گزارش کانون مدافعان حقوق بشر از وضعیت حقوق بشر در ایران در پاییز ۱۳۸۷

۱۶/۱۰/۱۳۸۷

مقدمه

کانون مدافعان حقوق بشر که براساس اساسنامه خود در کنار دو وظیفه «دفاع رایگان از متهمان عقیدتی و سیاسی»، «حمایت از خانواده های زندانیان سیاسی و عقیدتی» وظیفه سومی با عنوان «گزارشدهی منظم و مستمر در مورد نقض حقوق بشر در ایران» بر عهده دارد، در پایان هر فصل گزارش حقوق بشری خود را منتشر می کند. اما زمانی که این سازمان مردم نهاد در حال جمعبندی گزارش پاییز خود در سال ۱۳۸۷ بود و هنگامی که قصد داشت اول دی ماه مراسم جشنی به مناسبت شصتمین سالگرد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر برگزار کند، با پلمب دفتر خود مواجه شد. به نظر می رسد از آنجا که در دو سال اخیر به هیچ یک از گزارشگران ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد جهت ورود به ایران ویزا داده نشده بود و بسیاری از سازمانهای بین المللی به گزارشهای این کانون استناد می کردند، از جمله بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد در گزارشی که به مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دسامبر ۲۰۰۸ ارائه کرد و منجر به صدور قطعنامه علیه دولت جمهوری اسلامی ایران شد به گزارش کانون مدافعان حقوق بشر استناد کرده بود، شاید یکی از دلایل پلمب دفتر کانون مدافعان حقوق بشر به این علت بوده باشد. دفتری که با قسمتی از جایزه صلح نوبل که در سال ۲۰۰۳ به شیرین عبادی تعلق گرفته بود، خریداری شده و در اختیار کانون قرار گرفته بود. در این دفتر علاوه بر کانون مدافعان حقوق بشر، نهاد مردمی دیگری به نام «کانون مشارکت برای پاکسازی مین» که آن نیز توسط شیرین عبادی و گروهی از همفکران وی تأسیس شده بود، اداره می شد. در حقیقت با پلمب غیرقانونی دفتر کانون مدافعان حقوق بشر، محل کار دو نهاد مردمی تعطیل شد.

در هر حال امروز حقوق بشر موضوعی در صلاحیت دولتها دانسته نمی شود و باور به صلاحیت انحصاری و مطلق دولتها بر اتباعشان بدون توجه به کارکرد اساسی آنها در حفظ و دفاع از کرامت انسانی اعضای جامعه به سختی به چالش کشیده شده است.

کانون مدافعان حقوق بشر در چنین شرایطی به انتشارگزارش وضعیت رعایت حقوق بشر در ایران در پاییز ۱۳۸۷ می پردازد.

بخش اول – حقوق مدنی و سیاسی

از آنجا که دولت ایران گذشته از تضمینهای حقوق داخلی، به مفاد الزام آور میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی (۱۹۶۶ ) که طبق ماده ۹ قانون مدنی در حکم قانون داخلی است نیز متعهد و ملتزم است، باید بر ضرورت تضمین حقوق مدنی و سیاسی افراد، مبتنی بر شناسایی حقوقی حق مسلم هر شخص انسانی در تعیین آزادانه سرنوشت فردی و اجتماعی خود در ابعاد داخلی و بین المللی است، توجه اشته باشد. اما آنچه وضع موجود از میزان التزام حاکمیت نه به صورت رعایت تام بلکه نسبی به این حقوق بنیادین نشان می دهد، حاکی از افقهای چندان روشنی نیست. گزارش وضعیت پاییز در این خصوص به شرح زیر است :

۱- وضعیت فعالان سیاسی – اجتماعی دگر اندیش

– دست کم ۴ مورد ممانعت از برگزاری نشستهای حزبی، ۴ مورد بازداشت و۱۰ مورد محکومیت قضایی در خصوص وضعیت این فعالان به کانون مدافعان حقوق بشر گزارش شده است.

الف- بازداشتها

– در پی تایید حکم شش ماه حبس حسن اسدی از فعالان مدنی، وی روانه زندان تبریز شده است. هچنین بر اساس گزارشهای رسیده جمشید زارعی پس از ۹ روز بازداشت به قید وثیقه ۲۰ میلیون تومانی و پیمان بشیری فعال آذربایجانی نیز پس از ۵۰ روز بازداشت، آزاد شدند. فیروز یوسفی نیز بازداشت شد.

صلاح الدین پیروی، لطیف شرافت، فهیم ابراهیمی و عبدالواحد عبدالله زاده چهار شهروند کرد اهل ارومیه هستند که بازداشت شده اند. از سوی دیگر همچنان جمعی از هواداران روحانی زندانی، کاظمینی بروجردی در زندان هستند.

ب- صدور احکام قضایی

۱) مجتبی لطفی مسوول اطلاعرسانی دفتر آیتالله منتظری به چهار سال حبس تعزیری و پنج سال تبعید محکوم شد. بنابر حکم صادره وی در مدت تحمل تبعید حق هیچگونه فعالیت فرهنگی و تبلیغی ندارد و در این مدت ممنوعالقلم و تالیف است.

۲) دادگاه تجدیدنظر انقلاب اسلامی تهران، با تایید رای شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب محکومیت ۱۱ سال حبس محمد صدیق کبودوند فعال حقوق بشر کردستان را قطعی کرد. این حکم با انتقاد محافل حقوق بشری در داخل و خارج از ایران مواجه شده است.

۳) خالد هردانی پس از حضور در دادگاه اجرای احکام دادگاه انقلاب مطلع شد به هفت سال زندان و تبعید به خاش محکوم شده است.

۴) عبدالحجت تاریوردیان از فعالان آذربایجان به حکم شعبه ۱۱۰ دادگاه عمومی جزایی به ششماه حبس تعزیری و ۴۰ ضربه شلاق محکوم شده است. این حکم بهمدت سهسال تعلیق شده است.

۵) دادگاه تجدید نظر حکم یک سال زندان جلال جلالی زاده نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی را به ۳۰۰ هزار تومان جزای نقدی تبدیل کرد.

۶) سه عامل بمب گذاری شیراز به اعدام محکوم شدند. متهم به جاسوسی نیز اعدام شد.

۷) امیر امیرقلی به شش ماه حبس تعزیری محکوم شد.

ج- سایر موارد

۱) مقامهای مسوول از برگزاری کنگره سالجاری نهضت آزادی ایران که به صورت داخلی و محدود برنامهریزی شده بود، جلوگیری کردند. همچنین از برگزاری پلنوم جبهه ملی ایران در روز پانزدهم آذرماه جلوگیری شد.

۲) در آستانه دهمین سالگرد قتلهای زنجیرهای، از برگزاری مراسم بزرگداشت داریوش و پروانه فروهر ممانعت به عمل آمد. از سوی دیگر افرادی که برای بزرگداشت یاد محمد مختاری و محمد جعفر پوینده بر سر مزار آنان حاضر شده بودند با مشکلاتی مواجه شدند.

۳) از برگزاری نماز عید قربان انجمن اسلامی مهندسین در حسینیه ارشاد جلوگیری شد.

