سرانجام در ماه اوت پس از مدت‌ها انتظار راهبرد جدید آمریکا در افغانستان، از سوی دونالد ترامپ اعلام شد. او گفت که برنامه‌ی زمانی مشخصی برای خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان مطرح نیست و این کشور به تقویت نیروهایش در افغانستان اقدام خواهد کرد وبر شمارآنان خواهد افزود . او هدف از این کار را پشتیبانی از دولت افغانستان و کوشش یرای سرکوب و نابودی تروریستهای القاعده ، داعش و طالبان اعلام کرد و به دولت پاکستان هشدار داد که پشتیبانی این کشور از طالبان و حضور آنان در پاکستان را برنمی‌تابد و از پاکستان خواست به تروریستها در این کشور پناه ندهد و به ثبات حکومت افغانستان یاری رساند . ترامپ تاکید کرد که کشورش دیگر نمی تواند در برابر حضور طالبان در پاکستان ساکت بماند. از دیگر نکته‌های این راهبرد جدید پیام به دولت هند برای ایفای نقش اقتصادی بیشتر در افغانستان بود.ترامپ از همکاری با هند به عنوان بخش مهمی از استراتژی آمریکادر منطقه یادکرد و به اهمیت همگرایی با این کشوردر اقیانوس آرام اشاره نمود. توجه به این نکته ضروری است که دولت آمریکا نه از سر دلسوزی به مردم افغانستان و تامین منافع این کشور ادامه دخالت نظامی در افغانستان را پی می‌گیرد بلکه محافل محافظه‌کار و راست‌گرا و جنگ طلب آمریکایی برای تامین آماج‌های استراتژیک و ژئوپلیتیک و تقویت هژمونی و سرکردگی جهانی این کشور که در چند سال گذشته با چالش های جدی روبرو شده و در رقابت با دیگر قدرت‌های جهانی به‌ویژه چین و روسیه به این اقدام دست یازیده است.
باآنکه اعلام ادامه ماندگاری نظامیان آمریکایی در افغانستان و افزایش احتمالی ۳ تا ۴ هزارنفره شمار آنها در این طولانی ترین جنگی که ارتش آمریکا – به مدت ۱۶ سال – در آن درگیر است دگرگونی اساسی در سرنوشت این جنگ ایجاد نخواهد کرد اما به سبب وضعیت پیچیده مناسبات بین‌المللی و درگیری‌های قدرت‌های جهانی برسر منطقه‌های نفوذ، با واکنش های گسترده‌ای روبرو شده است. بی تردید کسی فراموش نکرده است که افزایش ۳۰ هزار نفری نظامیان آمریکایی در افغانستان در سال ۲۰۰۹ به دستور اوباما که شمار آنها را به ۱۰۰۰۰۰نفر رساند هم نتوانست طالبان و القاعده را در افغانستان ریشه‌کن کند و باآنکه ۸۰۰۰ نظامی آمریکایی و ۵۰۰۰ نفر از دیگر کشورهای عضو ناتو هنوز در افغانستان بسر می‌برند و با طالبان ، داعش و القاعده در جنگ هستند ، ۴۰ درصد خاک افغانستان در اشغال طالبان به مثابه نیروی اصلی مخالف قرار دارد .
جیم ماتیس وزیر دفاع آمریکا در باره راهبرد جدید گفت: “من با دبیر کل ناتو و سایر هم‌پیمانانمان در زمینه افزایش شمار نظامیان در افغانستان گفتگو خواهم کرد”. اشتولتن برگ دبیرکل ناتو با پشتیبانی از سیاست جدید آمریکا گفت که در این زمینه ناتو به‌صورت نامحدود در کنار آمریکا خواهد ایستاد. ژنرال نیکلسون فرمانده ناتو در افغانستان تاکید کرد که راهبرد جدید دولت آمریکا راه را بر شکست دولت افغانستان از طالبان سد می‌کند و امکان پیروزی را درنبرد با طالبان و داعش افزایش می‌دهد و پشتیبانی بیشتر جهانی از ارتش افغانستان را امکان‌پذیر می‌سازد و طالبان را به‌پای میز مذاکره می‌کشاند. اتحادیه اروپا راهبرد آمریکا را گامی به پیش دانست و بر وفق خبری از سندی تایمز دولت انگلیس در پی افزایش نیروهایش در افغانستان است. اشرف غنی و بسیاری از سیاستمداران افغانی از سیاست جدید آمریکا شورمندانه استقبال کردند و رئیس جمهور افغانستان شادمانه از آمریکا برای ادامه فعالیت هایش در افغانستان سپاسگزاری کرد. دولت هند هم از راهبرد جدید آمریکا به عنوان تلاش علیه تروریست ها و پشتیبانان مرزی آنها – پاکستان- استقبال کرد و اعلام داشت که در نگرانی‌های مطرح‌شده از سوی ترامپ شریک است.
