رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه اخیرا در جمع هوادارانش در استانبول از “خبری مهم بە مردم این کشور” گفتە، او اظهار داشتە کە می خواهد اختلافات را با کشورهای همسایه بە کنار بگذارد: “ما هر طوری که شده به این روند غلبه خواهیم کرد. دولت ما در حال آمادهسازی مهمی است و جلسه شورای امنیت ملی را روز چهارشنبه تشکیل خواهیم داد. بعد از آن جلسه، تصمیم مهمی را اعلام میکنیم.”
معذرت خواهی ترکیە از روسیە بخاطر سرنگونی یک جت جنگندە این کشور در چند ماە پیش، عادی سازی روابط با اسرائیل، مذاکرات نهانی با دولت بشار اسد و سرانجام فراز و نشیبها در روابط با کشورهای غربی بویژە آمریکا در مدت بعد از کودتای نافرجام در این کشور، همە و همە ظاهرا دولت این کشور را دارد بە شرایط دیگری سوق می دهد.
اما آیا این بدان معنی است کە ترکیە بە شرایط قبل از جنگ داخلی سوریە باز می گردد، و دوبارە بە احیای روابط کلاسیکی خود با کشورهای همسایە مبادرت خواهد ورزید، یا تنها شاهد بازگشت بعضی از مختصات آن خواهیم بود؟
جواب این سئوال دشوار است، قبل از هر چیز بە این دلیل کە بازگشت صد در صدی بویژە در مورد سوریە عملا با دشواریهای پراکتیکی معینی همراە است. در این رابطە می توان سئوالات چندی را مطرح کرد: موضوع داعش چە خواهد شد؟ موضوع نیروهای اسلامی دیگری کە در جنگ داخلی سوریە مورد پشتیبانی این کشورند بە کجا خواهد رسید، و سرانجام اینکە ترکیە چگونە جایگاە خود را با کشورهای سنی عربی از جملە عربستان و قطر بازتعریف خواهد کرد؟
میل اردوغان برای احیای حکم اعدام در این کشور، بشدت بە روند دشوار تاکنونی پیوستن این کشور بە اتحادیە اروپا، ضربات مهلک و سنگین دیگری وارد خواهد آورد. اما او را ظاهرا باکی نیست! شاید همین میل و خواستە نشان می دهد کە اردوغان این بار با شدت بیشتری در صدد پیشبرد سیاست بازگشت بە شرق است.
آیا کشور دیگری بە جرگە کشورهای اگر نە ضد غربی، اما غرب گریز در منطقە اضافە خواهد شد؟