امروزدر چند نقطه شهر بزرگ برلین، جشن و پای کوبی بر قرار است. درپارک بزرگ Treptower برلین هم همینطور. می توانید روحیه جشن و شادی مردم را در اتوبوس ها یا قطارهایی که به طرف این پارک در حرکتند، احساس کنید. جشن امروز,،نهم ماه مە به یکشنبه برخورد کرده است و به همین دلیل مردم فراغت بیشتری دارند که در جش پیروزی بر فاشیسم شرکت نمایند. به طورسنتی در این روز، زنان لباس های شاد و زیبا می پوشند و مردان و پسر ها لباس شیک و پیراهن اتو کشیده به تن می کنند و دخترها، موهای شان را با تاج گل های کمانی شکل تزئین می نمایند. البته امسال به دلیل ویروس کرونا، ماسک ها هم بر چهره همگان خودشان را تحمیل کرده اند! در آغوشش هر خانواده یا گروهی، دسته ای گل همراه شده است تا برای قدردانی همیشگی، به پای بنا های مختلف پیروزی بر فاشیسم اهدا کنند. امروز هزاران نفر به سوی این پارک می آیند و به اتفاق هم جشن بزرگی را بر پا کنند، جشنی بزرگ و بهاری در کنار آرامگاه سربازان گمنام و درختان دیرسالی که خود شاهد چهره ویرانگر جنگ و پیروزی بر فاشیسم بوده اند و امروز، هزاران نفر در سایه بان آنها به جشن و پایکوبی پرداخته اند، جشنی که هیچ کس آن را سازماندهی نکرده است.
امروز یکشنبه ۹ ماه مە سال ۲۰۲۱ است. هیچ برنامه و جشنی رسمی در محوطه یادبود بازمانده از شوروی ها در پارک Treptower سازماندهی نشده است. با این وجود، هر سال گروه های مختلف موسیقی به این مکان می آیند، خوانندگان و گروه های رقص, برنامه های مختلفی اجرا می کنند. بطور معمول، در آغاز صبح، سفرا، تاج گل های خود را در پی بنای یاد بود می گذارند. باید گفت که عملا این قسمت خود به خود رسمی و سیاسی می شود.البته روس های ناسیونالیست هم می آیند و ادای احترام می کنند.
برای بقیه روز جشنواره بزرگی برگزار می شود که به نظر می رسد به تنهایی ایجاد شده و طی سالها رشد کرده است. روز پیروزی گرامی داشته می شود. پایان جنگ بزرگ میهنی، تسلیم بی قید و شرط نیروهای مسلح آلمان. طبق زمان مسکو,این سند تا صبح زود ۹ ماه مای سال ۱۹۴۵ امضا نشده است. کمی قبل از آن روز، ٨٠ هزار نفر از سربازان ارتش سرخ شوروی که برای آزاد سازی برلین شرکت کرده بودند، در برلین و اطراف آن کشته شده بودند. هم اکنون بیش از ۷ هزار نفر از آنها در گورهای بنای یادبود این پارک آرام گرفته اند.
در ۹ ماه ماە، مردم از گرو های مختلف اجتماعی، با زبان و ملیت های مختلف، از صبح تا شب به طرف این پارک می آیند، مدتی می مانند و از طریق تلفن و امکانات مجازی با اقوام و خویشان خود تماس می گیرند و شادی و افتخار این روز را با آنها تقسیم می کنند: ببین! ببین من کجا هستم! درست در کنار مجسمه بزرگ سربازی که صلیب شکسته فاشیسم هیتلر را خرد کرده است. مجسمه ای که هزاران شاخه گل رز به پاس قدر دانی، به پای او ریخته شده است.
