سه شنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۲ - ۰۱:۵۱

كار، ارگان سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)

سه شنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۲ - ۰۱:۵۱

انقلاب سفید نیاز به فلسفه اسپینوزا می داشت!

ماتریالیست های فرانسوی لباس ایده آلیستی فلسفه اسپینوزا را کنار زدند و هسته آته ایستی-ماتریالیستی آنرا در خدمت نقد علمی دین قرار دادند.

اسپینوزا،نبوغی چون مارکس،در ۳ قرن پیش.

فلسفه اسپینوزا(۱۶۷۷-۱۶۳۲م)، یک هلندی یهودی تبار، ضد روحانیون و ضد فئودال، تفکری: سیاسی، اخلاقی، پانته ایستی، آته ایستی، سکولار،و ماتریالیستی است. او از جمله نخستین منتقدان کتاب انجیل به روش علمی بود. نقد عقل گرایانه اش ضدمتافیزیکی است. وی پایه گذار نقد علمی کتب مذهبی از طریق رد معجزه و وحی میباشد. او در کنار دکارت و لایبنیتس از جمله مهمترین عقلگرایان مدرن است که میگفت عقل ابزار شناخت است و شناخت نظم طبیعت و نظم جهان باید از طریق عقل انجام گیرد. در مرکز فلسفه او بحث شناختی “ماهیت و ذات” اشیاء و پدیدهها قرار دارد . او میگفت دلیل وجود ماهیت و ذات، خود آنست و نه یک خالق بیرونی،فراطبیعی، بی انتها، ابدی، و غیرقابل تقسیم. اسپینوزا با تکیه بر “حقوق طبیعی”انسان، خواهان پشت سرگذاشتن: فرهنگ، تفکر، و نوع زندگی مسیحی و فئودالی بود.

اسپینوزا گرایی از قرن ۱۸ میلادی؛ یعنی یک قرن پیش از مارکس، فلسفه ای ماتریالیستی، پانته ایستی، و آته ایستی، است که مفسران و هواداران اسپینوزا با کمک آن، تاثیر مهمی روی جنبش روشنگری فرانسه و آلمان، و روی فلسفه و ادبیات کلاسیک بورژوازی آلمان و روی مکتب رمانتیسم اروپایی گذاشتند. گرچه تئوری ذات و ماهیت او تحت تاثیر دکارت، ایده آلیستی است، روش و متد اسپینوزا ولی دیالکتیکی است. او میگفت آزادی انسان مرتبط است با ضرورت طبیعت. چون انسان بخشی از طبیعت است، طبیعت خداست. او منکر خدای متعالی و ماوراء طبیعت بود. وی مخالف نظریه دوئالیسم یعنی جدایی جسم-روح بود. فلسفه سیاسی اسپینوزا مفید و مدرن است، او یک جمهوریخواه آتشین در ۲ قرن پیش از مارکس بود که خواهان جدایی: دین از دولت، وحی از عقلگرایی، و جدایی فلسفه از دین و الهیات بود.

اسپینوزا، فیلسوف هلندی قرن ۱۷ میلادی، تحت تاثیر دکارت ، هابس، و فلسفه ماتریالیستی یونان باستان بود که میگفت دین موجب برده گی انسان و سلطه دولت طبقاتی بر او میشود. وی با اینگونه نظراتش تاثیر بزرگی روی آیده آلیست های آلمانی مانند: هگل، فیشته، شلینگ، گوته، هردر، و نوالیس گذاشت. وی منکر قاطع آزادی اراده و اختیار در انسان بود چون یک جبر دیالکتیکی در درون و بیرون پدیدهها و اشیاء طبق قانون علیت همه چیز را از پیش تعیین و هدایت میکند. در جهان اشیاء و پدیدهها از نظر زمانی-مکانی نیز قانون علیت طبق فرمول: علت، معلول، رابطه، حکم میکند. اسپینوزا مدعی بود که سیستم فلسفی اش هندسی است و تحت تاثیر فلسفه یونان باستان و متفکری بنام اویکلی است.

