در روز جهانی زبان مادری، زبان همهٔ مردمان ایران را پاس بداریم!
دوم اسفند (۲۱ فوریە)، از طرف یونسکو، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، روز جهانی زبان مادری اعلام شدە است.
فراگرفتن زبان مادری، سخن گفتن و نوشتن به آن و آموزش آن به فرزندان خود، از حقوق اولیه و بنیادین بشر است. حق آموزش به زبان مادری، در بسیاری از اسناد و معاهدات حقوق بشری از جمله مادهٔ ۳۰ معاهدهٔ حقوق کودک مورد تاکید قرار گرفته است.
زبان مادری اهمیتی ویژە در شکل‌گیری، تعین و تبیین هویت فردی و اجتماعی انسان دارد. از این منظر نیز تأمین امکان تضمین‌شدهٔ قانونی کاربرد همه‌جانبهٔ زبان مادری برای همهٔ آحاد بشر یکی از زمینه‌های تأمین برابرحقوقی آنان و دستاوردهای فرهنگی‌شان است، که زبان یکی از برجسته‌ترین آن‌هاست. سوی دیگری از مبنای حقوق بشری توجه به زبان مادری، باور به رفع هرگونه تبعیض میان مردمان جهان است. و از آن‌جایی که حقوق جهان‌شمول بشر، حقوقی برخاسته از فردیت شخص، صرف نظر از تعلقات اجتماعی اوست، توجه به تأمین مجموعهٔ حقوق مربوط به زبان مادری، باوری ضرور برای تبعیض‌زدایی از هستی اجتماعی مردمان جهان است.
میهن ما ایران متشکل از مردمانی با تعلقات ملی – قومی، فرهنگی و زبانی گوناگون است کە در درازای هزاره‌های تاریخ دوشادوش هم فرهنگ متنوع و غنی این سرزمین کهن را پی ریختەاند. اما متأسفانە در یک سدهٔ گذشته در کشور ما، چە در دورۀ پهلوی و چە در دورۀ جمهوری اسلامی، برخورد نابرابر، ناعادلانه و حتی سرکوب‌گرانەای نسبت بە زبانهای غیرفارسی صورت گرفتە و امکان آموزش آن‌ها و شکوفایی‌شان از مردمانی که به آن زبان‌ها سخن می‌گفتند و می‌گویند، گرفته شده است. حکومت پهلوی با نگاهی برخاسته از «ملّت‌سازی» رونوشت‌بردارانه از غرب و حکومت ولایی با نگاهی برخاسته از «امّت‌سازی» دینی، نگاە نابرابرحقوقی به دیگر زبانهای مردمان ایران، به جز زبان فارسی داشتند و دارند. هر چند جمهوری اسلامی علیرغم این که تحت تأثیر انقلاب شکوهمند و مردمی بهمن، حقوقی چند را در این ارتباط در قانون اساسی خود گنجانید، اما با عدم اجرای همین بندهای محدود، در طول حیات خود کماکان بە تحدید گستردۀ زبانهای غیر فارسی دست زده است. علاوه بر این روی‌کرد امکان‌سوز و شکوفایی‌گریز، برخورد هر دو حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی در ارتباط با زبانهای مردمان ایران، برخوردی امنیتی نیز بوده است.
جنبش ما فداییان خلق ایران از سرآغاز شکل‌گیری خود توجه ویژه‌ای به حقوق تضییق‌شدهٔ «خلق‌های» ایران داشته و همواره نیروی اجتماعی مبارزه در راه رفع هر گونه تبعیض اعمال‌شده در حقّ آنان و احقاق حقوق حقّه‌شان بوده است. یکی از عمده‌ترین دلایل نفوذ و اعتبار چشم‌گیر فداییان خلق در میان مردمان غیرفارس‌زبان ایران همین روی‌کرد تاریخی سازمان ما به مسائل، بغرنجی‌ها و حقوق آنان بوده است. در همین راستا سازمان پس از انقلاب چندین نشریه به زبانهای غیرفارسی ایران منتشر می‌کرد و دارای ترانه‌سرودهایی به بسیاری از زبانهای غیرفارسی میهن‌مان ایران است.
در ادامهٔ این باور، روی‌کرد و مبارزهٔ تاریخی، سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) در برنامۀ خود که در کنگرهٔ سیزدهم سازمان ما به تصویب رسیده است، نیز بە این امر مهم پرداختە است. ما مبتنی بر برنامهٔ سازمان بر آن‌ایم که همهٔ زبانهای کشور دارای حقوق برابرند و اعمال هیچ گونه محدودیتی بر سر راه شکوفایی آن‌ها مجاز نیست و دولت موظف است امکانات لازم برای شکوفایی زبانهای غیر فارسی کشور را فراهم نماید.
امروز نیز که از جمله در پرتو جنبش انقلابی جاری در میهن‌مان، در چارچوب جنبش «زن، زندگی ، آزادی»، نگاه‌ها به برخی از مناطق کشور با ساکنان غیرفارس‌زبان مانند مناطق سکونت هم‌میهنان آذری، بلوچ، ترکمن، عرب و کرد جلب شده است، یادآوری ضرورت و اهمیت جای‌گاه زبان مادری و توجه به آن در راستای حفظ و تقویت درهم‌تنیدگی مردمانی میهن ما نیاز روز است. واقعیت فقدان زیرساخت‌های مکفی ضرور برای تأمین حقوق مرتبط با زبان مادری، به مبارزه برای تحقق این حق و این برابرحقوقی اهمیتی دوچندان می‌بخشد. در روز جهانی زبان مادری تأکید بر الزام این مبارزه، ضروری است.
برای ما فداییان خلق ایران بنای ایران آزاد و آباد آینده همواره از جملە در تحقق این حق مسلم انسانی است.
