نویسنده: سامدیپ سن – برگردان: رضا کاویانی
چه ترامپ، اوربان، ملونی یا میلی: احزاب دست راستی، به طور روزافزونی رهبری دولتها را در سراسر جهان به دست میگیرند. آنها پس از موفقیتهای داخلی خود، اکنون دست به هر کاری میزنند تا هژمونی جهانی خود را تثبیت کنند. حالا دیگر حالوهوای کافه اسکروتون در بوداپست، پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات نوامبر گذشته عالی و رونق گرفته است. نام این کافه برگرفته از راجر اسکروتون فیلسوف انگلیسی است* که مورد احترام راستگرایان آمریکایی و اروپایی است و همچنین نقش مهمی در تهیهٔ مستند «آمریکا و مجارستان، یک رابطه عشقی راست افراطی» ایفا کرد. در آن مستند، این کافه به عنوان یک مکان ملاقات محبوب معرفی میگردد که در آن متفکران راست از سراسر جهان گرد هم میآیند و شعارهای محافظهکارانه خود را عرضه مینمایند.
کیش شخصیت
مجارستان در زمان نخستوزیری ویکتور اوربان اغلب توسط جناح راست به عنوان شاهدی بر این است که یک آیندهٔ غیرلیبرال واقعاً امکانپذیر است. اما بوداپست به هیچوجه تنها پایتختی نیست که پوپولیستها و سیاستمداران دستراستی پس از انتخابات ایالات متحده با امید بیشتر به آینده نگاه میکنند: از رم تا بوئنوس آیرس، از سان سالوادور تا دهلی نو، رهبران راستگرا به همین ترتیب خوشبین هستند که با داشتن فردی همفکر مانند دونالد ترامپ در رأس ایالاتمتحده، تغییر ساختار سیاسی غیرلیبرال در جهان در دسترس است.
اول از همه، بازگشت ترامپ نشان میدهد که یک کیش شخصیتی خاص میتواند جذابیت زیادی در انتخابات در کشورهای دموکراتیک ایجاد کند. ترامپ خود را بهعنوان یگانهای سرراست و سرسخت معرفی کرده است که صبرش از شنیدن هایوهوی تکراری سیاستمداران حرفهای واشنگتن به پایان رسیده است. از طرف دیگر، او خود را به عنوان یک رهبر مصمم معرفی میکند که مایل است همهٔ هنجارهای سیاسی را کنار بگذارد و «آرمان ملی» را به نام مکانیسمهای دموکراتیک جایگزین نماید. این مدل همچنین الهامبخش رئیسجمهور آرژانتین، خاویر میلی و نایب بوکله در السالوادور بود.
خاویر میلی، اقتصاددان و حامی خودخواندهٔ آنارشیسم سرمایهداری، با به اصطلاح «سیاست اره برقی» خود به قدرت رسید: او میخواست دولت ظاهراً بیش از حد را نابود کند و کشور را از یک بحران مالی جدی نجات دهد. او از طریق یک ویدئوی تیکتاک (TikTok) در سال ۲۰۲۳ که در آن نام سازمانهای دولتی مختلف از جمله وزارتخانههای فرهنگ، محیط زیست و زنان، برابری و تنوع را که بر روی یک برگهٔ سفید نوشته شده بود، پاره میکند و با شعار همه را بیرون کنید، به شهرت جهانی رسید. نمایشهای تبلیغاتی او که اغلب با یک اره برقی ظاهر میشد، تأثیر داشت. میلی پس از پیروزی در انتخابات و به قدرت رسیدن، به وعدهٔ خود عمل کرد و اره برقی را به بخش عمومی برد. فقیرترین مردم آرژانتین کسانی هستند که رنج میبرند: بیش از نیمی از جمعیت زیر خط فقر افتادهاند. ۱۸ درصد در حال حاضر در فقر شدید زندگی میکنند.
در السالوادور، بوکله یک ستارهٔ راک نیز به طور مشابه خود را معرفی کرد و توانست قدرت را به دست گیرد. بوکله قول داد با خشونت و بدون هرگونه مصالحه با باندهای مالی و مواد مخدر در کشور مبارزه کند. سیاست «مانو دورا» («مشت آهنین») او منجر به زندانی شدن یک درصد از کل جمعیت، از جمله حدود ۳ هزار کودک، در زندانهای بزرگ که بیشباهت به قلعه نیستند، شده است.
به گفتهٔ عفو بینالملل، جنگ صلیبی بوکله علیه باندها شامل «نقض گستردهٔ حقوق بشر، از جمله هزاران دستگیری خودسرانه و نقض روند قانونی، و همچنین شکنجه و بدرفتاری» بود. با این وجود، محبوبیت بوکله حدود ۹۰ درصد است. برای طرفدارانش، او «باحالترین دیکتاتور جهان» است!
