پیکر دو کارگر از چهار کارگر معدن شن و ماسه شازند که ۲۷ خرداد زیر آوار سنگ ماندند، هنوز پیدا نشده است.
جستجو برای یافتن پیکر آیتالله رضایی و مجتبی نجفی، دو کارگر مفقودشده معدن شن و ماسه شازند همچنان ادامه دارد. فرمانده گروه مهندسی رزمی ۴۲ قدر سپاه پاسداران ۳۰ خرداد گفت پس از «نقطهزنی» مشخص شده است کارگران «۱۵ متر زیر آوارند».
معدن شن و ماسه شازند ۲۷ خرداد ریزش کرد. حدود شش ساعت پس از ریزش پیکر بیجان دو کارگر به نامهای محمد ابوالحسنی و نصرت یارمحمدی از زیر آوار بیرون آورده شد. آیت رضایی و مجتبی نجفی دو کارگر دیگر هستند که همچنان زیر آوار حبس شدهاند.
روزنامه هممیهن ۳۰ خرداد به نقل از کارگران معدن شازند نوشت محمد ابوالحسنی و آیتالله رضایی کارگر بازنشسته بودند. منابع محلی در معدن همچنین گفتند مالک معدن هیچ یک از کارگران را بیمه حوادث نکرده است.
یکی از کارگران این معدن که نخواست نامش فاش شود هم گفت پیش از حادثه به مهندس معدن در باره احتمال ریزش کوه هشدار داده بودند:
«معدن مهندس ناظر دارد، اما کوتاهی کرده است. خود من بارها به او گفتم که از کدام سمت میتواند به پیکرها برسد، اما کار خودش را کرد. به او گفتم پول هم به تو میدهیم، اجازه بده کار خودمان را انجام دهیم، اما نگذاشت. این سمت از معدن کلایه لایه رسوبی دارد و ریزش سهروز بعد از انفجار بود، اما انفجارها در این اتفاق تاثیر داشت.»
کارگران معدن از شیوه جستجو برای یافتن پیکر همکارانشان ناراضی هستند. به گفته آنها همه وسایلی که برای یافتن کارگران آوردهاند «شخصی است» و «دروغ میگویند همه سازمانها برای کمک نیرو فرستادهاند».
هشت حادثه در سه ماه
از آغاز سال ۱۴۰۳ تا پایان خرداد حداقل هشت حادثه در معادن ایران رخ داده است. روزنامه اعتماد ۲۹ خرداد نوشت از آغاز فروردین تا ۲۶ خرداد هفت حادثه در معادن رخ داده که طی آن هشت کارگر جان باختهاند. با مرگ چهار کارگر معدن شازند شمار معدنکارانی که طی سه ماه بر اثر حوادث کاری جان دادند به ۱۲ نفر میرسد.
چند روز قبل از حادثه معدن شن و ماسه شازند، پنج کارگر معدن آبنیل کرمان زیر آوار ریزش زغالسنگ ماندند؛ چهار کارگر آسیب دیدند و یک کارگر کشته شد.
اعتماد با بررسی حوادث کاری در معادن طی سال ۱۴۰۲، گزارش کرد طی ۱۴ حادثه در این سال ۱۸ کارگر معدن قربانی حوادث کار شدند.
فرشاد اسماعیلی، کارشناس حقوق کار «مقرراتزدایی و تسهیل کسب و کار» را عامل افزایش حوادث کاری در معادن دانست. او به روزنامه هممیهن گفت:
«متاسفانه اراده سیاسی در حوزه بازرسی از کارگاهها برای سنجش میزان حفاظت نیروی کار وجود ندارد؛ در حین کار هم توانی برای این موضوع وجود ندارد و بعد از حادثه هم پیگیریها ناکاآرمدند. بعد از حادثه معدن یورت باید شوکی به این حوزه وارد میشد اما بعد از آن اتفاقات سهمگینتری هم اتفاق افتاده و همچنان شاهد مرگ کارگران در معادن هستیم. عجیب است که ایمنی معدن به این اندازه رها شده است.»
حادثه معدن یورت در استان گلستان همزمان با تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۶ رخ داد. در این حادثه ۴۳ معدنچی جان باختند.
یک کارشناس ایمنی و حفاظت معادن هم ۳۱ خرداد به «اعتماد» گفت: حادثه معدن شازند «قابل پیشبینی بود» و تصاویر نشان میدهد «اصول ایمنی در این معدن رعایت نشده است».
مهدی زارع، متخصص زلزلهشناسی نیز در پیوند با مرگ کارگران معدن شازند گفت در صورت رعایت اصول ایمنی حوادث کار ۷۰ درصد کاهش مییابد:
«متاسفانه در ایران معمولا در جواب ضرورت رعایت مسائل ایمنی گفته میشود که برای رعایت مسائل ایمنی پول نداریم یا اصلا رعایت مسائل ایمنی را یک کار لوکس میدانند یا حتی میگویند مثلا ۲۰ سال با همین روشهای ناایمن کار کردیم و هیچ اتفاقی نیفتاده و لزومی به رعایت ایمنی نیست.»
او نتیجه نادیده گرفتن ایمنی در محل کار را «نابودی یک یا چند خانواده» و در نهایت «خسات از محل بیمه مسئولیت» به کارگرانی که دچار معلولیت شدهاند، دانست و افزود: مشکلات این خانوادهها با این رقمهای ناچیز حل نمیشود و گرفتاریهای بلندمدت گریبانشان را میگیرد.»
سازمان پزشکی قانونی ایران مرگ دو هزار و ۱۱۵ کارگر بر اثر حوادث کار را طی سال ۱۴۰۲ ثبت کرده است. در همین سال ۲۹ هزار کارگر مصدوم شدند. بخشی از این مصدومیتها همیشگی و منجر به معلولیت است.