۴) با دستور مقامهای مسوول قسمت دوم مراسم اکران ویژه فیلم «سه زن» به میزبانی سازمان ادوار تحکیم که به نقد و بررسی موانع سینمای مستقل در ایران اختصاص داشت و بنا بود با سخنرانی فعالان سیاسیـحقوق بشری از جمله شیرین عبادی و همچنین عوامل فیلم برگزار شود، لغو شد.

۵) سفر شیرین عبادی به کشور مالزی به منظور انجام یکسری سخنرانی در مراکز دانشگاهی و پژوهشی آن کشور لغو شد. مقامات وزارت خارجه مالزی به بنیاد صلح مالزی که موسسه دعوتکننده شیرین عبادی بوده، گفتهاند که به درخواست دولت ایران مجبور شدهاند دعوت از وی را پس بگیرند.

۶) سخنرانی تقی رحمانی فعال ملی – مذهبی در برنامه شبهای محرم که بنا بود در حسینیه ارشاد برگزار شود به دلیل مخالفت مقامهای مسئول لغو شد. گفته می شود علت مخالفت با سخنرانی تقی رحمانی، اختصاص جایزه حقوق بشری به وی و عضویت رحمانی در شورای ملی صلح اعلام شده است.

۷) از سفرنسرین ستوده وکیل دادگستری که همراه شوهر و دو فرزند خود برای دریافت جایزه بینالمللی حقوق بشر ایتالیا از سوی بنیاد زودتیرول و شرکت در مراسم اهدای آن راهی ایتالیا بود، جلوگیری شد. همچنین از سفر سوسن طهماسبی به نشست AWID در افریقای جنوبی ممانعت به عمل آمد.

۸) دفتر «جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان» که در سال ۸۲ با اخذ مجوز از وزارت کشور و با هدف «توانمندسازی کودکان کار و خیابان» و «آشنا کردن جامعه با معضل کودکان کار» تاسیس شده بود، پلمپ شد.

۹) جایزه حقوق بشر شهر نورنبرگ به عبدالفتاح سلطانی، فعال حقوق بشر و وکیل دادگستری، تعلق گرفت.

۱۰) به دنبال ادامه بازداشت آرش و کامیار علایی سازمان عفو بینالملل به مناسبت اول دسامبر، روز جهانی ایدز، خواستار آزادی دو کارشناس ایدز در ایران شد.

۱۱) جمعی از فعالان حقوق بشر نسبت به قوت گرفتن احتمال اجرای حکم فرزاد کمانگر معلم کرد هشدار دادند.

۱۲) روز۱۷ مهر رسما دوره زندان یک ساله عمادالدین باقی پایان یافت. همچنین بازداشتشدگان آذربایجانی مراسم افطاری چهارشنبه ۲۰ شهریور ۸۷ در خیابان نواب تهران، به قید کفالت آزاد شدند.

۱۳) کمیته دفاع از حقوق شهروندی اعلام کرد که شکایت کیوان صمیمی، مدیرمسوول نشریه توقیفشده «نامه»، از سردار رادان فرمانده وقت نیروی انتظامی تهران بزرگ و تعدادی از نیروهای انتظامی با منع تعقیب پرونده روبهرو شده است.

۱۴) گلن شوآیتزر، استاد آمریکایی که در ایران به سر می برد برای چندین بار در هتل محل اقامت خود بازجویی شد. دستگیری شوایتزر، مدیر برنامه آسیا-اروپای آکادمیهای ملی علوم آمریکا، باعث شده که این نهاد تحقیقاتی و آکادمیک تبادل استاد با نهادهای ایرانی را به حال تعلیق درآورد.

۱۵)CD تخریب سید محمد خاتمی در جریان نمایشگاه مطبوعات، توزیع شده است. بنابر اخبار منتشر شده، این اقدام از سوی غرفه «والفجر» انجام شده که مربوط به فیلم مونتاژ شده سفر سال گذشته خاتمی به ایتالیاست.

۱۶) برگزاری مراسم زادروز احمد شاملو با مشکل مواجه شد، به گونه ای که فشارها باعث شد تا مراسم زودتر پایان یابد.

۲- وضعیت کتاب و مطبوعات، نویسندگان و روزنامه نگاران

در این خصوص آنچه گزارش شده است عبارت است از۵ مورد بازداشت و ۵ مورد صدور احکام قضایی متفاوت و ۱۲مورد برگزاری جلسات محاکمه قضایی دست اندرکاران این حوزه است. درکنار اینها دست کم ۵ نشریه توقیف شدند و فیلترینگ تعدادی ازسایتهای اینترنتی ادامه پیدا کرد.

الف- بازداشتها

۱) مسعود کردپور روزنامهنگار و فعال حقوقبشر از سوی شعبه یک دادگاه انقلاب اسلامی مهاباد به تحمل یک سال حبس تعزیری محکوم و به زندان منتقل شده است.

۲) داریوش دانشور از فعالان فرهنگی شهر مشهد که مدیریت کتابفروشی دانشور مشهد را نیز به عهده دارد، بازداشت و کتابفروشی نامبرده نیز تعطیل شد.

۳) بهمن توتونچی روزنامهنگار کرد در سنندج و حسین درخشان وب نگار بازداشت شدند. محمدرضا لوایی شاعر و داستان نویس آذربایجانی نیز بازداشت شد.

ب- محاکمه های قضایی

۱) جلسه رسیدگی به پرونده مهدی فضایلی مدیرعامل سابق خبرگزاری فارس، قلی شیخی مدیرمسوول روزنامه «توسعه» و حمیدرضا زاهدیکهنهگورابی مدیرمسوول روزنامه توقیفشده «دوران امروز»، برگزار شد. همچنین جلسه رسیدگی به اتهامات مدیران سایتهای «سپهرنیوز»، «مردمیار»، «ایراناکونومیست» و «انتخاب» برگزار شد. همچنین زمان دادگاه سایت «خودرو نیوز» ۲۲ آبان ماه تعیین شد.

۲) جلسه بازپرسی سید مرتضی سجادیان مدیر مسوول روزنامه کارگزاران برگزار شد. روزنامه کارگزاران به دنبال درج بخشی از بیانیه دفتر تحکیم وحدت، یازدهم دی ماه توسط هیأت نظارت بر مطبوعات توقیف و پرونده این روزنامه به دادگاه ارجاع شد.

۳) جلسه رسیدگی به اتهامات حسین مختاریان مدیرمسوول روزنامه توقیف شده «آزاد»، تجدید شد.

۴) دادگاه عمومی تهران با تائید قرار مجرمیت صادره از سوی بازپرس دادسرای کارکنان دولت برای مدیر سایت خبری «جام نیوز» میان بازپرس و دادیار اظهارنظر، حل اختلاف کرد. از سوی دیگر دادگاه عمومی تهران با رد اعتراض شاکی پرونده عبدالحمید محتشم مدیر مسئول هفته نامه «یا لثارات الحسین»، قرار منع تعقیب وی را تأیید کرد.

ج- صدور احکام قضایی

۱) حکم پنج سال حبس یوسف عزیزی بنیطرف نویسنده و روزنامه نگار تایید شد.

