دوشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۲ - ۰۵:۳۴

كار، ارگان سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)

دوشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۲ - ۰۵:۳۴

دوآلیسم آقای علی کشتگر

بە نظر می رسد در دنیای موجود و کلا آنگاە کە نوع نگرش بە جهان مطرح است اتخاذ نگاهی کە در آن دوآلیسم و نگرش ارگانیکی با هم مخلوط شدەباشند، بهتر جواب می دهد. و در مورد خاص اوکراین این نگاە التقاطی بە ما می گوید کە جهان لیبرال دمکراسی بهتر از جهان دیکتاتوری است، اما بدون لیبرال دمکراسی هم وجود دیکتاتوری ها و حداقل بروز اعمال خشن آنها امکان ناپذیر است!

نگرش دوآلیستی ریشەای بە درازای تاریخ دارد. از اندیشەهای دینی گرفتە تا مدرن و سکولار، می توان ردپای آن را گرفت. از اعتقاد بە دو نیروی خیر و شر در دین زرتشت گرفتە تا اندیشە دکارت در خصوص عین و ذهن کە متعلق بە دوران مدرن و آغاز نگرش مدرنیستی است، بشر حضور آن را کاملا در کنار خود یافتە است.

این بنیان در اندیشمندان سیاسی هم بازتاب یافتە: ظالم ـ مظلوم، فئودال ـ رعیت، سرمایەدار ـ کارگر و… . در واقع نگرش دوآلیستی بە وقایع جهان، همانند همە نگرشهای دیگر بە نوعی بخشی از واقعیت جهان را توضیح می دهد، اما اشتباە است کە گمان کنیم کل حقیقت در انحصار چنین طرز نگاهیست. ناگفتە نماند کە نگاە دوآلیستی در سیاست، نگاە غالب است و اتفاقا از لحاظ دو قطبی کردن جامعە و بسیج نیرو توسط طرفین، بهترین ابزار فکری ـ معنوی تلقی می شود. برای همین بسیاری از سیاسی ها میل بە استفادە از چنین بنیان فلسفی دارند.

آقای علی کشتگر در مقالەی تحت عنوان “کمونیستهای حامی جنایات پوتین” با استفادە از تجارب دوران جنگ سرد تلاش می کند با دو وجهی ساختن واقعیت و اتخاذ برخورد دوآلیستی، بە معضل اصلی جهان کنونی پاسخ دهد. او می گوید “تضاد عمدە امروز جهان تضاد میان اردوگاە دمکراسی و دیکتاتوری است.”

البتە آقای کشتگر تلاش می کند با طرح مشکلات و کاستیهای اردوگاە دمکراسی، بنوعی از اتخاذ نگرش تقدس مآبانە بە کشورهای دمکراتیک خودداری کند، اما این از اصل مسئلە کە بنیان دوآلیستی نگاە او بە واقعیت است نمی کاهد.

اما نگاە دوآلیستی همانند همە بنیانهای نگرشی دیگر اشکالات خاص خود را دارد. از جملە در عرصە فلسفی گفتە می شود کە آنچنانکە دکارت تصور می کرد میان عین و ذهن فاصلە قطعی وجود ندارد، و در واقع وجود این دو عنصر، وجودی درهم تنیدەاست. یعنی بدون عین نمی تواند ذهن وجود داشتە باشد و بدون ذهن هم عین قابل تصور نیست. هگل از منتقدان چنین نگاهی بود و حتی پراگماتیستهائی مانند دیوئی کە نگاهی ارگانیک و نە اتم وار بە پدیدەها داشتند از این طرز نگرش در حوزە فلسفی انتقاد کردند. بە بیان دیگر آنگاە کە نگاە ما بە پدیدەها ارگانیکی است و نە اتمیک، کل تصویر عوض می شود.

اشکال نگاە دوآلیستی آقای کشتگر بە واقعیت جهان کنونی این است کە علیرغم انتقادهائی کە او بە نظام دمکراسی دارد، اما او اشکالات این نظام را در بوجود آوردن فاجعە جهان کنونی نمی بیند و انتقاد از آن را صرفا بە داخل نظم موجود در کشورهای دمکراتیک محدود می کند. یعنی بطور مشخص او مسئولیت نظامهای لیبرال ـ دمکراسی را در تحریک روسیە و فشار آوردن بر آن در دوران قبل از آغاز تجاوز پوتین بە اوکراین را نمی بیند. بنابراین نقد او تنها بە نقدی درونی در حوزە سیاست داخلی در کشورهای دمکراتیک محدود می شود و بە نقد سیاست خارجی آنها فرا نمی روید.

انتقاد آقای علی کشتگر از کمونیستهائی کە از تجاوز پوتین دفاع می کنند، انتقادی درست است. اما باید متوجە بود کە خیر مطلق تنها در عالم آبستراکت وجود دارد و باید محتاط بود کە آن را بە عالم واقع تسری نداد. بی گمان اعمال غرب در تحریک پوتین در حملە بە اوکراین نمی تواند پوتین را از جنایتهائی کە در این کشور مرتکب می شود عاری از پذیرفتن مسئولیت اصلی کند، اما نگاە صرفا دوآلیستی منجر بە این می شود کە ما در هر صورت یکی را فرشتە تصور کنیم و دیگری را شیطان. و اشکال نگاە دوالیستی همین است.

بە نظر می رسد در دنیای موجود و کلا آنگاە کە نوع نگرش بە جهان مطرح است، اتخاذ نگاهی کە در آن دوآلیسم و نگرش ارگانیکی با هم مخلوط شدەباشند، بهتر جواب می دهد. و در مورد خاص اوکراین این نگاە التقاطی بە ما می گوید کە جهان لیبرال دمکراسی بهتر از جهان دیکتاتوری است، اما بدون لیبرال دمکراسی هم وجود دیکتاتوری ها و حداقل بروز اعمال خشن آنها امکان ناپذیر است!

