یکشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۲ - ۱۳:۳۷

كار، ارگان سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)

یکشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۲ - ۱۳:۳۷

به یاد قمرالملوک وزیری، بانوی آواز ایران

۱۴ مرداد امسال ۵۹ مین سالگرد فوت قمر الملوک وزیری بانوی موسیقی سنتی و ردیفی ایرانی است. قمر در سال ۱۲۸۴ در شهر تاکستان در استان قزوین بدنیا آمد. آز آنجایی که در کودکی یتیم شده بود دوران کودکی و نوجوانی اش را تحت سرپرستی مادر بزرگش گذراند. مادر بزرگ که خود روضه خوان حرم ناصرالدین شاه بود اولین درس های خوانندگی را از کودکی به قمر آموخت. سالها بعد، آشنايی قمر با مرتضی نی داوود (نوازنده تار، آهنگساز و سازنده  تصنیف مرغ سحر) آغازگر تمرکز حرفه ای کارش در موسیقی ردیفی ایرانی شد.

۱۴ مرداد امسال ۵۹ مین سالگرد فوت قمر الملوک وزیری بانوی موسیقی سنتی و ردیفی ایرانی است. قمر در سال ۱۲۸۴ در شهر تاکستان در استان قزوین بدنیا آمد. آز آنجایی که در کودکی یتیم شده بود دوران کودکی و نوجوانی اش را تحت سرپرستی مادر بزرگش گذراند. مادر بزرگ که خود روضه خوان حرم ناصرالدین شاه بود اولین درس های خوانندگی را از کودکی به قمر آموخت. سالها بعد، آشنایی قمر با مرتضی نی داوود (نوازنده تار، آهنگساز و سازنده  تصنیف مرغ سحر) آغازگر تمرکز حرفه ای کارش در موسیقی ردیفی ایرانی شد. صدای قمر به خاطر مهارت او در جمله بندی و استفاده بی بدیل او از تحریر و صداهای تزیینی در موسیقی سنتی ایران یگانه است.

فعالیت حرفه ای استاد قمرالملوک وزیری همزمان بود با آغاز صنعت ضبط و پخش صدا و فعالیت تجاری کمپانی های صفحه پر کنی در ایران. گشایش رادیو ایران در سال ۱۳۱۹ نیز به ضبط  آثار او کمک کرد و موسیقی قمر را به عموم مردم رساند. اکنون  ۲۰۰ قطعه ضبط شده از قمر الملوک وزیری باقی مانده. این گنجینه با ارزش یادآور سبک اجرای موسیقی ردیفی قبل از ورود غرب گرایی در «موسیقی اصیل ایرانی» است. از همین رو در ۵ دهه اخیر صدای ضبط شده قمر راهنمای بسیاری از خوانندگان زن ایرانی، از جمله اعضا مرکز پخش و اشاعه  موسیقی ایرانی، خانم ها  پریسا و هنگامه اخوان در دوران قبل از انقلاب، و سپیده رئیس سادات و برخی از خوانندگان بعد از انقلاب بوده.

قمرالملوک وزیری اولین خواننده زن ایرانی بود که بدون حجاب بر روی صحنه حاضر شد. این اتفاق که در سال ۱۳۰۳ در کنسرتی در گراند هتل تهران واقع در خیابان لاله زار بوقوع پیوست، آغازگر حضور بی حجاب دیگر خوانندگان زن، از جمله ملوک ضرابی و روح انگیز، بر روی صحنه شد. در آن زمان، بی حجابی ممنوع بود و زنان بی ‌چادر را در خیابانها دست‌ گیر میکردند!

جدا از جایگاه مهم قمر در موسیقی ردیفی ایرانی،  او به خاطر ارادتش به انسانهای محروم و نیازمند و شخصیت انسان دوست و کمک هایش به نیازمندان نیز در زمان خود شهرت پیدا کرد. علیرغم آشنایی اش با دولتمردان وقت، قمر هم نشینی با خانواده های تهی دست را بر بزرگان دربار ترجیح میداد.  وی درآمد بسیاری از کنسرت ها، و هدایایی که از طرف دوستداران ثروتمندش به او تقدیم شده بود را به سازمان های  خیریه وقت، از جمله شیر و خورشید سرخ،  کودکان یتیم، و همکاران کم در آمدش، از جمله عارف قزوینی، بخشید.