۲) با شکایت وزارت جهاد کشاورزی پروندهای علیه کامران ملکپور (خبرنگار) تشکیل شد که شعبه مذکور پس از بررسی ادله و توضیحات ملکپور قرار منع تعقیب برای وی صادر کرد.

۳) سولماز ایگدر (خبرنگار) به شش ماه حبس تعزیری محکوم شد. این حکم در ابتدا به صورت شفاهی ابلاغ شده است. امید رضا میرصیافی وب نگار نیز به دو سال و نیم زندان محکوم شد. اسماعیل جعفری از سوی دادگاه انقلاب بوشهر به پنج ماه حبس تعزیری محکوم شد.

د- سایر موارد

۱) تعدادی از روزنامهنگاران ایرانی که قرار بود به میزبانی نهاد ضدجنگ WPR برای پوشش انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به این کشور سفر کنند، بهرغم هماهنگی قبلی با وزارت ارشاد، در فرودگاه از سفر منع شدند و ضمن توقیف گذرنامههایشان، در روزهای بعد به نهادهای مسوول احضار شدهاند.

۲) ۹ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به آنچه «توقیف مطبوعات و عدم صدور مجوز انتشار روزنامه، هفتهنامه و ماهنامه در مناطق محروم کردنشین» خواندند، تذکر دادند.

۳) مدیرمسوول نشریههای توقیفشده «هفت» و «ارژنگ» در نامهای به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به توقیف «ارژنگ» انتقاد کرد و آن را ناموجه و غافلگیرکننده خواند.

۴) هفته نامه «شهروند امروز» توقیف شد. همچنین مجوز روزنامه «آینده نو» و هفته نامه «نیمروز» لغو شد.

۵) کانون نویسندگان ایران با انتشار اطلاعیهای روز ۱۳ آذر را به یاد محمد مختاری و محمدجعفر پوینده، دو نویسنده عضو این کانون که آذرماه سال ۱۳۷۷ در جریان قتلهای زنجیرهای کشته شدند، روز مبارزه با سانسور نامگذاری کرده است.

۶) عبدالصمد خرمآبادی مشاور قضایی دادستانی کل کشور از فیلتر شدن بیش از پنج میلیون سایت اینترنتی خبر داد.

۷) در حالیکه رئیس قوه قضائیه اخیرا طی دستورالعملی، هرگونه فیلترینگ سایتهای سیاسی و خبری قبل از رسیدگی به اتهامات در مراجع قضایی را ممنوع اعلام کرده بود، سایت متعلق به مهدی خزعلی، فرزند آیتالله خزعلی، فیلتر شده است.

۸) جایزه ویژه گزارشگران بدون مرز امسال به صورت مشترک به سایت تغییر برای برابری و وبلاگچینی «زنچینگین» اهدا شد. این سایت برای نوزدهمین بار در ابتدای دی ماه فیلتر شد.

۹) مازیار خسروی خبرنگار رسانههای گروهی و عضو انجمن صنفی روزنامهنگاران ایران از سوی ماموران حراست نمایشگاه مطبوعات تهران مورد ضربوشتم قرار گرفت.

۱۰) برخی خبرها از آتش زدن سینما جمهوری تهران حکایت دارد.

۱۱) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ایران از تعطیلی نگارخانه «اثر» به دلیل آنچه که به نمایش گذاشتن “آثارمبتذل و مغایر با شئونات اسلامی” خوانده، خبر داده است. در این نگارخانه عکسهای پیمان هوشمندزاده به نمایش درآمده بود.

۱۲) در حالی که لایحه جرایم رایانه ای در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است، معاون دادستان تهران از تشکیل دادسرای ویژه جرایم رایانه ای و اینترنتی خبر داد.

۱۳) به دلیل رعایت نکردن قوانین جمهوری اسلامی در جشنوارههای جهانی، قرارداد میترا حجار هنرمند سینما، با پروژه کمال تبریزی با مشکل مواجه شد.

۳- وضعیت دانشجویان

آنچه در این خصوص در پاییز ۱۳۸۷ قابل اعلام است، تعداد زیادی از دانشجویان فعال به کمیته های انضباطی یا محاکم احضار، بازداشت ویا از ادامه تحصیل محروم شده اند که به شرح زیرهستند:

الف – بازداشتها

۱) محسن محمدی دانشجوی رشته ارتباطات دانشگاه میبد یزد بازداشت شد و پدر وی نیز به دادگاه انقلاب اصفهان احضار شده است.

۲) هستی خضروی دانشجوی دانشگاه خواجه نصیر و عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی این دانشگاه بازداشت و پس از چند روز آزاد شد. مهران عباسزاده، عضو شورای عمومی دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) و دبیر انجمن اسلامی دانشگاه تربیت معلم نیز بازداشت شد. امین معصومی دانشجوی سال سوم عمران و وب نگار نیز در اراک بازداشت و پس از یک روز آزاد شد.

۳) در پی تشکیل پرونده جدید علیه مجید توکلی، آرمان صداقتی و پدرام رفعتی (دانشجویان دانشگاه امیرکبیر) آنها چند ساعت در بازداشتگاه دادسرای ناحیه ۶ تهران بازداشت شدند.

۴) صادق شجاعی، مهدیه گلرو، مجید دری و سعید فیضاللهزاده چهار دانشجوی محروم از تحصیل دانشگاه علام طباطبایی که در پی تحصن خود در دانشگاه، بازداشت شده بودند به قید التزام از زندان اوین آزاد شدند.

۵) سیروس حسین نژاد دانشجوی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال پس از چند روز بازداشت به قید وثیقه آزاد شد. رحمان رحیم پور دانشجوی کرد دانشگاه ارومیه و وریا مروتی دانشجوی دانشگاه پیام نور بیجار بازداشت شدند.

ب- احضارها

۱) سجاد رادمهر، منصور امینیان، فراز دهتاب، آیدین خواجهای، مقصود عهدی، امیر مردانی، احسان نجفینسب از دانشجویان دانشگاه تبریز پس از آنکه با قرار وثیقه از زندان آزاد شدند، مجددا به دادگاه احضار شدند. همچنین با شکایت رئیس دانشکده خبر، احسان مازندرانی فعال دانشجویی دانشکده خبر و جواد حیدریان، دانشجوی سابق این دانشگاه به دادسرای کارکنان دولت احضار شدند. نوید صادقصابری و محسن صنعتیپور از فعالان دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد به دادگاه انقلاب احضار شدند. مهدیه گلرو فعال دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی که از چهار ترم پیش، از ورود به دانشگاه محروم شده است، به دادسرای انقلاب احضار شد. مجید ماکویی زاد نیز به دادگاه احضار شده است.

ج- محاکمه های قضایی

۱) جلسه محاکمه مرتضی اصلاحچی دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

د – صدور احکام قضایی

۱) محمد هاشمی، عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه) به دو سال حبس تعلیقی به مدت سه سال محکوم شد. یاسر بهادری دانشجوی عمران ایلام نیز به چهارماه حبس تعزیری از طرف دادگاه تجدیدنظر استان ایلام محکوم شد. همچنین محمدمهدی احمدی دبیر سابق شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاههای شیراز و علومپزشکی طی حکمی از سوی دادگاه انقلاب شیراز به هشت ماه حبس تعلیقی به مدت چهار سال محکوم شد. محمدصالح ایومن نیز از سوی دادگاه انقلاب تهران به چهار سال حبس تعزیری محکوم شد.