چین وپاکستان و روسیه وایران در نخستین واکنش‌ها به مخالفت با طرح ترامپ برخاستند. دولت چین در واکنش به طرح ترامپ در دفاعی جدی از پاکستان به عنوان کشوری که در خط نخست مبارزه با تروریسم قرار دارد و در این راه قربانی‌های بسیاری داده است پشتیبانی به عمل آورد و از جامعه جهانی خواست تا پاکستان را کشوری ضد تروریسم به حساب آورد. روسیه که پس از سرنگونی حکومت طالبان در سال ۲۰۰۱ تا مدت‌ها توجهی به اوضاع افغانستان نشان نمی داد، در یکی دو سال گذشته با پیچیده‌تر شدن اوضاع منطقه وجهان ، دخالت مستقیم روسیه در جنگ سوریه ورویارویی با داعش ، ژرفش اختلافات روسیه با اروپا و آمریکا و تنش بیشتر روابط با این کشورها به‌ویژه پس از الحاق کریمه به روسیه و ژرفش روند شکل‌گیری قطب‌بندی‌های جدید جهانی ، به مساله افغانستان توجه بیشتری نشان داد. در این راستا در آغاز سال جدید به دعوت و میزبانی دولت روسیه نشستی با شرکت کشورهای چین ،هند ، افغانستان، ایران، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان و پاکستان در مسکو برگزار شد و بحران افغانستان و راه‌های برون‌رفت از آن موردبررسی قرار گرفت. کشورهای شرکت کننده از گروه طالبان خواستند که با پایان بخشی به عملیات نظامی به گفتگوی مستقیم با دولت افغانستان روی آورد. درخواستی که البته بی‌پاسخ ماند.
روسیه در نخستین واکنش به راهبرد جدید آمریکا با اعلام مخالفت با آن، این طرح را تلاشی برای ادامه‌ی دخالت آمریکا در افغانستان دانست. وزیر خارجه روسیه در یک نشست خبری درماه اوت گفت ما متاسفیم از اینکه استراتژی جدید آمریکا با اقداماتی بر مبنای زور وتحمیل استوار است. او تاکید کرد ، ما اطمینان داریم که این روشی بیهوده است. رکس تیلرسون پیش از این نشست گفته بود که روسیه به طالبان اسلحه می‌دهد، لاوروف با نادرست خواندن این خبر گفت که روسیه تنها در باره ی مصونیت شهروندان روسیه در افغانستان و تشویق گروه طالبان برای پیوستن به گفتگوی صلح با دولت افغانستان با طالبان در ارتباط است.
دولت ایران هم مخالفت خود را با طرح ترامپ اعلام کرد.
یکی از طرف‌های اصلی راهبرد جدید آمریکا پاکستان است، کشوری که از زمان سرنگونی دولت محمد داود و دخالت نظامی شوروی در افغانستان تاکنون – نزدیک به چهار دهه – به عنوان متحد آمریکا- اگر نگوییم کارگزار- ، یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیر گذار در اوضاع نابسامان این کشور بوده است. اتحاد و پیوند آمریکا و پاکستان با قدرت گیری اقتصادی و سیاسی چین و نقشه‌ی پایه‌ریزی جاده‌ی ابریشم نوین وسرمایه گذاری چند ده میلیارد دلاری این کشور در پاکستان به‌ویژه در بندر استراتژیک گوادر، آرام‌آرام با چالش وتنش روبرو شده است. برخورد آمریکا با پاکستان در راهبرد جدید نشانه یی جدی از این تنش و چالش است.