اسپینوزا میگفت: دولت باید موجب شکوفایی استعدادهای انسانی بشود. او خلاف دکارت میگفت در مقوله اخلاق، انسان موجودی است طبیعی که نباید آلت دست عقاید و سازمانهای دینی بشود. وی خواهان سازماندهی سیاسی و دمکراتیک دولت و آموزش علوم سیاسی است. او بر این باور بود که انسان عقلگرا اسیر احساسات، شهوات، و نفس میشود. وی در” مقاله سیاسی مذهبی” در سال ۱۶۷۰ میلادی به تضاد و تناقض های کتاب مقدس مسیحیان پرداخت. جنبه های ایده آلیستی نظریه شناخت وی محصول تاثیر افکار دکارت بود. وی تعریف جدیدی از مفهوم دولت در پیش از عصر روشنگری نمود و خواهان یک دولت دمکراتیک سکولار شد. متفکران مشهور آلمان مانند: لسینگ، هردر، گوته، و هگل، تحلیل وی از طبیعت را به مقوله های تاریخ و انسان بسط دادند.

اشاره میشود که تاثیر فلسفه اسپینوزا در قرن ۱۸ میلادی چنان عظیم بود که وصف آن انزمان غیر ممکن بود، تعداد آثار نوشته شده علیه او بعد از مرگ نشان از شهرت آته ایستی-ماتریالیستی او دارد. رشد اسپینوزاگرایی از سال ۱۷۵۰ میلادی در آلمان دلیل رشد و صعود طبقه بورژوازی آلمان بود، تولد و شهرت وی در کشو زادگاهش هلند، محصول رشد روابط کاپیتالیستی بورژوایی ناسیونالیستی در آنجا بود. نظریه شناخت اسپینوزا ماتریالیستی است گرچه جنبه های ایده آلیستی آن محصول تاثیر تفکرات دکارت استو تئوری ذات و ماهیت اسپینوزا دیالکتیکی است که به نظریه ضرورت آزادی و جبر قانون علیت میرسد و میگوید هدف از پیش تعیین شده و هدفمند است.

ماتریالیست های فرانسوی لباس ایده آلیستی فلسفه اسپینوزا را کنار زدند و هسته آته ایستی-ماتریالیستی آنرا در خدمت نقد علمی دین قرار دادند. ادبیات و فلسفه کلاسیک بورژوایی آلمان، جنبش روشنگری فرانسه و آلمان مرهون نظرات ترقی خواهانه وی بودند. به این دلیل ارتجاع فئودالی-کاتولیک آلمان او را: امیر آته ایست ها، افکارش را تنفرآور، و آدرسش را  مکان جهنم نامید.

اسپینوزا بدلیل مطالعه آثار دکارت و منابع یهودی،  خود دچار تضاد شد و در سال ۱۶۵۶ میلادی از انجمن یهودیان در هلند اخراج گردید. او ادامه دهنده خط ماتریالیستی جردانو برونو و دکارت، و یکی از متفکران موثر جنبش روشنگری بود. وی میگفت چون نویسنده کتاب انجیل انسان است باید به آن نقد و نگاهی تاریخی نمود. باور به وحی و معجزه نشانه نادانی و جهالت است. لسینگ یکی از کوشندگان جنبش روشنگری آلمان میگف:  فلسفه مفید دیگری غیر از اندیشه اسپینوزا یافت نمیشود.

اگر دکارت ۳ نوع ماهیت: الهی، روحی، مادی را قبول داشت، اسپینوزا فقط ماهیت پانته ایستی “طبیعت خدایی” را طرح کرد. اسپینوزا میگفت: دستورات و عبادات اخلاقی ناتوان از بهتر نمودن و تربیت انسان هستند. برای این کار نیاز به عقل سیاسی و آموزش و پرورش سکولار و یک دولت دمکراتیک است.

بخش : فلسفه
تاریخ انتشار : ۸ خرداد, ۱۴۰۲ ۵:۳۵ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

1 Comment

  1. مهرداد دارستانی گفت:

    تقریبا همه نوشته های شما را میخوانم و خواندن درباره این افراد و اندیشه هایشان را بیش از سی و چند سال پیش با تاریخ فلسفه ویل دورانت آغاز نمودم (حقیقتا هرگز هیچی از هیچیک انان نفهمیدم ) و خودم را تنها دارای معلومات نسبی درینباره میدانم .