جنگ علیه «بیداری»
علاوه بر سبک رهبری اقتدارگرایانهٔ ترامپ، «برنامهٔ ضدبیداری» او نیز مورد استقبال راست جهانی قرار گرفته است. او زمانی ادعا کرد که دانشگاهها تحت تسلط «مارکسیستها و دیوانهها» هستند و قول داد اقدامات ضدتبعیض و فرصتهای برابر را لغو کند.
در این رابطه، ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، خود را پیشگام میداند. او پیش از این در کنفرانس کنش سیاسی محافظهکار ۲۰۲۳ (CPAC) در بوداپست به خود میبالید: «مجارستان اساساً یک میدان آزمایشی است که آیندهٔ سیاست محافظهکارانه روی آن آزمایش میشود. مجارستان جایی است که ما نه تنها از شکست ترقیخواهان و لیبرالها و ایجاد یک چرخش سیاسی محافظهکار مسیحی صحبت کردهایم. ما در واقع به این چرخش دست یافتهایم.»
تابلویی در بالای ورودی محل کنفرانس دیده میشد که بر روی آن نوشته شده بود: «No Wake Zone». ظاهراً «خبرنگاران بیدار» اجازهٔ حضور در کنفرانس را نداشتند.
در سال ۲۰۲۱، دولت اوربان «تصویر همجنسگرایی یا تغییر جنسیت» را در برنامههای رسانهای به بهانهٔ کودکان زیر ۱۸ سال، ممنوع کرد. به همین ترتیب، اشاره به همجنسگرایی در کلاسهای آموزش جنسی در مدارس ممنوع است.
مقامات مجارستان همچنین قانونی را علیه فعالیت دانشگاههای خارجی تصویب کردند و در نتیجه، دانشگاه اروپای مرکزی (CEU) که توسط جورج سوروس تأمین مالی میشد، مجبور به ترک کشور شد. در واقع، این قانون اساساً CEU اتحادیهٔ اروپا را هدف قرار داده بود، زیرا یک مرکز لیبرال علیه تفکر اوربان به حساب میآمد.
تصویر مسلمانان به عنوان دشمن
پیشگامان جناح راست نیز بیگانههراسی و اسلامهراسی ترامپ را تأییدی بر جهانبینی خود میدانند. ترامپ وعده داده است که مهاجران غیرقانونی را به صورت دستهجمعی دستگیر و اخراج خواهد کرد. او پیش از این به دروغ مدعی شده بود که مسلمانان نیوجرسی حملات ۱۱ سپتامبر را جشن گرفتهاند. او همچنین خواستار نظارت بیشتر بر شهروندان مسلمان آمریکایی شد و «ممنوعیت سفر مسلمانان» را در اولین دورهٔ ریاست جمهوری خود تصویب کرد.
همهٔ اینها باید برای افرادی مانند اوربان یا نخستوزیر ایتالیا جورجیا ملونی آشنا به نظر برسد: این دو، جنبش ضدمهاجرت اروپا را رهبری میکنند. ملونی ایدهٔ «حق عدم مهاجرت» را مطرح کرده است. او میخواهد با برونسپاری کنترلهای مرزی اروپا به کشورهای غیر اتحادیهٔ اروپا، آنچه را مهاجرت غیرقانونی میداند، مهار کند. او سیاستهای رادیکال راستگرای خود را به عنوان الگویی معرفی میکند که دیگر سران کشورهای اروپایی و دولتها باید از آن پیروی کنند. با این حال، منتقدان، برنامههای ملونی را «غیرانسانی و غیرقانونی» توصیف میکنند. اوربان، به نوبهٔ خود، خود را ناجی تمدن مسیحی اروپا معرفی کرده است. او از ورود «مهاجران مسلمان تروریست» و فرهنگهای بیگانه به اروپا انتقاد میکند: تنها راه رسیدن به یک اروپای امن و مسیحی، سیاست سختگیرانهٔ ضدمهاجرتی است که او دارد اعمال میکند.
هزاران کیلومتر دورتر در دهلی نو، نارندرا مودی، نخستوزیر ملیگرای هندو، قطعاً با اظهارات ملونی، اوربان و ترامپ موافق است. تحت رهبری او، لفاظیها و خشونتهای ضدمسلمانان در هند به اوج خود رسیده است. اعضای حزب مودی در تخریب خانههای فعالان مسلمان هند دست داشتند. چندین نمایندهٔ حزب خواستار تحریم مشاغل مسلمانان شدند. دولت مودی قانون اصلاح شهروندی را در سال ۲۰۱۹ این گونه معرفی کرد: مهاجران غیرقانونی از افغانستان، بنگلادش و پاکستان تنها در صورتی حق دارند تابعیت سریع خود را دریافت کنند که مسلمان نباشند. روزنامهنگاران منتقد با اتهامات نادرست تروریسم بمباران میشوند و سازمان ای جامعهٔ مدنی به دریافت غیرقانونی کمکهای خارجی متهم میشوند.