۲) ستار پرویزی، دانشجوی دانشکده فنی کرمانشاه به ۱۶ سال حبس تعزیری توام با تبعید در زندان کرمان، خیات یوسفی، دانشجوی رشته برق دانشگاه کرمانشاه به ۱۳ سال حبس تعزیری توام با تبعید به زندان رشت، خلیل فاتحی به ۱۸ سال حبس تعزیری توام با تبعید به زندان سمنان، هوشیار پیشابادی، ۱۰ سال حبس تعزیری توام با تبعید به زندان قم محکوم شدند. اتهام آنان عضویت در احزاب کرد و محاربه بود.

ه- احضار به کمیته های انضباطی و احکام صادره توسط این کمیته ها

۱) علیرضا داوودی، مازیار معصومی، علی اجاقی، ارسلان صادقی، بهزاد حکیمینیا، کاوه محمدی، ابراهیم کتفمی بعضا در آغاز سال تحصیلی از سوی کمیته انضباطی دانشگاه اصفهان احکام متفاوتی از تعلیق تا توبیخ دریافت کردهاند. ارسلان صادقی به یک ترم محرومیت از تحصیل، نرگس شریفی، رویا شکوهی و حسین سرشومی توبیخ کتبی به همراه درج در پرونده، همچنین ندا اسدی و آرش انواری مورد توبیخ کتبی به همراه درج در پرونده قرار گرفتند. از سوی دیگر زینب کوشکی دو ترم منع موقت از تحصیل و محرومیت از امکانات رفاهی دانشگاه، محمد کریمی به یک ترم منع موقت از تحصیل با احتساب سنوات و محرومیت از امکانات رفاهی دانشگاه و محمد نوروزی به یک ترم منع موقت از تحصیل با احتساب سنوات و محرومیت از امکانات رفاهی دانشگاه محکوم شدند. این افراد همگی از دانشجویان دانشگاه لرستان هستند. این در حالی است که خانمها صادقی، رهپور و فیضی و سجاد طرحانی به کمیتههای انضباطی احضار و تفهیم اتهام شدهاند. گفتنی است این دانشگاه محمد نوروزی و محمد کریمی را به صورت جداگانه احضار و تفهیم اتهام کردهاند و ایشان منتظر احکام بعدی خود هستند. مژده سماعی نیز به دو ترم محرومیت از تحصیل با حساب سنوات محکوم شد. علیرضا موسوی و مجید دری که هر دو، دو ترم محرومیت از تحصیل را سپری کردهاند، مجددا با حکم کمیته انضباطی دانشگاه علامه طباطبایی از تحصیل محروم شدند. علیرضا موسوی به دو ترم محرومیت از تحصیل بدون احتساب در سنوات و مجید دری به دو ترم محرومیت از تحصیل با احتساب در سنوات محکوم شدند. میلاد اسدی، مهدی عباسزاده و بهنام صفری هر یک به دو ترم، علی پرویز و عباس سمد بابایی نیز هر کدام به یک ترم محرومیت از تحصیل بدون احتساب سنوات محکوم شدند. هر پنج نفر دانشجوی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی هستند. امیرحسین فتوحی دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نیز به دو ترم تعلیق از تحصیل محکوم شد. نوید غفاری، امین درستی و اکبر حسنپور، سه دانشجوی دانشگاه شیراز نیز به کمیته انضباطی دانشگاه احضار شدند. امین ریاحی به یک ترم تعلیق و مهدی خسروی به محرومیت دائم از خوابگاه و حمید رضا امیرخانی بهرغم سپری کردن حکم صادره از سوی کمیته انضباطی مبنی بر یک ترم تعلیق با مرخصی اجباری محکوم شدند. هر سه دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد هستند. حمدالله نامجو (مدیر مسوول نشریه دانشجویی متن)، ناهید افراسیابی (مدیر مسوول نشریه دانشجویی رهگذر)، اسماعیل جلیلوند(مدیر مسوول نشریه دانشجویی عصیان) و سحر یزدانی (مدیر مسوول نشریه دانشجویی قاصدک) با احکام کمیته انضباطی دانشگاه شیراز، از تحصیل محروم شدند. نامجو و افراسیابی هر کدام به دو ترم محرومیت از تحصیل محروم شدهاند که یک ترم آن اجرایی و ترم دیگر آن معلق است. اسماعیل جلیلوند و سحر یزدانیپور هر کدام به دو ترم محرومیت از تحصیل محکوم شدهاند که به صورت معلق است. کاظم رضایی، آلما رنجبر، نامجو (مجددا و اندکی پس از دریافت حکم محرومیت از تحصیل)، امین درستی، نوید غفاری و اکبر حسنپور به کمیته انضباطی دانشگاه شیراز احضار شده اند. حمدالله نامجو، سعید خلعتبری، آرش روستایی و هادی الم نیز احضار شده اند. مجتبی رزمی، نعیم احمدی، وحید دهقان و آیدین تیموری چهار دانشجوی دانشگاه تبریزهستند که احضار شده اند. رضا نگهداری دانشجوی حقوق دانشگاه تهران نیز با حکم جدید کمیته انضباطی به دو ترم محرومیت از تحصیل با احتساب سنوات محکوم شد.

۲) مهران فرجی دانشجوی دانشکده خبر مورد ضرب و شتم قرار گرفت. این اقدام به دنبال درج یادداشتی از سوی این دانشجو در یکی از رسانهها که در آن فرجی نسبت به اقدامات رئیس دانشکده خبر انتقاد کرده بود، صورت گرفت. به دنبال این اتفاق در دانشکده ماموران کلانتری ۱۰۴ عباسآباد در محل حاضر شدند و پروندهای در دادسرای ناحیه هفت تهران تشکیل شد.

۳) چندی پیش و در پی تعطیلی خوابگاه هرندی دختران دانشگاه یزد، تعدادی از دانشجویان دختر به ویژه دانشجویان فعال دانشگاه یزد بدون دلیل از خوابگاه محروم شدند. پس از اینکه اعتراضات فردی این دانشجویان نسبت به محرومیتشان از خوابگاه نتیجه نداد این دانشجویان معترض در اقدامی هماهنگ تحصنی آرام و چند ساعته در درون دانشگاه برگزار کردند، اما نه تنها به خواست این دانشجویان که برخورداری از خوابگاه و امکانات رفاهی دانشگاه است اعتنایی نشد بلکه بیش از ۳۰ نفر از دانشجویان شرکتکننده در تحصن دانشجویی اخیر را به کمیته انضباطی احضار کردهاند. تا کنون حکم تعدادی از این دانشجویان مبنی بر منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال صادر شده است. از سوی دیگر افشین اکبریان و سه فعال دانشجویی دانشگاه یزد از تحصیل محروم شدند.