قمر در ۱۴ مرداد ۱۳۳۸ در تهران درگذشت و در گورستان ظهیر الدوله به خاک سپرده شد. او در بخشی از وصیت نامه اش نوشت:  «من مرده‌ام اما خاطرهٔ حیات هنری‌ام نمرده‌ است. وقتی که تو این درد دل ‌های مرا میخوانی من زیر خروار ها خاک سرد و سیاه خفته ام. دیگر از حنجرهٔ خشکم صوتی بر نمی‌خیزد و دنیایم تاریک و خاموش است اما روحم عظمتش را از دست نداده و هنرم را بنده زور و زر و خیانت نکردم. مطمئنم کسی بعد از مرگم، از من بدگویی نمی‌کند. من هیچ ثروتی ندارم، اما دل‌ های یتیمانی را دارم که به خاطر مرگم از غم مالامال می‌شوند. چشم‌ هایی را دارم که در فقدانم اشک می‌ریزند. همان‌هایی که با پولم پرورش یافتند، شوهر کردند، داماد شدند و به جای اینکه جایشان در مراکز فساد و زندان باشد، انسانهای خوشبختی هستند»

منابع:

– قمر در محاق؛ یادی از قمرالملوک وزیری در سالمرگش، نوشته فروزان جمشید نژاد

https://www.bbc.com/persian/arts/2012/08/120804_l41_music_ghamar_vaziri_anniversary

– قمرالملوک وزیری” در ویکی پیدیا

https://fa.wikipedia.org/wiki 

– کیفیت آواز های ایرانی. نوشته ساسان سپنتا

http://ensani.ir/file/download/article/20120504120307-6099-546.pdf

– وصیت نامه بانو قمر الملوک وزیری

https://web.archive.org/web/20200716101039/https://www.borna.news/بخش-فرهنگ-هنر-۶/۷۴۴۶۹۷-وصیتنامه-بانو-قمرالملوک-وزیری 

تاریخ انتشار : ۱۵ مرداد, ۱۴۰۱ ۳:۲۴ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سخن روز

چگونه رسانه های بریتانیا و ایالات متحده فلسطینیان را انسان زدایی می کنند؟

رسانه‌های بریتانیایی-آمریکایی مرگ فلسطینی‌ها را منفعلانه گزارش می‌کنند، گویی از طریق سوانح طبیعی مرده اند، اغلب مرگ‌ها را به زبانی بیان می‌کنند که نشان می‌دهد آنها عمدتاً حماس یا در مجاورت حماس هستند، یا حداقل به‌طور نامناسبی در مقابل موشک‌ها قرار گرفته اند.

مطالعه »
یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
آخرین مطالب

فاجعه غزه و ظهور نئوفاشیسم ایرانی…

به طور کل این استنباط در جامعه شکل گرفته که حاکمیت در ایران  بخش های عمده مردم و جامعه مدنی را در سرنوشت خود مشارکت نمی دهد. تعامل دو- طرفه بین حاکمیت و مردم، دچار  مشکلاتی است. اگر فرصت برای مشارکت مردمی ایجاد نشود، طبیعتا احساس تعلق از بین رفته و باعث سرخوردگی وسیع ، بیگانگی، حتی ضدیت با حاکمیت در بعضی اقشار جامعه می شود.

