هفته گذشته فرانسه شاهد گفتگوهای صلح میان دو گروه اصلی مسلح رقیب در لیبی بود. فائز سراج رهبر گروهی که طرابلس را کنترل میکند و بهعنوان دولت لیبی از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته میشود و از پشتیبانی اتحادیه اروپا برخوردار است با ژنرال خلیفه حفتر که با گروهش در شرق لیبی مستقر است با میانجیگری امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه باهم به گفتگو پرداختند و بر سر آتشبس توافق کردند. با توجه به گفتگوهای مکرون و ترامپ دربارهی بقول او شیوههای همکاری علیه دشمنان انسانیت و از بین بردن سازمانهای تروریستی وبیان امیدواری مکرون به همکاریهای امنیتی بیشتر فرانسه و آمریکا شاید گفتگوهای آتشبس در لیبی یکی از نتایج سفر دونالد ترامپ به فرانسه باشد . نزدیکی گروه سراج در طرابلس به فرانسه و اروپا و ژنرال حفتر به آمریکا امر پوشیدهای نیست.
ژنرال حفتر در کودتای سال ۶۹ برای سرنگونی ملک ادریس در کنار قذافی بود و تا سال ۱۹۸۷ ریاست ستاد ارتش لیبی را به عهده داشت ازآنپس طرد و زندانی شد و پس از رهایی از زندان در میانه دههی نود به آمریکا رفت و برای مبارزه با قذافی با نهادهای آمریکایی همکاری کرد ، او در پیوند با آمریکا وضعیتی شبیه احمد چلبی در عراق و حامد کرزی در افغانستان داشت . حفتر درروند رویدادهای ضد قذافی در سال۲۰۱۱ به لیبی بازگشت و رهبری یک گروه شورشی در شرق لیبی را به عهده گرفت و از آن زمان تاکنون یکی از چهرههای اصلی درگیریها و رویدادهای لیبی است . جنگ میان این دو گروه ازجمله بر سر کنترل منابع نفتی لیبی تاکنون ادامه داشته است چندی پیش گروه حفتر به پایانههای نفتی رأس الانوف و سدر که در اختیار گروه سراج بود و نیمی از نفت لیبی ازآنجا صادر میشود یورش برد. افزون بر جنگ میان این دو گروه نبرد با دیگر گروههای مسلح و بهویژه تروریستهای القاعده و داعش که همچنان بخشهایی از لیبی را در تصرف خوددارند در جریان است ژنرال حفتر چندی پیش اعلام کرد که در جنگ علیه گروه تروریستی داعشی انصار الشریعه که بیش از ۳ سال به درازا کشیده است شهر بن غازی را آزادکردهاند . البته گویا هنوز بخشهایی از این شهر همچنان در کنترل داعش است.
گروه سراج که خود را دولت وفاق ملی مینامد از سال ۲۰۱۶ تاکنون بارها کوشیده است تا با گروه ژنرال حفتر که ارتش ملی لیبی خوانده می شود به توافق دست یابد. در گفتگوهای پاریس ظاهراً این بار توافق آتشبس را پذیرفتهاند و بر برقراری حکومت قانون و برگزاری انتخابات در سال آینده توافق کردهاند.
امانوئل مکرون در پایان نشست پاریس از صلح در لیبی سخن گفت و گفت که مدیترانه به این صلح نیازمند است. برای فرانسه و اتحادیه اروپا وضعیت بحرانی لیبی بهویژه ازاینجهت مهم است که سواحل لیبی به محل عزیمت مهاجران آفریقایی به اروپا تبدیلشده است. با آنکه مرگبارترین مسیر مهاجرتی در سراسر جهان مسیر لیبی به اروپا از راه مدیترانه است و تاکنون هزاران نفر در این مسیر در دریا غرقشدهاند اما تا ماه ژوئیه سال ۲۰۱۷ حدود ۹۰۰۰۰ نفر از این راه به اروپا آمدهاند. رهبران اتحادیه اروپا در آغاز سال جاری در نشستی در جزیره مالت بر سر طرحی برای جلوگیری از مهاجرت از لیبی توافق کردند.ازجمله ۲۰۰ میلیون یورو کمک مالی به گروه سراج برای تقویت گارد ساحلی لیبی در نظر گرفته شد . افزون بر این بر سر مبارزه با گروههای قاچاق انسان در سواحل لیبی و ایجاد اردوگاههای پذیرش مهاجران هم توافق شد . محدود کردن فروش قایقهای بادی به لیبی و موتورهای کاربردی برای حرکت آنها هم در دستور کار قرار گرفت . بااینهمه از شمار مهاجران چندان کاسته نشد. بیتردید فرانسه و همپیمانانش هنگام جنگ با قذافی و سرنگونی حکومت او و بعدها رها کردن این کشور در دامان جنگ داخلی و آشوب و بیسروسامانی ، پیشبینی وضعیت کنونی و مشکل سیل مهاجرت لیبیاییها و شهروندان دیگر کشورهای آفریقایی را نمیکردند. مشکلی که به نظر میرسد همچون اوضاع سیاسی در لیبی بهآسانی قابلحل نباشد.