۴) نشریه بانو که در دانشگاه علوم پزشکی شیراز منتشر میشد، پس از انتشار دومین شماره خود با حکم کمیته ناظر بر نشریات این دانشگاه به مدت سهماه توقیف شد. نشریه بانو که تنها نشریه زنان دانشگاههای شیراز است پس از انتشار اولین شماره خود نیز به کمیته ناظر بر نشریات احضار شده بود. همچنین هیات نظارت بر نشریات دانشجویی دانشگاه زنجان «کیملیک» و «یولداش» دو نشریه دانشجویی این دانشگاه را توقیف کرد. گاهنامه سیاسی، اجتماعی گامنو (نشریه انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه اراک) نیز توقیف شد. نشریه اتوپیا نیز از صحن دانشگاه امیرکبیر جمع شد.

و – سایر موارد

۱) احسان منصوری دانشجوی دانشگاه امیر کبیر که در پی پرونده نشریات جعلی دانشگاه امیر کبیر حدود ۱۵ ماه را در زندان گذراند و پس از آزادی از زندان بر سر کلاس درس حاضر شده بود اواخر آذرماه با مخالفت مسئولان دانشگاه از ورود به دانشگاه منع شد. همچنین در حالی که نزدیک به دو ماه از ارسال پرونده مجید توکلی و احمد قصابان (آنان نیز در جریان پرونده نشریات جعلی دانشگاه امیر کبیر ۱۵ ماه را در زندان گذراندند) به وزارت علوم می گذرد، کمیسیون موارد خاص این وزارتخانه به دلیل نقص مدارک لازم همچنان در حال بررسی پرونده است. از سوی دیگر بنابر گزارش رسیده در آغاز سال تحصیلی جدید به سورنا هاشمی، بهرام واحدی و علیرضا فیروزی، اعضای انجمن اسلامی دانشگاه زنجان، سه نفر از افراد شرکتکننده در تحصن خردادماه دانشگاه زنجان اجازه انتخاب واحد و ادامه تحصیل داده نشد. همچنین علی تقی پور و عمید مشرف زاده نیز نتواسته اند انتخاب رشته کنند.

۲) انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به رئیس این دانشگاه نامه سرگشادهای ارسال کرد. در این نامه این تشکل دانشجویی از احضارهای متعدد دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز به کمیته انضباطی و حراست و فشار بر دانشجویان و ایجاد محدودیت برای آنان، انتقاد کردند.

۳) دوم مهرماه تعدادی از دانشجویان محروم از تحصیل در مقابل ساختمان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات، تجمعی اعتراضی برپا کردند.

۴) پیمان عارف رتبه برتر کنکور کارشناسیارشد علوم سیاسی که از اولین دانشجویان سهستاره محسوب میشود، امسال نیز پس از قبولی در آزمون از ثبتنام مجدد وی ممانعت بهعمل آمد.

۵) دانشجویان دانشگاه تبریز به همراه اعضای انجمن اسلامی این دانشگاه در انتقاد از بازداشت دانشجویان تبریز در تابستان و عدم آزادی آنها تا آغاز سال تحصیلی در صحن دانشگاه تجمع کردند.

۶) انتخاب واحد کوروش جنتی از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی باطل شد.

۷) پس از گذشت سه سال از ممنوعیت از تحصیل دانشجویان منتقد و فعال در قالب پروژه ستارهدار کردن دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاههای دولتی، به نظر میرسد دانشگاه آزاد نیز در ادامه همین روند در سال جاری اجازه تحصیل به تعدادی از دانشجویان را نداده است. سیامک کریمی، دانشآموخته رشته حقوق دانشگاه بوعلیسینا همدان که پیش از این در سال ۸۵ بهرغم کسب رتبههای ۱۷ و ۶۶ و به دلیل تعلق سه ستاره به وی، اجازه تحصیل در دانشگاه را نیافت. زهره اسدپور نیز از پذیرش در دانشگاه آزاد باز داشته شد.

۸) به دنبال درخواست یکی از کارمندان زن دانشگاه رودهن از یکی از دانشجویان دختر این دانشگاه مبنی بر بازرسی کیفش، درگیری میان این دانشجو و انتظامات رخ داد.

۹) در حالی که فعالان دانشجویی دانشگاه مازندران قصد داشتند اقدام به توزیع نامه انتقادی ۱۰۹ استاد دانشگاه در این دانشگاه کنندد، بیانیه ها توسط افراد ناشناس که شبانه به چاپخانه محل تکثیر این بیانیه رفته بودند، ضبط شد.

۱۰) انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیت معلم تهران طی بیانیهای تحلیلی نسبت به ایجاد تشکلهای موازی برای حذف تشکلهای دانشجویی و ابطال این انجمن، اعتراض کرد. انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیتمعلم تهران در تابستان سال گذشته تعطیل شد. همچنین اعضای تشکیلات انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شهرکرد در بیانیهای نسبت به اقدامات مسوولان این دانشگاه در ممانعت از برگزاری انتخابات شورای مرکزی این انجمن اعتراض کردند.

۱۱) شوراهای صنفی دانشگاههای تهران، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه نصیر طوسی، صنعتی امیرکبیر، صنعتیشریف و الزهرا(س) طی نامهای سرگشاده خطاب به زاهدی، وزیر علوم نسبت به اقدامات وزارت علوم در خصوص ایجاد تغییرات در آیین نامه های شوراهای صنفی که به گفته آنان می تواند استقلال این شوراها را از بین ببرد، اعتراض کردند.

۱۲) بیش از ۴ هزار نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه پسرانه شهید دستغیب دانشگاه علوم پزشکی شیراز طی نامه سرگشادهای به محمدهادی ایمانیه رئیس این دانشگاه اعتراض شدید خود را نسبت به نصب دوربین مداربسته در آسانسورهای این خوابگاه، رفتارهای توهینآمیز مجموعه مدیریتی دانشگاه در قبال دانشجویان و احضار گسترده دانشجویان به کمیته انضباطی، حراست و اداره امور خوابگاهها ابراز کردند.

۱۳) دانشجویان دانشکدههای گوناگون دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز با محدودیتهای تازهای مواجه شدهاند. گویا مسوولان دانشگاه آزاد درصددند جداسازی جنسیتی را در دانشگاه آزاد اعمال کنند و جداسازی کلاسهای عمومی، جداسازی ورودیهای دانشگاهها را در دستورکار قرار دادهاند. همچنین کتابخانه دانشکده مدیریت دانشگاه شهید بهشتی با ورود نیروهای انتظامات و حراست دانشگاه، به دو قسمت جداگانه دخترانه و پسرانه تفکیک و پارتیشنبندی شده و دانشجویان این دانشکده نیز در اعتراض به این اقدام، تحصنی به دعوت انجمن اسلامی دانشکده برگزار کردند. چند روز پس از اجرای طرح تفکیک جنسیتی در کتابخانه دانشکده مدیریت دانشگاه شهیدبهشتی، تعدادی از نیروهای انتظامات با ورود به دانشکده اقتصاد این دانشگاه به منظور برخورد انضباطی با دانشجویان، اقدام به گرفتن کارت دانشجویان دختری کردند که به نظر آنها پوششان طبق قوانین دانشگاه نیستند. اعتراض به بومی گزینی جنسیتی نیز همچنان ادامه دارد.

