یکشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۲ - ۲۱:۳۷

كار، ارگان سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)

یکشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۲ - ۲۱:۳۷

قدرت گیری طبقه جدید اسلام گرایان حرفه ای در جمهوری اسلامی

میلوان جیلاس در اثر خود بنام "طبقه جدید" از شکل گیری گروه اجتماعی در شوروی سابق سخن به میان می آورد که با استفاده از امتیازات حزبی و دولتی بتدریج صاحب جایگاه و مقام می شدند و سلطه خود بر دستگاه دولتی، اقتصاد و جامعه تحمیل می کردند.

میلوان جیلاس در اثر خود بنام “طبقه جدید” (ترجمه عنایت اللە رضا، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۵۳) از شکل گیری گروه اجتماعی در شوروی سابق سخن به میان می آورد که با استفاده از امتیازات حزبی و دولتی بتدریج صاحب جایگاه و مقام می شدند و سلطه خود بر دستگاه دولتی، اقتصاد و جامعه تحمیل می کردند. از نظر او طبقه جدید در قالب “بوروکراسی سیاسی” (ص ۶۲)، با استفاده از امتیازات و برتری های اقتصادی، قادر بود انحصار خویش را در اداره امور مملکت و دولت محکم و استوار کند (ص ۵۵).

در اینجا طفیلی گری با اجرای وظایف ضروری اداره کشور درهم می آمیزد. نویسنده به تهی شدن فرهنگ این طبقه از حرف ها و شعارهای انقلابی و یا بی معنا شدن بسیاری از حرف های سیاسی کلیشه ای هم اشاره می کند و ساختار حزب کمونیست شوروی را بستر مساعد رشد این طبقه می داند.

در ایران نیز همه شواهد نشان می دهند که نسل جدیدی از مدیران و کارگزاران مکتبی که به دانشگاه ها و موسسات آموزشی خاص حکومتی (امام صادق، مالک اشتر، امام حسین، مؤسسه‏ آموزشی‏ و ‏پژوهشی امام خمینی، دانشگاه معارف اسلامی، دانشگاه های غیردولتی نزدیک به حکومت مانند رفاه) رفته اند و یا کسانی که از طریق سهمیه ها و رانت سیاسی به دانشگاه ها راه یافته اند و در بسیاری موارد هم بدون زحمت فراوان و بدون درس خواندن واقعی صاحب مدارک و عناوین دانشگاهی شده اند بتدریج دست بالا را در سلسله مراتب قدرت و مدیریتی از آن خود کرده اند.

یکدست شدن نهادهای اصلی قدرت از جمله مجلس، دولت و قوه قضائیه و مدیریت آشکار و پنهان آنها توسط نهاد رهبری پی آمد قدرت گرفتن این طبقه جدید است. دولت رئیسی از این نظر گوی سبقت را از دولت های قبلی ربوده و شمار بزرگی از اعضای اصلی دولت، مسئولین اجرایی در دستگاه های مرکزی و محلی و نهادهای وابسته به آنها از این شبکه می آیند.

“مدیران جوان بسیجی و انقلابی” که در اینجا و آنجا از آنها نام برده می شود نورسیدگان طبقه جدید هستند.

بازگشت به نوشته جیلاس به معنای همسانی ساده شده شرایط ایران کنونی با شوروی سابق نیست. اما آنچه نوشته او را از نگاه نظری قابل تامل می کند جایگاه ایدئولوژی و ساختار بسته حزبی، کنار رفتن اصل شایسته سالاری، فساد فراگیر، انحصار قدرت سیاسی توسط این گروه خاص در راس و بدنه حکومتی غیرشفاف است که در آن گروه ها و باندهای مافیایی قدرت نقش اساسی دارند.

طبقه اسلام گرایان حرفه ای

ایدئولوژی طبقه جدید حکومتی جمهوری اسلامی روایتی از اسلام شیعه است که می توان به آن اسلام گرایی حرفه ای نام داد. منظور از اسلام گرایی حرفه ای استفاده ابزاری از دین و تظاهر به نوعی دینداری مناسکی است که همانند نشانه هویتی و متمایز کننده پدیدار می شود.

  در اسلام گرای حرفه ای خوانشی از دین و تظاهر بیرونی آن به ابزار اصلی بالا رفتن از پله های قدرت و دستیابی به منابع و امکانات دولتی و خصوصی تبدیل می شود. ویژگی مهم دیگر طبقه جدید اسلام گرایان حرفه ای رابطه تنگاتنگ آنها با اقتصاد و تجارت است.

شاید بتوان گفت که همین رابطه با پول، اقتصاد و اشکال گوناگون فساد هم سبب شده تا مدیران ریز و درشت حکومتی از نظر اخلاقی و ایدئولوژیک که تا این اندازه سقوط کنند. دین اسلام گرایان حرفه ای بیشتر این دنیایی است و در خدمت “زر و زور” و منافع مستقیم حکومت دینی و وابستگان طبقه جدید.

اسلام گرایی حرفه ای پی آمد اجتناب ناپذیر دخالت دین در حکومت و سیاست، حکومتی شدن دین و پیوند تنگاتنگ آن با قدرت سیاسی و اقتصادی است. بدین گونه دینی که قرار بود معنویت را به سپهر سیاست و حکومت بیاورد خود از اخلاق و معنویت تهی و به ابزار قدرت و بازی های سیاسی حکومتی تبدیل شد.