    چون به بهتر شدن دید و شناخت شما صمیمانه علاقه دارم پیشنهاد می‌کنم که دوره کامل کتاب تاریخ زرسالاران پارسی و یهودی را حتما به کتابخانه خود بیافزایید .

    من تنها یک جلد این کتاب بسیار با ارزش را در سال ۲۰۱۰ میلادی به شکل اتفاقی در بخش فارسی کتابخانه مرکزی اوناوا و از سر کنجکاوی یافتم و آن را چند روزه خواندم و مطمینم که اگر در دسترسم بود میتوانستم به شکل بسیار پربارتری به مباحث خوب شما کمک کنم .

    این کتاب چند جلدی شامل نام و جزییات همه شخصیتها و چهره ها و تبارهایی که شنیده و یا خوانده ایم می‌شود که این اندیشمندان اروپایی نیز بخشی از آنند .

    دانستن اینکه بسیاری از آثار معروفی که گمان میبریم چهره اندیشه ورزی را دگرگونه نمود و یا هر ادعای دیگر …از جانب چه کسانی و یا فردی حقیقتا دیکته شده و هزینه نگارش ان پیشاپیش از جانب چه فرد و یا محفلی پرداخت شده بسیار جالب و قابل تامل و پژوهش و نتیجه گیری بهتر خواهد بود .

    من بیاد دارم که کتابی را که خواندم شامل نام و زمانه و داستان اسپینوزا بود که مشابه آن را در کتاب ویل دورانت و یا هرگز به این تفصیل نخوانده بودم .
    مطمئن هستم که شما با دانش تخصصی و سیاسی خود از آن بسیار لذت و استفاده خواهید برد .
    درود بر شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سخن روز

آغاز جنگ و حماسه مقاومت خرمشهر:‌ مصاحبه نشریه کار با اکبر دوستدار

خبر حمله عراق را در واقع ما با مشاهده بمباران اهواز و آبادان دریافت کردیم. هواپیماهای عراقی در همان ساعات اول، بسیاری از شهرهای خوزستان و جمعاً ده شهر کشور را بمباران کردند. البته هدف مقدم و اصلی آنها تسخیر برق آسای خرمشهر توسط نیروی زمینی بود که در نزدیکی مرز عراق قرار داشت. از قرار و طبق نقشه جنگی صدام، آبادان، اهواز، دزفول و سوسنگرد اهداف بعدی آنان بودند. ۱۲ لشکر زرهی عراق با همه تجهیزات بسوی خرمشهر سرازیر شده بودند.

مطالعه »
یادداشت

جنبش زن زندگی آزادی، به مثابه جنبش علیه سلطه و استبداد

یک سال از روزهایی که زنان به اعتراض به قتل حکومتی مهسا “ژینا” روسری های خود را بعنوان نماد و  سمبل اقتدار جمهوری اسلامی به آتش کشیده و با شعار “زن، زندگی، آزادی” همبستگی عمیق جهانیان را بخود جلب کردند،  گذشت. جنبشی که در یک سال گذشته شاهدش بودیم، یکباره آغاز نشده و پیش زمینه های آن به سال های سال قبل به  خصوص بعد از انقلاب ۵۷ بر میگردد.

مطالعه »
آخرین مطالب

جنگ کریدور های اقتصادی: بازی هند، خاورمیانه و اروپا

بازیکنان این پروژه شامل ایالات متحده، هند، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و اتحادیه اروپا، با نقش ویژه ای برای سه قدرت برتر اتحادیه یعنی آلمان، فرانسه و ایتالیا هستند. این یک پروژه راه‌آهن چندوجهی است که همراه با حمل‌ونقل و جاده‌های دیجیتال بخشا به اردن و اسرائیل نیز وصل می‌‌شود.

جبهه ملی ایران: کشور ایران تجزیه‌شدنی نیست!

ما با صراحت اعلام میکنیم که از دید ما، تمامیت ارضی ایران موضوع غیر قابل بحثی است و حضور اقوام ایران نیز در جنبش زن زندگی آزادی همواره بر تمامیت ارضی کشور تاکید داشته‌ است.