۱۴) لوح فشردهای با مضمون «افشاگری» علیه جنبش دانشجویی و «افشاگری» علیه دفتر تحکیم وحدت در دوران اصلاحات منتشر شده است. همچنین انجمنهای اسلامی دانشجویان دانشکده اقتصاد و علوم اداری، دانشکده مهندسی و علوم پایه و دانشکده ادبیات و علومانسانی دانشگاه سیستان و بلوچستان درباره توزیع شبنامه و سیدی، علیه این تشکل و برخی از دانشجویان و نشریات دانشجویی این دانشگاه خواندهاند، بیانیهای صادر کردند.

۱۵) جمعی از دانشجویان پسر خوابگاه مرکزی دانشگاه بینالمللی قزوین در اعتراض به وضعیت بد خوابگاه، بسته شدن زودهنگام در خوابگاه و برخورد نیروهای حراست با دانشجویان در مورد نوع پوشش دست به تحصن چندساعته زدند.

۱۶) بیش از ۱۸۰ نفر از دانشجویان خوابگاه دخترانه گلستان دانشگاه علوم پزشکی شیراز در نامه سرگشادهای به رئیس آن دانشگاه از احضارهای بیمورد، پروندهسازی برای دانشجویان این خوابگاه، وضع قوانین محدودکننده و دخالت در حریم خصوصی دانشجویان، انتقاد کردند.

۱۷) روابط عمومی انجمن اسلامی کرمان در انتقاد از مدیریت این دانشگاه در برابر تشکلها و ممانعت از برگزاری برنامههای این انجمن، اطلاعیهای منتشر کرد. آنطور که در این اطلاعیه آمده از ابتدای سال تحصیلی چهار برنامه سخنرانی و میزگرد این تشکل به دستور مدیریت دانشگاه لغو شده است. همچنین هیأت نظارت بر تشکلهای دانشجویی دانشگاه ایلام با سخنرانی فاطمه صادقی و تریبون آزاد مخالفت کرد.

۱۸) بیش از یکهزار و ۸۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه تهران طی نامهای اعتراضی به فرهاد رهبر، رئیس این دانشگاه خواستار برچیده شدن گیتهای امنیتی از صحن دانشگاه و «محیط تحصیل و زندگی» خود شدند.

۱۹) از سخنرانی سهراب رزاقیراد در دانشگاه خلیجفارس بوشهر جلوگیری به عمل آمد. همچنین در حالی که قرار بود علیرضا رجایی، فعال ملی- مذهبی به مناسبت ۱۶ آذر، روز دانشجو در دانشگاه صنعتی اصفهان سخنرانی کند، یک روز مانده به برگزاری این برنامه توسط وزارت علوم لغو شد. همچنین مراسم روز دانشجو، با مخالفت استانداری فارس و فرمانداری شیراز لغو شد. قرار بود در این مراسم حبیبالله پیمان از شخصیتهای ملیـ مذهبی، بهاره هدایت مسوول روابط عمومی دفتر تحکیم و عباس حکیمزاده دبیر سیاسی دفتر تحکیم وحدت، پیرامون ۱۶ آذر و جنبش دانشجویی سخنرانی کنند. انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز درخواست مجوزی برای سخنرانی ۹ نفر از روشنفکران و فعالان سیاسی کشور، در این دانشگاه، به هیات نظارت این دانشگاه ارائه داده بود که هیات نظارت با سخنرانی هیچ کدام موافقت نکرد. از سوی دیگر درخواست انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه بیرجند مبنی بر دعوت از حسین مرعشی، معاون رئیسجمهور در دولت خاتمی برای سخنرانی در مراسم ۱۶ آذر این دانشگاه با مخالفت رئیس دانشگاه روبهرو شد.

هیات نظارت دانشگاه سهند تبریزنیز با کلیه سخنرانان پیشنهادی انجمن اسلامی این دانشگاه به مناسب ۱۶ آذر مخالفت کرد. انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه سهند تبریز درخواست سخنرانی عباس عبدی، احمد زیدآبادی، مصطفی تاجزاده، حمیدرضا جلاییپور و علویتبار را هفتهها پیش به هیات نظارت این دانشگاه داده بود. همچنین هیات نظارت بر تشکلهای دانشگاه علوم پزشکی زنجان با درخواست انجمن اسلامی دانشجویان این دانشگاه مبنی بر سخنرانی عباس حکیمزاده، دبیر سیاسی و بهاره هدایت، مسوول روابط عمومی دفتر تحکیم (طیف علامه) مخالفت کرد.

۲۰) مأموران در مواجهه با گردهمایی هزاران نفری دانشجویان در دانشکده علوم پایه دانشگاه بوعلیسینای همدان که برای شرکت در مراسم روز دانشجوی انجمن اسلامی دانشجویان همدان صورت گرفته بود با استفاده از گاز اشکآور در محیط بسته دانشکده دانشجویان را وادار به خروج از دانشگاه کردند.

۲۱) دانشجویان دانشگاه جندیشاپور در اعتراض به کمبود امکانات پزشکی در این دانشگاه و عدمتحقق وعدههای مسوولان تجمع کردند.

۴- وضعیت زنان

۱) عشا مومنی دانشجوی رشته کارشناسی ارشد ارتباطات و هنر در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا که برای دیدار با خانواده و برخی تحقیقات دانشجویی به ایران سفر کرده است پس از حدود یک ماه بازداشت، از زندان آزاد شد. نگین شیخالاسلامی که در سابق مسوولیت انجمن فرهنگی اجتماعی زنان آذرمهر کردستان را بهعهده داشت، بازداشت شد.

۲) مهری مشرفی به همراه همسرش عباس جوادی دوست و دو دخترشان بازداشت شدند که دو دخترشان بعداٌ آزاد شدند.

۳) ناهید کشاورز، محبوبه حسین زاده، سعیده امین و سارا امینیان در دادگاه انقلاب حاضر شدند. سوسن طهماسبی نیز در شعبه یکم دادیاری امنیت دادگاه انقلاب حاضر شد و مورد بازجویی قرار گرفت. همچنین جلسه دادگاه خدیجه مقدم و همسرش اکبر خسروشاهی دوشنبه ۳۰ آبان تعیین شد. جلسه محاکمه فاطمه گفتاری عضو زنان آذرمهر کردستان در دادگاه انقلاب سنندج و محبوبه کرمی در تهران برگزار شد.

۴) محکومیت زینب پیغمبرزاده به یک سال حبس که به مدت سهسال تعلیقی خواهد بود، از سوی دادگاه تجدیدنظر تایید شد. براساس این حکم، زینب پیغمبرزاده موظف است هر چهارماه یکبار خود را به مراجع مسئول معرفی کند. نسرین افضلی نیز به شش ماه حبس و ده ضربه شلاق تعلیقی محکوم شد. معصومه ضیاء به سه سال حبس تعلیقی و معرفی هر چهار ماه یکبار به مراجع مسئول و رضوان مقدم به حبس تعلیقی محکوم شدند.