متاسفانە دنیای لیبرال ـ دمکراسی در جلوەهای سیاست خارجی خود، چنانکە تجربە روابط آن با کشورهای دیکتاتوری عربی و ارتباط تاریخی با بنیادگراهای اسلامی در اقصاء نقاط جهان نشان می دهد، خلاف پیامهای اولیە این نگرش فلسفی ـ سیاسی است کە در اندیشمندان آزادیخواە آن همانند جان لاک وجود داشتند. خلافی کە بە نوبە خود در تبدیل کردن دنیا بە جهنم نقش ایفاء می کند.

و نهایتا باید تاکید کرد کە از لحاظ تاریخی کمونیستها قرابت بیشتری با کشورهای لیبرال ـ دمکراسی دارند تا با کشورهای دیکتاتوری کە از منظری ارتجاعی با تسلط سرمایەداری مدرن بر جهان می رزمند. و واژە امپریالیسم، آن شاەکلید اصلیست کە چنین چپهائی را در گرویدن بە دیکتاتورهای مرتجع توجیە تئوریکی می کند.   

بخش : سياست
تاریخ انتشار : ۱۲ فروردین, ۱۴۰۱ ۱۲:۳۵ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سخن روز

چگونه رسانه های بریتانیا و ایالات متحده فلسطینیان را انسان زدایی می کنند؟

رسانه‌های بریتانیایی-آمریکایی مرگ فلسطینی‌ها را منفعلانه گزارش می‌کنند، گویی از طریق سوانح طبیعی مرده اند، اغلب مرگ‌ها را به زبانی بیان می‌کنند که نشان می‌دهد آنها عمدتاً حماس یا در مجاورت حماس هستند، یا حداقل به‌طور نامناسبی در مقابل موشک‌ها قرار گرفته اند.

مطالعه »
یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
آخرین مطالب

باد پیچنده

خوی ویرانگر باران چو رها گشت به دشت؛
هر چه مزرع، ز کران تا به کران برد که برد؛

دست توده چو به هم وصل شد و جلوه نمود؛

این تغابن ز سراپای جهان برد که برد

فقر گفتمان و سلاح تخریب

گویا سریال پرویز ثابتی ادامه دار است. این بار شاهین نجفی و کسی که او را «شاعر و نویسنده و فلسفه دان» خوانده، مدعی هستند که ادعای شکنجه ساواک توسط جریان‌های چپ روایت سازی دروغ و غیرواقعی است و مطلقا چنین چیزی حداقل اثبات نشده است …

 ۱۹ بهمن و ۷ اکتبر: تفاوت ها و شباهت ها

اختلاف نظر بین ما بر سر تفاوت های ماهوی میان حماس و فدایی نیست. اختلاف بر سر این است که آیا ۷ اکتبر یک نقطه چرخش حیاتی در مبارزه فلسطین علیه اشغالگران هست یا نیست؟

حتی اگر دستمزد ها ۲۰۰ درصد افزایش بیابند، مستمری کارگران در سال ۱۴۰۳ هنوز به خط فقرِ امسال نمی‌رسد!

ارائه‌ی پیشنهاد افزایش ۱۸ و ۲۰ درصدی حقوق‌ها در سال آینده از سوی دولت،  نشانه‌هایی از بدتر شدن اوضاع است آنگونه که به قول وطنخواه «… فرد شاغل باید هفته‌ای ۵۰ یا ۶۰ ساعت کار کند تا فقط اجاره خانه بدهد و نان خالی بخرد و به خانه ببرد….»

یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
بیانیه ها

امریکا با وتوی خود شریک جرم کشتار مردم فلسطین و مسئول تهدید صلح و امنیت جهانی است!

سازمان ما نه تنها امریکا را از این پس شریک جرم اسراییل در نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت در غزه می‌داند، بلکه مسئول خطر گسترش جنگ و تهدید صلح جهانی می‌شمارد.

مطالعه »
پيام ها

پیام نرگس محمدی در مورد اعدام میلاد زهره وند، هشتمین معترض جنبش زن زندگی آزادی

حکومت دینی استبدادی، فریبکارانه و حیله‌گرانه قواعد کشتار بی‌رحمانه را به جای میدان جنگ در دالانهای دادگاه انقلاب و به جای فرماندهان، با قضات دست‌نشانده نهادهای امنیتی_نظامی پیش می‌برد. صحنه جنایت قتل و کشتار حکومتی هم با تشریفات مبتذل، “سکوی اجرای قانون” نامیده می‌شود.

مطالعه »
بیانیه ها

امریکا با وتوی خود شریک جرم کشتار مردم فلسطین و مسئول تهدید صلح و امنیت جهانی است!

سازمان ما نه تنها امریکا را از این پس شریک جرم اسراییل در نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت در غزه می‌داند، بلکه مسئول خطر گسترش جنگ و تهدید صلح جهانی می‌شمارد.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

به مناسبت ۱۰ دسامبر، روز جهانی حقوق بشر

باد پیچنده

فقر گفتمان و سلاح تخریب

 ۱۹ بهمن و ۷ اکتبر: تفاوت ها و شباهت ها

حتی اگر دستمزد ها ۲۰۰ درصد افزایش بیابند، مستمری کارگران در سال ۱۴۰۳ هنوز به خط فقرِ امسال نمی‌رسد!

پادکست برنامه‌ی: اتحاد، مبارزه، پیروزی؛ در هفتادمین سالگرد ١۶ آذر روز دانشجو