مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا رئوس خط‌مشی سیاست خارجی دولت ترامپ در باره ایران را اعلام کرد. این اولین سخنرانی پمپئو پس از خروج آمریکا از برجام بود که در اندیشکده «هریتیج» انجام داد. سخنان او بی سابقه ترین و تندترین اظهاراتی است که تا کنون یک وزیر خارجه امریکا در باره ایران به زبان رانده است. او وعده داد که امریکا نیروهای نظامی نیابتی ایران را در سرتاسر جهان در هم خواهد کوبید، فشار مالی بی‌سابقه‌ای را علیه رژیم ایران به کار خواهد گرفت و قوی‌ترین تحریم‌ها را علیه جمهوری اسلامی به کار خواهد برد. او خطاب به جمهوری اسلامی گفت: “پیام ما به تهران مشخص است. اگر رفتارتان را تغییر دهید، ما مذاکره می‌کنیم”. مایک پمپئو خواست های ۱۲ گانه ای امریکا را مطرح و خواهان عملی کردن آن ها توسط جمهوری اسلامی شد. او گفت در صورت تحقق این خواست ها، دولت امریکا حاضر به مذاکره با جمهوری اسلامی و رفع تحریم ها خواهد شد.
این طرح که به پلان B شناخته می شود، طرحی جامع و فراگیر است که مولفه ها و سمت و سوی سیاست امریکا در باره ایران را ترسیم کرده است. از زمان سرکار آمدن ترامپ، سیاست دولت او نسبت به جمهوری اسلامی از ابهامات زیادی برخوردار بود. اما با خروج امریکا از برجام و سخنان مایک پمپئو، اکنون می توان سیاست دولت ترامپ در باره جمهوری اسلامی را تعریف کرد:
ـ حمله نظامی به ایران در دستور کار دولت ترامپ در چشم انداز نزدیک قرار ندارد. امریکا نمی خواهد در خاورمیانه جنگ دیگری راه بیاندازد و هزینه سنگینی را تحمل کند. اما این امر به معنی منتفی شدن حمله نظامی در میان مدت نیست.
ـ دولت ترامپ در حال حاضر نمی خواهد وارد مذاکره با دولت ایران شود. خواسته های ۱۲ گانه شانس گفتگوی دیپلماتیک میان ایران و امریکا را به صفر رساند.
ـ برنامه ترامپ ضربه زدن به جمهوری اسلامی در مناطقی است که عمق استراتژیک آن به حساب می آید.
ـ دولت ترامپ با اعلام سیاست خود هدف دوگانه ای را دنبال می کند: تسلیم یا براندازی نظام ایران. هدف اول او اعمال فشار حداکثری برای به زانو در آوردن و تسلیم جمهوری اسلامی و گرفتن بیشترین امتیار است. گرچه پومپئو در سخنان خود از به کار بردن واژه “تغییر رژیم” پرهیز کرد، اما تامل در سخنان او، نشان می‌دهد که پومپئو به براندازی حکومت ایران و تغیرات بنیادین سیاسی در ایران امیدوار است. پومپئو با اشاره به اعتراضات اخیر ایران در اظهارات خود این برداشت را تقویت کرد که حکومت ایران از شکاف دولت ـ ملت رنج می‌برد و بنابراین توانایی مقاومت در برابر “استراتژی فشار حداکثری” اقتصادی آمریکا و متحدانش را ندارد.
این دریافت از سخنان پومپئو مورد تائید کارشناسان غربی است. به عنوان نمونه، سوزان مالونی، کارشناس ارشد اندیشکده بروکینگز، سخنرانی پومپئو را اینگونه توصیف می کند: ” این (سخنرانی) تلویحا یک سیاست تغییر رژیم است. هیچ راه محتمل دیگری برای تفسیر آن سخنرانی وجود ندارد”.
خارج شدن امریکا از برجام و خط مشی سیاست خارجی دولت ترامپ در باره ایران با موج مخالفت در سطح جهانی مواجه شد. تنها دولت دست راستی نتانیاهو، دولت عربستان و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس از دولت امریکا حمایت کردند. در ایران اکثر نیروهای سیاسی علیه خروج امریکا از برجام، اعمال تحریم های فلج کننده اقتصادی و سیاست مخرب دولت ترامپ موضع گرفتند. تنها سازمان مجاهدین خلق ایران پشت سیاست های ترامپ قرار گرفت و طی اطلاعیه ای اعلام کرد: «وزیر خارجه آمریکا در نخستین سخنرانی خود، قیام مردم ایران در برابر دیکتاتوری دینی و بزرگ‌ترین حامی تروریسم را به رسمیت شناخت و خواستار یک جبهه جهانی در برابر حکومت ایران شد». در مقابل ده‌ها تن از دانشگاهیان، پژوهشگران، نویسندگان، هنرمندان، سینماگران و موسیقیدانان ایرانى و غیر ایرانى در نامه‌ای به فدریکا موگرینى مسئول دیپلماسی اتحادیه اروپا، خواستتند که اروپا به توافق با ایران پایبند بماند.
سیاست های دولت ترامپ و برگرداندن تحریم های اقتصادی فلج کننده، منطقه را به خطر می اندازد و زندگی گروه های وسیعی از مردم به ویژه کارگران و زحمتکشان کشورمان را به فلاکت بیشتری سوق می دهد. این واقعیت است که جمهوری اسلامی با سیاست های مخرب خود کشور را در وضعیت فوق العاده دشواری قرار داده است. اما تحولات سیاسی در کشور ما نه به دست دولت ترامپ، بلکه باید توسط مردم ایران صورت گیرد. دخالت دولت های خارجی در تحولات سیاسی کشور همانند عراق، لیبی و سوریه، می تواند به فاجعه و جنگ بیانجامد و زمینه های مساعدی را برای رشد جریان های افراطی در داخل کشور فراهم آورد. سیاست های دولت ترامپ علیه صلح در منطقه و منافع ملی کشور است. باید دست به دست هم داد و به مقابله با آن برخاست.