شادباش به‌مناسبت هشتادودومین سالگرد تاسیس حزب تودۀ ایران

پیوند نزدیک سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) و حزب تودۀ ایران را آرمان‌های مشترک صلح، آزادی، عدالت اجتماعی، مردم‌سالاری (دمکراسی) و سوسیالیسم برقرار کرده‌است. هم‌سویی در مبارزه برای تحقق این آرمان‌ها و مبارزه برای گذر از شرایط اسف‌بار و بحران‌زدۀ کنونی زیر سیطرۀ حکومت ولایی جمهوری اسلامی و مبارزه برای استقرار حکومتی بر پایۀ مردم‌سالاری (دمکراسی)، آزادی و عدالت اجتماعی در کشور این پیوند را استحکام می‌بخشد.

نئوکان ها و جهان گشایی های فلاکت بار

نئوکانها چه کسانی هستند؟ آنها چه می گویند؟ آیا نظرات آنها طی دهه های اخیر تغییر کرده است؟ تاثیرات سیاستهای آنها را بر سرنوشت کشورهای مستعمره سابق، از جمله ایران چگونه می توان شاهد بود؟ آیا آنها هنوز در این عرصه ها نقش آفرینی می نمایند؟

یادداشت

جنبش زن زندگی آزادی، به مثابه جنبش علیه سلطه و استبداد

یک سال از روزهایی که زنان به اعتراض به قتل حکومتی مهسا “ژینا” روسری های خود را بعنوان نماد و  سمبل اقتدار جمهوری اسلامی به آتش کشیده و با شعار “زن، زندگی، آزادی” همبستگی عمیق جهانیان را بخود جلب کردند،  گذشت. جنبشی که در یک سال گذشته شاهدش بودیم، یکباره آغاز نشده و پیش زمینه های آن به سال های سال قبل به  خصوص بعد از انقلاب ۵۷ بر میگردد.

مطالعه »
بیانیه ها

در سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی: ایران به پیش از جنبش تنیده در جان مردم و میهن برنمی‌گردد!

جنبش «زن‌ زندگی، آزادی»، در بطن جامعه حضور دارد و مطالبات بنیادین آن در حال تکوین است. خواست استقرار جمهوری مبتنی بر جدایی دین از حکومت، بر پایهٔ ارزش‌های جهان‌شمول حقوق بشر و با تأکید ویژه بر آزادی، مردم‌سالاری (دموکراسی) و عدالت اجتماعی، به‌یمن مبارزهٔ مردم ایران تحقق خواهد یافت!

مطالعه »
پيام ها

شادباش به‌مناسبت هشتادودومین سالگرد تاسیس حزب تودۀ ایران

پیوند نزدیک سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) و حزب تودۀ ایران را آرمان‌های مشترک صلح، آزادی، عدالت اجتماعی، مردم‌سالاری (دمکراسی) و سوسیالیسم برقرار کرده‌است. هم‌سویی در مبارزه برای تحقق این آرمان‌ها و مبارزه برای گذر از شرایط اسف‌بار و بحران‌زدۀ کنونی زیر سیطرۀ حکومت ولایی جمهوری اسلامی و مبارزه برای استقرار حکومتی بر پایۀ مردم‌سالاری (دمکراسی)، آزادی و عدالت اجتماعی در کشور این پیوند را استحکام می‌بخشد.

مطالعه »
بیانیه ها

در سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی: ایران به پیش از جنبش تنیده در جان مردم و میهن برنمی‌گردد!

جنبش «زن‌ زندگی، آزادی»، در بطن جامعه حضور دارد و مطالبات بنیادین آن در حال تکوین است. خواست استقرار جمهوری مبتنی بر جدایی دین از حکومت، بر پایهٔ ارزش‌های جهان‌شمول حقوق بشر و با تأکید ویژه بر آزادی، مردم‌سالاری (دموکراسی) و عدالت اجتماعی، به‌یمن مبارزهٔ مردم ایران تحقق خواهد یافت!

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

جنگ کریدور های اقتصادی: بازی هند، خاورمیانه و اروپا

آنکه داعیه “اصولگرایی دینی” دارد، باید عدالت شاقول شاقولهایش باشد!

جبهه ملی ایران: کشور ایران تجزیه‌شدنی نیست!

شادباش به‌مناسبت هشتادودومین سالگرد تاسیس حزب تودۀ ایران

نئوکان ها و جهان گشایی های فلاکت بار

جشن اومانیته در فرانسه ۹۳ ساله ‌شد!