اتحادهای جهانی
البته همهٔ این تحولات غیرلیبرال به صورت مجزا در چارچوب ملی مربوطه اتفاق نمیافتد. ترامپها، مودیها، اوربانها، ملونیها و بوکلههای این جهان، به شدت از وجود یکدیگر آگاه هستند و دائماً برای ایجاد اتحادهای جهانی تلاش میکنند.
ایلان ماسک که اکنون در دولت ترامپ ریاست وزارت کارآمدی دولت (DOGE) دولت را بر عهده دارد، خود را یکی از طرفداران بزرگ «سیاست اره برقی» میلی توصیف میکند. ترامپ و ملیلی نیز روابط نزدیکی دارند. پس از پیروزی میلی در انتخابات آرژانتین، ترامپ از طریق پلتفرم سوشیال تروث (Social Truth) به او تبریک گفت: «من به شما بسیار افتخار میکنم. شما کشور خود را تغییر خواهید داد. آرژانتین را دوباره بزرگ کن!« در عوض، میلی اولین رئیس دولت خارجی بود که پس از انتخابات آمریکا در نوامبر با ترامپ دیدار کرد. همچنین او به همراه جورجیا ملونی، مهمان مراسم تحلیف ترامپ بود.
بوکله، رئیس دولت السالوادور به نوبهٔ خود، در ماه سپتامبر با ایلان ماسک دیداری داشت که بسیار تبلیغ شده بود. در زمان ریاست دورهای سیاست خارجی اتحادیهٔ اروپا توسط اوربان، مجارستان میزبان سه نشست بینالمللی CPAC بود که سخنرانانی از جمله گیرت ویلدرز، سیاستمدار هلندی، کندیس اونز، فعال جناح راست، اندی هریس، نمایندهٔ جمهوریخواه کنگره و ادواردو بولسونارو، پسر ژاییر بولسونارو، رئیسجمهور سابق برزیل، برگزار شد. علاوه بر این، اوربان در سخنرانی خود در افتتاحیهٔ اجلاس دالاس سال ۲۰۲۲ سخنرانی کرد. گفته میشود از زمان پیروزی در انتخابات، ترامپ چندین تماس تلفنی با رئیس دولت مجارستان داشته است تا از او مشاوره بگیرد و نظرات او در مورد جنگ اوکراین را جویا شود. خود اوربان بارها از کمک نظامی به اوکراین انتقاد کرده و همچنان روابط دوستانهٔ خود با ولادیمیر پوتین را حفظ کرده است.
مودی نخستوزیر هند نیز در میان سیاستمداران دست راستی در سراسر جهان محبوبیت دارد. ترامپ و مودی بر علایق مشترک تأکید دارند و هر دو ازدستآوردهای سیاسی همدیگر تمجید کردهاند. ملونی و مودی میگویند که در تلاش برای تقویت روابط هند و ایتالیا «در زمینههای دفاعی، امنیتی، تجارت و فناوری» هستند. و در سطح اتحادیهٔ اروپا، ملونی و اوربان البته در مورد سیاست مهاجرت با هم کنار میآیند. ۲۰۲۵ احتمالاً بهترین سال برای برادری جهانی سیاستمداران غیرلیبرال، محافظهکار و راستگرای افراطی خواهد بود.
*- کافه اسکروتون در بوداپست Scruton Café
*- روزنامهنگار و فیلسوف، راجر اسکروتون Roger Scruton (۱۹۴۴-۲۰۲۰) یکی از متفکران محافظهکار مشهور انگلستان بود. او در دانشگاه کمبریج در رشتهٔ فلسفه تحصیل کرد و از دههٔ ۱۹۷۰ به بعد در دانشگاههای بریتانیا و آمریکا تدریس کرد. در دههٔ ۱۹۸۰، او درگیر ساخت یک شبکهٔ آکادمیک زیرزمینی در اروپای شرقی سوسیالیستی بود که به خاطر آن در سال ۱۹۹۸ توسط رئیسجمهور، واسلاو هاول نشان لیاقت چک را دریافت کرد. نوشتههای اسکروتون حول موضوعات اقامت، اجتماع، زیباییشناسی و فرهنگ میچرخد. برای او، سیاست نمایانگر یک «مراقبت از روح» افلاطونی است که باید در واقع شامل مراقبت از نسلهای غایب، مردگان و همچنین متولدنشدهها باشد. از بیش از۴۰ کتاب او، تنها چند کتاب به آلمانی ترجمه شده است، مانند فلسفهٔ سبز. زیبایی؛ من مینوشم، پس هستم.
نویسنده: سامدیپ سن (Somdeep Sen) در دانشگاه روسکیلد دانمارک روابط بینالملل تدریس میکند. او نویسندهٔ کتاب «استعمارزدایی از فلسطین: حماس بین ضداستعماری و پسااستعماری» است.
منبع: زاکوبن Jacobin
https://jacobin.de/artikel/trump-milei-orban-meloni-bukele-modi-rechtsextreme-global