۵) زینب بایزیدی که از چهار ماه پیش در زندان بسر میبرد، بدون اطلاع وکیل و خانوادهاش، برای طی کردن دوران محکومیت چهار ساله خود، به زندان مرکزی زنجان انتقال داده شد. از سوی دیگر حکم هانا عبدی در دادگاه تجدید نظر از پنجسال به یکسال و نیم کاهش یافت و مکان تبعید هم به رزن همدان تغییر یافت. حکم یک سال زندان حمیده نبویچاشمی نیز پس از شرکت در مراسمی در گورستان خاوران تائیدشد. ( این در حالی است که علی صارمی و میثاق یزدان پناه بلاتکلیف و محمدعلی منصوری که به ۱۷ سال زندان همراه با تبعید و محسن نادری به یک سال زندان محکوم شده اند، اینک در زندان به سر می برند. آنان نیز از جمله بازداشت شدگان حاضر در گورستان خاوران هستند. )

۶) منزل پرستو الهیاری از فعالان کمپین یک میلیون امضا مورد تفتیش قرار گرفت. ماموران پلیس ضمن تفتیش خانه و ضبط لپتاپ، دفترچههای تاثیر قوانین بر زندگی زنان، سیدی، کتاب و آلبوم شخصی وی را ضبط کردهاند.

۷) خانواده دکتر زهرا بنییعقوب، پزشک جوانی که سال گذشته در بازداشتگاهی در همدان به طرز مشکوکی درگذشت، با انتشار گزارش مفصلی از پرونده وی که پس از صدور حکم تبرئه متهمان توسط دادگاه همدان با رای دیوانعالی کشور به تهران منتقل شده، نسبت به بلاتکلیفی وضعیت این پرونده ابراز نگرانی کردهاند.

۸) شهناز غلامی که در نوزدهم آبان ماه بازداشت شده از تاریخ ۲۹ آذر دست به اعتصاب غذا زد.

۹) فرانک فرید فعال آذربایجانی احضارشد. او قرار بود در کنفرانس حقوق زنان در ترکیه شرکت کند که موفق به انجام این کار نشد.

۵- وضعیت اعدامی ها، متهمان زیر ۱۸ سال و …

در این ارتباط گزارش پاییز به شرح زیر است:

الف- نوجوانان زیر ۱۸ سال

۱) غلامرضا ج که به هنگام ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال سن داشته است در زندان اصفهان اعدام شد.

ب- سایر موارد

۱) فاطمه پژوه و ۹ نفر دیگر اعدام شدند.

۲) دیوان عالی کشور حکم سنگسار زنی به نام افسانه رادر شیراز تائید کرد.

۳) زنی به نام شهلا در شهرستان رودان به جرم قاچاق مواد مخدر به اعدام محکوم شده که باردار است.

۴) قطع دست یک سارق در کرمانشاه که به ۳۰ ضربه شلاق و شش ماه حبس نیز محکوم شده است.

۶- وضعیت افرادی که به مذاهبی به جز مذهب شیعه اعتقاد دارند

موارد اعتراض حقوق بشر افرادی که به مذاهبی به جز مذهب شیعه اعتقاد دارند در فصل پاییز نیز به شکل بارزی مشهود بود که به برخی از آنها اشاره می شود :

۱) تلاش برای دخالت در مسایل مذهبی مناطق سنی نشین با هدف تغییر آیین مذهبی اهل سنت با انتقاد برخی از علمای اهل سنت شهرهای استان آذربایجان غربی مواجه شده است. به گونه ای که آنان به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اعتراض کرده اند.

۲) امیر حمزهکردی از طلاب حوزه علمیه مدینهالعلوم شهر خاش بازداشت شده است. همچنین وضعیت جسمانی ایوب گنجی روحانی اهل سنت نامناسب گزارش شده است.

۳) شعبه ۱۰۱ دادگاه جزائی قم، خواندن نماز توسط امیرعلی محمدلباف، از دراویش سلسله نعمتاللهی گنابادی را مصداق نشر اکاذیب دانست و وی را به تحمل ۵ سال حبس، ۷۴ ضربه شلاق و ۱۰ سال تبعید به شهر بابک محکوم کرد. این حکم در شعبه ۸ دادگاههای تجدیدنظر به تایید رسیده است.

۴) ایجاد تضییقات و جلب و احضار عده ای از بهاییان از مواردی است که به کانون مدافعان حقوق بشر گزارش شده است. زلیخا موسوی، روحیه یزدانی و علی عسگر روانبخش به تحمل دو سال حبس توسط دادگاه انقاب یاسوج محکوم شده اند. برخی گزارشهای رسیده از بازداشت طرازالله (ضیاء) الله وردی و سونیا تبیانیان حکایت دارد.

۵) محمود متینآزاد و آرش بصیرت، دو مسیحی شیرازی که پیشتر به دلیل ارتداد، حکم اعدام دریافت کرده بودند، تبرئه و آزاد شدند.

۶) عبادالله قاسم زاده، سهند علی محمدی و بخشعلی محمدی سه تن از زندانیان اهل حق در زندان ارومیه به زندان مرکزی یزد جهت گذراندن محکومیت ۱۳ سال حبس تعزیری توام با تبعید خود منتقل شدند. مهدی قاسم زاده و یونس آقایان نیزاز جمله زندانیان اهل حق ارومیه هستند که به اعدام محکوم شده اند و همچنان در این زندان به سر می برند.

بخش دوم – حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

بر این اساس که دولت ایران میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (۱۹۶۶) را امضا کرده و به موجب مجموعه تعهداتی که پذیرفته است، در مقابل ایرانیان و جهانیان مسئولیت داخلی و بین المللی دارد، نه تنها باید از مداخله در حریم آزادیهای مدنی و سیاسی افراد پرهیز کند، بلکه باید درتأمین برابری واقعی افراد و فراهم ساختن رفاه همگانی و انجام اقدامات ایجابی در این خصوص کوشا باشد. با این حال کمتر حوزه ای از زندگی ایرانیان اعم از اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شاخص امیدوار کننده ای را ترسیم می کند.

اما در این میان هرگونه تحرک اقشار کم درآمدی چون کارمندان، معلمان و کارگران برای مطالبه حقوق صنفی خود، به اقدام علیه امنیت ملی تعبیر شده و سرکوب می شود. گزارشی از وضعیت برخورد با فعالان فرهنگی و کارگری در پاییز ۱۳۸۷ به شرح زیر است :

نخست: وضعیت معلمان

– معلمان در پاییز ۱۳۸۷ دست کم با یک مورد احضار ویک مورد صدور حکم قضایی در مورد همکاران خود به شرح زیر رو به رو شدند:

الف- احضارها

۱) گودرز شفیعیان که از اعضای کانون صنفی معلمان است از سوی واحد تخلفات اداری استان فارس احضار شد.

ب- صدور احکام قضایی

۱) علی پاسبار، معلم مهابادی، از سوی دادگاه انقلاب این شهر به تحمل دو سال حبس تعزیری و ۴ سال حبس تعلیقی محکوم شد. وی به اقدام علیه امنیت و همکاری با یکی از احزاب غیرقانونی متهم بود.

ج- سایر موارد

۱) دبیرکل فدراسیون آموزش بینالملل که بیش از ۳۰ میلیون معلم از ۱۷۱ کشور در آن عضویت دارند، در نامهای نسبت به آنچه که «برخورد با اعضای اتحادیه معلمان در ایران» نامید، ابراز نگرانی کرد. وی در این نامه که برای محمود احمدینژاد رئیسجمهور اسلامی ایران، ارسال شده است از بازداشت و زندانیکردن ۳۷ نفر از معلمان و اعضای کانونهای صنفی که قصد شرکت در جلسه روز ۲۶ شهریورماه را داشتند انتقاد کرد.

