وطن ویرانه از یار است یا اغیار یا هر دو؟
مصیبت از مسلمان هاست یا کفار یا هر دو؟
همه داد وطن‌خواهی زنند، اما نمی‌دانم
وطن‌خواهی به گفتار است یا کردار یا هر دو؟
وطن را از خطر، فکر وکیلان می‌کند ایمن
و یا سرنیزهٔ یک لشکر جرار یا هر دو؟
وطن را فتنهٔ مسندنشینان داد بر دشمن
و یا این مردم بی‌دانش بازار یا هر دو؟
کمند بندگی بر گردن بیچارگان محکم
ز بند سبحه شد یا رشتهٔ زنار یا هر دو؟
به قتل و غارت دهقان و استثمار زحمتکش
فقط مسجد بود بانی و یا دربار یا هر دو؟
بنای ظلم و استبداد صنف مفتخور، ویران
ز چکش می‌شود یا داس جوهردار یا هر دو؟
وکیل از خدمت ملت تغافل می‌کند عمداً
و یا باشد وزیر از مملکت بیزار یا هر دو؟
به مجلس نسبت ایران‌فروشی می‌دهند اما
نمی‌دانم کنم اقرار یا انکار یا هر دو؟
وکیلان و وزیرانند خائن، فاش می‌گویم؛
اگر در زیر تیغم یا به روی دار یا هر دو.
تو را روزی به کشتن می‌دهد ناچار، لاهوتی،
زبان راستگو یا طبع آتشبار یا هر دو!
زندگی نامه ابوالقاسم لاهوتی به قلم بیژن اقدسی:
ابوالقاسم لاهوتی شاعر انقلابی زحمتکشان، فعال انقلابی در جریان انقلاب مشروطه و چندین برآمد انقلابی دگر بود. در جریان انقلاب مشروطه مورد تمجید سردار ملی، ستار خان قرار گرفت.
لاهوتی از نوجوانی شروع به سرودن شعر کرد. اشعاری که به تدریج رنگ آزادی‌خواهانه و عدالت‌پژوهانه گرفت. به باور برخی محققان لاهوتی نخستین شعر نو را در تاریخ میهن ما سروده است.
او که زادهٔ ۲۰ مهر سال ۱۲۶۴ در کرمانشاه بود، دو بار به دلیل فعالیت‌های انقلابیش وادار به ترک وطن و مهاجرت شد. از مهاجرت نخست به ترکیه بار دیگر به میهن بازگشت، اما پس از مهاجرت دوم خود به اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، دیگر امکان بازگشت به میهن را نداشت.
لاهوتی پس از مدتی اقامت در باکو و مسکو به تاجیکستان رفت و نقش بی‌بدیلی در اعتلای شعر این جمهوری شوروی ایفاء‌کرد. لاهوتی سرایندهٔ شعر سورد ملی تاجیکستان بود.
ابولقاسم لاهوتی سرانجام پس از عمری مبارزهٔ انقلابی در ۲۵ اسفند سال ۱۳۳۵ در مسکو دیده از جهان فروبست و در همان جا به خاک سپرده شد.
