۱۷ نوامبر ۲۰۰۶ – سر میز شام لذیذ کباب، آنها از سفرها و جاهاى مورد علاقه‌ى خود صحبت کردند. جیمز بیکر، از دوستان دیرین و مورد اعتماد خانواده‌ى بوش، با احساسى نوستالژیک از سفرهاى خود به ایران قبل از سال ۱۹۷۹، سالى که انقلاب اسلامى ایران بوقوع پیوست، و از بحران گروگانگیرى که بر روابط سیاسى دو طرف نقطه‌ى پایانى گذاشت، صحبت کرد. جواد ظریف، سفیر ایران در سازمان ملل متحد، مؤدبانه از گلایه‌هاى گذشته و اینکه آمریکا در دوران بوش پدر، زمانى که بیکر وزیر امور خارجه بود، نتوانست ایران را جدى بگیرد شکوه کرد. بنا به‌گفته‌ى دو نفر که در این ملاقات حضور داشتند و پذیرفتند که در صورت فاش نشدن نامشان آنچه را گذشت شرح دهند: ظریف گفت که آمریکائی‌ها هیچوقت از ایران به خاطر کمک به آزادى گروگان‌هاى آمریکائى در لبنان در اوائل دهه‌ى ۹۰ و اخیراَ مخالفت با طالبان در افغانستان قدردانى نکردند. پیام نه خیلى زیرکانه‌ى ظریف این بود که: ایران دیگر حاضر نیست هیچ چیزى را بدون دریافت دستمزد انجام دهد. ایران تنها در یک معاله‌ى گسترده‌تر که، از بین دیگر موضوعات، درخواست آمریکا براى کمک در عراق را با به رسمیت شناختن حق ایران در غنى‌سازى اورانیوم از طرف آمریکا، پیوند بزند وارد بازى میشود.
بیکر، که بخاطر مهارتهاى استادانه‌ى خود در چانه‌زنى معروف است، با اظهار اینکه که وى آمده است تنها در مورد موضوع عراق صحبت کند، حاضر نشد در این زمینه قولى بدهد. (این گفتگوى سر میز شام، در پنجم اکتبر در مقر هیئت ایرانى در مانهاتان اتفاق افتاد) بیکر گفت که یک دولت ضعیف در همسایگى ایران، میتواند به ایران بیشتر از آمریکا، که هر زمان میتواند منطقه را ترک کند، صدمه وارد کند. (بیکر از طریق یک واسطه، از اظهار نظر در این باره خوددارى کرد.) علیرغم فضاى دوستانه، برداشت ظریف این بود که بیکر “در تلاش دستیابى به کمک ایران به بهاى بسیار ناچیز بود.”
ایران اکنون این بها را بطور چشمگیرى بالا برده است. ایران اینرا میداند که جورج بوش از طرف کنگره‌ى دموکرات سر برآورده از انتخابات اخیر، براى خروج نیروهاى آمریکائى از عراق، تحت فشار زیادى است. ایران همچنین این را شنیده است که گزارش در شرف تکمیل “گروه بررسى عراق” (به ریاست مشترک بیکر و لى هامیلتون) به احتمال زیاد نقش فعالتر ایران و سوریه را توصیه خواهد کرد. حتى امروز، تونى بلر، وفادارترین متحد بوش، رئیس جمهور بوش را به گسترش دیالوگ به این دو کشور و تبدیل بحران اسرائیل-فلسطین به بخشى از این دیالوگ تشویق میکند. بر اساس اطلاعاتى که از طرف یکى از اعضاى گروه در اختیار نیوزویک قرار گرفته است، پیش‌نویس گزارش بیکر نیز چنین توصیه‌اى را در بر دارد.
هم ایرانیها و هم سوریها خیلى به خود اعتماد دارند. مذاکرات در راستاى توقف برنامه‌ى هسته‌اى ایران به بن‌بست رسیده است، و رئیس جمهور ایران، محمود احمدى نژاد، هفته‌ى پیش اعلام کرد که “براى خیلى از کشورها موضوع انرژى هسته‌اى ایران حل شده است”. یکى از کشورهاى کلیدى که ایران روى آن حساب میکند، روسیه است، که میخواهد سرمایه‌گذارى گسترده‌ى خود در ایران را محافظت کند، و در شوراى امنیت سازمان ملل در مقابل تحریم سخت ایران مقاومت میکند. یکى از دیپلمات‌هاى اروپائى شرکت‌کننده در مذاکرات میگوید: “ایرانیها پیشاپیش خود را همانند یک قدرت هسته‌اى مینمایانند.” در این اثنا، بشارالاسد، رئیس جمهور سوریه، از سرگیرى آنچه احمد سالکینى، سخنگوى سفارت سوریه، آنرا “تماس‌هاى غیر رسمى“ از سوى واشنگتن می‌نامد، به فال نیک می‌گیرد.