۲) کانون صنفی معلمان ایران در نامهای سرگشاده خطاب به محمود احمدینژاد با یادآوری شعارهای انتخاباتی او در سال ۸۴ درباره فرهنگیان نسبت به عدم اجرایی شدن این وعدهها اعتراض کرد. همچنین این کانون در بیانیه ای به مناسبت ۱۴ مهر روز جهانی معلم از اینکه برای برگزاری یک مراسم که هر ساله توسط میلیونها معلم در سراسر جهان برگزار میشود، محدودیت ایجاد میشود، انتقاد کرد.

دوم: وضعیت کارگران

۶ مورد احضار، یک مورد بازداشت، ۵ مورد محکومیت قضایی و موارد پرشمار عدم پرداخت حقوق کارگران و برگزاری اعـتصابات صنفی بــعنوان نمونه ای از وضعیت کارگران در پاییز ۱۳۸۷ گزارش شده است که به بخشی از آنان که به کانون مدافعان حقوق بشر گزارش شده، می پردازیم :

الف- احضار

– علی نجاتی، فریدون نیکوفرد، جلیل احمدی، قربان علی پور و محمد حیدری به همراه ابوالفضل عابدینی به دادگاه انقلاب دزفول احضار شدند.

ب- بازداشت

– بر اساس گزارشهای رسیده طیب ملایی در سنندج بازداشت شد.

ج- صدور احکام قضایی

– عطا باباخانی، سعید ترابیان، یعقوب سلیمی و علیزاده حسینی چهار تن از کارگران تعلیقی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه از سوی دادگاه انقلاب تهران به تحمل شش تا ۱۴ ماه حبس تعلیقی محکوم شدهاند. داوود رضوی عضو هیاتمدیره سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه نیز به ۱۲ ماه زندان که به مدت سه سال به حالت تعلیق درآمده، محکوم شده است.

د- سایر موارد

۱) طبق اخبار رسیده به سندیکای کارگران شرکت واحد، قرار بوده ١٢ آبان ١٣٨٧ منصور اسالو، رئیس هیات مدیره سندیکای شرکت واحد جهت معاینات چشم و قلب به بیمارستان لبافینژاد منتقل شود اما ماموران بهجای انتقال اسالو تلاش کردند او را به بیمارستان فارابی منتقل کنند که این امر با مقاومت منصور اسالو مواجه شد. منصور اسالو میگفته که پرونده من و پزشکانی که زیر نظر آنها مداوا میشوم در بیمارستان لبافینژاد است حاضر نشده به بیمارستان فارابی منتقل شود و در نهایت بدون معاینه مجدد به زندان رجایی شهر منتقل شده است.

۲) حدود ۵۰۰ نفر از کارگران شرکت لاستیک سازی البرز در مقابل دفتر این شرکت نزدیک میدان ونک تهران تجمع اعتراض آمیز بگزار کردند. در پلاکاردهای این افراد آمده بود که ۷ ماه بدون دریافت حقوق و هیچ مزایایی از این شرکت کار کرده اند. در کنار این تجمع صنفی، اعتراضهای صنفی دیگری نیز توسط کارگرانی که حقوق خود را دریافت نکردهاند در پاییز گزارش شده است.

سوم: میراث فرهنگی

۱) تعدادی از شهروندان اصفهانی در اعتراض به عبور مترو از خیابان تاریخی چهارباغ اصفهان، روبهروی دبیرخانه شورای شهر اصفهان تجمع کردند. تجمعکنندگان معتقد بودند اقدام شورای شهر بر خلاف دستور قضایی مبنی بر تعطیلی و توقف عملیات مترو در چهار باغ عباسی بوده و بر خلاف منافع عمومی و مصالح میراث فرهنگی کشور است.

۲) به دنبال اعلام روز هفتم آبان ماه به عنوان روز جهانی کوروش با محاصره پاسارگاد از سخنرانی کورش زعیم از فعالان ملی ممانعت به عمل آمد.

خاتمه

کانون مدافعان حقوق بشر در شرایطی که تحت شدیدترین فشارها برای جلوگیری از فعالیتش قرار دارد بار دیگر با اعلام ایمان خود به حقوق بنیادین بشر، حیثیت و ارزش شخصیت انسانی و تساوی حقوق میان زن و مرد و اعلام همیشگی تأسف عمیق خود در مورد استمرار سیاستها و رویکردهای غیر خردمندانه ای که حاصلی جز فرصت سوزی و حسرت عمومی به بار نیاورده است، مجموعه قانونگذاران، مجریان و ناظران را بر حسن اجرای قوانین و انجام تکالیف قانونی خود طبق قانون اساسی و اسناد لازم الاجرای حقوق بشری فرا می خواند و یاد آور می شود که منافع ملی و پیشرفت کشور در گرو اجرای قوانین و رعایت حقوق و آزادیهای بنیادین افراد است. تضمین دوام قدرت نه در بی توجهی به خواسته های ملت و سرکوب و خشونت نسبت به آنان، که در تأمین مطالبات واقعی مردم و جلب رضایت همگانی نهفته است. بنابراین اگرچه در روزهای گذشته موانعی بر سر راه فعالیتهای شیرین عبادی رییس کانون مدافعان حقوق بشر قرار داده شده است، به گونه ای که دفتر وکالت او ابتدا توسط افرادی که خود را مأمور مالیاتی معرفی می کردند، بازرسی و برخی از وسایل آن از جمله دو عدد رایانه ضبط شد و پس از آن عده ای که خود را دانشجوی بسیجی می نامیدند با طرح شعارهایی از جمله «اسراییل جنایت می کند، عبادی حمایت می کند» در مقابل منزل او تجمع کرده و تابلوی وکالت او را کنده و لگدکوب کردند و با رنگ شعارهایی علیه شیرین عبادی بر دیوار منزل او نوشتند، اعمالی که در حضور دو مأمور نیروی انتظامی که بر اساس درخواست شیرین عبادی به محل آمده و ناظر این اقدامها بودند، انجام شد و دو مأمور حاضر اقدامی برای جلوگیری از اعمال غیر قانونی تجمعکنندگان انجام ندادند، اما در هر صورت، کانون مدافعان حقوق بشربه وظایف خود در دفاع از حقوق بشر و کرامت انسانی ادامه میدهد. همانگونه که این سازمان مردم نهاد در ابتدای درگیریهای غزه، بیانیهای در نفی خشونت و کشتار مردم بیسلاح و انتقاد از عملکرد اسراییل منتشر کرده بود. از همینرو کانون مدافعان حقوق بشر مجموعه حاکمیت ایران را به درک واقع بینانه تحولات جامعه ایران و اجرای تعهدات بینالمللی خود در زمینه اجرای ضوابط حقوق بشر و پایبندی به کنوانسیون بینالمللی حقوق مدنی، سیاسی و کنوانسیون بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی که سالها قبل به آنها ملحق شده است، فرا می خواند، به آن امید که شاهد ایرانی آباد و آزاد باشیم.