“میشا گابوویچ”، مورخ و جامعه شناس معاصر، همکار پژوهشی در فرم انیشتین در شهر پوتسدام و چندین پروژه تحقیق در مورد بزرگداشت ۹ ماه مە در برلین که همه ساله در این بزرگداشت شرکت می کند می گوید: از سراسر اروپا در بزرگداشت پیروزی بر فاشیسم، به این پارک می آیند. این مکان به نوعی مکان زیارتی تبدیل شده است. مخصوصاً برای این روز مردم از سراسر آلمان, از مسکو و جمهوری های سابق شوروی و حتی از سیبری با اتوبوس, خودشان را برای شرکت در این روز به برلین می رسانند. آقای گابوویچ اضافه می کند “حتی افرادی از مسکو با اتومبیل های یشان، مسیر یک هنگ ارتش سرخ را ردیابی کردند و به برلین آمدند.” و در تاریخ ۹مە سال ۲۰۱۵, او به کمک تیمی پژوهشی، تعداد بازدیدکنندگان را شمردند: بیش از ۴۰ هزار نفر بودند. البته طی دو سال اخیر به دلیل ویروس کرونا، امکان سفر برای خیلی ها محدود شده است. واقعیتی است که شرکت کنندگان در جشن ۷۵ سالگی پیروزی بر فاشیسم, فاصله گذاری های توصیه شده را هم رعایت می کنند.
سؤال می شود که چه نوع افرادی در این جشن شرکت می کنند؟ گابوویچ می گوید: کاملاً متفاوت اند, آلمانی های به ویژه “با بیوگرافی کمونیستی” که احساس می کنند با روز یادبود پیروزی بر فاشیسم، ارتباط دارند. یا افرادی از گروه های فعال ضد فاشیست. “Anti Faschist “ها، هر ساله در تاریخ ۹ ماه مە، جشنواره ای سازمان یافته در نزدیکی یادبود برگزارمی کردند، که به دلیل کرونا، جازه فعالیت گروهی داده نمی شود. البته دیده می شود که امروز,بسیاری از افراد روسی صحبت می کنند. گابوویچ می گوید: مردم جمهوری های شوروی سابق, روسی-آلمانی و یا یهودی روسی زبان هستند. بین آنها، سابقه خانوادگی و روابط شخصی هر روز اهمیت بیشتری پیدا می کند. وی درباره بازدیدکنندگان توضیح می دهد که: “آنها افرادی هستند که سابقه خانوادگی شان با تجربه جنگ شوروی مرتبط است.” به خصوص در بین نوه – نتیجه های نسل جنگ، فرزندان جهان پس از شوروی, نیاز به یادآوری و فراموش نشدن، رو به افزایش است. هیچ کشوری در جهان، در این جنگ ضد فاشیستی، فداکاری های بیشتری نسبت به اتحاد جماهیر شوروی انجام نداده است. میشا گابوویچ ادامه داد: “اکنون که در آلمان زندگی می کنم، دوست دارم خاطره ها را به فرزندانم را انتقال دهم.”
بازدیدکنندگان عکس هایی از اقوام خود را که در جنگ بزرگ میهنی جنگیده اند به رسم یادگار و بزرگداشت از آنها به همراه خود می آورند، و به همدیگر نشان می دهند و معرفی می کنند و یا حتی عکس های آنها را در قاب های بزرگ با خود در راهپیمایی هایی که انجام می گیرد, حمل می نمایند. در سال ۲۰۱۲ در روسیه در بزرگداشت سربازان جنگ ضد فاشیستی، “هنگ جاویدان” راه اندازی شد و هم اکنون در سراسر جهان از جمله استرالیا در دسترس است. گابوویچ می گوید: یک پایگاه عظیم اینترنتی مشخصات و بیوگرافی سربازان را در دسترس همگان قرار می دهد.
در برلین، برخی از افراد، عکس های بستگان خود و یا اشیاء کوچکی را در سردابه، در اتاق زیر مجسمه بزرگ به رسم یادگار و یاد آوری از آنها می گذارند. مردم برای دیدن آنها ,مدت ها در صف می ایستند. سرداب فقط در تعطیلات رسمی باز است. ۹مە، از مهمترین روز هاست.
