به بهانۀ شانزده روز نارنجی
جنگ زندگی را سنگین‌تر، قلب‌ها را کوچک‌تر و خشونت را آسان‌تر می‌سازد. در زندگی متاثر از جنگ، زنان بیشترین آسیب‌های جسمی روانی را متقبل میشوند. در بسیاری از جنگ‌ها زنان و دختران به عنوان یک تاکتیک جنگی مورد تجاوز جنسی قرار میگیرند. آنان با مرگ عزیزان‌شان، دیدن یا تجریۀ خشونت‌ورزی با خودشان و از دست دادن دارایی‌هایشان دچار ضربات روحی و روانی عمیق میشوند. اثرات و پی‌آمدهای روحی و جسمی چنین آسیب‌هایی مدت‌ها پس از پایان جنگ ادامه دارند. به همان مقدار که جنگ یک پدیدۀ زشت است، پیامدهای جنگ نیز به همان اندازه ناگوار است. تاثیرات مخرب جنگ خطرات و سطوح بالاتر خشونت مبتنی بر جنسیت و آسیب روانی، از دست دادن معیشت و مسکن به طور نامتناسبی بر زنان سرپرست خانوار و زنان بیوه تأثیر می گذارد. افزایش خطرات بهره کشی جنسی و کاری، قاچاق انسان و ازدواج اجباری، وزنان سالمند، به ویژه آنهایی که دارای معلولیت هستند، با بالاترین سطح بی توجهی و خشونت مواجه خواهند شد (۱).
پس از حمله حماس در ۷ اکتبر به اسرائیل که منجر به کشته شدن ۱۴۰۰ نفر و اسارت بیش از ۲۴۰ گروگان که بیشتر آنان زنان و کودکان بودند، اسرائیل بزرگترین بمباران غزه را انجام داد که در روزهای اخیر، وضعیت به ابعاد غیرقابل توصیفی رسیده است. تعرض به حیثیت و حقوق زنان فلسطینی ابعاد جدید و وحشتناکی به خود گرفته و هزاران نفر قربانی جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و یک نسل کشی آشکار شده‌اند. این بحران منجر به آواره شدن نزدیک به ۴۹۳۰۰۰ زن و دختر از خانه‌های خود در غزه شده و تعداد بسیاری از این زنان، به طرز غم‌انگیزی همسران خود را از دست داده‌اند. تخمین زده میشود که ۹۰۰ زن به دنبال مرگ همسر خود، سرپرست خانواده شده اند (۲). بعد ازاخطار اسرائیل در ۱۳ اکتبر برای تخلیۀ شمال غزه، تعداد قابل توجهی از مردم از خانه‌های خود فرار کرده و به مدارس و پناهگاه‌ها پناه برده‌اند (۳). با توجه به تراکم بالای جمعیت در این پناهگاه‌ها، صندوق جمعیت ملل متحد نگران ایمنی و حفاظت از زنان و دختران در برابر خشونت مبتنی بر جنسیت نیز هست (۴).
بر اثر حمله‌های مکرر ارتش اسرائیل که به پشتیبانی و با همکاری متحدان غربی خود صورت می‌گیرد، به غیر از تاسیسات و ناوگان حمل‌‌ونقل، سیستم بهداشت و درمان غزه نیز آسیب‌دیده و یا از کار افتاده اند. تخریب منابع آب و برق، جابجایی عظیم ساکنان غزه و همچنین دسترسی محدود به غذا و دارو، خدمات بهداشتی برای مادران و کودکان را به شدت مختل کرده است. به گفته چندین آژانس سازمان ملل تا ۳ نوامبر، ۶۷ درصد از کل مرگ و میرها در غزه را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند و هزاران نفر دیگر مجروح شده‌اند (۵،۶). اگرچه همه زنان و دختران متاثر از جنگ، آسیب دیده اند، این امر به ویژه برای مادرانی که چندین فرزند خود را از دست داده یا معلول، مجروح و مفقود شده اند، بسیار ویرانگر بوده است. بسیاری از زنان باردار در روزهای پایان بارداری‌شان عزادار دیگر اعضای خانواده‌شان هستند که در حملات هوایی اسرائیل به قتل رسیده اند.
