منابع انگلیسی به نقل از یک مقام ارشد پیشین دفتر نخست وزیری این کشور اعلام کردند که سه هفته پیش از آغاز جنگ انگلیس و عراق در سال ۲۰۰۳، مقامات دولت تونی بلر، مدارکی را که حکایت از غیرقانونی بودن جنگ عراق بوده است را سوزانده اند.
به گزارش نامه نیوز، روزنامه ساندی میل به نقل از یک مقام ارشد پیشین دفتر نخست وزیری نوشت: آن موقع اوضاع به هم ریخته بود. روزی که قرار بود جنگ آغاز شود مشخص بود؛ از سویی ‘گلداسمیت’ مشاور قضایی تونی بلر می گفت این [جنگ] در چارچوب قوانین بین الملل قابل توجیه نیست. اما آنها ( وزرای دولت بلر) می گفتند [گزارش ها] را نابود کنید، بسوزانید.
به نوشته ساندی میل، پیتر گلداسمیت مشاور قضایی تونی بلر در گزارشی که ماه جولای سال ۲۰۰۲ به تونی بلر نوشته بود، گفته بود: به رغم اینکه قوانین سازمان ملل اجازه حمله نظامی را در شرایط دفاع از خود می دهد، اما اکنون عراق تهدیدی فوری برای انگلیس نیست و به همین دلیل استدلال حمله به منظور دفاع از خود، توجیه مناسبی برای جنگ نیست.
این روزنامه انگلیسی افزود: بلر اما در واکنش به اظهارات وی، او را از شرکت در جلسات کابینه محروم ساخت و دستور داد تا ضمن بستن دهانش، از درز کردن محتویات گزارش هایش به افکار عمومی جلوگیری شود.
ساندی میل افزود: پیتر گلداسمیت، مجددا در گزارشی ۱۳ صفحه ای که ۷ ماه مارس ۲۰۰۳ ارائه شد، نسبت به غیرقانونی بودن جنگ عراق با توجه به عدم حمایت سازمان ملل متحد هشدار داد. وی در این گزارش با اشاره به اینکه کشورها نمی توانند به صورت جداگانه تصمیم بگیرند که آیا عراق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را نقض کرده یا نه، از بلر خواسته بود تا قطعنامه دیگری را بابت آغاز جنگ علیه عراق کسب کند.
در همین حال یک سخنگوی دفتر تونی بلر در واکنش به آنچه سوزاندن و یا نابود کردن گزارش های غیرقانونی بودن جنگ عراق در زمان نخست وزیری بلر گفته است: این احمقانه است که کسی تصور کند چنین مدارکی نابودشده است. آقای بلر و لرد گلداسمیت در خصوص این موضوع با یکدیگر به طور مفصل گفت وگو داشته اند. درنهایت پیشنهاد شد که این اقدام (جنگ) قانونی است و برای آن دلایل منطقی آورده شد.
تونی بلر، نخست وزیر پیشین انگلیس از سوی افکار عمومی متهم است که در سال ۲۰۰۳ به دلایل غیرموجه با مشارکت آمریکا علیه عراق حمله نظامی کرده است.
پیش تر نیز روزنامه «ساندی میل» با استناد به سندی که به تازگی در آمریکا منتشرشده، فاش ساخت: تونی بلر، یک سال قبل از حمله سال ۲۰۰۳ به عراق، به آمریکا، قول پیوستن به این جنگ را داده بود.
سند مذکور که حاکی از فریبکاری های چندلایه تونی بلر نخست وزیر وقت انگلیس در ارتباط با حمله سال ۲۰۰۳ میلادی شمرده می شود، در تاریخ ۲۸ مارس ۲۰۰۲تحت عنوان یک یادداشت محرمانه از جانب کالین پاول، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا، و یک هفته قبل از دیدار بوش و تونی بلر در مزرعه ‘کرافورد’ تگزاس نوشته شده است.
از سوی دیگر نیز فشارها بر کمیته حقیقت یاب چیلکات که از سال ۲۰۰۹ میلادی از سوی گوردون براون نخست وزیر وقت انگلیس، به منظور بررسی جزئیات چگونگی مشارکت این کشور در جنگ عراق تشکیل شد، افزایش یافته است.
