١. سه سال از حصر خانم زهرا رهنورد و آقایان میرحسین موسوی و مهدی کروبی و بیش از چهار سال از زندانی کردن فعالین جنبش سبز می گذرد. گردانندگان حکومت می گویند که جنبش سبز به تاریخ پیوسته است. اگر جنبش سبز به تاریخ پیوسته باشد، دیگر برای حکومت خطری ایجاد نمی کند. پس چرا آن ها حصر را برنمی دارند و زندانیان سیاسی را آزاد نمی کنند؟ چرا این همه علیه جنبش “مرده” تبلیفات می کنند و هزینه کلانی را برای نمایش های خیابانی علیه آن صرف می کنند؟
به نظر من جنبش سبز با ابعاد و دامنهای که در ایران و سراسر جهان پیدا کرد، زنده ترین و سراسریترین حرکت ایرانیان پس از انقلاب بهمن بود، با این فرق که این بار شکل مبارزه، مسالمت آمیز و فارغ از خشونت بود.
حرکت یکپارچه بسیاری از ایرانیان در سراسر جهان در آستانه جنبش سبز و تجربه شیرین همصدایی و همآوایی میلیونها نفر از ایرانیان، برای بیان خواستهای مدنی آنان که در شعار «رای من کو» بازتاب یافت، بذری بود که ۴ سال پیش کاشته شد. این نهال سبز در طی این سالها چنان ریشهای در ذهنیت تاریخی ایرانیان و جهانیانی که شاهد آن بودند دوانده است، که هر نشانهای از آن، ترس و وحشت مخالفان این جنبش را سبب می شود. اعلام این که جنبش سبز مرده است و صرف هزینههای کلان برای پایان دادن به آن، و فشار به فعالان و کنشگران سبز و بازداشت آنها و بالاخره ادامه حصر خانم زهرا رهنورد و آقایان موسوی و کروبی، تنها تلاشی عبث برای پایان دادن و خاموش کردن این جنبش وسیع اجتماعی از سوی اقتدارگرایان و تمامیتخواهان است.
جنبش سبز ادامه بیش از صد سال جنبش دمکراسیخواهی مردم کشورمان و نقطه عطفی جدید در رابطه مردم و حکومت بود. این جنبش خواستهای خویش را در شعارهای مشخصی متبلور کرده است که در راس آنها گردن نهادن به حق مردم در انتخاب کسانی است که بر آنان حکومت می کنند.
٢. آقای خامنه ای چه نقشی در حصر و حبس دارد؟
از زمانی که آقای خامنهای نقش ولایت «مطلقه» فقیه را به عهده گرفتهاست، با توجه به دخالتی که ایشان در ریزترین امور کشور می کنند، نمیتوان تصور کرد که اتفاقی در این حد بیافتد، بدون آن که آقای خامنهای دستور این کار را داده باشد و یا حداقل مهر تایید خود را روی آن گذاشته باشد. در رابطه با حصر و حبس، با توجه به اخبار و اطلاعاتی که بخشی علنی هم شده است، فعلا این آقای خامنهای است که هنوز موافقت خود را با پایان دادن به آن، اعلام نکرده است. اگر آقای خامنهای تصمیم به پایان دادن به حصر و حبس آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد بگیرد، هیچ مقام رسمی و غیررسمی دیگری، قادر به نادیده گرفتن آن نخواهد بود.
٣. آقای حسن روحانی در جریان کارزار انتخاباتی قول داد که برای رفع حصر و آزادی زندانیان سیاسی خواهد کوشید. اما مواضعی که همکاران او اتخاذ می کنند، بیشتر رفع مسئولیت و ارجاع موضوع به سایر ارگان ها است. دلیل چنین برخوردی چیست؟ آیا این برخورد به معنی پشت کردن به وعده انتخاباتی است؟
به نظر من خود آقای روحانی نیز می داند که همین وعدهها او را پیروز انتخابات کرد و با توجه به مجموعه اقداماتی که آقای روحانی و دولت ایشان تا بحال انجام داده است، به نظر نمی رسد که آقای روحانی بخواهد و یا بتواند به وعدههای انتخاباتی خود پشت کند. چرا که در آن صورت آقای روحانی نباید انتظار داشته باشد که مردم دوباره به وعدههای او اعتماد کنند. به نظر میرسد که دولت روحانی توان مقابله با خواست رهبری و نیروهای تحت حمایت ایشان برای ادامه حصر را ندارد. به همین جهت تقویت مبارزه مدنی یا بعبارتی زنده نگه داشتن آماج، اهداف و مطالبات جنبش سبز، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. تنها فشار این جنبش و اوج گرفتن خواست آزادی زندانیان سیاسی و پایان دادن به حصر است که ممکن است آقای خامنهای را مجبور به گردن نهادن به آن کند. همان طور که در عرصه سیاست خارجی نیز فشار تحریمها و نتایج اقتصادی و سیاسی آن، رهبر را وادار به «نرمش قهرمانانه» کرد.
۴. شما چه ارزیابی از جنبش سبز دارید؟ به نظر شما، این جنبش زنده و پایدار است و یا این که به گذشته تعلق دارد؟
به نظر من جنبش سبز در ذهن و دل میلیون ها ایرانی که آن را بوجود آوردند، زنده است. آنها از خواستهای خود عقب ننشستهاند. چرا که این خواستها با زندگی روزمره و حیات سیاسی و اجتماعی آنان گره خورده است. انتخابات اخیر و نتیجه آن نیز، بدون حضور این جنبش امکانپذیر نبود. این که شکل بروز آن به دلیل ادامه سرکوبها تغییر کردهاست، نباید ما را به این نتیجه برساند که این جنبش به گذشته تعلق دارد. به نظرم جنبش سبز در بطن جامعه ما ریشه دوانده است و به آرزوها و آمال آزادیخواهانه و حقوق شهروندی مردم کشور ما پیوندی ناگسستنی خورده است. اما بسیاری که خود در خواب زمستانی به سر می برند، توان دیدن و حس کردن این جنبش را ندارند. جنبش سبز در زیر پوست جامعه رشد می کند و روزی که به قدر کافی بزرگ و تنومند شد، همه را مجبور به دیدن خود می کند و حکومت نیز چارهای نخواهد داشت جز گردن نهادن به مطالبات به حق این جنبش.
——————-
* فرزانه عظیمی، مسئول هیئت سیاسی اتحاد جمهوری خواهان ایران است.