براساس تخمین صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در سوم نوامبر، ۵۰ هزار زن باردار در غزه در پناهگاه‌ها زندگی میکنند و پیش بینی میشود روزانه بیش از ۱۶۰ نفر از آنها زایمان کنند. این پناهگاه‌ها در برابر بمباران‌ها مقاوم نبوده و فضای کافی برای جا دادن به ۵۰ هزار آواره را ندارند. با بسته شدن ۱۴ بیمارستان و ۴۵ مرکز درمانی ، برخی از زنان، مجبور به زایمان در پناهگاه‌ها، در خانه های خود، در خیابان ها در میان آوار و یا در مراکز درمانی که وضعیت بهداشت خوبی ندارند، هستند. این مراکز درمانی با کمبود شدید آب نوشیدنی، دارو از جمله داروی بیهوشی و دیگر تجهیزات روبه‌رو هستند. زنان و کودکان در معرض ابتلا به بیماری‌های ناشی از آب آلوده و عفونت قرار دارند. دستشویی برای هزاران نفر مشترک است که نگرانی از ابتلا به بیماری‌هایی که می‌تواند جان جنین را به خطر بیاندازد، بسیار بالاست (۵،۶).
بر اساس گزارش صندوق جمعیت ملل متحد، بیش از ۶۹۰۰۰۰ زن و دختر در دوران قاعدگی دسترسی محدودی به محصولات بهداشتی قاعدگی دارند. به نقل از الجزیره زنان غزه در بحبوحه جنگ اسرائیل از قرص های تاخیری پریود استفاده می کنند (۷). قرص هایی که برای به تعویق انداختن قاعدگی استفاده می شوند، می توانند عوارض جانبی منفی ایجاد کنند، اما بدون دسترسی به آب و محصولات بهداشتی، زنان غزه می گویند که چاره ای جز استفاده از آنها ندارند (۸).
مردم فلسطین در مقابل دهه‌ها اشغالگری، رانده شدن اجباری، محرومیت، کنترل، محاصره، زندان و شکنجه مقاومت کرده‌اند. جنگ دولت اسرائیل که با پشتیبانی آمریکا و دولت های غربی علیه مردم غزه در جریان است تنها برای کسانی است که منافع نفتی‌شان را در آن جست‌وجو میکنند و برای تولیدکنندگان اسلحه، سود سرسام آوری به بار می‌آورد. زنان و کودکان به طور نامتناسبی بیشترین بار درگیری ها در اسرائیل و غزه را متحمل میشوند و مورد خشونت قرار میگیرند. اکثر زنان فلسطینی تمام یا بیشتر عمر خویش را تحت اشغال گذرانده‌اند و بارها در معرض هجوم لایه‌های متعدد تبعیض و خشونت فاحش و سیستماتیک اشغالگری اسرائیل و انکار حق تعیین سرنوشت، قرارگرفته اند. زنان فلسطینی در این درگیری‌ها هم از سوی اشغالگران اسرائیلی و هم برپایه هنجارهای جامعه فلسطین و بافت مردسالانۀ آن خشونت مضاعف را تجربه میکنند.
منابع:
- Hostilities in the Gaza Strip and Israel _ Flash Update #13 _ United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs – occupied Palestinian territory.pdf
- un-women-rapid-assessment-and-humanitarian-response-in-the-occupied-palestinian-territory-en.pdf (unwomen.org)
- Press release: UN Women report reveals devastating impact of the crisis in Gaza on women and girls | UN Women – Headquarters
- pdf (unwomen.org)
- Women and newborns bearing the brunt of the conflict in Gaza, UN agencies warn (unfpa.org)
- Women and newborns bearing the brunt of the conflict in Gaza, UN agencies warn (who.int)
- Women bearing the brunt of Israel-Gaza conflict: UN expert | OHCHR
- No privacy, no water: Gaza women use period-delaying pills amid Israel war | Israel-Palestine conflict News | Al Jazeera