حکومت پاکستان با واکنش های شتابان و غافلگیرانه‌ای به راهبرد جدید آمریکا پاسخ گفت. مجلس نمایندگان این کشور قطعنامه‌ای علیه استراتژی آمریکا به تصویب رساند و در آن ضمن تهدیدآمیز خواندن موضع‌گیری دونالد ترامپ و فرمانده ارتش آمریکا در افغانستان ،از دولت خواست تا برای رویارویی با این استراتژی اقدامات دیپلماتیک لازم را تدارک ببیند و از دولت‌های افغانستان و آمریکا خواست که مرزها را بر گروه های نظامی‌ای که علیه پاکستان به اقدامات تروریستی دست می زنند ببندند.
مجلس سنای پاکستان هم از دولت خواسته است تا برای تدراک اقدام‌های منطقه‌ای با کشورهای دوست مشورت کند وبصورت جدی دخالت‌های هند در امور پاکستان را مشخص سازد ودر واکنش به اشاره ترامپ به میلیاردها دلار کمک آمریکا به پاکستان از دولت خواست تا گزارشی از میزان کمک‌های مالی آمریکا به پاکستان تهیه کند و نشان دهد که این کمک‌ها برای جبران اقدامات پاکستان برای یاری به آمریکا و متحدانش در افغانستان بوده است.
دولت پاکستان اعلام کرد که وزیر خارجه این کشور در ماه سپتامبر برای رایزنی به کشورهای چین ، روسیه ، ترکیه و ایران سفر خواهد کرد.
گروه تروریستی طالبان هم به راهبرد آمریکا واکنش نشان داد و اعلام داشت که که راهبرد جدید به معنای تداوم جنگ است و طالبان همچنان به جنگ علیه آمریکا و متحدانش با سرسختی ادامه خواهد داد. مولوی هبت الله آخند زاده رهبر کنونی طالبان و جانشین ملا عمر در پیامی که چندی پیش انتشار یافت کوشید با تاکید بر اقتدار و جنگجویی طالبان واین که بخش مهمی از افغانستان زیر چتر حکومت این گروه بسر می‌برد غیر مستقیم به راهبرد ترامپ پاسخ گوید . او در پیامش حضور نیروهای خارجی را بزرگ‌ترین سد بر سر راه صلح در افغانستان قلمداد کرد و صلح با دولت افغانستان را تنها با پایان یافتن اشغال این کشور امکان‌پذیر دانست.
به‌رغم واکنش های منفی آغازین چین وروسیه به راهبرد جدید آمریکا ، این دو کشور در نشست سران گروه بریکس که با عضویت چین ،روسیه، هند، برزیل و آفریقای جنوبی ۲ هفته پیش در چین برگزار شد، موضع جدیدی پیش گرفتند. سران گروه بریکس در اطلاعیه خود از گروه های تروریستی مورد حمایت پاکستان به عنوان خطری که امنیت منطقه را تهدید می‌کند یادکردند. در اطلاعیه پایانی گروه بریکس از گروه های طالبان ، داعش ، شبکه‌ی حقانی، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی، لشکر طیبه، گروه تحریک اسلامی ازبکستان ، جیش محمد، تحریک طالبان پاکستان و حزب التحریر به عنوان گروه های تروریستی ای که امنیت اقتصادی منطقه را مختل می‌کنند ، یاد شد. شاید یکی از علت‌های چرخش موضع روسیه و چین آن باشد که راهبرد جدید را طرحی از سوی آمریکا برای مبارزه با تروریستها دانسته باشند ونه اقدامی در جهت منافع آمریکا برای مدیریت گروه های تروریست در مرحله‌های بعدی. این چرخش میتواند نشانگر این هم باشد که روسیه و چین برای میان ودراز مدت فعالیت این گروه های تروریستی را از جمله در پاکستان سد راه ثبات و رشد اقتصادی کشورهای منطقه و به‌ویژه پیشرفت طرح بسیار مهم و استراتژیک جاده‌ی ابریشم جدید که حکومت چین سرمایه‌گذار و نقشه پرداز اصلی آنست و روسیه و کشورهای آسیای میانه در زمره ی کشورهایی هستند که ۲ مسیر اصلی جده ابریشم از آنها عبور می‌کند، میدانند . افزون براین شاید چین وروسیه رشد وتقویت این گروه های اسلامی را در شرایطی دیگر تهدیدی برای امنیت سیاسی مناطق مسلمان‌نشین خود ارزیابی کرده اند.