تعدادى از مقامات آمریکائى اشاره میکنند که آمریکا باید قبل از ایران اقدام کند. همه‌ى هفته‌ى گذشته، در ادامه‌ى یک میتینگ دو روزه‌ى کاخ سفید در آخر هفته‌ى روز سربازان سابق (Veterans Day)، استفان هدلى مشاور امنیت ملى و دیگر مقامات برجسته، در رابطه با رویکردهاى جدید و ابتکارات دموکراتیک جدید در مورد عراق در گزارش بیکر-هامیلتون اظهار نظر کردند. مقامات آمریکائى میگویند که رئیس جمهور هنوز تمایل دارد که از طریق فشارهاى اقتصادى و دیگر تمهیدات شدیدتر، ایران را تحت فشار قرار دهد تا از برنامه‌ى هسته‌اى خود دست بردارد. اما بنا به‌گفته‌ى یکى از مقامات کهنه‌کار آمریکائى که خواست اسمش فاش نشود، تعدادى از مقامات دولت آمریکا معتقدند که ممکن است متوقف کردن ایران از ادامه‌ى برنامه‌ى هسته‌اى خود دیر هنگام باشد. این مقام گفت که در صورت همکارى ایران با آمریکا در رابطه با عراق ممکن است بوش ایران را به مثابه‌ى یک “کشور بالقوه‌ى داراى سلاح هسته‌اى“ بپذیرد. این به این معنى است که ممکن است به ایران این اجازه داده شود که تکنولوژى هسته‌اى خود را، مادامی‌که برنامه‌ى خود را به اهداف صلح‌آمیز محدود میکند، براى تولید سوخت هسته‌اى و احتمالاَ تولید بمب هسته‌اى توسعه دهد. اما این هنوز به عنوان یک حالت عقب‌نشینى بعید در نظر گرفته میشود.
نشانه‌هاى آشکارى از طرف آمریکا در جهت نزدیک شدن به پذیرش شرایط ایران براى گفتگو وجود دارد. به نظر میرسید، که در خلال اظهارات هفته‌ى پیش کنگره، مایکل هایدن، مدیر سیا موضع دولت بوش را مبنى بر مجزا دانستن مسئله‌ى عراق و موضوع هسته‌اى نقض کرد. هایدن گفت: “فکر میکنم، صحبت کردن با ایران راجع به موضوع عراق نمیتواند از موضوع گسترده‌تر انرژى هسته‌اى جدا شود”. بعداَ مارک منزفیلد سخنگوى سازمان سیا اعلام کرد که بیانات هایدن با سیاست‌هاى کاخ سفید کاملاَ هماهنگ است. وى گفت منظور هایدن اشاره به عدم تمایل ایران به صحبت کردن در مورد عراق بدون صحبت کردن در مورد موضوع هسته‌اى بود. سخنگوى وزارت امور خارجه گنزالو گالگاس گفت “زمان و شرایط صحبت با ایران در دست مطالعه است.”
اما حتى اگر کاخ سفید با ایران وارد معامله‌اى شود، آیا ایران قادر خواهد بود کشتار قومى در عراق را خاتمه دهد؟ هایدن گفت “ایران در عراق آتش بیار معرکه است.” یک مقام آشنا به پرونده‌هاى محرمانه‌ى امنیتى آمریکا، که خواست اسمش فاش نشود، گفت که نظر امنیتى آمریکا این است که موضع ایران در رابطه با مشکل‌آفرینى در عراق یکدست نیست. وى گفت ایرانیان خواهان هرج و مرج تمام‌عیار نیستند. اگر هر دو طرف در این ترس شریک باشند، احتمالاَ جیمز بیکر در پایان میتواند کمک مورد نیاز را از ایران به بهاى مناسب بگیرد.
