سوال- شما در چه تاریخی سردبیر نشریه کار بودید و نشریه به چه صورتی اداره می شد؟
من بیش از دو دهه در “کار” قلم زده ام. مدت مدیدی جزو هیئت تحریریه “کار” بودم و سه دوره سردبیر. از اسفندماه سال١٣۶٢ تا کنگره اول سازمان (سال ١٣۶٩) و از کنگره اول تا کنگره نهم به جز یک دوره در فاصله کنگره هفتم تا کنگره هشتم. من دو دوره سردبیر کار روزنامه ای بودم و اولین سردبیر کارآنلاین در فاصله بین کنگره هشتم تا کنگره نهم.
کار در تمام این دوره ها به صورت جمعی اداره می شد. کار همانند سایر نشریات سردبیر داشت و هیئت تحریریه. جلسات هیئت تحریه برگزار می شد، در آن جلسات حول مسائل سیاسی بحث می شد و بعد از آن موضوعات از جمله یادداشت (یا سرمقاله) برای نوشتن تعیین می گردید و رفقای دست اندرکار مطالب را تهیه و در اختیار سردبیر می گذاشتند. در جلسه دوم تحریریه روی مطالب تهیه شده اظهار نظر می شد و کار دوباره روی آن ها صورت می گرفت و بعد از آن به تایپ و صفحه بندی سپرده می شد.
سردبیر توسط شورای مرکزی و یا هیئت سیاسی ـ اجرائی انتخاب می شد و هیئت تحریریه هم به تائید ارگان های مزبور می رسید. در کنار هیئت تحریریه رفقای زیادی در کار تایپ، ادیت تایپی، صفحه بندی، چاپ و توزیع مشارکت داشتند. کار بدون زحمات شبانه روزی آن های نمی توانست به دست علاقمندان برسد.
سوال- وضعیت سیاسی کشور در دوره سردبیری شما، چگونه بود؟ در آن وضعیت نشریه کار به چه شکلی و با چه تیراژی انتشار می یافت (به صورت هفتگی، دو هفته یک بار، ماهانه، آنلاین)؟ خوانندگان نشریه چه کسانی بودند؟
توضیح وضعیت سیاسی در این دوره طولانی، صفحات زیادی را می طلبد. من از توضیح وضعیت سیاسی می گذرم و به بخش دوم سئوال شما جواب می دهم. در دوره دوم ـ از اسفندماه ١٣۶٢ تا ١٣٧٠ ـ کار به صورت ماهانه و در قطع کوچک منتشر می شد و بداخل کشور ارسال می گردید. در داخل کشور توسط تشکیلات مخفی سازمان بازتکثیر شده و در هزاران نسخه در سطح کشور پخش می شد. گاه تیراژ آن با وجود فضای اختناق از ده هزار نسخه می گذشت. در اروپا هم نشریه کار چاپ می شد، بخشی از آن به شوروی منتقل می شد و بخش دیگر در اروپا پخش می گردید. در این دوره در داخل کشور اعضاء و هواداران و فعالین سیاسی که نشریه دست آن ها می رسید، خواننده کار بودند.
در دوره اول و دوم سردبیری من، کار به صورت دو هفتگی انتشار می یافت و مخاطبین آن عمدتا فعالین سیاسی در خارج از کشور بودند. کار در این دوره از طریق پست به دست مشترکین و تشکیلات سازمان در کشورهای مختلف می رسید. دوره سوم سردبیری من با کارآنلاین شروع شد. در آن زمان هم کار به صورت آنلاین روی اینترنت بود و هم هر دو هفته یکبار به صورت روزنامه ای منتشر می شد و در سایت هم قرار می گرفت.
سوال- از زمان دوره ای که شما سردبیر بودید تا امروز چه تحوالاتی در نشریه ایجاد شده است؟ ارزیابی شما نسبت به این تغییرات چیست؟
کار از نشریه دو هفتگی درآمده و به سایت اینترنتی تبدیل شده و جای آن را کارآنلاین گرفته است. در آن زمان مسئولیت با سردبیر و هیئت تحریریه بود و اکنون با شورای سردبیری. در آن زمان رویدادهای دو هفته در نشریه درج می شد و اکنون به طور روزمره مطالب جدید در سایت گذاشته می شود. تنوع مطالب در کارآنلاین بیشتر شده و فضای آن بازتر شده است. گذر از کار دو هفتگی به کارآنلاین، تغییر مهمی در حیات ٣۵ ساله آن است.
سوال- در شرایط امروز انتشار نشریه حزبی تا چه حدی ضروری است؟ امروز در عصر ارتباطات، نشریات حزبی لازم است چه سیمایی داشته باشند؟
برخی براین نظرند که گویا زمان نشریات حزبی به سرآمده است. نمی دانم چگونه چنین حکم کلی صادر می شود. در حالی که احزاب سیاسی نیازمند رسانه هستند. اکنون کمتر حزبی را می توان پیدا کرد که حداقل سایت به نام خود نداشته باشد. برخی احزاب هم چنان روزنامه و یا نشریه دارند. لازم است اطلاعیه ها، مواضع سیاسی، بیانیه ها و فعالیت های حزبی در رسانه ها بازتاب پیدا کنند. حزب باید صاحب چنین رسانه ای باشد. رسانه ابزار اطلاع رسانی و تبلیغ حزب است.
احزاب در کشورهای دمکراتیک از رسانه های عمومی برای طرح دیدگاهشان استفاده می کنند و رادیو و تلویزیون کمابیش جلسات عمومی آن ها را بازتاب می دهند. اما این امکان در اختیار نیروهای اپوزیسیون ایران قرار ندارد. سازمان ما هم به عنوان نیروی اپوزیسیون، از چنین ابزارهائی محروم است. لذا وجود رسانه حزبی برای ما، امر ضروری است.
برای برخی احزاب نشریه و یا روزنامه اش به شاخصه آن تبدیل شده است. مثل اومانیته برای حزب کمونیست فرانسه. برای سازمان ما، کار جایگاه ویژه ای دارد و جزو شناسه های آن است. کار به مثابه یک نشریه قدمتی به اندازه انقلاب بهمن دارد. در طی این مدت کار تنها سه سال در داخل کشور امکان انتشار پیدا کرد. رژیم ایران کار را همانند سازمان وادار به مهاجرت کرد. در دهه اول انقلاب، بسیاری از رفقای ما در جریان پخش کار کتک خوردند، بازداشت شدند و مدت ها حبس کشیدند. اما این فشارها انتشار کار را متوقف نساخت.
امید است “کار” راه خود را به سوی ایران بگشاید و به تدریج همان جایگاهی را پیدا کند که در سال های اول انقلاب داشت. در ٣۵ امین سالگی، کار به صورت روزنامه ای در سایت کارانلاین قرار می گیرد. “کار روزنامه ای” این امکان را فراهم می کند که دوستداران سازمان آن را به دست علاقمندان برساند.
