فردا، جمعه ۳ فوریه، شورای اروپا متشکل از سران ۲۷ کشور عضو اتحادیۀ اروپا در مالتا تشکیل جلسه خواهد داد تا در بارۀ آیندۀ اروپا تبادل نظر کند. موضوعات اعلام شده در دستورکار این اجلاس غیررسمی، یکی برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) است و دیگری “مسئلۀ” مهاجرت به اروپا. اما ناگفته پیداست که سایۀ انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری امریکا و اقدامات او در نخستین هفته های ریاست اش، بر اجلاس سنگینی خواهد کرد.
دو روز پیش دونالد توسک، رئیس شورای اروپا، چنان که خود تصریح می کند “به منظور تدارک بهینۀ دیدار مالتا” نامه ای به شرکت کنندگان در اجلاس نوشته، که در این فاصله در رسانه ها نیز انتشار یافته است؛ به عبارت دیگر یک نامۀ سرگشاده. توسک در این نامه تصریح می کند که “از زمان امضای پیمان رم [در سال ۱۹۵۷] اتحادیۀ اروپا هرگز با چالشهای چنین خطرناکی که امروزه با آنها روبرو است، روبرو نبوده است”.
او سه دسته تهدید را برای اروپا برمی شمرد: تهدید خارجی، تهدید داخلی و تهدید ناشی از الیت طرفدار اروپا. صرف نظر از تهدیدات دوم و سوم، که آنها نیز حاوی نکات قابل توجهی اند، تهدید خارجی به زعم توسک شامل اقدامات مدام جسورتر چین، سیاست تهاجمی روسیه و فرامین نگران کنندۀ دولت جدید امریکاست.
تلقی از امریکا، هم ارز با روسیه و چین، به عنوان یک تهدید مقدم برای اروپا – آن هم توسط یکی از بلندپایه ترین مقامات اتحادیۀ اروپا – نیز از زمره رویدادهائی است که از پس از امضای پیمان رم تا کنون، سابقه نداشته است. تردیدی نیست که این بی سابقگی حقی را از توسک برای تلقی از ترامپ به عنوان یک تهدید مقدم زائل نمی کند. به واقع هم او محق است که ترامپ را تهدیدی برای اروپا – و باید افزود برای دنیا – تلقی کند. اما نکتۀ شایان توجه در نامۀ توسک این است که او عنوان نامۀ خود را “تنها اگر با هم باشیم، توانمندیم”، گذاشته و در عین حال تصویری از اروپا به دست داده است، که هیچ گاه این چنین تنها نبوده است.
نامحتمل نیست که این تنهائی، توسک و شورای اروپا را به توافقی با بریتانیا در مورد برگزیت، متفاوت با آنچه تا کنون تصور می شده است، ترغیب کند. جز این نیست که ترزا می، نخست وزیر بریتانیا هم، تنها چند روز پس از آن که ظاهراً قول حمایت از ناتو را از ترامپ گرفت، ناگزیر شد به انتقاد از برخی فرامین او برخیزد.