‘جان چیلکات’ رئیس این کمیته ی تحقیقاتی ابراز امیدواری کرده بود که گزارش نهایی تا پایان سال ۲۰۱۰ میلادی آماده شود؛ وی اما در یادداشتی که پنجشنبه گذشته به دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس نوشت اعلام کرد که گزارش کامل این کمیته ماه بین ماه های ژوئن یا جولای سال ۲۰۱۶ منتشر خواهد شد.
کامرون ضمن ابراز ناخرسندی از به تعویق افتادن مجدد این گزارش از چیلکات خواسته است که هرچه سریع تر مقدمات انتشار این گزارش فراهم شود.
چیلکات تاکنون تاخیر در انتشار این گزارش را ناشی از حساس و مهم بودن وظیفه محوله و ضرورت بررسی همه جانبه اسناد و شواهد که برخی اوقات دسترسی به آن ها مشکل بوده است، عنوان کرده است.
به گفته برخی از تحلیل گران، افشای احتمالی اسناد محرمانه در خصوص فریبکاری های صورت گرفته از سوی مقامات ارشد آمریکا و انگلیس برای توجیه حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی، احتمالا ازجمله علل تاخیر مکرر در انتشار گزارش کمیته چیلکات بشمار می آید.
به گفته این تحلیل گران، انتظار می رود، گزارش چیلکات ضمن انتقاد از چهره های شاخص دولت کارگری تونی بلر، اقدام به افشای مذاکرات دیپلماتیک پنهانی بین آمریکا و انگلیس ازجمله مکاتبات بین بلر و جورج دبلیو بوش، رئیس جمهور سابق آمریکا کند که این مساله چندان باب میل واشنگتن که از متحدان نزدیک لندن است، نخواهد بود.
علاوه بر این، حساسیت برانگیز بودن گزارش کمیته چیلکات با توجه به اینکه هم اینک انگلیس و آمریکا بار دیگر به شدت درگیر مسایل عراق و سوریه شده اند، می تواند توجیه گر عدم تمایل دولت محافظه کامرون برای انتشار گزارش این کمیته ، باشد.
هرچند تونی بلر اخیرا در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ‘سی ان ان اروپا’ به علت برخی مسائل و مشکلات در جنگ عراق عذرخواهی کرده است.
وی در این مصاحبه گفت:’ من به علت این واقعیت که اطلاعاتی که ما قبل از جنگ و در زمان جنگ عراق دریافت کردیم اشتباه بود عذرخواهی می کنم؛ زیرا هرچند صدام حسین از سلاح های شیمیایی علیه مردم عراق و دیگران استفاده کرده بود اما برنامه سلاح های شیمیایی صدام آن گونه که ما تصور می کردیم نبود و وجود نداشت؛ بنابراین من می توانم به علت این مسائل عذرخواهی کنم. ‘
بلر افزود: من همچنین به علت برخی اشتباهاتی که ما در طراحی و برنامه ریزی ها انجام دادیم و به ویژه به علت اشتباهات در برداشتمان از تحولاتی که بعد از برکناری صدام از قدرت به وقوع خواهند پیوست عذرخواهی کنم.
تونی بلر افزود: اما برای من بسیار دشوار است که بخواهم به علت برکناری صدام حسین از قدرت عذرخواهی کنم. اکنون هم فکر می کنم نبود صدام حسین در قدرت بهتر از بودن وی در قدرت است.
فرید زکریا مجری شبکه ‘سی ان ان اروپا’ از تونی بلر پرسید: آیا می پذیرید که جنگ عراق عامل اصلی در شکل گیری و پیدایش گروه داعش بوده است؟ بلر در پاسخ گفت عوامل دیگری هم در شکل گیری داعش نقش داشته اند. بلر گفت: البته نمی توان گفت ما که در سال ۲۰۰۳ صدام را از قدرت برکنار کردیم، هیچ نقشی در موقعیت کنونی در سال ۲۰۱۵ نداشته ایم.
با این حال تحلیل گران انگلیسی معتقدند که عذرخواهی تونی بلر عملی پیش دستانه، برای دور زدن و سرپوش گذاشتن بر حقایق گزارش چیلکات بوده است.
