کودتای نافرجام در خدمت تسویه حساب با مخالفین و تحکیم استبداد فردی اردوغان
کودتای نظامی در ترکیه که توسط بخشی از نیروهای زمینی، نیروی هوائی و ژاندارمری سازمان یافته بود، شکست خورد. در این کودتا ۲۹۰ نفر کشته و ۱۱۴۰ نفر زخمی شدند. مخالفت صریح احزاب سیاسی ترکیه، آمدن مردم به خیابان ها و عدم همراهی فرماندهان سطوح بالای ارتش، کودتا را ناکام گذاشت.
از سال ۱۹۶۰ به این طرف در ترکیه چندین کودتا صورت گرفته است. کودتا در دهه های گذشته بخشی جدایی‌ناپذیر از حیات سیاسی آن کشور را تشکیل می‌داده است. اما شکست کودتا نشان داد، این کشور به حدی از بلوغ سیاسی رسیده که دیگر کودتا، عامل تعیین‌کننده در صحنه سیاسی ترکیه و تحولات اجتماعی این کشور نیست. مردم ترکیه علیرغم اختلافات و مخالفت بخش قابل توجهی از آن ها با عملکرد دولت اردوغان، در مقابل کودتا ایستادند و آن را به شکست کشاندند.
با سیاست های سرکوب گرانه اردوغان در رابطه با کردها، رسانه ها و نیروهای مخالف در داخل کشور و پیشبرد سیاست های جاه طلبانه در منطقه، شکاف های متعدد در ساختارها سیاسی ترکیه فعال شده و ترکیه در وضعیت شکننده ای قرار گرفته و زمینه را برای کودتاچیان که برای حل معضلات موجود نه به نیروی مردم بلکه به قهر نظامی اتکا دارند، فراهم ساخته است.
کودتا در سطح منطقه و جهان بازتاب وسیعی داشت. بسیاری از کشورهای منطقه از جمله دولت ایران در همان ساعات اول از وقوع کودتا در ترکیه ابراز نگرانی کرده و آنرا در جهت تشدید اوضاع نابسامان منطقه ارزیابی کردند.
ترکیه با شکست کودتا در وضعیت جدیدی قرار گرفته است. آیا اردوغان در وضعیت جدید سیاست های فاجعه بار گذشته در عرصه داخلی و منطقه ای کنار را گذاشته، به سود دمکراسی در داخل و صلح در منطقه گام بر خواهد داشت، یا اینکه از شکست کودتا به نفع تقویت قدرت خود بهره جسته، مخالفان خود را تحت فشار بیشتر گذاشته و سیاست های جاه طلبانه در منطقه را ادامه خواهد داد؟
علائمی از تغییر در سیاست های اردوغان مشاهده نمی شود. او پس از شکست کودتا با صراحت آن را «موهبت الهی» خواند و در اجتماع طرفدارانش از پاکسازی اساسی در نهادهای دولتی سخن گفت. اردوغان در برابر درخواست بازگرداندن حکم اعدام به قانون کشور گفت خواست مردم نباید نادیده گرفته شود. سخنان تند و تیز او بعد از شکست کودتا و باز داشت حدود ۶۰۰۰ افسر، سرباز، وکیل و قاضی، تعلیق فعالیت بیش از ۲۷۰۰ قاضی و وکیل دادگستری، حاکی از تسویه حساب با مخالفین است. او می خواهد بیش از گذشته به دمکراسی در ترکیه یورش برد و بر اختیارات خود بیافزاید. به همین خاطر این گمانه زنی در میان نیروهای مخالف و افکار عمومی وجود دارد که اردوغان در راه اندازی کودتا نقش داشت.
رفتار دولت ترکیه با مخالفین، نگرانی‌های جهانی را برانگیخته است. آمریکا از ترکیه خواسته است در محاکمه کودتاگران به قوانین احترام بگذارد و اتحادیه اروپا نیز در مورد استبداد در ترکیه هشدار داده است.
ما همراه با نیروهای دمکراتیک ترکیه، کودتای نظامی را محکوم می کنیم و کودتا را راه حل خاتمه دادن به سیاست های فاجعه بار اردوغان نمی دانیم. پیشبرد سیاست صلح در منطقه، خصومت زدائی، پایان دادن به سرکوب روزنامه نگاران، فعالین مدنی و نیروهای مخالف در داخل و پایبندی به دمکراسی، نیاز جامعه ترکیه است. امیدواریم مردم ترکیه اجازه ندهند که اردوغان از شکست کودتا بهره گرفته و استبداد فردی را تحت عنوان سیستم ریاستی بر ترکیه حاکم گرداند.
هیئت سیاسی ـ اجرائی سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
۱۸ ژوئیه ۲۰۱ (۲۸ تیر ۱۳۹۵)
