@apahlavan
در دوره‌های آموزشی که در دانشکده‌های فنی و صنعتی پایتخت برگزار می‌شد؛ استادانی که مدرس رشته ناهمراستایی^^ و بالانسینگ^^^ بودند همواره بالانس در دستگاه‌های چرخنده با دورهای بالا همچون (Fan)فن‌ها در صنعت و از جمله صنعت سیمان، نیروگاه‌ها و صنایع پتروشیمی را به عنوان یک تجهیز پُرخطر نام می‌بردند؛ به دلیل کیلووات بالا(بیش از یک مگاوات) و سنگینی وزن فن… بنابراین توصیه موکدشان این بود که قبل از بالانسِ دینامیکی، بالانس استاتیکی را انجام دهید، البته پس از اینکه مطمئن شدید دستگاه ناهمراستایی ندارد. در صورت ناهمراستایی، نخستین گام رفع این نقیصه است. بالانس استاتیکی و دینامیکی فن‌هایی که هم دور بالا دارند و هم وزنی بالای تُن؛ امری‌ست که هم دقت زیادی می‌طلبد و هم دانش فنی مناسب… پایه‌ی این کار در هندسه‌ی ترسیمی و رقومی سال ششم ریاضی قدیم به روشنی گفته شده است. درسی که درکش نیاز به این داشت که دو صفحه متعامد نامتناهی را در نظر بگیریم که فضا به چهار ناحیه مجزا تقسیم می‌کند، یکی از این صفحات صفحه افق نامیده می‌شود و دیگری صفحه قائم… هم تخیّل بود و هم تحلیل… . در ریاضیات اگر همه‌ی متغیرها مشخص باشد بعید است پاسخ درست را نیابی به همین خاطر استادان این رشته، آموزش را با کارِعملی همراه می‌نمودند. وقتی متغیرها را یک به یک لحاظ می‌نمایی درکش سهل‌تر بوده و هست…
اما درس مهم‌تر در عرصه‌ی کار این بود که اگر ناهم‌ترازی در دستگاه‌های دوّار رخ دهد و به موقع علاج نشود؛ گردنده از ثقلِ خود خارج می‌شود و شاید حتی به پاشیدگی و انفجار منجرشود… ضایعه‌ای اسفناک که مکرر در صنعت اتفاق افتاده، از جمله در صنعت سیمان و متاسفانه تلفاتِ جانی هم داشته است… پس بایست هم در حالت «ایستا» تجهیز مورد نظر را بالانس استاتیکی کرد و هم در حالت «حرکت و دور واقعی»، بالانس دینامیکی نمود. و نکته مهم و شاه‌کلید پیداکردن آن نقطه‌ی سنگین و وزنه آزمایشی مورد نظر در ابتدای کاراست… یعنی لنگر اصلی کار، کجا؟ و چگونه ؟و چه مقدار؟. همه‌ی اینها پایه نخست و ابتدایی مسائل فنی‌ست و جهل مرکب است گریز از آن…
پیرمرد به نظر سرد و گرم چشیده صنعت بود. به اینجای سخنش که رسید مکثی کرد و گفت: «…در مسائل اجتماعی صد البته پیچیده‌تر و غامض‌تر است یافتن کانون عزیمت و ناترازی و پیداکردن نقطه شروع کار… دردنیای امروز، بالانس جامعه، اتکا به مردم بالاخص جوانان به عنوان نیرو و وزنه بالنده است و جا و مکان مناسب برای آغاز عمل، یعنی در صلح بودن با خود و جهانِ پیرامون … اگر در محیط صنعتی حفظ نیروی کارآمد و اهمیت به ایمنی کار و داشتن بهترین راندمان اصول اولیه سازمان‌های انسان سالاراست؛ در مسائل اجتماعی علاوه بر متغیرهای داخلی به متغیرهای خارجی هم نیاز است و در این دنیایی که سرکرده‌ی جهانِ متمدن، خود شیفتگی‌اش، گوش فلک را کر کرده و هیچکس و هیچ جمعی را در حد و اندازه خود نمی‌داند!… وستیز و جنگ شده کار حاکمان دنیا و سودآوری هنگفت برای کمپانی‌های تسلیحاتی؛ راه کار شاید سخن آن رند جاودان باشد که گفته بود: «…آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است/ با دوستان مروت؛ با دشمنان مدارا…»
پی‌نوشت:
^. در ادبیات، «پاستورالpastorale» بیانگر شوقِ حسرت باری نسبت به یک رؤیاست… و سمفونی پاستورال نام کتابی‌ست از آندره ژید Paul Guillaume André Gide زاده ۲۲ نوامبر ۱۸۶۹ – درگذشته ۱۹ فوریه ۱۹۵۱نویسندهٔ فرانسوی و برنده جایزه ادبی نوبل در سال ۱۹۴۷… از سمفونی پاستورال La Symphonie pastorale فیلمی هم ساخته شده در ژانر درام به کارگردانی ژان دولانوا در سال ۱۹۴۶…
^^. ناهمراستایی یاMisalignment درتجهیزات دوّار= قرار نگرفتنِ محورِ چرخشی یک تجهیز با تجهیزی که با آن کوپل می‌شود را ناهمراستایی گویند…
^^^. بالانسینگ Balancing = توزیعِ متناسبِ جرم در اجسام چرخنده و دوّار ویا هر مصرف کننده و اگر این توزیع متناسب نباشد منجر به آن‌بالانسی Unbalancing می‌گردد… بالانس استاتیکی به توانایی یک جسم ثابت نسبت به تعادل آن اشاره دارد. در حالی که بالانس دینامیکی توانایی یک جسم برای حفظ تعادل در حین حرکت یا هنگام جابجایی بین موقعیت‌هاست…
نخستین روزهای مهر۱۴۰۴ پهلوان
@apahlavan