 

تجربه ایران پس از ۱۳۵۷ نشان می دهد که کارکرد معنوی دین دولتی و ابزاری شده در زندگی جمعی افراد جامعه ضعیف و بی معنا می شود و مناسک و آئین های دینی بیش از در خدمت انسجام معنوی و ایمان اخلاقی جامعه باشد هدف های سیاسی و کاسبکارانه فردی و جمعی دنبال می کند. آنچه که در ادبیات گذشته ایران ریاکاری اهل دین و زهد ریاکارانه نام گرفته بود به الگوی رفتاری غالب در جمهوری اسلامی تبدیل شده است.

طبقه جدید حاکم در جمهوری اسلامی دیگر باور چندانی هم به ایدئولوژی انقلابی سال های ۱۳۵۰، انقلاب پابرهنه ها و مستضعفان ندارند و این گفتمان و این واژه ها هم در عمل از معنا تهی شده اند.

 عدالت اجتماعی که در آن زمان از آن سخن می رفت جایش را به چپاول نهادهای بزرگ اقتصادی دولتی و شبه دولتی و بانک ها اقتصادی داده است. این گروه قدرتمند با وجود ظاهر اسلامی گفتمان خود به قول عباس عبدی اصول گرایان بدون اصول هستند.

بخش : سياست
تاریخ انتشار : ۱۴ بهمن, ۱۴۰۰ ۳:۰۰ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سخن روز

چگونه رسانه های بریتانیا و ایالات متحده فلسطینیان را انسان زدایی می کنند؟

رسانه‌های بریتانیایی-آمریکایی مرگ فلسطینی‌ها را منفعلانه گزارش می‌کنند، گویی از طریق سوانح طبیعی مرده اند، اغلب مرگ‌ها را به زبانی بیان می‌کنند که نشان می‌دهد آنها عمدتاً حماس یا در مجاورت حماس هستند، یا حداقل به‌طور نامناسبی در مقابل موشک‌ها قرار گرفته اند.

مطالعه »
یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
آخرین مطالب

با دانشگاه چه باید کرد؟ بررسی راهکار برون‌رفت از انسداد فعالیت سیاسی در دانشگاه

امروز نهادهای امنیتی مستقیما در دانشگاه ورود کرده‌اند و اعتراضات درون‌دانشگاهی سر از دادگاه‌های انقلاب درمی‌آورد و پرونده‌هایی که پنداشته می‌شود با تعلیق از تحصیل مواجه شود، به یک باره با مجازات حبس تعزیری روبه‌رو می‌شود.

امریکا با وتوی خود شریک جرم کشتار مردم فلسطین و مسئول تهدید صلح و امنیت جهانی است!

سازمان ما نه تنها امریکا را از این پس شریک جرم اسراییل در نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت در غزه می‌داند، بلکه مسئول خطر گسترش جنگ و تهدید صلح جهانی می‌شمارد.

پیچیدگی انتخابات در روسیه!

روحیۀ صلح‌طلبانه در روسیه روبه افزایش است، مطابق آمار, بیش از سی درصد ساکنان جوان روسیه خواهان پایان دادن به جنگ می‌باشند.

زینب جلالیان: تنها زن زندانی سیاسی کرد ایرانی که به حبس ابد محکوم شده است!

روند دستگیری و شرایط حبس زینب جلالیان، تنها زن زندانی سیاسی محکوم به حبس ابد، نامه‌های او و هم‌سلولی‌های‌اش نمونه‌ای است از تداوم صدای آزادی‌خواهی و حق‌طلبی زنان علیرغم فشارهای متعددی که این فعالین سیاسی و مدنی دهه‌هاست با آن دست به گریبان‌اند.

یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
بیانیه ها

امریکا با وتوی خود شریک جرم کشتار مردم فلسطین و مسئول تهدید صلح و امنیت جهانی است!

سازمان ما نه تنها امریکا را از این پس شریک جرم اسراییل در نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت در غزه می‌داند، بلکه مسئول خطر گسترش جنگ و تهدید صلح جهانی می‌شمارد.

مطالعه »
پيام ها

پیام نرگس محمدی در مورد اعدام میلاد زهره وند، هشتمین معترض جنبش زن زندگی آزادی

حکومت دینی استبدادی، فریبکارانه و حیله‌گرانه قواعد کشتار بی‌رحمانه را به جای میدان جنگ در دالانهای دادگاه انقلاب و به جای فرماندهان، با قضات دست‌نشانده نهادهای امنیتی_نظامی پیش می‌برد. صحنه جنایت قتل و کشتار حکومتی هم با تشریفات مبتذل، “سکوی اجرای قانون” نامیده می‌شود.

مطالعه »
بیانیه ها

امریکا با وتوی خود شریک جرم کشتار مردم فلسطین و مسئول تهدید صلح و امنیت جهانی است!

سازمان ما نه تنها امریکا را از این پس شریک جرم اسراییل در نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت در غزه می‌داند، بلکه مسئول خطر گسترش جنگ و تهدید صلح جهانی می‌شمارد.

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

با دانشگاه چه باید کرد؟ بررسی راهکار برون‌رفت از انسداد فعالیت سیاسی در دانشگاه

امریکا با وتوی خود شریک جرم کشتار مردم فلسطین و مسئول تهدید صلح و امنیت جهانی است!

خشونت خانگی، دردی که درمان دارد

پیچیدگی انتخابات در روسیه!

زینب جلالیان: تنها زن زندانی سیاسی کرد ایرانی که به حبس ابد محکوم شده است!

هنری کیسینجر: یک سالوس