چنانچه چین و روسیه بر تصمیم نشست بریکس استوار بمانند که در آن صورت جمهوری اسلامی هم چاره ای جز همراهی با آنان در مخالفت با طالبان و پشتیبانی پاکستان از این گروه ندارد، برای پاکستان چاره ای جز قطع و یا کاهش جدی پشتیبانی‌ها از طالبان بر جای نمی‌ماند و این ضربه‌ای اساسی بر گروه طالبان وارد خواهد نمود.
برای کشور و ملت ایران تضعیف و نابودی گروه های تروریستی اسلامی در منطقه امری مثبت و ضروری است زیرا امکان بازی دوسویه‌ی جناح تندروی راست‌گرا و جنگ طلب در حکومت ایران با این گروه های سلفی سنی ارتجاعی را از میان برخواهد داشت و فضای جنگی و ملتهب کنونی در منطقه را تا حدودی تعدیل خواهد کرد و از خطر جنگ و تروریسم در منطقه خواهد کاست . به‌ویژه با توجه به اهمیت جاده‌ی ابریشم جدید برای اقتصاد و توسعه کشورمان در دهه‌های آینده و عبور یکی از دوشاخه‌ی اصلی این جاده از ایران استقرار امنیت در افغانستان و پاکستان به سود مردم ایران خواهد بود. پیشنهاد ترامپ به هند برای همکاری بیشتر که پیامی است استراتژیک و از اهمیت بسیاری برخوردار و کوششی است برای دور کردن هند از روسیه و به‌ویژه چین. هند به عنوان دومین کشور پر جمعیت جهان با اقتصادی مهم ورو به گسترش وبازاری بزرگ و قدرتی اتمی که بر هزینه‌های نظامی‌اش به‌صورت چشمگیری می‌افزاید، مورد توجه قدرت‌های بزرگ جهانی و منطقه‌ای قرار دارد و برخلاف سنت دیرپا و تاریخی‌اش، آرام‌آرام به جرگه ی تاثیر گذاران در معادلات سیاسی منطقه‌ای و جهانی روی می نهد . عضویت هند در سازمان همکاری شانگهای در کنار روسیه وچین و همچنین عضویتش در سازمان بریکس که از آن در بالا یاد شد، نشانه هایی از ژرفش این روند هستند . جالب است که هند برای ایجاد تعادل در برابر مناسبات استراتژیک و اقتصادی چین وپاکستان ، به گسترش مناسات اقتصادی و استراتژیک با ایران روی آورده است و بندر چابهار ایران را در رقابت با بندر گوادر پاکستان برگزیده و در این زمینه قراردادهای مهمی با جمهوری اسلامی بسته است. به میدان آمدن هند به عنوان یک قدرت مهم اقتصادی ،سیاسی و نظامی ، معادلات نیروها در آسیای جنوب غربی و اساساً غرب آسیا و از این رهگذر مناسبات بین‌المللی را بسی پیچیده‌تر و شکننده‌تر می‌کند.
ایران به سبب موقعیت ممتاز جغرافیایی و استراتژیکش می تواند نقشی مهم و موثر در پیوند میان آسیا و اروپا ایفا کند، البته اگر بی‌خردی های سیاسی و دیپلماتیک جناح جنگ طلب ، واپس‌گرا و چپاولگر حکومت اسلامی که با ژست‌های ضدآمریکایی و به‌اصطلاح انقلابی همراه است مهار گردد وراه برای داشتن روابط دیپلماتیک با همه ی کشورهای جهان هموار شود و مناسباتی متعادل و متوازن و البته مستقل با همه ی قدرت‌های بزرگ بر قرار گردد . در این صورت ، میهن ما در بازی بزرگ جهانی چند سویه و پیچیده کنونی و درروند رو به رشد چند قطبی شدن جهان، از جایگاهی مناسب که تامین گر منافع ملی ماست ، برخوردار خواهد شد.
