه «هیم ملودی» کارهای زیبا و اثرگذاری را ارائه کرد که سخنرانان دیگر برنامه را بشدت تحت تأثیر قرار داد. بیژن میثمی فرزند رفیق مرتضی میثمی از اعضای سازمان است. رفیق مرتضی نیز از خیل فداییان سرفرازی بود که در دهه شصت قربانی کین توزی دشمنان صلح و آزادی عدالت شد.
حضور بهرخ خواننده سرشناس خوش صدا و خوش آوازی که خود از تلاشگران جنبش فدایی بوده است و پخش ترانه سرودهای سازمان با اجرای او، شور و حال ویژه ای به مراسم بخشید. بهرخ علیرغم همه کار و مسئولیتهای حرفه ای خود، همواره مدد رسانده است تا مناسبتهای ارزشمند فدایی با شکوه بیشتری برگزار شود.
گروه موسیقی الوند نیز که در فضای سیاسی و اجتماعی خارج از کشور شناخته شده هستند، مانند بسیاری دفعات در برگزاری این یادمان از جنبش فدایی خاطره ساز بود.
علاوه بر اینها به دفعات و در هر فرصت مناسب اشعاری از گنجینه ی بی انتهای شعر و ادب فارسی توسط پروین و سیامک خوانده می شد.
رفیق احمد فرهادی از رفقای قدیمی سازمان، اشعاری را در رابطه با جنبش فدایی وعلقه های عاطفی این جنبش به زبان ترکی سروده بودند که با خواندن آنها فضای تازه ای به مراسم بخشیدند. «قارا دووار اوسته قیرمیزی ایشیق» نورسرخ روی دیوار سیاه، نام سروده اول او بود و «داغا باخ» کوه را بنگر دومین سروده ایشان.
رفیق شیلا شعر «جنگل» سروده شاعر آزاده پروین اصفهانی را دکلمه کرد و رفیق دنا شعر مشهور پانزده مرد دلیر را که از نخستین سروده های انقلابی در باره سیاهکل است خواند.
یکی دیگر از اعضای قدیمی سازمان، یدالله بلدی نیز ترانه های خاطره انگیز ای رفیقان و… را اجرا کرد.
پس از آن یکی از رفقای فدایی (یدالله بلدی) ترانه ای رفیقان و یک سرود کردی را خواند.