جنبش دادخواهی و ضرورت تلاش برای محاکمه «مقام امنیتی» در یک دادگاه بین‌المللی

پرویزثابتی همان «مقام امنیتی» معروف رژیم سابق و از مسئولان اصلی ساواک و همه کاره اداره سوم، پس از چندین دهه خود را آفتابی کرده و به روی صحنه آمده است و با وقاحت بی مانندی منکر هرگونه شکنجه شده و مدعی است که رؤسای ساواک زدن حتی یک سیلی به گوش افراد دستگیر شده و تحت بازجوئی را ممنوع اعلام کرده بودند …

گزارش شرکت هیئت نمایندگی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) در کنگرهٔ حزب چپ آلمان

روز دوم کنگره یعنی شنبه ۱۸ نوامبر ۲۰۲۳ (۲۷ آبان ۱۴۰۲)، با خانم یولیا ویدمن مسئول بخش سیاست بین‌الملل حزب چپ آلمان دیداری صورت گرفت. فت‌وگو با آرزوی موفقیت برای کنگرۀ حزب چپ آلمان از سوی هیئت نمایندگی سازمان و آرزوی موفقیت برای سازمان از سوی خانم یولیا ویدمن و تأکید بر ادامهٔ هم‌کاری نزدیک میان سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) و حزب چپ آلمان به پایان رسید.

کنوانسیون استانبول، حمایت از زنان در برابر خشونت

کنوانسیون شورای اروپا معروف به کنوانسیون استانبول، روز چهارشنبه، یازده مه ۲۰۱۱ (۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۰)، توسط وزرای امور خارجه ۴۷ کشور اروپایی در استانبول تصویب و از ۱ اوت ۲۰۱۴ توسط امضا کنندگان لازم الاجرا است. … هدف این کنوانسیون تقویت برابری بین زن و مرد و حق زنان برای داشتن زندگی عاری از خشونت است.

یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
بیانیه ها

بیانیه‌ی کانون نویسندگان ایران به مناسبت ۲۵ نوامبر، ‌روز جهانی منع خشونت بر زنان

جنبش مقاومت و آزادی‌خواهی زنان که بی‌درنگ پس از استقرار حاکمیت اسلامی نخستین گام علنی خود را با اعتراض به «حجاب اجباری» در هفدهم اسفندماه ۵۷ برداشته بود، از آن پس بارها به‌ شکل‌های گوناگون قد علم کرد تا سرانجام در پی قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی شعله‌ور شد و در اندک‌زمانی به شکل جنبشی عمومی درآمد…..

مطالعه »
پيام ها

پیام نرگس محمدی در مورد اعدام میلاد زهره وند، هشتمین معترض جنبش زن زندگی آزادی

حکومت دینی استبدادی، فریبکارانه و حیله‌گرانه قواعد کشتار بی‌رحمانه را به جای میدان جنگ در دالانهای دادگاه انقلاب و به جای فرماندهان، با قضات دست‌نشانده نهادهای امنیتی_نظامی پیش می‌برد. صحنه جنایت قتل و کشتار حکومتی هم با تشریفات مبتذل، “سکوی اجرای قانون” نامیده می‌شود.

مطالعه »
بیانیه ها

بیانیه‌ی کانون نویسندگان ایران به مناسبت ۲۵ نوامبر، ‌روز جهانی منع خشونت بر زنان

جنبش مقاومت و آزادی‌خواهی زنان که بی‌درنگ پس از استقرار حاکمیت اسلامی نخستین گام علنی خود را با اعتراض به «حجاب اجباری» در هفدهم اسفندماه ۵۷ برداشته بود، از آن پس بارها به‌ شکل‌های گوناگون قد علم کرد تا سرانجام در پی قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی شعله‌ور شد و در اندک‌زمانی به شکل جنبشی عمومی درآمد…..

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

فاجعه غزه و ظهور نئوفاشیسم ایرانی…

جنبش دادخواهی و ضرورت تلاش برای محاکمه «مقام امنیتی» در یک دادگاه بین‌المللی

گزارش شرکت هیئت نمایندگی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) در کنگرهٔ حزب چپ آلمان

کنوانسیون استانبول، حمایت از زنان در برابر خشونت

هنری کیسینجر، وزیر خارجه پیشین آمریکا و طراح «جنگ و صلح» درگذشت!

اعدام کامران رضایی، از معترضان آبان ۹۸ در شیراز